Της Αλεξάνδρας Χαραμή, αρχαιολόγου
Το ανακαινισμένο Αρχαιολογικό
Μουσείο Σχηματαρίου επαναλειτουργεί από το 2006. Μέσα από τα ταφικά, κυρίως,
ευρήματα της σημερινής μόνιμης έκθεσης ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει
την εξέλιξη, δια μέσου των αιώνων, της ταναγραϊκής τέχνης, και να ενημερωθεί
για το ιστορικό των εκθεμάτων, για τους μύθους, τις λατρείες και τις ταφικές
πρακτικές με τις οποίες συνδέονται. Οι επιγραφές, γνήσια και ζωντανά τεκμήρια
της αρχαίας ιστορίας του τόπου, παρέχουν πληροφορίες για τις εορτές, την
οικονομία, την διοίκηση και για τις πολιτιστικές και εμπορικές επαφές με άλλες
περιοχές. Οι πρόσφατες έρευνες παρέχουν επιπροσθέτως στοιχεία για την ιστορική
και μνημειακή τοπογραφία της περιοχής.
Το μουσείο στεγάζεται στο αρχικό κτήριο που ίδρυσε η Εν Αθήναις Αρχαιολογική Εταιρεία το 1890. Τα εκθέματα του αύλειου χώρου και των πέντε αιθουσών του Μουσείου καλύπτουν το διάστημα από τους προϊστορικούς έως και τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους.
ΑΥΛΗ
Στην αυλή, ανοίγονται δύο
μεγάλες στοές, που φιλοξενούν διαφόρους τύπους επιτυμβίων μνημείων,
αρχιτεκτονικά μέλη από δημόσια κτίσματα και ιερά, και δύο χριστιανικές
επιγραφές, που αναφέρονται σε ταφικά έθιμα και δοξασίες για τη μεταθανάτια ζωή.
ΠΡΟΘΑΛΑΜΟΣ
Στον προθάλαμο υπάρχουν
γενικά πληροφοριακά κείμενα, συνοδευόμενα από εποπτικό υλικό, για την πόλη και
την ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Τανάγρας, τους μύθους, τις λατρείες και τα
ιερά της, τα ταφικά έθιμα και τα επιτύμβια μνημεία της, την ιστορία των λαθρανασκαφών
και των αρχαιολογικών ερευνών στην περιοχή.
ΑΙΘΟΥΣΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
Στην αίθουσα των προϊστορικών
χρόνων εκτίθενται ευρήματα από διάφορες θέσεις της νοτιοανατολικής Βοιωτίας.
Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν δύο λάρνακες με ζωγραφικές παραστάσεις, ειδώλια,
αγγεία, κοσμήματα κ.ά. από τους θαλαμοειδείς τάφους στην περιοχή της σημερινής Τανάγρας, και ο πώρινος κύβος με εγχάρακτες παραστάσεις πλοίων από την Παραλία
Αυλίδος (αρχαία Υρίη;). -
Στην αίθουσα των αρχαϊκών
χρόνων τα εκθέματα - επιτύμβια μνημεία, ειδώλια και αγγεία - προέρχονται
αποκλειστικά από τις ταναγραϊκές νεκροπόλεις.
ΑΙΘΟΥΣΑ ΚΛΑΣΣΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
Η αίθουσα κλασσικών χρόνων
περιέχει σημαντικά επιτύμβια ανάγλυφα και ταφικά κτερίσματα (αγγεία, ειδώλια
και μικροαντικείμενα). Σημαντικό έκθεμα αποτελεί μία επιγραφή με τα ονόματα των Ταναγραίων που έπεσαν στη μάχη του Δηλίου. Η στήλη είχε τοποθετηθεί,
πιθανότατα, σε δημόσιο πολυάνδριο.
ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ
Στον διάδρομο που οδηγεί από
την αίθουσα κλασσικών στην αίθουσα ελληνιστικών χρόνων, εκτίθενται μικρού
μεγέθους γλυπτά και επιτύμβια μνημεία κλασικών και ελληνιστικών χρόνων (δύο
μαρμάρινα αγαλμάτια Αφροδίτης, μία μικρογραφική ερμαϊκή στήλη, ένα αγαλμάτιο
σκύλου, τμήματα ναϊσκόμορφων και ανάγλυφων επιτυμβίων στηλών κ.ά.).
ΑΙΘΟΥΣΑ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
Η αίθουσα ελληνιστικών χρόνων
περιλαμβάνει προξενικά ψηφίσματα από την Τανάγρα, ανάγλυφες επιτύμβιες στήλες,
διαφόρων τύπων επιτύμβια μνημεία, "ταναγραίες", αγγεία και
μικροαντικείμενα που προέρχονται από τάφους, καθώς και ένα γνήσιο αντίγραφο
μιας σημαντικής επιγραφής, η οποία εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου, ευγενής
δωρεά του καθηγητή D. Knoepfler.
ΑΙΘΟΥΣΑ ΡΩΜΑΪΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
Στην αίθουσα ρωμαϊκών χρόνων υπάρχουν διάφοροι τύποι επιτυμβίων μνημείων, μεταξύ των οποίων μερικές ανάγλυφες στήλες με παραστάσεις ιερέων ή θιασωτών του Ερμή, του Διονύσου και της Ίσιδος. Εντυπωσιακά εκθέματα αποτελούν και δύο μεγάλα γλυπτά: ένας ακέφαλος ανδριάντας και μία Καρυάτις. Στην προθήκη εκτίθενται ευρήματα από ρωμαϊκούς τάφους της περιοχής, καθώς και από κτίσματα εμπορικού χαρακτήρα του αρχαίου Δηλίου (σημερινό Δήλεσι). Τα εκθέματα συμπληρώνουν δύο σπουδαίες επιγραφές: η μία βρέθηκε στην Τανάγρα και αναφέρεται στις εορτές των Σαραπείων και η άλλη βρέθηκε στο Δήλεσι και είναι κατάλογος στρατευσίμων εφήβων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Π. Χαρ. Μανιατόπουλος «Αρχαιολογικό Μουσείο Σχηματαρίου, Βοιωτίας», λεύκωμα με 160 φωτογραφίες, ψηφιακή έκδοση, σελίδες: 147, εκδ. 2020.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο
Σχηματαρίου κτίστηκε από το 1890 έως το 1904 και είναι το παλαιότερο της
Βοιωτίας. Ιδρύθηκε με δαπάνες της Αρχαιολογικής Εταιρείας για να στεγάσει
ευρήματα, τα οποία προέρχονταν κυρίως από τις ταναγραϊκές νεκροπόλεις και είχαν
συγκεντρωθεί από περισυλλογές και από τις πρώτες ανασκαφές της Αρχαιολογικής
Εταιρείας. Πολλές επιτύμβιες στήλες ήταν ό,τι απέμεινε από τη σύληση αρχαίων
τάφων στις αρχές της δεκαετίας του 1870. Στόχος των λαθρανασκαφών ήταν τα
εξαίρετης τέχνης πήλινα ειδώλια, οι «ταναγραίες», που διοχετεύονταν παράνομα
στο εξωτερικό, κυρίως.
Το Μουσείο έκλεισε το 1983
για επισκευές και εκσυγχρονισμό. Στόχος ήταν η επαναλειτουργία του με νέα μορφή
και με τον εμπλουτισμό της έκθεσης με τα ευρήματα των νεώτερων σωστικών
ανασκαφών.
Διεύθυνση Μουσείου: Τανάγρας 38, Σχηματάρι 320 09, τηλ.: 2262 058220.
ΠΗΓΗ: ΥΠΠΟΑ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.5.2021.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook