Σε σπήλαιο της Θεσσαλίας βρέθηκαν 7 νέοι, μοναδικοί στον κόσμο, οργανισμοί και βακτήρια σαν τα πρώτα της Γης!

Σε σπήλαιο της Θεσσαλίας

ευρέθησαν 7 νέοι,

μοναδικοί στον κόσμο,

οργανισμοί

και βακτήρια σαν τα πρώτα της Γης!

Απαντήσεις σε ερωτήματα που έχουν να κάνουν με την ανάπτυξη της ζωής στον πλανήτη Γη προσπαθούν να δώσουν μέσα από έρευνες πάνω σε ευρήματα του σπηλαίου της Μελισσότρυπας κοντά στο χωριό Κεφαλόβρυσο (Ελασσόνος Λαρίσης Θεσσαλίας), επιστήμονες που εργάζονται στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Βόλου.

Πρόσφατα, ο γεωλόγος Μάρκος Βαξεβανόπουλος(*) και ο βιοσπηλαιολόγος Serban Sarbu παρουσίασαν μια νέα ανακάλυψη που αφορά στον εντοπισμό τριών νέων, μοναδικών στον κόσμο, οργανισμών οι οποίοι βρέθηκαν στο υψηλής γεωλογικής σημασίας σπήλαιο. Επί πλέον, στον ίδιο χώρο έχουν εντοπιστεί βακτήρια που προσομοιάζουν στα πρώτα βακτήρια που βρέθηκαν ποτέ στη Γη. «Αν γίνει η ταυτοποίησή τους ίσως απαντήσουμε σε ένα από τα θεμελιώδη ερωτήματα για το πώς αναπτύχθηκε η ζωή στον πλανήτη, πώς δηλαδή από την ανόργανη περάσαμε στην οργανική ύλη» λέει ο κ. Βαξεβανόπουλος. Μάλιστα, στα βακτήρια αυτά οφείλονται οι εντυπωσιακοί σχηματισμοί του σπηλαίου και οι δαιδαλώδεις διάδρομοί του, συνολικού μήκους 2.103 μ.

Το εντυπωσιακό σπήλαιο της Μελισσότρυπας,
στο Κεφαλόβρυσο Λαρίσης.

Σύμφωνα με τους ερευνητές πρόκειται για ένα ιδιαίτερο σπήλαιο καθώς έχει δημιουργηθεί από ύδατα που ανέρχονται από το βάθος των πετρωμάτων, σε υπόγειες λίμνες πλούσιες σε υδροθείο, και όχι από τα νερά της βροχής, όπως συμβαίνει με την πλειονότητα των σπηλαίων. Από το 2012 έως σήμερα στο συγκεκριμένο σπήλαιο έχουν ανακαλυφθεί επτά νέα είδη οργανισμών, που δεν απαντώνται πουθενά αλλού στον κόσμο. Ο προσδιορισμός των νέων ειδών πραγματοποιείται με βάση τα μορφολογικά χαρακτηριστικά και ανάλυση DNA. Η μελέτη τόσο της γένεσης του σπηλαίου, όσο και της πανίδας του έχει δείξει ότι αποτελεί ένα αξιόλογο γεωλογικό και βιολογικό μνημείο. Πρόταση δε των ερευνητών είναι η δημιουργία ενός Γεωπάρκου, που θα αποτελείται από διάφορα σπήλαια που υπάρχουν στην περιοχή και μπορούν να καταστούν επισκέψιμα και να συντελέσουν στην τουριστική ανάπτυξη της Ελασσόνος. «Το περιβάλλον της Μελισσότρυπας είναι τέτοιο που δεν επιτρέπει την επίσκεψη τουριστών στο εσωτερικό, καθ’ ότι θα διαταραχθεί η φυσιολογία του. Ωστόσο, στην περιοχή υπάρχουν άλλα σπήλαια, τα οποία είναι μικρότερα αλλά εξ ίσου εντυπωσιακά και μπορούν να γίνουν επισκέψιμα, δημιουργώντας μια εστία τουριστικού και εκπαιδευτικού ενδιαφέροντος» σημειώνει ο υπεύθυνος των ερευνών, τονίζοντας ότι η πρόταση για τη δημιουργία του Γεωπάρκου έχει κοινοποιηθεί στις τοπικές Αρχές.

Δυστυχώς, η έρευνα προχωρά με ρυθμούς «χελώνας» και η υποχρηματοδότηση είναι η βασικότερη αιτία. «Με τα χρήματα που έχουμε στην διάθεσή μας» λέει ο διδάκτωρ γεωλόγος «η έρευνα στο συγκεκριμένο σπήλαιο θα ολοκληρωθεί σε περίπου 40 χρόνια. Την ίδια ώρα, στην Ρουμανία[1] όπου έχει εντοπιστεί ένα εξ ίσου σημαντικό σπήλαιο, η έρευνα λαμβάνει μεγάλη χρηματοδότηση, ενώ εξ αιτίας των ευρημάτων έχει κεντρίσει το ενδιαφέρον της NASA, που συμμετέχει πλέον ενεργά στις μελέτες που γίνονται εκεί. Κάτι αντίστοιχο, θα μπορούσε να συμβεί και στην περίπτωση της Μελισσότρυπας καθώς η NASA αναζητά σημεία όπου μπορεί να κάνει δοκιμές για μηχανήματα που προορίζονται να σταλούν στον Άρη. Το περιβάλλον του σπηλαίου που ερευνούμε προσομοιάζει αρκετά με το περιβάλλον του διαστήματος και θα μπορούσε να αποτελέσει ιδανικό πεδίο δοκιμών» σημειώνει ο κ. Βαξεβανόπουλος.

ΠΗΓΗ: Π. Φούντα «ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ ΣΤΗ ΜΕΛΙΣΣΟΤΡΥΠΑ ΑΠΟ ΓΕΩΛΟΓΟΥΣ σε σπήλαιο της Ελασσόνας το “μυστικό της ζωής” - Βρέθηκαν μοναδικοί οργανισμοί και βακτήρια», εφημ. «Ελευθερία» Λάρισας, 26.5.2017. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.5.2017.

Το σπήλαιο Μελισσότρυπα, ένας από τους σημαντικότερους γνωστούς καρστικούς σχηματισμούς στον κόσμο, ευρίσκεται στα Αντιχάσια όρη, οροσειρά βόρεια των Τρικκάλων, με υψόμετρο 1.416 μ. (κορυφή Οξυά). Συνδέονται βόρεια με τα Χάσια και τα Καμβούνια όρη ενώ νότια απολήγουν στον Θεσσαλικό κάμπο. Σημαντικό ρεύμα το ρέμα Μουργκάνι, ενώ από τα όρη πηγάζει και ο Ληθαίος[2] ποταμός, αμφότεροι παραπόταμοι του Πηνειού.

Τα Αντιχάσια όρη, μαζί με τα γειτονικά Μετέωρα, είναι μία από τις χαρακτηρισμένες «σημαντικές περιοχές για πουλιά της Ελλάδος» (ΣΠΠΕ).

Τα Αντιχάσια, τα Μετέωρα και το σπήλαιο Μελισσότρυπα είναι προστατευόμενες περιοχές / προστατευόμενοι βιότοποι (Natura 2000, GR1440003).

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις».

(*) βλ. Markos Vaxevanopoulos «ΥΠΟΓΕΝΗ ΚΑΡΣΤΙΚΑ ΣΠΗΛΑΙΑ. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΜΕΛΙΣΣΟΤΡΥΠΑ ΣΤΗΝ ΕΛΑΣΣΟΝΑ, Ν. ΛΑΡΙΣΑΣ», Academia, 2010:

Hypogenic karstic caves owe their origin to groundwater activity in carbonate rocks. Fluid’s acidity is gained at depth of the rocks and their seeping controls the genesis and evolution of hypogenic caves. The water’s aggressiveness results from H2S and CO2 components and is linked to confined or rising flow, without the direct influence of meteoric water. Hypogenic fluids control the dissolution rate of the carbonate rocks but the main cave axes depend on the penetrative discontinuities and the lithology of karstic rocks. Melissotripa cave is located in Kefalovriso village of Elassona city, Larissa prefecture, and constitutes the most important known karstic formation. The entire cave system is developed in the neritic carbonate Kranea unit. Melissotripa cave is a hypogenic karstic cave and its speleogenesis has passed from confined processes to vadose zone evolution phase. Hypogenic origin is being proved by the remain dissolution morphologies, gypsum speleothems and the H2S in the lakes of the cave. Melissotripa cave has been developed under water table from hypogenic solutions following the main tectonic discontinuities. Joints and faults are the planar breaks that have served the principal structural guides for underground flows. The area’s uplift leads the phreatic formed cave to the vadose zone where the phreatic tubes are destroyed under the air filled corrosion phenomena.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ:

        - Falniowski A. και Sarbu S. «Two new Truncatelloidea species from Melissotrypa Cave in Greece», (Caenogastropoda), ZooKeys, 530: 1-14, 2015.

        - BOTANIKH.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ Γ. Λεκάκη:

---

[1] Εννοεί το σπήλαιο Movile, κοντά στην αρχαία ελληνική Καλλατιδα(*), στην νυν επαρχία Κωνστάντζας Ρουμανίας, λίγα χιλιόμετρα από την ακτή της Μαύρης Θάλασσας. Ανακαλύφθηκε το 1986 από τον Cr. Lascu. Η ζωή στο σπήλαιο έχει διαχωριστεί από το εξωτερικό τα τελευταία 5.500.000 χρόνια και βασίζεται πλήρως στην χημειοσύνθεση και όχι στην φωτοσύνθεση. Παρόμοιες σπηλιές – πλην της Μελισσότρυπας - όπου η ζωή εξαρτάται εν μέρει ή πλήρως από την χημειοσύνθεση έχουν βρεθεί:

        - στο σπήλαιο Ein-Nur και στο σπήλαιο Ayalon (Ισραήλ),

        - στο σπήλαιο Frasassi (Ιταλία),

        - στο σπήλαιο Tashan (Ιράν),

        - στις σπηλιές της κοιλάδος Sharo-Argun στα βουνά του Καυκάσου,

        - στο σπήλαιο Lower Kane και στο σπήλαιο Cesspool (ΗΠΑ)

και

        - στο σπήλαιο Villa Luz (Μεξικό).

(*) Η αρχαία ελληνική αποικία Καλλατίς (< κάλλος) ιδρύθη τον 6^ο αιώνα π.Χ. από την πόλη Ηράκλεια Ποντική. Έως τα μέσα του 7^ου αι. υπήρχε με αυτό το όνομα. Τον 13^ο αιώνα η Καλλατίς έγινε γνωστή ως Παγκλικάρα / Παγγλικάρα / Παγγλικάρη / Παγκάλια / Πανγκαλία (< παν + κάλλος > Μαγκαλια / Mankalya / Mangalia από τον 16^ο αιώνα).

Το πρώτο της ασημένιο νόμισμα εκόπη γύρω στο 350 π.Χ. Το 72 π.Χ., Καλλατίς κατακτήθηκε από τον Ρωμαίο στρατηγό Λούκουλλο και ενσωματώθηκε στην ρωμαϊκή επαρχία της Μοισίας Κατώτερης. Υπέστη πολλαπλές επιδρομές αλλά ανέκαμψε τον 4^ο αιώνα μ.Χ. και ανέκτησε την ιδιότητά της ως σημαντικός εμπορικός κόμβος και λιμάνι.

Οι βλάχοι την έλεγαν Τομισοβάρα.

[2] Πανέμορφος ποταμός. Γνωστός και υμνημένος από την αρχαιότητα. Υιός της Λήθης, εξ ου και το όνομά του. Όταν έπινες από τα νερά του ξεχνούσες τα πάντα, έχανες την μνήμη σου… Και όταν ξαναέπινες τα θυμόσουν όλα και την ξαναεύρισκες… Τον εξύμνησαν ο Βιργίλιος, ο Δάντης, ο Μπωντλαίρ, κ.ά.

σπηλαιο Μελισσοτρυπα Ελασσονος νεος, μοναδικος στον κοσμο, οργανισμος βακτηριο Γη αναπτυξη ζωη πλανητης ευρημα σπηλαια Μελισσοτρυπας χωριο Κεφαλοβρυσο Ελασσονας Λαρισης Θεσσαλιας Μουσειο Φυσικης Ιστοριας Βολου Ελασσονα Ελασσων, Λαρισας Λαρισα Θεσσαλια γεωλογος Βαξεβανοπουλος βιοσπηλαιολογος σαρμπου Sarbu ανακαλυψη οργανισμοι γεωλογια βακτηρια ανοργανη οργανικη υλη σχηματισμος υδατα πετρωμα υπογεια λιμνη υδροθειο, νερα βροχη 2012 μορφολογια DNA πανιδα γεωλογικο βιολογικο μνημειο Γεωπαρκο, σπηλαια επισκεψιμα τουρισμος τουριστες φυσιολογια Ρουμανια ευρηματα νασα NASA, Αρης διαστημα καρστικο Αντιχασια ορη, οροσειρα Τρικαλα τρικκαλα κορυφη Οξυα Χασια Καμβουνια Θεσσαλικος καμπος ρευμα ρεμα Μουργκανι, ποταμος Ληθαιος παραποταμος Πηνειος, Μετεωρα, πουλια πουλι Ελλάδος προσταυευομενη περιοχη προστατευομενος βιοτοπος νατουρα Natura 2000, GR1440003 ΥΠΟΓΕΝΗ ΚΑΡΣΤΙΚΑ ΣΠΗΛΑΙΑ μοβιλε Movile, αρχαια ελληνικη πολη Καλλατιδα επαρχια Κωνσταντζα / Κωνσταντσα Constanta, Constanța Ρουμανιας, ακτη Μαυρη Θαλασσα ποντος 1986 λασκου Lascu ζωη 5.500.000 χρονια πριν χημεια χημειοσυνθεση φωτοσυνθεση σπηλια αιν νουρ Ein Nur αγιαλον Ayalon Ισραηλ φρασασι φραζασι Frasassi Ιταλια, τασαν τασχαν Tashan Ιραν σπηλιες κοιλαδα σαρο αργκουν αργουν Sharo Argun βουνα Καυκασος λοουερ κειν Lower Kane κεσπουλ Cesspool ΗΠΑ βιλλα λουζ Villa Luz Μεξικο βιλα Καλλατις 6ος αιωνας πΧ Ηρακλεια Ποντικη ποντου 13ος Παγκλικαρα / Παγγλικαρα / Παγγλικαρη / Παγκαλια / Πανγκαλια καλλος Μαγκαλια / Mankalya / Mangalia 16ος ασημενιο νομισμα 350 72 Ρωμαιος στρατηγος Λουκουλλος ρωμαικη επαρχια Μοισια Κατωτερη επιδρομες 4ος μΧ εμποριο λιμανι βλαχοι Τομισοβαρα Ληθη μνημη Βιργιλιος, Δαντης, Μπωντλαιρ τρικκαλα τρικαλα μελισσα

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ