Του Γιώργου Λεκάκη
Ο Ισλανδός συγγραφέας Edwardsaga του 14ου
αιώνα εξιστορεί την ζωή του Εδουάρδου του Ομολογητή, του τελευταίου Αγγλοσάξονα
βασιλιά της Αγγλίας (εβασίλευσε 1042 - 1066). Περιγράφει επίσης πως, στα χρόνια
μετά την Νορμανδική Κατάκτηση (το 1066), όταν ο Γουλιέλμος ο Κατακτητής
εισέβαλε στην Αγγλία και εστέφθη βασιλιάς, 350 πλοία που μετέφεραν Άγγλους
πολεμιστές εξεκίνησαν για την Κωνσταντινούπολη. Εκεί, ο Βυζαντινός αυτοκράτορας
χρησιμοποίησε τους Αγγλοσάξονες ως μέλη της Φρουράς των Βαράγγων, μιας
επίλεκτης μονάδας ξένων στρατιωτών, που χρησίμευε ως προσωπικός του στρατός. Ο
αυτοκράτωρ τους οδήγησε σε απόσταση έξι ημερών βόρεια της Κωνσταντινούπολης.
Εκεί, πιθανώς, στις βόρειες ακτές της Μαύρης Θάλασσας, λέγεται ότι ίδρυσαν
κωμοπόλεις και πόλεις, με ονόματα όπως Λονδίνο και Υόρκη…
...................................
ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης «Κωνσταντινούπολη και Αγία Πετρούπολη». Και Γ. Λεκάκης «Περίπλους του αρχαίου Πόντου», στην εφημερίδα «Ελληνική Γνώμη», σε 10 συνέχειες (Απρ. 2009 - Μάρτιο 2010).
..............................................
Ο ιστορικός J. Shepard (από
το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης) λέει ότι έχουν προκύψει στοιχεία που υποστηρίζουν
ότι στα τέλη του 11ου αιώνα, χιλιάδες Αγγλοσάξονες όντως αναζήτησαν
μια νέα πατρίδα στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία. «Υπάρχουν τόσες πολλές αναφορές
έξω από το παραπάνω έπος, για Άγγλους στρατιώτες στην Φρουρά των Βαράγγων, που
γνωρίζουμε ότι πολλοί πρέπει να έχουν φθάσει στο Βυζάντιο», λέει.
Σφραγίδες που ανήκουν σε δύο
βυζαντινούς διερμηνείς του 12ου αιώνα, που υπηρέτησαν στο «Υπουργείο / Γραφείο
των Βαρβάρων» - ένα υπουργικό γραφείο που ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα μ.Χ.
για την διαχείριση των αυτοκρατορικών σχέσεων με αλλοδαπούς, που κατοικούσαν
στην Αυτοκρατορία - τους προσδιορίζουν ως μεταφραστές αγγλικής. Ευρέθη λ.χ. η
σφραγίδα ενός, που ο Κ. Κουρτίκιος, τον αποκαλεί «διερμηνέα των πιο
πιστών αγγλικών».
Στοιχεία περί αγγλοσαξονικών οικισμών στις βόρειες παρυφές της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας υπάρχουν και σε πορτολάνους του 15ου και 16ου αιώνα, ή ναυτικούς χάρτες, οι οποίοι δείχνουν πόλεις στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας, με ονόματα όπως Londina (πόλις και τοπικός ποταμός), Varangolimen και Porto di Susacho / Susaco(*), που θα μπορούσαν εύλογα να ήταν τα πόλεις στρατιωτών που αυτοαποκαλούνταν Σάξονες. Σε πορτολάνο της Μαύρης Θάλασσας, του B. Agnese (περ. 1544), υπάρχει μια πόλη Βαραγγόπολις στην νότια Ταυρική Χερσόνησο / Κριμαία (TAVRICA·CHER) και ένα ποτάμι Flumẽ londia και Σούσακο / ſuſaco ανατολικά του Στενού Kerch (MENGRELIA). Ίσως τα χωριά Varagol / Vargel / Vargil, του Αζερμπαϊτζάν να είναι απομεινάρια αυτών των Βαράγγων.
Και μεσαιωνικοί φραγκισκανοί
μοναχοί, που εταξείδευαν στην περιοχή κατέγραψαν ανθρώπους που ζούσαν εκεί, που
ονομάζονταν «Σάξοι». Αλλά δεν έχει γίνει ποτέ συντονισμένη προσπάθεια για να
συσχετισθούν οι πόλεις στους χάρτες, με μεσαιωνικές τοποθεσίες και οι
αρχαιολόγοι δεν έχουν ακόμη εντοπίσει αγγλοσαξονικά αντικείμενα στην περιοχή.
Ίσως, εικάζει ο κ. Shepard, η
μελλοντική ανάλυση DNA ή ισοτόπων των υπολειμμάτων μεσαιωνικών ανθρώπων από την
Κριμαία θα αποκαλύψει τους προγονικούς δεσμούς με τα βρετανικά νησιά. Και
μπορεί ακόμα να εμφανισθούν αντικείμενα ή ακόμα και κτήρια, που έχουν αγγλικό
καστ[1]. Μέχρι
τότε, οι πόλεις της πρώτης Νέας Αγγλίας επιβιώνουν μόνο σε χάρτες και με τα
λόγια των sagas[2].
ΠΗΓΗ: Er A. POWELL «London on the Black Sea - Crimea, Ukraine», AJA, Μάιος/Ιουν. 2024. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 10.4.2024.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
- Green C. "The medieval 'New England': a forgotten Anglo-Saxon colony on the north-eastern Black Sea coast", 2015.
(*) Ίσως εκ του Saxon / South Saxons (από το Βασίλειο του Sussex) > ίσως το κατοπινό οθωμανικό φρούριο Sudschuk-ckala'h ή Sujuk-Qale, και νυν το ρωσικό λιμάνι της πόλης Novorossiysk.
[1] Ένα αντικείμενο, που κατασκευάζεται με την διαμόρφωση
λιωμένου μετάλλου ή παρόμοιου υλικού, σε καλούπι.
[2] Έπος (μακρά ιστορία ηρωικών επιτευγμάτων), ειδικά της
μεσαιωνικής πεζογραφικής αφήγησης, στα παλαιά νορβηγικά ή στα παλαιά ισλανδικά.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook