Σκελετός γυναίκας θαμμένης σε εκκλησία, βρέθηκε στην Αναία Σάμου! - του Γ. Λεκάκη

Σκελετός γυναίκας

θαμμένης σε εκκλησία,

βρέθηκε στην Αναία Σάμου!

Του Γιώργου Λεκάκη

Η Αναία[1] είναι μια αρχαία ελληνική πόλη, ήδη από την αρχαϊκή περίοδο. Η ιστορία της ξεκινά τουλάχιστον πριν από 5.000 χρόνια… Ήταν αποικία (και είτα μετόχι) της Σάμου, στην ηπειρωτική μικρασιατική ακτή! Σε περιόδους εμφύλιας διαμάχης στην νήσο Σάμο, οι ηττημένοι συχνά κατέφευγαν στην Αναία, από την οποία έκαναν αντεπιθέσεις… Μετά την ήττα της εξεγέρσεως της Μυτιλήνης, όταν ο Σπαρτιάτης Αλκίδας[2] ήταν αγκυροβολημένος στην Έφεσο, επήγε σε αυτόν αντιπροσωπεία Σαμίων από την Αναία.

Από την ελληνιστική περίοδο σώζεται λεπτομερής σαμιακός γραπτός νόμος, που αναφέρει την πώληση και την διανομή σιτηρών από την Αναία και την σύσταση δανειστικού ταμείου από τα κέρδη!

Η Ανάια ήταν αρκετά σημαντική και στην ρωμαϊκή επαρχία της Ασίας Πρίμα. Έγινε βοηθός επισκοπή[3] της Μητροπολιτικής Αρχιεπισκοπής της πρωτεύουσας Εφέσου[4]. Κι όμως άγνωστο γιατί, παρήκμασε…

Οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν πολλά κεραμικά, διαφορετικών χρωμάτων, σχημάτων και σχεδίων, που επιβεβαιώνουν ότι υπήρχε μια πλούσια παραγωγική ικανότητα στην Ανάια. Αποκάλυψαν επίσης αποτυπώματα ποδιών από γάτες και σκύλους σε τούβλα και πλακάκια, που χρονολογούνται από τον 8^ο αιώνα. Αυτά τα ίχνη ανήκουν σε ζώα που περπατούσαν επάνω σε αυτά τα αγγεία, όταν τα άφησαν να στεγνώσουν οι παραγωγοί... [5] Ή τα άφηναν επίτηδες να πατούν σε αυτά, για «καλή τύχη»… Ίσως κάτι ανάλογο με το έθιμο να θυσιάζονται ζώα σε θεμέλια οικοδομών…

Υπάρχει επίσης ένα αρχαίο κάστρο, που χρησίμευε ως ακρόπολη, για πολλά χρόνια. Φιλοξενούσε και φιλοξενεί ακόμη μια εκκλησία, η οποία εκτίσθη τον 5^ο αιώνα μ.Χ. και ένα μοναστήρι.

Νέες ανασκαφές στην αρχαία ελληνική ακρόπολη ανακάλυψαν τα λείψανα μιας γυναίκας, η οποία πιστεύεται ότι έζησε τον 13^ο αιώνα μ.Χ. Ο τάφος βρέθηκε κάτω από πέτρες, σε μια περιοχή του κάστρου, όπου κάποτε η χριστιανική εκκλησία. Η εξέταση των οστών υποδηλώνει ότι ήταν μεταξύ 34 - 38 ετών την στιγμή του θανάτου και είχε ύψος 1,63 μ. «Δεν είναι πολύ συνηθισμένο να τοποθετείται η ταφή μιας γυναίκας μέσα σε εκκλησίες», είπε το μέλος της ομάδας ανασκαφών Umut Kardaşlar. «Πιθανώς, αυτή η γυναίκα πρέπει να ήταν γυναίκα που δώρισε ένα σημαντικό ποσόν στην εκκλησία ή να ήταν σύζυγος αξιωματούχου, πρόσθεσε…

Ας σημειωθεί ότι η σαμιακή πόλις κατακτήθηκε στο τέλος του 13^ου αιώνα (1298) από τους Σελτζούκους Τούρκους και εν συνεχεία από τους Οθωμανούς (1390 - 1413). Μόλις την κατέλαβαν έκτισαν ένα τζαμί, δίπλα στην εκκλησία. Οι Οθωμανοί χρησιμοποίησαν το κάστρο, όπου έβαλαν την έδρα του δικαστή-διοικητή τους και το μετονόμασαν σε Κάστρο του Κατή (= δικαστή > Kadikalesi). Ήταν η ασπίδα τους, κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο…

Τον Νοέμβριο του 1806 το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως αποφάσισε την ανέγερση νέας επισκοπής, με το όνομα Κρήνης και Αναίας, βοηθού της μητροπολιτικής έδρας Εφέσου. Στις 9 Μαΐου 1883, οι δύο έδρες χωρίστηκαν σε δύο διακριτές επισκοπές. Η νέα επισκοπή Αναίας, με έδρα τα Σώκια, (10 χλμ. ανατολικά της αρχαίας Αναίας), αναβαθμίσθηκε σε μητρόπολη (21.2.1917)[6]. Μετά ήρθε η ήττα του ελληνικού στρατού…

Σήμερα η πόλις διατηρεί τιτουλάρια λατινική καθολική έδρα στην Μικρά Ασία!

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Η άγνωστη Μικρά Ασία». Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». «Female skeleton unearthed in Kadıkalesi», εφημ. Hurriyet Daily News, 9.1.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 10.1.2023.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

            - Θουκυδίδης.

            - Πετρίδης Σωφρ. στο «Dictionnaire d'Histoire et de Géographie ecclésiastiques», col. 1420, Παρίσι, 1914.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Παραφρ. τουρκικά… Anya > λατ. Anaea Anæa… Στο νυν παραθαλάσσιο χωριό Soğucak, 8 χλμ. νότια της αρχαίας ελληνικής Πυγέλας(*), στην επαρχία Ανθέας / Ανθίας / Ευανθίας(**) της δυτικής Τουρκίας.

Η περιοχή υπήρξε κέντρο ελληνικής τέχνης και πολιτισμού από την αρχαιότερη καταγεγραμμένη ιστορία… Ιδρύθηκε από τους πρωτοέλληνες Λέλεγες, πριν το 3000 π.Χ. Μετά ήλθαν Αιολείς (11^ος αιώνας π.Χ.), Ίωνες (9^ος αι.), κλπ.. Έλληνες ναυτικοί και έμποροι έκτισαν αρκετούς οικισμούς κατά μήκος αυτής της ακτογραμμής.

(*) Η (τα) Πύγελα ήταν ένα προφυλάκιο της Εφέσου, στην αρχαία Ιωνία, μεταξύ των ποταμών Μαίανδρου και Έρμου / Ερμού. Αργότερα εκτίσθη και η Νεάπολη (Εφέσου). Στην αρχαιότητα επισκιαζόταν από την Έφεσο, ώσπου το λιμάνι της Εφέσου λάσπωσε. Από τον 7^ο αιώνα π.Χ. και μετά, την ακτή κυβέρνησαν Λυδοί με πρωτεύουσά τους στις Σάρδεις, μετά από το 546 π.Χ. οι Πέρσες και από το 334 π.Χ., μαζί με όλη την Ανατολία, από τον Μέγα Αλέξανδρο. Από εκείνο το σημείο και μετά οι παραθαλάσσιες πόλεις στην Ανατολία ξαναέγιναν μέγα κέντρο του ελληνικού πολιτισμού. Αργότερα έμεινε στην ιστορία ως Νέα Σκάλα (Scala Nova ή Scala Nuova) υπό τους Γενουάτες και τους Ενετούς. Το όνομα Kuş Adası (Kuşadası = νησί σε σχήμα πουλιού) εμφανίζεται μόλις στις αρχές του 20ου αιώνα.

(**) Μετέπειτα Αντιόχεια > Σελεύκεια επί του Μαιάνδρου > Ερυνίνα > Τράλλεις (ίσως και) Χάραξ > Αϊδίνι… Μια από τις μεγαλύτερες πόλεις του Αιγαίου στην αρχαιότητα…

[2] Όταν η Μυτιλήνη αποστάτησε από την Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία (428 π.Χ.) ο Σπαρτιάτης ναύαρχος Αλκίδας οδήγησε 40 πλοία προς βοήθεια των Μυτιληναίων. Ωστόσο η εξέγερση των Μυτιληναίων καταπνίγεται προτού προλάβει να φθάσει εκεί… και ο Αλκίδας κατέφυγε στην Έφεσο…

[3] suffragan

[4] Η επισκοπή τεκμηριώνεται στο Notitiae Episcopatuum του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως μέχρι τον 12^ο αιώνα…

[5] Βλ. «Paw prints from eighth century found in ancient castle in Turkey’s west», εφημ. Hurriyet, 26.12.2018.

[6] Έλληνες τιτουλάριοι επίσκοποι:

        - Νικόλαος Κουτρουμπής (διορίστηκε 15.2.1972 – πέθανε 15.10.1972)

        - Πολύευκτος Φινφινης (διορίστηκε 30.4.1974 - πέθανε 2.2.1988)

        - Μεθόδιος Τουρνάς (διορίστηκε 24.11.1997 – 20.12.2002 εξελέγη Μητροπολίτης Βοστώνης).

Λειψανα σκελετος γυναικας θαμμενη εκκλησια, Αναια Σαμου Ανεα αρχαια ελληνικη πολη, αρχαικη περιοδος εποχη ιστορια 5.000 χρονια πριν, αποικια μετοχι Σαμος ηπειρωτικη μικρασιατικη ακτη εμφυλιος διαμαχη νησος νησι ηττα εξεγερση Μυτιληνη, Σπαρτη Αλκιδας εφεσος, αντιπροσωπεια Σαμιοι ελληνιστικη σαμιακος γραπτος νομος, πωληση διανομη σιτηρα δανειστικο ταμειο δανειο κερδος ρωμαικη επαρχια Ασια Πριμα βοηθος επισκοπη Μητροπολιτικη Αρχιεπισκοπη πρωτευουσα Εφεσου αρχαιολογια κεραμικα, χρωμα σχημα σχεδιο παραγωγη αποτυπωμα ιχνος ιχνη ποδι γατα σκυλος τουβλο πλακακι 8ος αιωνας πΧ ζωο αγγειο παραγωγος καλη τυχη εθιμο θυσια ζωου θεμελια οικοδομη αρχαιο καστρο, ακροπολη, 5ος μΧ μονη μοναστηρι ιερα ιερη ΙΝ ναος, ΙΜ ανασκαφη ελληνικη ακροπολις γυναικα 13ος ταφος χριστιανικη οστα θανατος ταφη εκκλησιες δωρο δωρητης ευεργετης συζυγος αξιωματουχος δωρητρια ευεργετις σαμιακη πολις 1298 Σελτζουκοι Τουρκοι Οθωμανοι 1390 - 1413 τζαμι τεμενος εδρα δικαστης διοικητης Καστρο του Κατη καδης κατης Kadikalesi Α Παγκοσμιος Πολεμος 1806 Πατριαρχειο Κωνσταντινουπολεως επισκοπη Κρηνης και Αναιας, κρηνη μητροπολιτικη εδρα 1883, επισκοπες Σωκια μητροπολις 1917 ελληνικος στρατος τιτουλαρια λατινικη καθολικη εδρα Μικρα Ασια Θουκυδιδης Πετρεδης Παρισι, 1914 παραφραση τουρκικα ανυα Anya > λατινικα Anaea Anæa παραθαλασσιο χωριο Soğucak, Sogucak, αρχαια ελληνικη Πυγελα επαρχια Ανθεα / Ανθια Ευανθια Τουρκια κεντρο ελληνικη τεχνη πολιτισμος αρχαιοτερη πρωτοελληνες Λελεγες, 3000 πΧ Αιολεις 11ος Ίωνες 9ος ελληνες ναυτικος εμπορος οικισμος ακτογραμμη προφυλακιο Ιωνια, ποταμος Μαιανδρος Ερμος Ερμης Νεαπολη νεαπολις αρχαιοτητα λιμανι 7ος 6ος 4ος Λυδοι λυδια Σαρδεις, 546 Περσες 334 Ανατολια, Μεγας Αλεξανδρος παραθαλασσια ελληνικος Νεα Σκαλα Scala Nova Scala Nuova γενουα γενοβα Γενουατες Ενετοι βενετια Kus Adası Kusadası πουλι 20ος Αντιοχεια > Σελευκεια επί του Μαιανδρου > Ερυνινα > Ερινινα Τραλλεις Χαραξ Αιδίνι Αιγαιο λεσβος αποστασια Α Αθηναικη Συμμαχια αθηνα 5ος 428 Σπαρτιατης ναυαρχος πλοιο Μυτιληναιοι suffragan σουφραγκαν σουφραγαν Notitiae Episcopatuum Κωνσταντινουπολης Κωνσταντινουπολις Κωνσταντινουπολη 12ος τιτουλαριος Κουτρουμπης 1972 Φινφινης 1974 Τουρνας 1997 Μητροπολιτης Βοστωνης Βοστωνη ΗΠΑ χριστιανισμος

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ