Αρχαίοι ογκόλιθοι βρέθηκαν στο Μοσχάτο, την Τροία Αττικής, απ’ όπου ξεκίνησε ο Κρης Τεύκρος, ο πρώτος βασιλιάς της Τροίας!!! - του Γ. Λεκάκη

Αρχαίοι ογκόλιθοι
βρέθηκαν στο Μοσχάτο,
την Τροία Αττικής,
απ’ όπου ξεκίνησε ο Κρης Τεύκρος,
ο πρώτος βασιλιάς της Τροίας!!!

Του Γιώργου Λεκάκη

Κατά την διάρκεια εργασιών κατασκευής του αγωγού ομβρίων, το 2016, στην οδό Χρυσοστόμου Σμύρνης, λίγο πριν την «γέφυρα του Μοσχάτου» (προς την οδό Πειραιώς[1]), αριστερά, ευρέθησαν αρχαία. Τα έργα σταμάτησαν για πολύ καιρό, με συνέπεια να κλείσει ο δρόμος και να δημιουργηθεί κυκλοφοριακό έμφραγμα στην περιοχή για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Άρχισαν σωστικές ανασκαφές… και απεδείχθη πως άξιζε τον κόπο… Ευρέθησαν και περισυνελέγησαν ογκόλιθοι δομικού υλικού, από ένα μεγάλο, απ’ ό,τι φαίνεται, αρχαίο κτίσμα, πιθανόν πύργος ή τείχος. – Σημειώστε ότι το 2010 σε συντήρηση της σήραγγας ΗΣΑΠ στο Μοσχάτο ευρέθησαν αρχαία τείχη, από το 394 π.Χ.! Ξέρουμε βεβααίως ότι ερείπια του βόρειου Μακρού Τείχους σώζονται κάτω από την σύγχρονη Λεωφόρο Αθηνών-Πειραιώς και στην οδό Κύπρου, στις περιοχές των Καμινίων του Αγίου Ιωάννου Ρέντη, του Μοσχάτου και του Ταύρου.

Οι ογκόλιθοι έχουν τοποθετηθεί τώρα (2023) έναντι του Δημαρχείου Μοσχάτου, στην πλατεία Δημαρχείου, σε κοινή θέα.

Η περιοχή όπου είναι σήμερα το Μοσχάτο, στον 37ο παράλληλο [37°57′N 23°40′E] έχει από την αρχαιότητα μεγάλη ιστορία.

Κατοικήθηκε από τους προκλασσικούς χρόνους, όπως μαρτυρούν ορισμένα ευρήματα. Στο Μοσχάτο έχουν ευρεθεί:

        - ο κορμός ενός κούρου (Εθν. Αρχ. Μουσείο),

        - ένας γυναικείος κορμός (Εθν. Αρχ. Μουσείο),

        - η επιτύμβια στήλη του «Αυλητή Ποταμώνα»[2] ένα αριστούργημα ελληνικής γλυπτικής (Εθνικό Αρχ. Μουσείο Αθηνών) – χάριν της οποίας θα πρέπει να γίνονται αυλητικοί αγώνες στο Μοσχάτο! - αντ' αυτών γίνεται... καρναβάλι...

         - ένα άγαλμα λιονταριού μεγαλύτερου από το φυσικό (Αρχ. Μουσείο Πειραιώς)

και

        - η επιτύμβια στήλη της Αριστόκλειας, κόρης του Επιτελούς (από τον δήμο Ξυπετής), μητέρας του Αντία και συζύγου του Αντιφάνη των Αχαρνών, περίπου 340/330 π.Χ. (Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιώς), κ.ά.

Άρα γε, αντίγραφα όλων αυτών, κοσμούν την σημερινή πόλη του Μοσχάτου;

Στην αρχαιότητα αποτελούσε έδαφος / μέρος του Τετρακώμου, δηλαδή τεσσάρων κωμών / δήμων του αρχαίου Πειραιώς:

        - του Πειραιώς,

        - του Φαλήρου (σημερινό Π. Φάληρο)

        - των Θυμαιταδών (σημερινό Κερατσίνι, δυτικά του Πειραιώς)

        - της Ξυπετής (περίπου όπου το Μοσχάτο).

Το τετράκωμο ήταν μια θρησκευτική ενότητα, αφιερωμένο στην λατρεία του Ηρακλήφευ, σήμερα σε καμμιά από τις τέσσερις αυτές πόλεις, δεν υπάρχει άγαλμα του Ηρακλέους!..

Η Ξυπέτη / Ξυπετή / Δήμος Ξυπεταίων / Δήμος Ξυπετίων[3] ήταν η αρχαία Τροία Αττικής / Δήμος Τρώων, της Κεκροπίδος φυλής της αρχαίας Αττικής, από όπου αναχώρησε ο Κρητικός Τεύκρος (υιός του ποτάμιου θεού Σκαμάνδρου και της Νύμφης Ιδαίας - ο πρώτος μυθικός βασιλιάς της Τροίας) για να δημιουργήσει αποικία στην Φρυγία – βλ. Διον. Αλικ., Απολλόδ., Φανόδημο, Βιργ. Αυτή ονομάσθηκε Τευκρία, κατόπιν επί Δαρδάνου, Δαρδανία, και επί του Τρώα, Τροία. Ο Τεύκρος ήταν ο «γενάρχης και προπάτορας των Τρώων», ο «πρώτος βασιλιάς, που κυβέρνησε όλην την γη της Τροίας», ο «πρώτος προπάτορας». Κρητικοί, Αθηναίοι και Πειραιώτες ήσαν οι πρώτοι Τρώες. Και γι’ αυτό, ο Τρωικός πόλεμος θεωρείται και είναι εμφύλιος πόλεμος.

Άρα γε, αυτή η ιστορία εικονίζεται κάπου, με κάποιον τρόπο, στην σημερινή πόλη του Μοσχάτου;

Θα πρέπει βέβαια τα... σκουπίδια να καθαρίζονται,
δίπλα στα αρχαία και λίγα μέτρα έξω από το Δημαρχείο...

Εκτός από το Ηράκλειο (ιερόν του Ηρακλέους) - ΔΕΙΤΕ βίντεο ΕΔΩ - είχε επίσης και Ηραίον (ιερόν της Ήρας), «παρακηφίσιο» ιερόν της Κυβέλης, ενώ στην συνοικία του, Εχελίδαι (νυν Νέο Φάληρο), υπήρχε ιππόδρομος (η παράδοση κράτησε μέχρι τα πρόσφατα χρόνια!).

Ο αρχαίος Δήμος συμμετείχε στην αρχαία Βουλή των Αθηνών με:

            - 7 βουλευτές στους 500 (508 – 307/306 π.Χ.)

            - 7 βουλευτές στους 600 (307/306 – 224/223 π.Χ. όταν ανήκε στην «μακεδονική» φυλή Δημητριάδα

και

            - με άγνωστο αριθμό βουλευτών τις περιόδους 201/200 π.Χ. – 126/127 και (126/127 – 3ος αιώνας).

Ξυπετείς, ήταν:

- ο Γλαύκος (του Φιλοστράτου),

- ο Δημόστρατος (του Ανδροσθένους),

- ο Διονύσιος (του Ευθυδίκου)

- ο Επιτελής ο Ξυπέτιος

- ο Μεταγένης ο Ξυπέτιος

- ο Καλλίξενος (5ος αιώνας π.Χ., πιθανόν πολιτογραφηθείς).

Άρα γε, όλοι αυτοί τιμώνται, έστω με ονόματα οδών, στο σημερινό Μοσχάτο;

Το σημερινό όνομα της πόλεως προέρχεται από τα ελληνικά σταφύλια, ποικιλία «μοσχάτο», που έβγαζαν το περίφημο μοσχάτο κρασί[4], κάποτε… Τι ωραία που θα ήταν, σε ένα οικόπεδο του Δήμου, να ξαναφυτευόταν (για τουριστικούς – πολιτιστικούς - εκπαιδευτικούς λόγους) ένα αμπέλι με μοσχάτα σταφύλια… - ένα δημοτικό αμπελάκι - όπου να γινόταν ξενάγηση και γευσιγνωσία, για σχολεία, τουρίστες, κλπ.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ

Υπάρχει όραμα;

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 10.9.2023.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:


[1] Θυμίζω πως το 2009 ευρέθη δημόσιο οικοδόμημα με βωμό στην οδό Πειραιώς 7 σε σωστικές ανασκαφές της ΚΣΤ΄ Εφορείας Αρχαιοτήτων – Ήταν οικοδομικά κατάλοιπα δύο κτηρίων (το ένα είχε κτιστεί επάνω στο προηγούμενο, από τους ύστερους αρχαϊκούς χρόνους, με χρήση ως και τον 4ο αιώνα π.Χ.

[2] Ευρέθηκε το 1902 στο κτήμα του αγρότη Ι. Μαμάη, κοντά στις παλαιές σιδηροδρομικές γραμμές.

[3] Ο δημότης της αρχαίας Ξυπετής ονομαζόταν Ξυπετεών ή Ξυπεταιών ή Ξυπέτιος.

[4] Θα το βρούμε ακόμη στην Σάμο, την Καρδίτσα, την Αγχίαλο Θεσσαλονίκης, την Σπίνα Σελίνου Χανίων και την Πυργού Ηρακλείου Κρήτης, στο κοκκινέλι Τυρνάβου Λαρίσης, κ.α. Περιοχές με τις οποίες πρέπει να συνεργασθεί το Μοσχάτο για συναφείς εκδηλώσεις.


Αρχαιοι ογκολιθοι Μοσχατο, Τροια Αττικης, Κρης Τευκρος, πρωτος βασιλιας Τροιας τρωαδας τρωαδος εργασιες κατασκευη αγωγος ομβριων, 2016, οδος Χρυσοστομου Σμυρνης, γεφυρα του Μοσχατου Πειραιως αρχαια εργα σωστικες ανασκαφες αρχαιος ογκολιθος αρχαιο δομικο υλικο κτισμα, πυργος τειχος 2010 συντηρηση σηραγγα ΗΣΑΠ Μοσχατου αρχαια τειχη, 4ος αιωνας 394 πΧ 2023 Δημαρχειο πλατεια Δημαρχειου, 37ος παραλληλος αρχαιοτητα κατοικηση προκλασσικα χρονια ευρημα κορμος κουρου κουρος Εθνικο Αρχαιολογικο Μουσειο γυναικειος γυναικα επιτυμβια στηλη Αυλητης Ποταμωνας Ποταμωνα αριστουργημα ελληνικη γλυπτικη Αθηνων αυλητικοι αγωνες καρναβαλι αυλητικος αγωνας αγων αυλος αγαλμα λιονταρι υπερφυσικο Πειραια Αριστοκλεια, Επιτελης Ξυπετης Αντιας Αντιφανης Αχαρναι αχαρνες 340 330 μενιδι δημοι Ξυπετες, Πειραιας Φαληρο Θυμαιταδες, Θυμαιταδαι Τετρακωμο κωμη Πειραιευς Φαληρου Παλαιο Θυμαιταδων Κερατσινι, Ξυπετη θρησκευτικη ενοτητα, ομοσπονια αφιερωμα λατρεια του Ηρακλη ηρακλης αγαλμα Ηρακλεους Ξυπεταιων / Ξυπετιων Αττικη Τρωων, τρωες Κεκροπιδα φυλη Κρητικος ποταμιος θεος Σκαμανδρος Νυμφη Ιδαια μυθικος αποικια Φρυγια Διονυσιος Αλικαρνασσευς, Απολλοδωρος, Φανοδημος, Βιργιλιος Τευκρια, Δαρδανος Δαρδανια, τρως Τρωας, Τροια γεναρχης προπατορας βασιλιας, προπατωρ Κρητικοι, Αθηναιοι Πειραιωτες πρωτοι Τρωικος πολεμος εμφυλιος Ηρακλειο ιερον ιερο Ηρακλη Ηραιον ηραιο ηρας θεα ηρα παρακηφισιο Κυβελης, κυβελη συνοικια Εχελιδαι Εχελιδαις Εχελιδες Νεο ιπποδρομος Βουλη των Αθηνων βουλευτες 6ος 508 – 307 306 βουλευτης 224 223 μακεδονικη φυλη Δημητριαδα 201 200 126 127 3ος Γλαυκος Φιλοστρατος Δημοστρατος Ανδροσθενης Διονυσιος Ευθυδικος Ξυπετιος Μεταγενης Καλλιξενος 5ος πολιτογραφηση ελληνικα σταφυλια, ποικιλια κρασι τουρισμος πολιτισμος δημοτικο αμπελι μοσχατα σταφυλι ξεναγηση γευσιγνωσια, σχολειο 2009 δημοσιο οικοδομημα βωμος σωστικη αανασκαφη ΚΣΤ Εφορεια Αρχαιοτητων οικοδομικα κτηριο υστεροι αρχαικοι χρονοι 1902 κτημα αγροτης Μαμαης, σιδηροδρομικη γραμμη δημοτης Ξυπετεων ή Ξυπεταιων ή Ξυπετιος Σαμος, Καρδιτσα, Αγχιαλος Θεσσαλονικης, θεσσαλονικη Σπινα Σελινου Χανιων Πυργου Ηρακλειου Κρητης, κοκκινελι Τυρναβου Λαρισης, Σελινο Χανια Ηρακλειο Κρητη, κοκκινελλι Τυρναβος Λαρισας, λαρισα Θυμεταδες, Θυμεταδαι Παλιο Θυμεταδων ιλιο ιλιον
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ