Του Γιώργου Λεκάκη
Σε έγγραφο τῆς Διοικητικῆς Ἐπιτροπῆς τῆς Κρήτης(*) μέ τίς ὑπογραφές τῶν Κ. Κριτοβουλίδη(**) καί Γ. Καλέργη, πρός τόν Ἰωάννη Κλάδο στά Κύθηρα, διαβάζουμε:
«... Ἐπειδή ἀρκετά ἐγνώσθη εἰς ἡμᾶς ὁ εἰλικρινής
πατριωτισμός Σου, καί ἡ την ὁποίαν ἔχεις καλήν διάθεσιν ἰδίως διά τήν Κρήτην, καί
ἐπειδή ἐβεβαιώθημεν ὅτι ὁ φιλέλλην καί εὐεργέτης ἡμῶν κύριος Θ. Γόρδων εἰς τήν ἀναχώρησίν
του εἰς Ζάκυνθον Σᾶς ἀφῆκεν εἰς τήν ἐπιστασίαν τῶν ὑποθέσεων του διά τά ἑλληνικά
πράγματα, διά τοῦτο τολμοῦμεν θαῤῥαλέοι παραστήσαντες την κατεπείγουσαν ἀνάγκην
τῆς Πατρίδος, νά καταφύγωμεν εἰς τήν προστασίαν τοῦ φιλανθρώπου και φιλελληνικοῦ
σκοποῦ των, ἐλπίζοντες τήν ἐπίτευξιν τοῦ αἰτήματός μας καί εἰς τήν συνέργειαν τῆς
πανευγενίας Σου.
Ὁ Μουσταφάμπεης εἶναι ἀληθέστατον
ὅτι ἐσύναξεν ὅλας τάς δυνάμεις του, και τάς συνάζει ὁλονένα βιαίως ἀπ’ ὅλην τήν
Κρήτην κατά τά Χανία. Ἐκτός τούτου, κάμνει καί ἄλλας μεγάλας ἑτοιμασίας κατ’ αὐτάς
τάς ἡμέρας, καί μάλιστα ἔχει συναγμένα ἀρκετά μικροκάϊκα εἰς τά Χανία. Αὐτός
μόλον ὅτι δέν κοινολογεῖ φρονίμως ποῦ μέλλει νά ἐφορμήσῃ, ἀπό πολλά μέρη ὅμως τῆς
Κρήτης, καί ἀπό μέσα ἀπό τά Χανία ἀπό ἀνθρώπους του μᾶς μηνύουσι νά προσέχωμεν,
ἐπειδή κατά τά φαινόμενα κινήματα τοῦ ἐχθροῦ, αὐτός σκοπεύει διά τήν Γραμποῦσαν.
Ἀγκαλά ἡ γενναία φρουρά μας εὔχεται
τόν ἐρχομόν του, ἐπειδή εἶναι πλέον παρά βέβαιον ὅτι μέλλει νά κακοπάθῃ μεγάλως
χωρίς αὐτός νά ἐπιτύχῃ ὁλοτελῶς τοῦ σκοποῦ του, οὐδέ νά φέρῃ παραμικράν ζημίαν
διά τήν γενναίαν ἀπόφασιν τῶν φρουρούντων, καί διά τήν φυσικήν ὀχυρότητα τοῦ
φρουρίου μας, μόλον τοῦτο ἐπειδή εἰς τοιοῦτον ἐπιχείρημα χρειάζονται ἀνάλογοι
προπαρασκευαί, διά νά μή ἤθελεν ἀκολουθήσειν κᾀμμία ἔλλειψις, καί ἐκ τῆς ἐλλείψεως
συμβῆ ἀπευκταῖόν τι! παρακαλεῖσθε κινούμενος ἀπό τον συνήθη Σου φιλογενῆ ζῆλον
νά ἤθελες ἐνεργήσει τοῦ νά μᾶς σταλθῶσι παρά τοῦ φιλανθρώπου Γόρδωνος μία
ποσότης ἱκανῶν πολεμοφοδίων, ἄν εἶναι δυνατόν, καί μάλιστα μόλυβδος...».Οθωμανικός χάρτης της Κρήτης, των αρχών του 20ού αιώνα.
Φέρει τόπο και ημερομηνία Γραμβούσα, 23 Ιουλίου 1826.
Η επιστολή ήταν 2 σελίδες,
280 x 224 χλστ. Σφραγίδα [Μαζαράκης 195].
ΠΗΓΗ: Βέργος, 9.6.2021. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 9.5.2021.
(*) Η τριμελής επιτροπή που ανέλαβε την προσωρινή διοίκηση της Κρήτης ήταν ο Γεώργιος Καλλέργη, ο Παναγιώτης Ζερβουδάκης και ο Καλλ. Κριτοβουλίδης.
(**) Ο Καλλίνικος / Κυριάκος
Κριτοβουλίδης (1792 - 1868) ήταν Κρης Έλλην λόγιος, ο οποίος συμμετείχε στην Επανάσταση
του 1821. Στην Σμύρνη εμυήθη στην Φιλική Εταιρεία. Έλαβε μέρος στην κατάκτηση
του φρουρίου της Κισσάμου, στην εκστρατεία του Σελίνου, στην Μάχη των Μύλων Αργολίδος
(Ιούνιος 1825), κ.ά.
Ήταν γενικός γραμματέας
Αποκόρωνα (στην Συνέλευση της Αρκούδαινας), γραμματέας του Σήφακα, πληρεξούσιος των παροίκων Κρητών (στην εθνοσυνέλευση
του Άργους, 1832).
Υπηρέτησε ως υποδιοικητικής Επιδαύρου Λιμηράς (1837), πάρεδρος του υπουργείου Οικονομικών, ταμίας και τελώνης Αιγίνης (1833-1834), ταμίας και τελώνης Ύδρας (1834-1836), τελώνης και ταμίας Νάξου (1838-1844), υποτελώνης Σκοπέλου (1844-1846), Σκιάθου (1846-1847), τελώνης Ναύπλιου (1847 – 1856), και Καλαμάτας.
ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ του:
Τα απομνημονεύματά του
αποτελούν μια από τις κύριες πρωτογενείς πηγές για την Επανάσταση του 1821 στην
Κρήτη, και άσκησαν μεγάλη επίδραση στους μετέπειτα ιστορικούς.
Έγραψε:
- "Απομνημονεύματα του περί
Αυτονομίας της Ελλάδος πολέμου των Κρητών", 1859,
- Παράρτημα στο "Απομνημονεύματα
του περί Αυτονομίας πολέμου των Κρητών", 1860.
- "Συνοπτική έκθεσις της
διαγωγής των δεσποζόντων Τούρκων και της ηθικής καταστάσεως των Χριστιανών της
Κρήτης προ της Επαναστάσεως", στο "Δοκίμιον Ιστορικόν περί της Επαναστάσεως" (1861), του Ιωάννη Φιλήμωνος.
- "Λέξεις φράσεις, παροιμίαι,
τραγούδια και ήθη Κρητών", στην "Εφημερίδα των Φιλομαθών της Φιλολογικής και της
Δημοσίας Εκπαιδεύσεως", 1864.
- Βίος Βασιλείου Χάλη.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook