Ego ce to fengari Εγώ και το φεγγάρι
O fengari fengaruci - Ω, φεγγάρι, φεγγαράκι
mera ce nista parpatì, μέρα και νύχτα περπατάς
esù den pai sto spitùci Εσύ δεν πας σπιτάκι σου;
esù den echi mia ghiortì. Δεν έχεις μια γιορτή;
Apotòna ligo ligo Ξεκουράσου λιγουλάκι
cathu cathu ode condà στάσου, κάτσε εδώ κοντά
na su ipo ena llogùci Να σου πω ένα λογάκι
na su ipo ticandì να σου πω για κάτι
τι.
Ti mu leji an don cosmo - Τι έχεις να που πεις γι’ αυτόν τον κόσμο
esù ti olo to chorì? εσύ που όλον τον θωρείς;
”Poddì àcaro pedimmu - Πολύ άχαρος, παιδί μου,
ma ton ecàmete esì”. μα τον κάνατε εσείς
Pemu ciola possu chrònu - Πες μου κιόλας πόσα χρόνια
echi esù ti parpati? έχεις εσύ που περπατάς
”Imme jero jerondari... - Είμαι γέρος, γεροντάκι...
Ο αγρότης και δάσκαλος «Bruno
Casile» θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ποιητές του γκρεκάνικου
γλωσσικού ιδιώματος των ελληνόφωνων της Καλαβρίας, ή αλλιώς «grico».
Γεννήθηκε στην Bova το
1923, στο νοτιότερο σημείο της Κάτω Ιταλίας / Μεγάλης Ελλάδος, κοντά στην πρωτεύουσα της Καλαβρίας, το
Ρήγιο (Reggio Calabria), που βρίσκεται δυτικά, απέναντι από την Σικελία.
Η φήμη του οφείλεται στην
ανακάλυψη της ποίησής του από τον Παζολίνι, ο οποίος μαγεύτηκε από την ποιητική
τέχνη αυτού του ανθρώπου, που υψώνει την απλότητα της «αγροτικής» ζωής, ενός
κόσμου που περιέγραψε με πάθος, ένα πάθος κοινό με τον μεγάλο σκηνοθέτη.
Ο Bruno Casile ήταν επίσης ο
ιδρυτής του πολιτιστικού συλλόγου «Apodiafazzi», που διακρίθηκε στην περιοχή
«Reggio» για την ενίσχυση της διαλέκτου των ελληνόφωνων, με πολλές δημοσιεύσεις
και δραστηριότητες που αποσκοπούν στην διάδοση της γλώσσας, με αποκορύφωμα το
πρόγραμμα «Mathennome tin glossa greka tis Kalavrias».
Πολλά από τα ποιήματά του
έχουν μελοποιηθεί και τραγουδιούνται από τους ελληνόφωνους της Καλαβρίας και
του Σαλέντο. Ένα δείγμα είναι και το τραγούδι που παρατίθεται, το «Ego ce to
fengari», που έχει την ανεκτίμητη αξία της ύστατης λαϊκής ποιητικής έκφρασης
μιας γλώσσας που χάνεται.
Ο ποιητής συνομιλεί με το φεγγάρι και στο τέλος το βάζει να απαντά:
«Γεννήθηκα για τούτο
πάντα να πηγαίνω εμπρός
Παρακάλα να μην πάψω
πάντα εγώ να περπατώ
Θα ήταν λύπη για τον κόσμο
αν εγώ δεν πήγαινα εμπρός».
Πρόκειται για μια συγκινητική
και ξεκάθαρη μεταφορά-μήνυμα του ποιητή στους φτωχούς και ταλαιπωρημένους
συμπατριώτες του, ότι δεν πρέπει να χάνουν τον χρόνο τους με μεμψιμοιρίες, αλλά
να προσπαθούν πάντα για το καλύτερο.
Θα ήταν άσκοπο να
χαρακτηριστεί το συγκεκριμένο τραγούδι «εξαιρετικά σπάνιο», γιατί δεν θα
περιέγραφε την ανυπέρβλητη δυσκολία να βρεθεί οπουδήποτε αυθεντική του
ηχογράφηση, ακόμα και στο πολύφερνο «Youtube».
Το τραγούδι υπάρχει στην
ταινία-δοκίμιο (ντοκυμανταίρ) του Δημήτρη Μαυρίκιου «Τα γεφύρια του Ιονίου», με
θέμα τους ελληνόφωνους της Καλαβρίας, από όπου και ηχογραφήθηκε σε «ζωντανή»
ροή με το πρόγραμμα «Apowersoft». ΔΕΙΤΕ το ΕΔΩ.
Η αρχή και το τέλος του τραγουδιού λείπει
δυστυχώς, επειδή τα συγκεκριμένα σημεία τα σκέπαζε η αφήγηση της ταινίας.
ΠΗΓΗ: ΟΔΕΓ, 13.3.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 14.3.2023.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook