Του Γιώργου Λεκάκη
Η Ασπάλαθος ήταν αρχαία ελληνική
αποικία, μιας μικρονησίδας της Αδριατικής, της Ίσσας (νυν παραφρασμένα… Βις),
που την ίδρυσαν Έλληνες από τις Συρακούσες Σικελιας, πιθανότατα τον 3ο
αιώνα π.Χ. Οι Έλληνες άποικοι ζούσαν με το εμπόριο, με τις
γειτονικές ιλλυρικές φυλές, ιδιαίτερα τους Δαλματούς. Μετά τους Ιλλυρικούς
Πολέμους (229 - 219 π.Χ.) σε μικρή απόσταση από την Ασπάλαθο ιδρύθη η πόλις
Σαλώνα, που έγινε η πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Δαλματίας. Η Ασπάλαθος παραφράσθηκε σε… Σπαλάτουμ / Σπαλατο και εν τέλει Σπλιτ, στον 43ο παράλληλο [43°30′36″N
16°26′24″E].
Σήμερα, οι εργασίες επισκευής
στο Μουσείο της σύγχρονης πόλεως του Σπλιτ, απεκάλυψαν υπολείμματα ρωμαϊκού λουτρού.
Η σωστική ανασκαφή απεκάλυψε μια πισίνα, μωσαϊκά δάπεδα, φούρνο και σύστημα
θέρμανσης, καθώς και ένα πατητήρι λαδιού και σταφυλιού, που πιστεύεται ότι ήταν
μέρος του Παλλατιού του Διοκλητιανού, κτισμένου στα παράλια της Αδριατικής Θάλασσας.
Ο Διοκλητιανός εγεννήθη στην
πόλη Διόκλεια[1] (εξ ης
και το όνομά του), κοντά στην Ασπάλαθο και την επίσης αρχαία ελληνική Σαλωνα,
στην έκταση που κατέχει η σημερινή Κροατία. Έγινε αυτοκράτορας της Ρώμης το 284
μ.Χ. και επέστρεψε στην Δαλματία όταν παραιτήθηκε.
Η κ. Vesna Buliċ Baketiċ,
διευθύντρια του μουσείου, είπε ότι οι δομές του αρχαίου λουτρού θα ενσωματωθούν
στο μουσείο, αφού διασφαλιστεί η δομική ακεραιότητα του κτηρίου.
ΠΗΓΗ: «Archaeologists Discover Ancient Roman Baths Beneath a Museum in Croatia - The pool, mosaic floors and underfloor heating once formed part of Emperor Diocletian’s palace», ArtNet News, 12.12.2023. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 13.12.2023.
ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:
[1] Δόκλεα (βλ. Κλ. Πτολεμαίος) στο νυν Μαυροβούνιο > Doclea / Dioclea / Docleia / Diocleia / Duklja / Dioklea, στον 42ο παράλληλο [42°28′6″N 19°15′55″E]. Σε
όλην την αρχαιότητα και τον πρώιμο Μεσαίωνα, η Διόκλεια αντιπροσώπευε σημαντικό
πολιτικό, πολιτιστικό και θρησκευτικό κέντρο της περιοχής, με εμπορικές σχέσεις
με Ελλάδα και Ιταλία. Στην περιοχή της αρχαίας Διόκλειας έχουν βρεθεί πολυάριθμες
επιγραφές, στα λατινικά και τα ελληνικά (Τοπικά Ιλλυρικά ονόματα είναι αρκετά
σπάνια στις επιγραφές). Η Διόκλεια ήταν πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας
Praevalitana καθώς επίσης και επισκοπική έδρα. Αξίζει να σημειωθεί πως για την
προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Διοκλείας, ο τουριστικός οργανισμός
της Ποντγκόριτσας διοργανώνει κάθε χρόνο μια θεματική χοροεσπερίδα στο
αρχαιολογικό πάρκο, όπου όσοι θέλουν να συμμετάσχουν προσέρχονται με προσωπεία /
μάσκες και ένδυση που αντιστοιχεί στο πνεύμα της αρχαίας εποχής!
Αρχαία
πόλη με το όνομα Διόκλεια υπήρχε και στη Φρυγία της Μικράς Ασίας.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook