Ορφικός Ύμνος Απόλλωνος - της Μαρίας Αν. Βέργου

Ορφικός Ύμνος Απόλλωνος

Ἀπόλλωνος

 

θυμίαμα μάνναν

 

Ἐλθέ, μάκαρ, Παιάν, Τιτυοκτόνε, Φοῖβε, Λυκωρεῦ,

Μεμφῖτ', ἀγλαότιμε, ἰήιε, ὀλβιοδῶτα,

χρυσολύρη, σπερμεῖε, ἀρότριε, Πύθιε, Τιτάν,

Γρύνειε, Σμινθεῦ, Πυθοκτόνε, Δελφικέ, μάντι,

ἄγριε, φωσφόρε δαῖμον, ἐράσμιε, κύδιμε κοῦρε,

μουσαγέτα, χοροποιέ, ἑκηβόλε, τοξοβέλεμνε,

Βάκχιε καὶ Διδυμεῦ, ἑκάεργε, Λοξία, ἁγνέ,

Δήλι' ἄναξ, πανδερκὲς ἔχων φαεσίμβροτον ὄμμα,

χρυσοκόμα, καθαρὰς φήμας χρησμούς τ' ἀναφαίνων∙

κλῦθί μου εὐχομένου λαῶν ὕπερ εὔφρονι θυμῶι∙

τόνδε σὺ γὰρ λεύσσεις τὸν ἀπείριτον αἰθέρα πάντα

γαῖαν δ' ὀλβιόμοιρον ὕπερθέ τε καὶ δι' ἀμολγοῦ,

νυκτὸς ἐν ἡσυχίαισιν ὑπ' ἀστεροόμματον ὄρφνην

ῥίζας νέρθε δέδορκας, ἔχεις δέ τε πείρατα κόσμου

παντός∙ σοὶ δ' ἀρχή τε τελευτή τ' ἐστὶ μέλουσα,

παντοθαλής, σὺ δὲ πάντα πόλον κιθάρηι πολυκρέκτωι

ἁρμόζεις, ὁτὲ μὲν νεάτης ἐπὶ τέρματα βαίνων,

ἄλλοτε δ' αὖθ' ὑπάτης, ποτὲ Δώριον εἰς διάκοσμον

πάντα πόλον κιρνὰς κρίνεις βιοθρέμμονα φῦλα,

ἁρμονίηι κεράσας {τὴν} παγκόσμιον ἀνδράσι μοῖραν,

μίξας χειμῶνος θέρεός τ' ἴσον ἀμφοτέροισιν,

ταῖς ὑπάταις χειμῶνα, θέρος νεάταις διακρίνας,

Δώριον εἰς ἔαρος πολυηράτου ὥριον ἄνθος.

ἔνθεν ἐπωνυμίην σε βροτοὶ κλήιζουσιν ἄνακτα,

Πᾶνα, θεὸν δικέρωτ', ἀνέμων συρίγμαθ' ἱέντα∙

οὕνεκα παντὸς ἔχεις κόσμου σφραγῖδα τυπῶτιν.

κλῦθι, μάκαρ, σώζων μύστας ἱκετηρίδι φωνῆι.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τους ΟΡΦΙΚΟΥΣ ΥΜΝΟΥΣ, ΕΔΩ.

ΑΠΟΔΟΣΙΣ

Έλα, μακάριε, Παιάνα, που φόνευσες τον Τιτυό[1], Φοίβε[2], Λυκωρεύ[3]

Μεμφίτη, αγλαότιμε[4], ιήιε[5], ολβιοδότη[6],

Γρύνειε, Σμινθεύ, Πυθοκτόνε, Δελφικέ, μάντι,

άγριε, φωτοφόρε δαίμονα[7], εράσμιε, ένδοξε κούρε[8],

μουσαγέτη, χοροποιέ, τηλεβόλε, τοξοβόλε,

Βάκχιε και Δίδυμε, τηλενεργή[9], Λοξία[10], αγνέ,

Δήλιε άνακτε, που έχεις παντόθωρο φωτοβόλο μάτι,

χρυσοκόμε, που αποκαλύπτεις καθαρές προφητείες και χρησμούς∙

άκου με που προσεύχομαι υπέρ των λαών με καλόφρονη βούληση[11]

γιατί εσύ βλέπεις πάντα αυτόν τον άπειρο αιθέρα

και την γη την ολβιόμοιρη από πάνω και στη σκοτεινιά[12],

στην ησυχία της νύκτας κάτω από το αστερόμματο σκοτάδι[13]

τις ρίζες κάτω βλέπεις και κατέχεις τα πέρατα όλου του κόσμου

σε σένα ανήκει η φροντίδα για την αρχή και το τέλος,

παντοθαλής[14], εσύ εναρμονίζεις όλους τους πόλους με την πολύηχη κιθάρα,

πότε πηγαίνοντας στα τέρματα της νεάτης[15],

και άλλοτε πάλι από την υπάτη, ποτὲ σε Δώριο ρυθμό[16]

συνδυάζοντας τον κάθε πόλο διαχωρίζεις τα βιοθρέμμονα[17] φύλα[18],

με αρμονία συγκεράζοντας την παγκόσμια μοίρα των ανθρώπων,

αναμιγνύοντας ίσα και τους δύο, τον χειμώνα και το θέρος[19],

διακρίνοντας τον χειμώνα με τις υπάτες και το θέρος με τις νεάτες[20],

το Δώριον στο ωραίο άνθος του έαρος[21].

Από αυτά οι βροτοί σε καλούν με την επωνυμία άνακτα,

Πᾶνα, θεὸν δικέρωτα, που φέρνει τα συρίγματα των ανέμων∙

Γιατί κατέχεις την τυπωμένη σφραγίδα όλου του κόσμου.

άκουσε, μακάριε, σώζοντας τους μύστες με ικετική φωνή.

Απόδοσις: Μαρία Αν. Βέργου

 

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 21.5.2023.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Υιός της Γης, το ήπαρ του οποίου κατέτρωγαν δύο γύπες στον Άδη προς τιμωρία του, διότι απεπειράθη να βιάσει τη Λητώ, H.G.Liddell – R. Scott

[2] Καθαρός, αγνός, λαμπρός, διαυγής, αμίαντος H.G.Liddell – R. Scott, Ησύχιος

[3] Λύκη: το πρωινό φως, Liddell-Scott-Jones, TLG

[4] Αγλαός: λαμπρός, φαεινός, στιλπνός H. G. Liddell – R. Scott

[5] ἰήιος-η-ον: ο θεός που καλείται με την κραυγή ἰή,

Θρηνητικός, θλιβερός, ἰήϊος βοά, γόος, κλάμα πρωινό, TLG

[6] Όλβιος: ευτυχής, ολβιοδότης, αυτός που δίνει ευτυχία

[7] Δαίμων, δαίμονας, δαΐμων = ο φωτεινός, ο λαμπερός, ο αστραφτερός

[8] Κούρος: νέος, φροντιστής.

[9] Που ενεργεί από απόσταση

[10] Επίθετο του Απόλλωνος, προφανώς παράγεται από τη λέξη Λοξός, και η εφαρμογή του επιθέτου αυτού για τους χρησμούς του Απόλλωνος, αποδεικνύει ότι ήταν αποδεκτή η ετυμολογία αυτή, H.G.Liddell – R. Scott

[11] Θυμός: ψυχή, πνεύμα, στοιχείο τη ζωή, της αισθήσεως ή σκέψεως, ιδίως των ισχυρών αισθημάτων και παθών, H. G. Liddell – R. Scott

[12] ἀμολγός: Ομηρική λέξη, της οποίας η ακριβής ετυμολογία παραμένει αμφίβολη. Ο Όμηρος την έχει πάντα στον συνδυασμό «νυκτός ἀμολγῷ» για να σημάνει ή τις τέσσερις πριν την αυγή ώρες (τον χρόνο δηλ. των ενεργών ονείρων) ή τις τέσσερις ώρες μετά τη δύση του ηλίου H. G. Liddell – R. Scott,

ἀμολγός νύκτα: ζοφερή και σκοτεινή (Ευριπίδης, Αλκμήνη) Ησύχιος

[13] ὄρφνη: το σκότος της νυκτός

[14] Αυτός που κάνει τα πάντα να θάλλουν, θάλλω: ακμάζω, φυλλοφορώ, είμαι πλήρης φύλλων, άνθεων ή καρπών

[15] Υπάτη, νεάτη: η ανώτατη και η κατώτατη χορδή, η τρίτη ήταν η μέση. Η νεάτη ήταν η ανώτατη ως προς τον τόνο της φωνής ή του ήχου H. G. Liddell – R. Scott

[16] Για τους ρυθμούς της Αρχαίας Ελληνικής Μουσικής, στους οποίους βασίστηκε η σύγχρονη μουσική (βλ. πχ κλίμακες της δυτικής μουσικής) δείτε ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ - ομιλία του ΓΙΩΡΓΟΥ ΛΕΚΑΚΗ «ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΟΙ» συνοδεία της μουσικής τεκμηρίωσης από τον μουσικό ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗ. - ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης "Μουσικής Μύησις".

[17] Βιοθρέμμων: που διατηρεί τη ζωή

[18] Φύλο: φυλή, γένος

[19] Θέρος: καλοκαίρι

[20] Υπάτη, νεάτη: η ανώτατη και η κατώτατη χορδή, η τρίτη ήταν η μέση. Η νεάτη ήταν η ανώτατη ως προς τον τόνο της φωνής ή του ήχου H. G. Liddell – R. Scott

[21] Έαρ: άνοιξη

Ορφικος υμνος Απολλωνος Απολλωνα θυμιαμα μανναν μαννα Απολλωνας Απολλων μακαρ, Παιαν, Τιτυοκτονος, Φοιβος, Λυκωρευς Μεμφιτης, αγλαοτιμος, ιηιος, ολβιοδωτης, χρυσολυρης, λυρα σπερμειος αροτριος, Πυθιος, Τιταν, τιτανας Γρυνειος, Σμινθευς, Πυθοκτονος, πυθων πυθωνας Δελφικος, δελφοι μαντις, μαντης αγριος, φωσφορος δαιμων, δαιμονας ερασμιος, κυδιμος κουρος μουσαγετης, μουσικη χοροποιος, χορος εκηβολος, τοξοβελεμνος, τοξο Βακχιος Διδυμευς, εκαεργος, Λοξιας, αγνος, Δηλιος αναξ, ανακτας πανδερκης φαεσιμβροτος ομμα, ματι ματια οφθαλμος χρυσοκομης, καθαρη φημη χρησμος ευχη λαοι θυμος απειριτος αιθερας γαια ολβιομοιρος ολβιος μοιρα υπερθε αμολγος νυκτα νυξ νυχτα ησυχια αστερομματος αστερι ορφνη ριζα δεδορκας, πειρατα περατα κοσμος αρχη τελευτη μελουσα, παντοθαλης, πολος κιθαρις κιθαρα πολυκρεκτω νεατη αρμονια τερμα υπατη, Δωριος διακοσμος δωρικη κιρνας κριση βιοθρεμμονα φυλο παγκοσμιος παγκοσμια ανδρας μιξη χειμωνας θερος υπατες χειμων νεατες Δωρια εαρ πολυηρατος ωριο ανθος ωραιο επωνυμια βροτος Ανακτας, Πανας, παν θεος δικερωτας, ανεμος συριγμα σφραγιδα τυπος σωζων σωτηρ σωτηρας μυστης ικετηριδα φωνη ικετισσα ικετις Παιανα, φονος Λυκωρεια Μεμφις αγλαια Σμινθεας μαντης αγριος, φωτοφορος ενδοξος μουσηγετης, τηλεβολος, τοξοβολος Βακχος Διδυμος, τηλενεργης Λοξος Δηλος φωτοβολο κομη προφητεια χρησμοι προσευχη λαος καλοφρονη βουληση απειρος αιθηρ σκοτεινια αστερια σκοταδι φροντιδα τελος, παντοθαλης εναρμονια πολοι πολυηχη ηχος ρυθμος φυλα συγκερασμος παγκοσμια αναμιξη καλοκαιρι βροτοι κερωτας, ανεμοι κερας κερατα τυπωμενη Γη, ηπαρ γυπας αδης συκωτι τιμωρια βιασμος Λητω καθαρος, λαμπρος, διαυγης, αμιαντος Λυκη πρωινο φως, αγλαος λαμπρος, φαεινος, στιλπνος ιηιος ιηιη ιηιον θεος κραυγη ιη, Θρηνητικος, θρηνος θλιβερος, θλιψη βοη, γοος, κλαμα ολβιος ευτυχης, ευτυχια αστραφτερος νεος ενεργεια απο αποσταση τηλε επιθετο ετυμολογια θυμος ψυχη, πνευμα, στοιχειο ζωη αισθηση σκεψις, σκεψη ισχυρο αισθημα παθος αμολγη Ομηρικη λεξη, ομηρος αμολγω αυγη ωρα ωρες χρονος ενεργο ονειρο 4 τεσσερις δυση ηλιου ηλιος τεσσερεις τεσσερα κατασταση θ θητα ζοφερη σκοτεινη Ευριπιδης, Ησυχιο ορφνη σκοτος θαλλω ακμαζω, ακμη φυλλοφορω, φυλο ανθη καρπος χορδη, τριτη 3η μεση τονος ηχοι ρυθμοι αρχαια Ελληνικη Μουσικη κλιμακες κλιμακα κλιμαξ δυτικη μουσικη μετρο μετρα ΧΑΤΖΗΣ λεκακης βιοθρεμμων θρεφω φυλη, γενος ανωτατη κατωτατη ανοιξη φροντιστης, μαρμαρινο αγαλμα, μαρμαρο 2ος αιωνας μΧ μιλητος αρχαιολογικο μουσειο κωνσταντινουπολης κωνσταντινουπολεως κωνσταντινουπολη κωνσταντινουπολις ορφεας ορφευς Ορφικοι υμνοι

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ