Η σπουδαία Ιαλυσός των Τελχίνων, οι 7 Ηλιάδαι, η Αχαΐα Ρόδου, η έλευσις των Δωριέων και η αρχαία κρήνη που ποτέ δεν άνοιξε για το κοινό!!! - του Γ. Λεκάκη

Η σπουδαία Ιαλυσός των Τελχίνων,

οι 7 Ηλιάδαι, η Αχαΐα Ρόδου,

η έλευσις των Δωριέων

και η αρχαία κρήνη,

που ποτέ δεν άνοιξε

για το κοινό!!!

Του Γιώργου Λεκάκη

Στην Ιαλυσία Ρόδου υπάρχει μια αρχαία «δωρική κρήνη. Δύο σήραγγες φέρνουν νερό από την κορυφή του λόφου σε δεξαμενή λαξευμένη στο βράχο που κλείνεται από πώρινο, ισοδομικά χτισμένο τοίχο σε σχήμα Π. Απορροές σε σχήμα λεοντοκεφαλής διοχέτευαν στο νερό από την κλειστή στέρνα σε ανοιχτή δεξαμενή, την οποία έφρασσαν έξι πεσσοί με θωράκια στα ενδιάμεσα κενά, και απο εκεί στη στοά που διαμορφωνόταν από έξι δωρικούς κίονες που αποτελούν την πρόσοψη της κρήνης. (4ος αιώνας π.X.). Ιερός νόμος με απαγορεύσεις για την προστασία της κρήνης είχε χαραχθεί σε έναν από τους πεσσούς». – ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ.

Ποτέ δεν άνοιξε για το κοινό! Ποτέ δεν ακούστηκε τίποτε..

Η Ιαλυσός / Ιηλυσὸς[1] είναι ίδρυμα Ελλήνων, από τις εποχές που διστάζουν να αγγίξουν οι Έλληνες αρχαιολόγοι, και όχι τόσο για την ηλικία της, αλλά κυρίως για την κρυμμένη τεχνολογία της...

Είναι η δεύτερη αρχαιοτέρα πόλις της νήσου Ρόδου[2]. Εκτίσθη τουλάχιστον γύρω στο 1700 π.Χ.

Λίνδος, Ιάλυσος και Κάμειρος, υπό του Τληπολέμου, συμμετέχουν με 9 πλοία στον Τρωικό εμφύλιο των Ελλήνων, πόλεμο.

Είναι η πόλις καταγωγής του πιο διάσημου αρχαίου ολυμπιονίκη, του Ροδίου Διαγόρα! Και του Ακουσιλάου (5^ος αιώνας π.Χ.) ενός από τους Διαγορίδες (ολυμπιονίκης στο αγώνισμα της πυγμής). Αλλά και του Δωριέως (του Διαγόρα, επίσης 5^ος αι. π.Χ.) επίσης ολυμπιονίκης[3] και περιοδονίκης (με 4 νίκες στα Πύθια, 8 στα Ισθμια, και 7 στα Νέμεα)! Πιθανώς ένας από τους ιδρυτές της πόλεως της Ρόδου (408 π.Χ.). Με εγγονούς και υιούς επίσης ολυμπιονίκες. – βλ. Γ. Λεκάκης «Ολυμπιακοί Αγώνες».

Η πόλις παρήκμασε μετά την ανάπτυξη της αρχαίας πόλεως της Ρόδου, από τον 4ο αιώνα π.Χ.

Ο λέων της δωρικής κρήνης.

Ιδρυτής της ο Ιάλυσος, υιός του Ηλιάδη[4] Κερκάφου και της Κυδίππης, αδελφός του Καμείρου και του Λίνδου (επώνυμοι ήρωες των σπουδαίων τεχνιτών Τελχινων(*), των άλλων δύο ομωνύμων πόλεων της νήσου). Ο Ιάλυσος νυφεύθηκε την Δώτιδα και απέκτησαν την Σύμη - επώνυμη ηρωίδα του ομωνύμου νησιού επίσης των Δωδεκανήσων. Άρα η Σύμη ήταν αποικία των Ιαλυσίων.

Με την έλευση των Δωριέων εξ Αργολίδος η πόλις εντάχθηκε στην Δωρίδα την εν Ασία / Δωρική Εξάπολη[5] συνομοσπονδία (Μικρασιατική Δωρίδα) κατά τον (κακώς) λεγόμενο Α΄ Ελληνικό Αποικισμό (διότι πρώτον δεν ήταν αποικισμός – με την νεώτερη έννοια - και δεύτερον δεν ήταν ο πρώτος).

 «H περιοχή της Ιαλυσίας καταλαμβάνει το βορειότερο τμήμα του νησιού. Eίχε κατοικηθεί κατά την προϊστορική εποχή.

Στο χωριό (τα) Τριάντα έχουν αποκαλυφθεί λείψανα μινωικού(*) οικισμού, ενώ μυκηναϊκά νεκροταφεία έχουν εντοπισθεί στους γύρω λόφους Μακριά Βουνάρα και Μόσχου Βουνάρα (1700 - 1400 π.X.).

H αρχαία πόλη της Ιαλυσού εκτείνεται γύρω από το λόφο Φιλέρημο, όπου βρίσκεται η ακρόπολη με μνημεία της αρχαίας, βυζαντινής και ιπποτικής περιόδου. O ναός της Αθηνάς Πολιάδος χρονολογείται στον 3^ο - 2^ο αιώνα π.X, αλλά κατέλαβε τη θέση παλαιότερου ναού της κλασικής εποχής, σύμφωνα με δάπεδο και πήλινα ακροκέραμα του 5^ου αιώνα π.X. O αποθέτης στη δυτική πλευρά έδωσε κεραμεική και αναθήματα που χρονολογούνται από τον 9^ο έως τον 5^ο αιώνα π.X. Σε επιγραφές του 3^ου - 2^ου αιώνα π.X., εκτός από τη λατρεία της Αθηνάς Πολιάδος αναφέρεται και η λατρεία του Διός Πολιέως.

Tην παλαιοχριστιανική περίοδο (5^ος - 6^ος αιώνας μ.X.) θεμελιώνεται επάνω στον αρχαίο ναό τρίκλιτη βασιλική με αίθριο, στο βόρειο κλίτος της οποίας θα κτιστεί το 10^ο αιώνα μονόχωρη εκκλησία με τρούλλο. Tην περίοδο της Φραγκοκρατίας τη θέση αυτή καταλαμβάνουν μεσαιωνικό μοναστήρι και εκκλησία».

Tα σημαντικότερα μνημεία του αρχαιολογικού χώρου είναι:

            - Ναός Αθηνάς Πολιάδος. Δωρικός, αμφιπρόστυλος, τετράστυλος ή εξάστυλος (δηλ. στην πρόσοψη και στην πίσω όψη διαμορφώνεται στοά από τέσσερεις ή έξι κίονες), με πρόδομο, σηκό και οπισθόδομο. Στο σηκό σώζεται η βάση του λατρευτικού αγάλματος. Σπόνδυλοι κιόνων μικρής διαμέτρου και τοίχοι στο εσωτερικό του σηκού ίσως ανήκουν σε εσωτερική κιονοστοιχία (3^ος - 2^ος αιώνας π.X.) Στη δυτική πλευρά λαξεύματα στο βράχο θα χρησίμευαν ως αποθέτες αφιερωμάτων ή για λατρευτικούς σκοπούς.

            - Δωρική κρήνη (βλ. παραπάνω).

            - Ναός της ιπποτικής περιόδου του 14^ου αιώνα με θολωτή στέγη και δύο εξαγωνικά παρεκκλήσια.

            - Βαπτιστήριο τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής, η οποία είχε κτιστεί πάνω στα ερείπια του ναού της Αθηνάς.

            - Βυζαντινές οχυρώσεις. Βρίσκονται στην ανατολική πλευρά του λόφου και είναι κατασκευασμένες με υλικό από τον αρχαίο ναό της Αθηνάς. Διακρίνονται τμήματα ιπποτικών επισκευών.

            - Eρείπια Kαθολικού Bυζαντινής μονής. Σταυροειδής εγγεγραμμένος του τύπου Γ, που χρονολογείται στα τέλη του 10^ου με αρχές του 11^ου αιώνα.

            - Mεσαιωνική μονή αναστηλωμένη κατά την περίοδο της ιταλοκρατίας. Γύρω από την εσωτερική αυλή διατάσσονται οι χώροι διώροφου κτηρίου με αψιδωτές στοές που οδηγούν στα κελλιά των μοναχών στο ισόγειο και το ηγουμενείο στον όροφο.

            - Μονόχωρο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου του Χωστού, με τοιχογραφίες εκλεκτικής διάθεσης του 15^ου αι.

Ανασκαφικές έρευνες στο χώρο διενήργησε η Iταλική Αρχαιολογική Σχολή (1914 και 1923-1926) κατά τη διάρκεια της Ιταλικής κατοχής του νησιού. Ερευνήθηκαν οι πρωϊμότερες φάσεις του ναού της Αθηνάς και ο αποθέτης που περιείχε ειδώλια, κεραμεική και μετάλλινα αντικείμενα (9^ος - 5^ος αιώνας π.X.). Την ίδια περίοδο ανασκάφηκε και αναστηλώθηκε η δωρική κρήνη». –  ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ. - Πληροφορίες: Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου, Τ.Κ. 85101, Ιαλυσός (Νομός Δωδεκανήσου), τηλέφωνο: 2241365200, τηλ.πο: +30 22410 21954, Email: efadod@culture.gr.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 19.1.2023.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Διόδωρος Σικελιώτης «Ιστορική Βιβλιοθήκη», 5.56, 5.57.2, 5.57.6. Νόννος ο Πανοπολίτης «Διονυσιακά», 14.44. Πίνδαρος «Ολυμπιακαί Ωδαί», 7.3. 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Βλ. Ομήρου «Ιλιάς», Β,656. Θουκυδίδης «Ιστ.» Η,XL.2.2.

[2] Πρώτη είναι η Αχαία / Αχαΐα.

[3] Τρεις φορές στο άθλημα του παγκράτιου 87α (432 π.Χ.), 88α (428 π.Χ.), και 89α (424 π.Χ.) ολύμπια.

[4] Οι Ηλιάδαι ήταν οι 7 υιοί της Νύμφης Ρόδης και του υπερτάτου θεού Ηλίου, εγγονοί του θεού Ποσειδώνος: Όχιμος, Κέρκαφος, Μακαρεύς, Ακτίς, Τέναγης (ο πιο έξυπνος και ο πιο σοφός), Τρίωψ και Κάνδαλος. Αδελφή τους ήταν η Ηλεκτρυώνη. Ήσαν οι πρώτοι που εδίδαξαν Αστρολογία και Ναυσιπλοΐα. Αυτοί εισήγαγαν την λατρεία της θεάς Αθηνάς στην Ρόδο. Μετά την αδελφοκτονία του Τενάγη ο Μακαρεύς κατέφυγε στην Λέσβο, ο Κάνδαλος στην Κω, ο Τρίωψ στην Καρία και ο Ακτίς στην Αίγυπτο, όπου μετέφεραν τα γράμματα και τον πολιτισμό. Οι δύο μεγαλύτεροι αδελφοί (Όχιμος και Κέρκαφος) οι οποίοι δεν συμμετείχαν στην δολοφονία, παρέμειναν στην νήσο Ρόδο και ίδρυσαν την πανάρχαια πόλη Αχαΐα, επί της οποίας αργότερα οικοδομήθηκε η Ιαλυσός.

[5] Αλικαρνασσός, Κνίδος, Λίνδος, Κάμειρος, Ιαλυσός, Κως. Η περιοχή περιελάμβανε τα νοτιοδυτικά παράλια της Μικράς Ασίας, την περιοχή της Καρίας και κυρίως στην περιοχή γύρω από τον Κεραμεικό κόλπο, από την χερσόνησο της Αλικαρνασσού και των τριών χερσονήσων (Μύνδου, Κνιδίας και Ροδίας), καθώς και τα απέναντι νησιά του Αιγαίου, Ρόδο και Κω.

(*) Οι Τελχίνες κατάγονταν από την Κρήτη. Και σήμερα υπάρχει τοπωνύμιο Κρητηνία (ίδρυμα του Αλθαμένη του Κατρέα του Μίνωος) στην Ρόδο, καθώς και άλλα κρητικά τοπωνύμια, και κυρίως κρητικός τρόπος ονοματοδοσίας τους. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ...

Ιαλυσος Τελχινες 7 επτα εφτα Ηλιαδαι, Αχαια Ροδου, ελευσις Δωριεις αρχαια κρηνη νησος ροδος Ηλιαδες Ιαλυσσος Τελχιν Ιαλυσια δωρικη κρηνη σηραγγα νερο λοφος δεξαμενη λαξευμενη βραχος πωρινος ισοδομικος τοιχος σχημα Π πι, ισοδομικο συστημα απορροη λεοντοκεφαλη λεων κεφαλη λεοντας λιονταρι στερνα ανοιχτη πεσσος θωρακιο στοα δωρικος κιονας προσοψη κρηνης 4ος αιωνας πX ιερος νομος απαγορευση προστασια Ιηλυσος αρχαιοτερα πολις νησι 1700 3.700 3.400 χρονια πριν Λινδος, Καμειρος, Τληπολεμος πλοιο Τρωικα εμφυλιος Ελληνες, πολεμος τροιαι πολη αρχαιος ολυμπιονικης, Ροδιος Διαγορας Ακουσιλαος 5ος Διαγοριδης αρχαιοι ολυμπιονικες αγωνισμα πυγμη Δωριευς Δωριεας ολυμπιακοι αγωνες περιοδονικης νικη Πυθια, Ισθμια, Νεμεα ιδρυτης 408 πΧ παρακμη Ηλιαδης Κερκαφος Κυδιππη Καμιρος επωνυμος ηρωας τεχνιτες Τελχινας Δωτιδα δωτις Συμη επωνυμη ηρωιδα Δωδεκανησα αποικια Ιαλυσιοι Αργολιδα Αργολις Δωριδα δωρις η εν Ασια / Δωρικη Εξαπολη Εξαπολις συνομοσπονδια Μικρασιατικη Δωριδα Α Ελληνικος Αποικισμος πρωτος προιστορια Tριαντα λειψανα μινωικος οικισμος, μυκηναικο νεκροταφειο Μακρια Βουναρα Μοσχου μοσχος 1400 Φιλερημος, ακροπολη μνημειο αρχαια, βυζαντινη ιπποτικη ιποοτες ναος Αθηνας Πολιαδος 3ος - 2ος αιωνας κλασσικη εποχη δαπεδο πηλινο ακροκεραμο 5ος αποθετης κεραμεικη αναθημα 9ος επιγραφη λατρεια θεα Αθηνα Πολιας Διας Πολιευς Ζευς πολιαδα παλαιοχριστιανικη περιοδος 6ος μX τρικλιτη βασιλικη με αιθριο, κλιτος 10ος μονοχωρη εκκλησια τρουλλος τρουλος Φραγκοκρατια μεσαιωνικο μοναστηρι μνημεια αρχαιολογικος χωρος Δωρικος, αμφιπροστυλος, τετραστυλος εξαστυλος στοα κιονες προδομο, σηκος οπισθοδομος λατρευτικο αγαλμα σπονδυλος εσωτερικη κιονοστοιχια λαξευμα αποθετες αφιερωματ λατρευτικος σκοπος 14ος θολωτη στεγη εξαγωνικο παρεκκλησι εξαγωνο 6γωνο βαπτιστηριο βυζαντινη οχυρωση υλικο ερειπια καθολικο βυζαντινη μονη Σταυροειδης εγγεγραμμενος τυπου Γ, 10ος μεσαιωνας αναστηλωση ιταλοκρατια εσωτερικη αυλη διωροφο κτηριο αψιδωτη αψιδα κελλι κελι μοναχος ηγουμενειο μονοχωρο παρεκκλησι αγιου Γεωργιου χωστου τοιχογραφια εκλεκτικη διαθεση 15ος αγιος Γεωργιος χωστος υπογειος, ανασκαφη ιταλικη αρχαιολογικη Σχολη 1914 και 1923 1926 ιταλια κατοχη ειδωλιο, κεραμικη μεταλλινα αντικειμενα ανασκαφες Διοδωρος Σικελιωτης Νοννος ο Πανοπολιτης Πινδαρος Κρητη Κρητηνια ιδρυμα Αλθαμενης Κατρεας Κατρευς Μινως μινωας μινωικη μινωιτες κρητικο τοπωνυμιο, κρητικος τροπος ονοματοδοσια Ομηρου Ιλιας ομηρος Θουκυδιδης αθλημα παγκρατιο 432 428 424 ολυμπια νυμφη Ροδη υπερτατος θεος Ηλιος εγγονος θεοι Ποσειδωνας ποσειδων οχιμος, Κερκαφος, Μακαρευς, Ακτις, Τεναγης σοφος Τριωψ Κανδαλος Ηλεκτρυωνη διδασκαλος διδασκαλοι Αστρολογια Ναυσιπλοια αδελφοκτονια Μακαρεας Λεσβος, Κως Καρια Ακτινας Αιγυπτος, γραμματα πολιτισμος δολοφονια, Αλικαρνασσος, Κνιδος, Μικρα Ασια Κεραμεικος Κεραμικος κολπος, χερσονησος Αλικαρνασσου Μυνδου, Κνιδιας Ροδιας νησια Αιγαιου, Μυνδος, Κνιδια Ροδια αρχαια υδραυλικα εργα αρχαιο υδραυλικο εργο υδραυλικη

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ