Φούρνοι 6.000 χρόνων βρέθηκαν στην Ουάσιγκτον! - του Γ. Λεκάκη

Φούρνοι 6.000 χρόνων

βρέθηκαν στην Ουάσιγκτον!

Του Γιώργου Λεκάκη

Ευρέθησαν στοιχεία φούρνων, που χρονολογούνται πριν από περίπου 6.000 χρόνια στις όχθες του ποταμού Pend Oreille(*) στην βορειοανατολική πολιτεία της Ουάσιγκτον των ΗΠΑ.

Μέλη της φυλής Kalispel(**) και η αρχαιολόγος Shannon Tushingham (του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον) βρήκαν ραγισμένους από φωτιά βράχους σε συστάδες περίπου 1,3 μ. κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, ενώ ερευνούσαν την τοποθεσία, σε σωστικές ανασκαφές, πριν από ένα κατασκευαστικό έργο.

«Αυτή είναι μια από τις αρχαιότερες τεχνολογίες, που χρησιμοποίησαν οι άνθρωποι για να μαγειρεύουν φαγητό οπουδήποτε στον κόσμο», είπε η κ. Tushingham. «Και εδώ, έχουμε μερικούς από τους αρχαιότερους φούρνους στην Βόρειο Αμερική».

Η χρονολόγηση της τοποθεσίας με άνθρακα δείχνει ότι οι άνθρωποι επέστρεφαν επανειλημμένα σε αυτήν την θέση, πριν από 6.000 και έως και 700 χρόνια πριν από σήμερα, πρόσθεσε. «Πρόκειται για μια αρκετά συνεχή ιστορία επεξεργασίας τροφίμων στην ίδια γη, που μιλά τόσο για οικολογική, όσο και για πολιτιστική σταθερότητα» (σ.σ.: ίσως τελετουργική), εξήγησε ο αρχαιολόγος της φυλής Kalispel, Kevin Lyons.

Το σχήμα του αγγείου, σκαμμένο στο αμμώδες χώμα, θα ήταν επενδεδυμένο με καύσιμη ύλη και καλυμμένο με πέτρες. Η παράδοση αναφέρει ότι τα τρόφιμα στην συνέχεια τυλίγονταν σε ένα στρώμα που δεν καίγεται και τοποθετούνταν στους βράχους. Το καύσιμο (καύσιμη ύλη) άναβε και ο φούρνος σκεπαζόταν με χώμα, αφήνοντας τρύπες εξαερισμού, για να ψηθεί το φαγητό.

«Την άνοιξη, αφού φυτέψουν τις καλλιέργειές τους, πηγαίνουν στην περιοχή Spokane για να σκάψουν να φυτέψουν κουζ, πικρόρριζα και άγρια ​​κρεμμύδια. Τα δύο πρώτα ξεραίνονται στον ήλιο: το άγριο κρεμμύδι ανακατεύεται με μαύρα βρύα και ψήνεται κάτω από καυτές πέτρες».[1]

Οι ερευνητές θα πάρουν δείγματα από τους αρχαίους φούρνους για να αναζητήσουν τυχόν ίχνη υπολειμμάτων τροφών.

(*) Ο ποταμός Pend Oreille / Pend-d'Oreille είναι παραπόταμος του ποταμού Columbia, μήκους περίπου 209 χλμ. Ρέει στο βόρειο Αϊντάχο και στην βορειοανατολική Ουάσιγκτον (στις ΗΠΑ), καθώς και στην νοτιοανατολική Βρετανική Κολομβία (στον Καναδά).

Οι ειρηνικοί ιθαγενείς που ζούσαν κατά μήκος του ποταμού Pend Oreille περιλαμβάνουν τους:

        - Pend d'Oreilles

        - Kalispel (που θεωρούνται ως μια ενιαία φυλή),

        - την φυλή Flathead / πλατυκέφαλοι (κατοικούσε στο επάνω μέρος, το Clark Fork, της λεκάνης, ειδικώς στην κοιλάδα Bitterroot),

και

        - τους Ktunaxa (ζούσαν στα ανατολικά του ποταμού Pend Oreille).[2]

Τα αρχαιολογικά στοιχεία δείχνουν ότι οι άνθρωποι ζούσαν στην περιοχή ήδη από το τέλος της τελευταίας εποχής των Παγετώνων, δηλ. περίπου 11.000-12.000 χρόνια πριν από σήμερα.

Το όνομα Pend d'Oreille ή Pend Oreille σημαίνει «σκουλαρίκι», ή «κρεμαστά από τα αυτιά» ή «σχήμα αυτιού» / «ωοειδές». Οι γαλλόφωνοι άποικοι τους ονόμασαν έτσι, γιατί φορούσαν μεγάλα ενώτια από κογχύλια.

(**) Στην γλώσσα τους λέγονται Ql̓ispé > αγγλ. Kalispel. Σημαίνει «άνθρωποι του κάμας[3]». Και οι δύο φυλές ζούσαν γύρω από την περιοχή της λίμνης Pend Oreille.

Κορίτσι Qlispε, με την παραδοσιακή φορεσιά του, 
σε φωτογραφία του 1910.

Αυτοί οι άνθρωποι έφτιαχναν τα όπλα και τα εργαλεία τους από πυριτόλιθο. Πολλά άλλα αντικείμενά τους από πέτρες. Για στέγαση, οι Pend d'Oreille ζούσαν σε tipis το καλοκαίρι, και σε  καμπανόσχημες καλύβες τον χειμώνα - όπως οι σαρακατσάνοι. Αυτά τα σπίτια ήταν όλα χτισμένα από μεγάλες καλάμια cattails[4], και typha που ήταν σε αφθονία εκεί όπου ζούσαν. Αυτά τα cattails υφαίνονταν σε ψάθες, που ονομάζονταν tule, οι οποίες ήταν στερεωμένα σε ένα πλαίσιο κλαδιών δένδρων, για να σχηματίσουν μια καλύβα.

Η φυλή αντάλλαζε δέρματα βίσσωνα με άλογα και άλλα χρήσιμα αγαθά. Παραδοσιακά έφτιαχναν ρούχα από δέρματα κουνελιών και ελαφιών. Στόλιζαν τα δέρματα με βαφές, χρώματα, χάντρες και πεταλούδες.

«Περίπου την 1η Ιουλίου, οι Ινδιάνοι αυτοί συγκομίζουν κατά μήκος και κοντά στο Kettle Falls, όπου κάνουν τα αλιεύματα σολομού της χρονιάς, που τα στεγνώνουν στην σκιά. Επίσης, συλλέγουν και στεγνώνουν αποξηραμένα μούρα και κεράσια, τα οποία αποθηκεύουν για τον χειμώνα. Έχουν θρησκευτικές λειτουργίες τρεις φορές την ημέρα. Αφού μαζέψουν την σοδειά τους, πηγαίνουν στα βουνά, όπου παραμένουν, κυνηγώντας και παγιδεύοντας, μέχρι μια εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα, όταν πηγαίνουν στους εμπορικούς σταθμούς για να ανταλλαγή προϊόντων. Αφού παρακολουθήσουν τις θρησκευτικές τους λειτουργίες, επιστρέφουν στα βουνά, γύρω στα μέσα Ιανουαρίου, όπου παραμένουν μέχρι την άνοιξη, οπότε και φυτεύουν ξανά τις καλλιέργειές τους».[1] 

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΕΡΙ ΙΝΔΙΑΝΩΝ, ΕΔΩ.

Οι Ιησουίτες ίδρυσαν μια ρωμαιοκαθολική αποστολή στην περιοχή τους το 1846.

Το 1872 αρνήθηκαν (και πάλι) να υπογράψουν συμφωνία με την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Η περίοδος αποστεθεροποίησης άρχιζε. Στην ιστορία τους σε ένα κυνήγι εδέχθησαν επίθεση από Αμερικανούς, στην βορειοδυτική Μοντάνα, οι οποίοι εσκότωσαν 4 Ινδιάνους της φυλής τους – και αυτό είναι γνωστό ως η «Σφαγή της κοιλάδας των Κύκνων» / Swan Valley Massacre (το 1908), για την επικράτηση στην περιοχή.

Όταν τους αφαιρέθηκαν τα κληρονομικά εδάφη τους, γύρω από την λίμνη Pend Oreille, οι Kalispel συνέχισαν να συγκεντρώνονται, για ένα ετήσιο «pow wow» στους παραδοσιακούς χώρους τους, ανατολικά της σημερινής Sandpoint City Beach. Η τριήμερη εκδήλωση περιελάμβανε τελετές, χορούς και παραδοσιακά παιγνίδια με ραβδιά. Αλλά και τα pow wow στο Sandpoint διακόπηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Από το 1975, οι εναπομείναντες της φυλής των Ινδιάνων Kalispel πραγματοποιεί μόνο μια ετήσια διοργάνωση στο Usk της Ουάσιγκτον, τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο. Οι εκδηλώσεις, ανοιχτές στο κοινό, περιλαμβάνουν διαγωνισμό χορού, παραδοσιακά φαγητά, παιγνίδια με ραβδιά κ.ά.

Σήμερα, οι Kalispel, είναι μόνο 400 άτομα...

ΠΗΓΗ: Idaho State Journal. Γ. Λεκάκης "Λεξικό των παραδόσεων των λαών του κόσμου". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.6.2023.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Ο αρχικός τρόπος ζωής του Pend Oreille αναφέρεται για πρώτη φορά σε μια επίσημη αναφορά του 1870, για τις φυλές της Βορειοανατολικής Ουάσιγκτον.

        - Carriker R. C. «The Kalispel People», εκδ. Phoenix, AZ: Indian Tribal Series, 1973.

        - Fahey J. «The Kalispel Indians», Civilization of the American Indian series, v. 180, εκδ. University of Oklahoma Press, Norman, 1986.

        - Fritz J. «Land of the Kalispel», στο Sandpoint Magazine, τ. καλοκ. 1997.

        - Pritzker B. M. «A Native American Encyclopedia: History, Culture, and Peoples», εκδ. Oxford University Press, 2000.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] ΠΗΓΗ: J. MOONEY στην «Catholic Encyclopedia», 1913.

[2] ΠΗΓΗ: Bureau of Indian Affairs.

[3] Το camas είναι ένας βολβός λουλουδιών, βασικό στοιχείο της διατροφής τους.

«Στα μέσα Μαΐου μαζεύουν διάφορα είδη κάμας [ένα από τα πολλά φυτά του γένους Camassia], των οποίων την ρίζα (κρεμμυδοειδής, γλυκειά και ήπιας γεύσης) βγάζουν και παρασκευάζουν με τον εξής τρόπο: 

Στρώνουν ένα στρώμα διαμέτρου 1,8 – 2,5 μ., από λείες πέτρες, στις οποίες ανάβουν φωτιά. Όταν οι πέτρες είναι καυτές τις αφαιρούν από την φωτιά και τις σκεπάζουν με πράσινο γρασίδι (5 ή 7,5 εκατ. βάθους), επάνω στο οποίο τοποθετούν ένα άλλο στρώμα (15 - 30 εκατ.), και επάνω από το οποίο ρίχνουν και πάλι πράσινο γρασίδι. Στην συνέχεια σκεπάζουν τα πάντα με χώμα, περίπου 15 εκατ. βάθους, επάνω στο οποίο φτιάχνουν φωτιά, την οποία την διατηρούν για 24 – 48 οκτώ ώρες, ανάλογα με την ποσότητα στον φούρνο. Αφού ψηθεί, αφαιρείται και στεγνώνει στον ήλιο. Έτσι, θα παραμείνει προετοιμασμένο για χρόνια. Και είναι θρεπτικό και νόστιμο. Πριν το ψήσιμο είναι λευκό, μετά μαύρο. Υπάρχουν πολλά λειβάδια cama σε αυτή την περιοχή. Αλλά το μεγαλύτερο είναι των Kalispel, στον ποταμό Pend Oreille». [1] 

[4] ένα υψηλό, ελώδες φυτό, που ομοιάζει με καλάμι, με σκούρο καφέ, βελούδινο κυλινδρικό κεφάλι με πολλά μικροσκοπικά λουλούδια.

Αρχαιος φουρνος 6.000 χρονια πριν Ουασιγκτον 4000 πχ οχθες ποταμος πεντ ορειλ Pend Oreille Ουασιγκτων ΗΠΑ πολιτεια φυλη καλισπελ Kalispel αρχαιολογια φωτια βραχος σωστικες ανασκαφες, αρχαιοτερη τεχνολογια μαγειρεμα φαγητο αρχαιοτερος Βορειος Αμερικη βορεια 1300 μχ επεξεργασια τροφιμων οικολογια πολιτιστικη τελετουργια αρχαιολογος τροφιμα τροφιμο αγγειο αμμωδες χωμα, επενδυση καυσιμη υλη πετρες παραδοση στρωμα βραχοι καυσιμο χωμα, τρυπα εξαερισμος ψησιμο φαγητο ανοιξη, φυτεμα καλλιεργεια σποκειν Spokane σκαψιμο κουζ, πικρορριζα αγριο ​​κρεμμυδι πικροριζα ξηρανση ηλιος αγριοκρεμμυδα μαυρα βρυα καυτες πετρες μαυρο βρυο υπολειμμα τροφη παραποταμος κολουμπα Columbia, βορειο Αινταχο Βρετανικη Κολομβια Καναδας ειρηνικος λαος ιθαγενεις Flathead πλατυκεφαλοι πλατυκεφαλος πλατυκεφαλια κλαρκ φορκ Clark Fork, λεκανη κοιλαδα Μπιτερουτ Bitterroot κτουναξα Ktunaxa ανθρωποι εποχη των Παγετωνων, 11.000 12.000 Παγετωνες ενωτιο σκουλαρικι, κρεμαστα από τα αυτια σχημα αυτιου γαλλοφωνοι αποικοι ενωτια κογχυλια κοχυλια κογχυλι κοχυλι γλωσσα κλισπε Qlispe αγγλικα ανθρωπος του καμας φυλες λιμνη οπλα οπλο εργαλειο πυριτολιθος αντικειμενο πετρινο στεγαση, τιπις tipis καλοκαιρι, καμπανοσχημη καλυβα χειμωνας θερος σπιτι καλαμια cattails cattail υφαντικη ψαθα τουλε tule κλαδι δενδρο σαρακατσανοι ανταλλαγη δερμα βισσωνας βισσων αλογο αγαθα Παραδοσιακα ρουχα δερματα κουνελι ελαφι στολιδι βαφη χρωμα χαντρα πεταλουδα 1η Ιουλιου, ιουλιος Ινδιανοι συγκομιση κετλε φωλς φολς Kettle Falls, αλιεια σολομος στεγνωμα σκια συλλογη αποξηραμενα φρουτα μουρα αποξηραμενο φρουτο μουρο κερασι αποθηκη θρησκευτικη λειτουργια σοδεια βουνο κυνηγι παγιδα Χριστουγεννα, εμποριο προιοντα θρησκεια Ιανουαριος Ιησουιτες Ρωμαιοκαθολικη αποστολη 1846 19ος αιωνας μΧ εκκλησια Ρωμαιοκαθολικοι 1872 συμφωνια κυβερνηση επιθεση Αμερικανοι Μοντανα, Ινδιανος Σφαγη της κοιλαδας των Κυκνων Swan Valley Massacre 1908 κυκνοι αφαιρεση κληρονομικα εδαφη κληρονομια pow wow παραδοσιακος σαντποιντ Sandpoint City Beach τελετη χορος παραδοσιακο παιγνιδι ραβδι 1950 1975, ουσκ Usk Αυγουστος διαγωνισμος παραδοσιακα φαγητα, παιχνιδι ραβδια 1870, καμα camas βολβος λουλουδι διατροφη Μαιος γενος καμασια Camassia ριζα κρεμμυδοειδης, πρασινο γρασιδι, λευκο, μαυρο λειβαδι ελος ελωδες φυτο καλαμι, λουλουδια

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ