Δυο αρχαία ειδώλια της θεάς Αφροδίτης ανακαλύφθηκαν στους Ρήδονες Γαλλίας: Η Αναδυομένη και η Γεννητική! - του Γ. Λεκάκη

Δυο αρχαία ειδώλια

της θεάς Αφροδίτης

ανακαλύφθηκαν

στους Ρήδονες Γαλλίας:

Η Αναδυομένη και η Γεννητική

Του Γιώργου Λεκάκη

Ένα αρχαίο λατομείο (ρωμαϊκής εποχής), που χρησιμοποιήθηκε αργότερα ως λάκκος απορριμμάτων, ανασκάφηκε στην βόρεια Γαλλία από ερευνητές από το γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Προληπτικής Αρχαιολογικής Έρευνας (INRAP).

Ανάμεσα στα… απορρίμματα, οι ερευνητές ανακάλυψαν δύο πήλινα ειδώλια της θεάς Αφροδίτης. Ένα από τα ειδώλια της θεάς του Έρωτος για τους Έλληνες αντιπροσωπεύει την Γεννητική Αφροδίτη[1], την μητέρα θεά, με το σώμα της ενδεδυμένο με ύφασμα. Το δεύτερο ειδώλιο είναι της Αναδυομένης Αφροδίτης, που δείχνει γυμνή την θεά να στύβει νερό από τα μαλλιά της, καθώς αναδύεται από την θάλασσα (της Κύπρου).

Ευρέθησαν επίσης αρχαία θραύσματα αγγείων, νομίσματα, κομμάτια γυαλιού και καρφίτσες ρούχων.

Πέτρα από το λατομείο, πιθανότατα, χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή της αρχαίας πόλεως των Ρηδόνων[2], τον 1^ο αιώνα μ.Χ. - νυν Ρεν[2] Βρετάνης.

Ωστόσο, τον 2^ο αιώνα, οι άνθρωποι άρχισαν να εναποθέτουν σκουπίδια στην τοποθεσία. Οι ερευνητές πρόσθεσαν ότι το λατομείο είχε γεμίσει κατά την μεσαιωνική περίοδο, όταν χρησιμοποιήθηκε και ως χώρος για βιοτεχνική παραγωγή. Μέχρι τον 17^ο αιώνα, στον χώρο υπήρχε ένα οικοτροφείο για κορίτσια. Αποκαλύφθηκε επίσης ένας υδραυλικός σωλήνας αυτής της περιόδου.

ΠΗΓΗ: Kr. Killgrove «Roman-era trash dump containing naked Venus statue and other artifacts unearthed in France - Archaeologists have found a trove of artifacts, including two statues of the goddess Venus, in a Roman-era quarry-turned-trash-dump», Live Science, 27.3.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 28.3.2023.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Η Aphrodite of Fréjus ή Venus Genetrix είχε πρότυπό της την Πάνδημο Αφροδίτη του Καλλίμαχου (420-410 π.Χ.), ή του Αλκαμένους του νεότερου, μαθητή του περίφημου Φειδία, στα τέλη του 5^ου αιώνα π.Χ. Ήταν «το ωραιότερο έργο του Αλκαμένη» (Παυσ.). Το πρωτότυπο ίσως ήταν χάλκινο ή μαρμάρινο. Ο Καλλίμαχος το φιλοτέχνησε για ναό στην Κόρινθο ή την αγορά της Αθήνας ή της Τροιζήνας (Αφροδίτη Νυμφία(*), βλ. Παυσανία). Άγαλμά της ευρέθη στα περίχωρα της Αθήνας, «στους κήπους», έξω από τα τείχη της πόλεως. Και στο περιρραντήριο της Αθηναϊκής Αγοράς (τώρα στο Μουσείο Αγοράς).

Την παραμονή της αποφασιστικής μάχης των Φαρσάλων (48 π.Χ.), ο Ιούλιος Καίσαρας ορκίσθηκε να αφιερώσει έναν ναό στην Ρώμη στην θεά Αφροδίτη, διότι διέδιδε πως η θεά ήταν ο πρόγονος του γένους του, της αρχαίας οικογένειάς του! Το 46 π.Χ., ο Ιούλιος Καίσαρ παρήγγειλε μια έκδοση του αγάλματος του Καλλιμάχου, στον Έλληνα γλύπτη Αρκεσίλαο. Το λατρευτικό προσομοιότυπο εστήθη στον ναό της θεάς στην Αγορά /  Φόρουμ του Καίσαρα. Έτσι ιδρύθηκε αυτή η νέα λατρεία στην Ρώμη – της Αφροδίτης προστάτιδος της γενιάς, του γένους, της οικογένειας, της γονιμότητος - και ο Καίσαρ υποστήριξε την αξίωση της οικογένειάς του για την καταγωγή της από την θεά, μέσω του Ασκάνιου, του υιού του Αινεία. (Για να υποστηρίξει αυτήν την άποψη ο Βιργίλιος έγραψε την «Αινειάδα»). Στην αρχαία ρωμαϊκή θρησκεία, είναι η πρώτη περίπτωση συσχέτισης αυτοκράτορος με θεότητα!

Λόγω της σημασίας αυτού του γλυπτού, στην αυτοκρατορική ρωμαϊκή προπαγάνδα, κατασκευάσθηκαν πολυάριθμα αντίγραφα, κατά την πρώτη αυτοκρατορική εποχή, ιδιαίτερα στην εποχή του φιλέλληνος Αδριανού, μετά την αφοσίωση της αυτοκράτειρας Σαβίνας στην Γεννητική Αφροδίτη. Η αυτοκράτειρα ως Γεννητική Αφροδίτη υπάρχει και σε άγαλμα (του 117-138 μ.Χ. στο Μουσείο Ostiense - Ostia Antica).

Στον ίδιο τύπο ανήκει και η Αφροδίτη του Λούβρου (ύψους 1,64 μ., από μάρμαρο Πάρου), από την Νάπολι. Ανακαλύφθηκε στο Fréjus (Forum Julii) το 1650. Ήταν στο παλλάτι Tuileries το 1678. Μεταφέρθηκε στο πάρκο των Βερσαλλιών (1685;). Κατασχέθηκε κατά την διάρκεια της Επανάστασης. Ευρίσκεται στο Λούβρο από το 1803 (Inv. MR 367, αρ. Ma 525). Θεωρείται το καλύτερο ρωμαϊκών χρόνων αντίγραφο χαμένου ελληνικού έργου.

Πολλά άλλα αρχαία αντίγραφά του ευρίσκονται σε πολλά μουσεία, πλην του Λούβρου:

            - Ερμιτάζ (Αγία Πετρούπολη, Ρωσία[**]),

            - Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης (1,51 μ., Νέα Υόρκη, ΗΠΑ),

            - J. Paul Getty (0,977 μ., Λος Άντζελες, ΗΠΑ),

            - Ινστιτούτο Τεχνών (Ντιτρόιτ, ΗΠΑ),

        - Βασιλικό (Οντάριο Καναδά),

αλλά τα καλύτερα αντίγραφα ευρίσκονται στο

        - Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

και

        - το Ny Carlsberg Glyptotek (Κοπεγχάγη Δανίας). 

Κρίνοντας από τον αριθμό των αντιγράφων, το έργο δεν θα ήταν λιγότερο δημοφιλές από την Αφροδίτη της Κνίδου του Πραξιτέλους!

Η Γεννητική Αφροδίτη απεικονίζεται όρθια, καλυμμένη από μακρύ ιωνικό αμάνικο ιμάτιο, αλλά με ακάλυπτα τον αριστερό ώμο και το στήθος της. Στο αριστερό της χέρι κρατά ένα μήλο, το χρυσό μήλο του Πάριδος – ως νικήτρια του πρώτου διαγωνισμού ομορφιάς (καλλιστεία) μεταξύ των θεών!

Ήταν η προστάτις των νύφων(*), κατά την ημέρα του γάμου τους.

[**] Ύψους 2,14 μ. Ήταν στην «συλλογή του Giampietro Campana», στην Villa Campana της Ρώμης. Αποκτήθηκε από το Μουσείο Ερμιτάζ το 1861, μετά το «όνειδος» του Campana. Αλλά, το κεφάλι δεν ανήκει σε αυτό το άγαλμα! Τέλος, και άλλο ένα ίδιο άγαλμα του 1^ου αι. π.Χ. αγοράσθηκε στην Ιταλία, για την συλλογή του Ρώσου τσάρου.

[2] ‛Ριήδονες, ‛Ρηήδονες, Ῥήδονες, Ῥηΐδονες, (βλ. Κλ. Πτολεμαίος) > Condate Riedonum, Condate Redonum > Roazhon, Resnn, Rennes, στον 48^ο παράλληλο - 48°06′53″N 1°40′46″W.

αρχαια ειδωλια θεα Αφροδιτη Ρηιδονες Γαλλια Αναδυομενη Γεννητικη αρχαιο λατομειο ρωμαικη εποχη λακκος απορριμματα ανασκαφη βορεια Αρχαιολογια πηλινο ειδωλιο ερωτας ερως ελληνες Γεννα μητερα σωμα ενδυση υφασμα γυμνη στυψιμο νερο μαλλια θαλασσα Κυπρος θραυσμα αγγειο νομισμα, γυαλι υαλι καρφιτσα ρουχα αρχαια πολη Ρηιδονων, 1ος αιωνας μΧ Ρεν Βρετανη 2ος σκουπιδια μεσαιωνας βιοτεχνια 17ος οικοτροφειο θηλεων κοριτσι υδραυλικος σωληνας προτυπο Πανδημος Καλλιμαχος 420 410 πΧ Αλκαμενης μαθητης Φειδιας, 5ος ωραιοτερο εργο Παυσανιας χαλκινο μαρμαρινο αρχαιος ναος Κορινθος αγορα Αθηνας αθηνων αθηνα Τροιζηνα Νυμφια, αγαλμα περιχωρα στους κηπους τειχη περιρραντηριο αθηναικη Μουσειο Αγορας μαχη Φαρσαλων φαρσαλα 48 Ιουλιος Καισαρας ορκος αφιερωση Ρωμη προγονος γενος οικογενεια 46 Καισαρ παραγγελια εκδοση ελληνας γλυπτης Αρκεσιλαος λατρευτικο προσομοιοτυπο Φορουμ λατρεια προστατις γενια γονιμοτητα αξιωση θεικη καταγωγη Ασκανιος Αινειας Βιργιλιος Αινειαδα θρησκεια, πρωτη αυτοκρατορας θεοτητα γλυπτο αυτοκρατορικη προπαγανδα, αντιγραφο φιλελληνας Αδριανος αφοσιωση αυτοκρατειρα Σαβινας σαββινα σαμπινε Γεννητικη Αφροδιτη 117 138 Μουσειο Ostiense - Ostia Antica οστια οστιενσε Λουβρο μαρμαρο Παρου παρος Ναπολι νεαπολη φρεγιους Frejus Forum Julii 1650 17ος παλατι παλλατι τουιλερις Tuileries 1678 παρκο Βερσαλλιες 1685 Κατασχεση γαλλικη Επανασταση Λουβρου 1803 19ος καλυτερο ρωμαικων χρονων αντιγραφα χαμενο ελληνικο εργο γλυπτικη Ερμιταζ Αγια Πετρουπολη Μητροπολιτικο Τεχνης τεχνη Νεα Υορκη ΗΠΑ γκετι γκεττι γκετυ γκεττυ Getty Λος αντζελες Ινστιτουτο Τεχνων Ντιτροιτ, Βασιλικο Ονταριο καναδας, Αρχαιολογικο Θεσσαλονικης Θεσσαλονικη γλυπτοθηκη καρλσμπεργκ Ny Carlsberg Glyptotek Κοπεγχαγη Δανια Κνιδου κνιδος Πραξιτελης ορθια, μακρυ ιωνικο αμανικο ιματιο, ιωνια ακαλυπτος αριστερος ωμος στηθος αριστερο χερι χρυσο μηλο Παρις παρης νικητρια πρωτος διαγωνισμος ομορφιας θεες καλλιστεια προστατης νυφη ημερα γαμος συλλογη του Giampietro Campana, καμπανα καμπανας βιλα βιλλα Villa Campana Ρωμης επαυλις επαυλη 1861, ονειδος κεφαλι Ιταλια Ρωσος τσαρος ρωσια Ριηδονες, Ρηηδονες, Ρηδονες, Ρηιδονες, Κλαυδιος Πτολεμαιος Condate Riedonum, Condate Redonum Roazhon, Resnn, Rennes, 48ος παραλληλος κοντατε ριντονουμ ρεντονουμ ροαζον ροζον ρεσν

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ