Χειρόγραφα της σκλαβιάς 1941-1944 με εικονογράφηση δημοτικών τραγουδιών και στίχων του Κάλβου που κυκλοφόρησαν επί Κατοχής χέρι-χέρι! - του Γ. Λεκάκη

Χειρόγραφα της σκλαβιάς

1941-1944

με εικονογράφηση δημοτικών τραγουδιών

και στίχων του Ανδρέα Κάλβου,

που κυκλοφόρησαν επί Κατοχής

χέρι με χέρι…

Του Γιώργου Λεκάκη

O ζωγράφος Αγήνωρ ΑΣΤΕΡΙΑΔΗΣ εξέδωσε τα «Δέκα πέντε ἰστορημένα χειρόγραφα τῆς σκλαβιᾶς 1941-1944» (έκδ. 1941-1944).

Στην Κατοχή ο Αγ. Αστεριάδης φιλοτεχνεί τα «Ἱστορημένα χειρόγραφα», μεμονωμένα δίφυλλα, που εικονογραφούν δημοτικά τραγούδια ή στίχους του Ανδρέα Κάλβου (αρ. 5, 7 & 9) και κυκλοφορούν χέρι με χέρι. 

Άλλη μια πράξη πνευματικής Αντίστασης των Ελλήνων καλλιτεχνών, από τις πολλές που έχουν καταγραφεί...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ περι ΚΑΤΟΧΗΣ στα βιβλία του Γ. Λεκάκη, ΕΔΩ.

Το 1942 τέσσερις από τις εικονογραφήσεις των «Ἱστορημένων χειρογράφων» μεταφέρονται σε όρθιο ξύλο από τον Γ. Βελισσαρίδη και τον Α. Τάσσο και τυπώνονται σε δελτάρια. Η παρούσα συγκεντρωτική μορφή των «Ἱστορημένων χειρογράφων» με το πρώτο επεξηγηματικό δίφυλλο και το περικάλυμμα είναι πιθανότατα μοναδική και εκτέθηκε στην έκθεση «Χειρόγραφα βιβλία, Ξυλογραφίες, Κεραμική τῆς Σκλαβιᾶς» που έκανε ο Αστεριάδης μαζί με τον Σπύρο Βασιλείου στο επιπλοποιείο των αδελφών Αετόπουλων, στην Πλατεία Κολονωκίου τον Μάρτιο του 1945. Στην ενότητα αυτή περιλαμβάνεται και το «Νυφιάτικο», το οποίο δεν αναγράφεται στον κατάλογο των περιεχομένων. Ήταν 16 λυτά δίφυλλα, 350 x 250 χλστ., (η σ. [4] κάθε διφύλλου λευκή), το κάθε ένα με μία ολοσέλιδη τέμπερα ή υδατογραφία στην δεύ τερη σελίδα (οι δέκα υπογεγραμμένες από τον ζωγράφο, από αυτές 2 και χρονολογημένες), χειρόγραφο το αντίστοιχο κείμενο στην τρίτη σελίδα και τ τλο στην πρώτη (τα πρωτογράμματα, τα διακοσμητικά στοιχεία και μέρος ή όλος ο τίτλος με κόκκινο μελάνι). Στην αρχή δίφυλλο με επεξηγηματικό κείμενο στην σελ. [1] («Τά ἰστορημένα τοῦτα χειρόγραφα τοῦ ζωγράφου Ἀ. Ἀστεριάδη κυκλοφορήσανε τά χρόνια τῆς σκλαβιᾶς 1941-1944 σε ἀντίτυπα καμομένα μέ τό χέρι.») και κατάλογο περιεχομένων στην σελ. [3] (οι σ. [2] και [4] λευκές). Πάνινο portfolio (χειρόγραφος τίτλος στο πάνω κάλυμμα).[1]

Αλλά εφιλοτέχνησε επίσης και τις «Μεγάλες ὥρες τοῦ ἑλληνισμοῦ. Ἡμερολόγιον 1947» χ.τ. και χ. [1946]. Ένα τεύχος 13 φύλλων με διάτρηση στην πάνω πλευρά, ώστε να μπορούν να αποκοπούν), 292 x 214 χλστ. Στο πρώτο ο τίτλος σε ξυλόγραφο πλαίσιο υπογεγραμμένο και χρονολογημένο («α α 946») και στα φύλλα 2-13 κάθε μήνας με μία ξυλογραφία, 160 x 180 χλστ. και την αντίστοιχη λεζάντα.

Οι ξυλογραφίες είναι:

1) «Τό κρυφό σχολειό»,

2) «Ἡ κλεφτουριά»,

3) «Ὁ Ρήγας»,

4) «Ὅρκος τῶν Φιλικῶν στήν Ὀδησσό»,

5) «Ὁ Οἰκονόμου ξεσηκώνει τούς Ὑδραίους»,

6) «Προετοιμασίες γιά τήν Ἔξοδο»,

7) «Ἀρκάδι»,

8) «1912-1913»,

9) «Ὁ Βότσης τορπιλλίζει τό Φετήχ-Μπουλέντ»,

10) «Στήν Ἀλβανία τό 1940»,

11) «Ἡ Ἐθνική μας Ἀντίσταση»

και

12) «Γιά τη λευτεριά».

ΠΗΓΗ: Βέργος, 9.6.2021. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 9.5.2021.

Είχε προηγηθεί «Το σπίτι του Σβαρτς στ' Αμπελάκια», Αθήνα 1928. (Επανέκδοση από την Γκαλερί «Ώρα», Αθήνα 1974).

Ο Αγήνωρ Αστεριάδης εγεννήθη στην Λάρισα. Ήταν Έλλην ζωγράφος, αγιογράφος και χαράκτης [της «Γενιάς του Τριάντα»].

Εσπούδασε ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών (1915 – 1921).[2] Το 1925 διορίσθηκε καθηγητής Ιχνογραφίας στο Γυμνάσιο των Γρεβενών. Στον Μεσοπόλεμο, συμμετείχε στην ίδρυση του πρωτοποριακού καλλιτεχνικού ομίλου «Ομάς Τέχνη».

Εικονογράφησε και βιβλία:

        - «Παιδικά σχέδια», που εξέδωσε το 1933 με τον συνάδελφό του Σπύρο Βασιλείου.

        - «Νεοελληνικά Αναγνώσματα για το Γυμνάσιο» (1950),

        - «Στον Μυστρά των Παλαιολόγων» της Ελένης Βαλαβάνη (εκδ. Δωδώνη, Αθήνα 1971), κ.ά.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

        - Ζίας Ν. στο «Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών: ζωγράφοι – γλύπτες – χαράκτες», εκδ.Μέλισσα, Αθήνα, 1998.

        - Λυδάκης Στ. «Οι Έλληνες ναΐφ ζωγράφοι», εκδ. Ίδρυμα Παναγιώτη & Έφης Μιχελή, Αθήνα.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Βλ. «Αγ. Αστεριάδης 1898-1977», κατάλογος έκθεσης στο Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα, 2011, σελ. 87-89.

[2] με δασκάλους τους Ροϊλό, Ιακωβίδη, Βικάτο και Μαθιόπουλο.

Χειρογραφα της σκλαβιας 1941 1944 εικονογραφηση δημοτικα τραγουδια στιχος Καλβος Κατοχη αστεριαδης πνευματικη Αντισταση Ελληνες καλλιτεχνες Χειρογραφο σκλαβια δημοτικο τραγουδι στιχοι ζωγραφος ΑΣΤΕΡΙΑΔΗΣ ιστορημενο οικια σπίτι του Σβαρτς Αμπελακια Λαρισας Αθηνα 1928 επανεκδοση Γκαλερι ωρα 1974 Λαρισα θεσσαλια ελλην ελληνας θεσσαλος λαρισαιος αγιογραφος χαρακτης Γενια Τριαντα 1930 ζωγραφικη Ανωτατη Σχολη Καλων Τεχνων ΑΣΚΤ 1915 – 1921 καθηγητης Ιχνογραφια Γυμνασιο Γρεβενων γρεβενα Μεσοπολεμος, ιδρυση πρωτοποριακος καλλιτεχνικος ομιλος Ομας Τεχνη βιβλια Παιδικα σχεδια 1933 Βασιλειου Νεοελληνικα Αναγνωσματα 1950 Μυστρας Παλαιολογοι Παλαιολογος Βαλαβανη Ζιας Λεξικο Ελληνες Καλλιτεχνες ζωγραφοι – γλυπτες – χαρακτες Λυδακης ναιφ ιδρυμα Μιχελη καταλογος εκθεσης Μουσειο Μπενακη, δασκαλος Ροιλος, Ιακωβιδης, Βικατος Μαθιοπουλος διφυλλο, πνευματικη Αντισταση Ελληνας καλλιτεχνης 1942 εικονογραφησεις ξυλο Βελισσαριδης Τασσος δελταριο περικαλυμμα μοναδικη εκθεση βιβλια, Ξυλογραφιες, Κεραμικη επιπλοποιειο αδελφοι Αετοπουλων, Αετοπουλοι, Αετοπουλος Πλατεια Κολονωκιου Κολονωκι Μαρτιος 1945 Νυφιατικο νυφη τεμπερα υδατογραφια κειμενο πρωτογραμμα διακοσμηση στοιχειο τιτλος κοκκινο μελανι αντιτυπο καμομενα πανινο πορτφολιο portfolio χειρογραφος καλυμμα Μεγαλες ωρες ελληνισμος ημερολογιον ημερολογιο 1947 1946 φυλλα ξυλογραφο πλαισιο υπογεγραφη ξυλογραφια, ξυλογραφιες κρυφο σχολειο κλεφτουρια Ρηγας βελεστινλης φεραιος ορκος Φιλικοι οδησσος φιλικη εταιρεια εταιρια οικονομου ξεσηκωμος υδραιοι υδρα προετοιμασια εξοδος μεσολογγιου μεσολογγι αρκαδι 1912 1913 βοτσης τορπιλλη Φετηχ Μπουλεντ τορπιλη Φετιχ Μπουλειντ αλβανία 1940 τορπιλη τορπιλισμος εθνικη λευτερια

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ