Του Γιώργου Λεκάκη
Ένας τάφος, στα περίχωρα της
αρχαίας ελληνικής πόλεως της Σαγαλασσού, είχε σφραγιστεί με τρεις μεθόδους, ίσως
για να προστατεύσουν τους ζωντανούς από τους «ανήσυχους νεκρούς» - πιθανή πίστη
για βρικόλακα - ή ίσως προστατέψουν τον νεκρό.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΣΑΓΑΛΑΣΣΟ ΠΙΣΙΔΙΑΣ,
στο βιβλίο του Γ. Λεκάκη "Άγνωστη Μικρά Ασία".
Συνήθως, τα αποτεφρωμένα
λείψανα συγκεντρώνονταν από μια νεκρική πυρά και τοποθετούνταν σε μια τεφροδόχο
για ταφή σε τάφο ή τοποθέτηση σε μαυσωλείο.
Ο Johan Claeys (του KU Leuven)
είπε ότι «41 λυγισμένα και στριμμένα καρφιά (νεκρόκαρφα) είχαν διασκορπιστεί
γύρω από τις άκρες αυτής της πυράς καύσης, η οποία χρονολογείται μεταξύ 100 και
150 μ.Χ. Επάνω από τα τούβλα είχε τοποθετηθεί ασβεστοκονίαμα. Στην in situ ταφή βρέθηκαν επίσης θραύσματα
υφαντού καλαθιού, υπολείμματα φαγητού, νομίσματα, κεραμικά και υάλινα αγγεία.
«Φαίνεται ξεκάθαρο ότι ο
νεκρός θάφτηκε με κάθε δέουσα προσοχή», είπε ο κ. Claeys. Εξήγησε ότι κάθε μία
από αυτές τις πρακτικές έχει παρατηρηθεί σε άλλα νεκροταφεία αυτής της εποχής,
αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που βρέθηκε συνδυασμός αυτών των τριών σε έναν
τάφο!
Kάθε μία από αυτές τις πρακτικές, με
κείμενα ή/και αρχαιολογικούς παραλληλισμούς, μπορούν να βρεθούν και αλλαχού
στον αρχαίο μεσογειακό κόσμο. Αυτό δηλώνει ότι συλλογικά λειτουργούσαν μαγικές
πεποιθήσεις. Αλλά η Σαγαλασσός κείται μακριά από την Μεσόγειο. Αυτό δείχνει
ισχυρή πολιτισμική συνδεση με αυτήν, και δη με την Ελλάδα.
Η περίεργη ταφή ίσως είχε
σκοπό να αντιμετωπίσει έναν ασυνήθιστο ή αφύσικο θάνατο, επρότεινε ο κ. Claeys.
ΠΗΓΗ: J. Claeys «Magical practices? A non-normative Roman imperial cremation at Sagalassos», Antiquity, Cambridge University Press, 21.2.2023. Και Kr. Killgrove «Roman-era tomb scattered with magical 'dead nails' and sealed off to shield the living from the 'restless dead' - A 2,000-year-old tomb discovered in Turkey was sprinkled with "dead nails" and sealed off with bricks and plaster, likely to "shield the living from the dead», Live Science. Γ. Λεκάκης "Η άγνωστη Μικρά Ασία". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 22.2.2023.
Abstract
Many thousands of burials have been excavated from across the Roman
world, documenting a variety of funerary practices and rites. Individual
burials, however, sometimes stand out for their atypical characteristics. The
authors report the discovery of a cremation burial from ancient Sagalassos that
differs from contemporaneous funerary deposits. In this specific context, the
cremated human remains were not retrieved but buried in situ, surrounded by a
scattering of intentionally bent nails, and carefully sealed beneath a raft of
tiles and a layer of lime. For each of these practices, textual and
archaeological parallels can be found elsewhere in the ancient Mediterranean
world, collectively suggesting that magical beliefs were at work.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook