Η αρχαία πόλη των Λοκρών, του Απόλλωνος, που επανιδρύθηκε καθ’ υπόδειξιν ιέρακος - του Γ. Λεκάκη

Η αρχαία πόλη των Λοκρών,

του Απόλλωνος,

που επανιδρύθηκε

καθ’ υπόδειξιν ιέρακος…

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο πρώτος οικισμός των Επιζεφυρίων Λοκρών στον 38^ο παράλληλο [38°12′28.04″N 16°14′12.37″E] της Καλαβρίας, ιδρύθηκε στην θέση που υπέδειξε το Μαντείο των Δελφών, κοντά στο ακρωτήριο Ζεφύριο[1]. Ένιωθαν πάντα προστάτη τους τον Απόλλωνα. Στην νίκη τους αφιέρωναν ασπίδα στους Δελφούς, δείχνοντας σχέση με τον θεό Απόλλωνα.

Η «βυζαντινή» πόλη Ιέραξ – νυν παραφρασμένα Gerace - στην Λοκρίδα Καλαβρίας, επίσης στον 38^ο παράλληλο [38°16′N 16°13′E] ιδρύθηκε όταν κάτοικοι των Επιζεφυρίων Λοκρών διέφυγαν από εισβολή των Σαρακηνών – άλλοι λένε τον 7^ο αι. μ.Χ. με την παρακμή της πόλεως και άλλοι τον 10^ο [915 μ.Χ.] - και από την ακτή οδηγήθηκαν από ένα γεράκι – ιεροπούλι του Απόλλωνος[2] - στα βουνά, όπου και ίδρυσαν πόλη.[3]

Βέβαια τα αρχαιολογικά ευρήματα έδειξαν ότι η περιοχή ήταν στην πραγματικότητα κατοικημένη πολύ παλαιότερα, από την Νεολιθική Εποχή. Επίσης έχουν βρεθεί ίχνη παρουσίας αρχαίων Σικελών Ελλήνων.

Κατά την διάρκεια της υψηλότερης ακμής των Επιζεφυρίων Λοκρών[4], ο λόφος κατοικήθηκε από αυτούς, η έδρα της Λοκρικής Επισκοπής μεταφέρθηκε εκεί. Αργότερα δε, απετέλεσε και θέση μιας ρωμαϊκής στρατιωτικής φρουράς.

Κοντά στο σημερινό κατοικημένο κέντρο του Ιέρακος ανακαλύφθηκαν τα ερείπια μιας νεκρόπολης, που οι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως κεραμικά[5] του 9^ου αιώνα π.Χ., εντόπια και εισαγόμενα επιτύμβια αντικείμενα, από τον 7^ο αιώνα π.Χ. και διάφορα έπιπλα ελληνικής και ιταλικής προελεύσεως, από τον 7^ο αιώνα π.Χ. 

Οι Λοκροί Έλληνες αμέσως έκτισαν εκκλησία –του San Giovanello, σώζεται  ακόμα άθικτη - και μια μεγαλύτερη - νορμανδική - εκκλησία με δομικό υλικό από μεγάλα τμήματα της αρχικής βυζαντινής εκκλησίας, ενσωματωμένα σε αυτήν… Ο νορμανδικός καθεδρικός ναός, ήταν το μεγαλύτερο θρησκευτικό κτήριο στην Καλαβρία![6] Έχει έναν σηκό και δύο κλίτη, το καθ’ ένα χωρισμένο με 13 κίονες, οι οποίοι προέρχονται από τους αρχαίους ναούς της Λοκρίδος. Διαθέτει και κρύπτη. (Είναι πλέον μουσείο, που ιδρύθηκε το 1996).

Ο Ιέραξ σήμερα...

Μετά την βυζαντινή ανακατάκτηση της Ιταλίας τον 6^ο αιώνα, η πόλις έγινε διοικητική, στρατιωτική και θρησκευτική πρωτεύουσα με το όνομα Αγία Κυριακή. Η δυνατότητα ελέγχου της ακτοπλοϊκής κυκλοφορίας, η ιδιαίτερη ορογραφική διαμόρφωση, που επέτρεπε μια φυσική οχύρωση, συνέβαλε σε αυτό. Κάτι που ίσχυσε και επί Βασιλείου της Σικελίας. Μοναστήρια και infra muros, συνέβαλαν στον προσδιορισμό του φρουρίου ως «Άγιον Όρος της Καλαβρίας».

Το φρούριο αντιστάθηκε σθεναρά στις επιθέσεις των Αράβων για μεγάλο χρονικό διάστημα, και διατήρησε μια σχετική αυτονομία επί Νορμανδών. Γι’ αυτό και έγινε αντικείμενο προσοχής για τους ηγεμόνες όχι μόνον της Ιταλίας, αλλά ολόκληρης της Μεσογείου…

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις» (απόσπ.). ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 5.4.2020.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] του δυτικού ανέμου ζέφυρου, το σημερινό ακρωτήριο Bruzzano.

[2] Οι Επιζεφύριοι Λοκροί είχαν επίσης ιερά, της Περσεφόνης (η οποία λατρευόταν ως προστάτις του γάμου), της Αφροδίτης, κ.ά.

[3] Πολλά πουλιά ονομάτισαν ελληνικά τοπωνύμια, όπως τα Γεράνεια όρη, από τα πτηνά γερανούς, κ.ά.

[4] Έλληνες προερχόμενοι και από την Οπούντια και από την Οζολία Λοκρίδα.

[5] Ακόμη και σήμερα υπάρχουν βιοτεχνίες, που ξεχωρίζουν για την επεξεργασία της τερακότας, με στόχο την δημιουργία καλλιτεχνικών τεχνουργημάτων εμπνευσμένων από τον ελληνικό πολιτισμό. – βλ. «Atlante cartografico dell'artigianato», vol. 3, εκδ. A.C.I. Ρώμης, 1985. «Artigianato artistico calabrese», su tropea. Και «Prodotti artigianali della Calabria», su guida consumatore.

[6] Μαζί με την φυλακή των Πέντε Μαρτύρων του Ιέρακος (του 1045).

αρχαια πολη Λοκροι θεος Απολλωνας, ιεραξ αρχαιοι πολις Λοκρων, Απολλων, επανιδρυση ιερακας πρωτος οικισμος Επιζεφυριοι Λοκροι 38ος παραλληλος Καλαβρια Μαντειο των Δελφων, ακρωτηριο Ζεφυριο προστατης νικη αφιερωση ασπιδα Δελφοι βυζαντινη παραφραση γκερασε γκερας γερασε γερας Gerace Λοκριδα Καλαβριας, εισβολη Σαρακηνοι 7ος αιωνας μΧ παρακμη 10ος 915 ακτη γερακι – ιεροπουλι Απολλωνος βουνα ιερο πουλι πτηνο αρχαιολογικα ευρηματα Νεολιθικη Εποχη Σικελοι Ελληνες λοφος εδρα Λοκρικη Επισκοπη ρωμαικη στρατιωτικη φρουρα αρχαιολογια Ιερακος ερειπια νεκροπολη αρχαιολογικες ανασκαφες κεραμικη 9ος πΧ επιτυμβιο αντικειμενο επιπλα ελληνικη ιταλικη προελευση εκκλησια San Giovanello, αγιος τζιοβανελο τζιοβανελλο νορμανδικη αρχαιο δομικο υλικο βυζαντινη νορμανδικος καθεδρικος ναος, μεγαλυτερο θρησκευτικο κτηριο σηκος κλιτος 13 κιονες, κιονας αρχαιοι ναοι Λοκριδος κρυπτη μουσειο, 1996 βυζαντιο ανακατακτηση 6ος διοικητικη, στρατιωτικη και θρησκευτικη πρωτευουσα Αγια Κυριακη / Santa Ciriaca ακτοπλοια ορος φυσικη οχυρωση, Βασιλειο Σικελιας σικελια μοναστηρι infra muros, φρουριο αγιον αγιο ορος της Καλαβριας επιθεση Αραβες αυτονομια Νορμανδοι Μεσογειος δυτικος ανεμος ζεφυρος ακρωτηρι Μπρουζανο Μπρουτζανο Μπρουτσανο Bruzzano ιερα Περσεφονη λατρεια προστατις γαμος θεα Αφροδιτη πουλια ελληνικα τοπωνυμια, Γερανεια ορη, πτηνα πτηνο γερανος, Οπουντια Οζολια Λοκρις Οπουντιοι Οζολες Οπους Οζολαι βιοτεχνια επεξεργασια τερακοτα καλλιτεχνικο τεχνουργημα ελληνικος πολιτισμος φυλακη 5 Πεντε Μαρτυρες Ιερακα 1045 11ος

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ