Η αρχαία ελληνική πόλις Ερυθρόν, κοντά στην Απολλωνία Λιβύης, με μάρμαρο από την Προκόννησο Μαρμαρά! Οι Ωρίων και Σαββάζιος! - του Γ. Λεκάκη

Η αρχαία ελληνική πόλις Ερυθρόν,

κοντά στην Απολλωνία Λιβύης,

με μάρμαρο

από την Προκόννησο Μαρμαρά!

Οι Ωρίων και Σαββάζιος!

Του Γιώργου Λεκάκη

Η πόλις Ερυθρόν[1] είναι σήμερα μια μικρή παραλιακή πόλη της Λιβύης, στον 32^ο παράλληλο [32°52′N 22°16′ E] 20 χλμ. ανατολικά της επίσης αρχαίας ελληνικής πόλεως Απολλωνίας, 9 χλμ. ανατολικά του Ras al-Hilal και 50 χλμ. ανατολικά του al-Baidah στο al-Jabal al-Akhdar στην βορειοανατολική Λιβύη, κοντά στην περιοχή Δέρνα της Κυρηναϊκής, περιοχής του θεού Απόλλωνος.

Το όνομά της προέρχεται φυσικά από την αρχαία ελληνική λέξη ερυθρόν / ερυθρός = κόκκινο, λόγω του χρώματος του τοπικού εδάφους.[2]

Είναι αβέβαιον πότε ιδρύθη.

Έχει μερικά ερείπια της αρχαίας ελληνικής περιόδου, όπως μια ομάδα τάφων, λαξευμένων σε βράχο, που χρονολογούνται από τον 5ο αιώνα π.Χ.

Κατά την διάρκεια της ρωμαϊκής κατακτήσεως της περιοχής, και στην ύστερη αρχαιότητα το Ερυθρόν αναφέρεται από διάφορους αρχαίους συγγραφείς, όπως ο Κλαύδιος Πτολεμαίους, κ.ά. Υπήχθη στην ρωμαϊκή επαρχία Κρήτης και Κυρήνης. Και στην ύστερη αρχαιότητα στην Πεντάπολι της Λιβύης / Libya Superior ή Libya Pentapolitana - στην σημερινή βορειοανατολική Λιβύη.

Ειδικώς, όμως, στους βυζαντινούς χρόνους, η πόλις εγνώρισε μεγάλη ακμή και εκείνην την εποχή μπορεί να χαρακτηριστεί με σιγουριά, πόλη. Ήταν κέντρο του πρωτοχριστιανισμού στην Πεντάπολι της Βόρειας Αφρικής.

Φιλοξενεί βυζαντινές εκκλησίες, που ανασκάφηκαν προσφάτως, στολισμένες με λευκό-μπλε μάρμαρο από την Προκόννησο Μαρμαρά Μικράς Ασίας! - ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκακης "Η αγνωστη Μικρα Ασια".

Στο βάθος, στην θάλασσα, ο βράχος Τρυπητός.

Οι δύο εκκλησίες εκτίσθησαν επί αυτοκράτορος Ιουστινιανού Α' (527 - 565 μ.Χ.). Αυτές ονομάζονται σήμερα, η Δυτική και η Ανατολική Εκκλησία. Τα ερείπια των δύο εκκλησιών ανακαλύφθηκαν το 1960 από Αμερικανό, και συμπεριελήφθησαν στον κατάλογο των Λιβυκών Αρχαιοτήτων το 1964 από την Αρχή Αρχαιοτήτων της Λιβύης.

Η Ανατολική Εκκλησία ευρίσκεται στην ακτή της Μεσογείου. Σώζονται τμήματα αρχαίων μαρμάρινων κιόνων, διακοσμημένων με χριστιανικές θρησκευτικές επιγραφές, υπολείμματα μαρμάρινου δαπέδου και υπολείμματα ψηφιδωτών που την περιέβαλλαν. Από την Δυτική Εκκλησία έμειναν μόνον ερείπια της αρχικής κάτοψης. Φαίνεται όμως ότι θα είχαν πλούσιο εξοπλισμό.

Είναι γνωστοί αρκετοί επίσκοποι της πόλεως, ο ένας ελέγετο Ωρίων και ο άλλος Σαββάζιος!

Στην ιταλική εποχή ιδρύθηκε ένα χωριό που ονομαζόταν Fiorita. Εξακολουθεί να είναι τιτουλική επισκοπή της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.[3]

Η αρχαία πόλη, ευρίσκεται στο σύγχρονο Uaili-Et-Trun, φημισμένη για τα πεντακάθαρα νερά της, τα θαλασσοσπήλαια, τους καταρράκτες, τα φαράγγια, την Τρυπητή, κ.ά..

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκακης «Συγχρονης Ελλαδος περιηγησις».

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

        - Κλαύδιος Πτολεμαίος «Γεωγραφικά», 4, 4, 3.

        - Laronde A. και V. Michel «La basilique occidentale d'Erythron (Latrun)», Fouilles et restauration conduits, 2004. Των ιδίων: «La cité d’Érythron en Cyrénaïque», στο Revue archéologique 2009.

        - Ward-Perkins J. B., R. G. Goodchild «Christian Monuments of Cyrenaica», Λονδίνο, 2003.

        - Widrig W. «Δύο εκκλησίες στο Latrun στην Κυρηναϊκή», Βρετανική Σχολή στην Ρώμη, Λονδίνο, 1978.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Ερυθρόν > λατινικά: Dioecesis Erythritana > ιταλικά: Eritro > παραφρασμένα Lathrun ή Lathron > Al-Athrun.

[2] Όπως λ.χ. Ερυθραία, Ερυθραί, Κοκκινιά, κλπ.

Σε αυτήν την αεροφωτογραφία, φαίνεται καθαρά

γιατί η πόλις απεκλήθη Ερυθρόν...

[3] Μετά ήρθαν άραβες μουσουλμάνοι, ο χαλίφης Om. Bin Khattab (643/644). Μετά την κατάρρευση του Χαλιφάτου των Ομεγιαδών προσαρτήθηκε στην Αίγυπτο, υπό τους χαλίφηδες των Φατιμιδών και τα σουλτανάτα των Αγιουβιδών και των Μαμελούκων. Τελικώς, προσαρτήθηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1517, ως μέρος του Βιλαετίου της Τριπόλεως / Τριπολιτανίας.

αρχαια ελληνικη πολις Ερυθρον, Απολλωνια Λιβυης, μαρμαρο Προκοννησος Μαρμαρα Ωριων Σαββαζιος θαλασσα, βραχος Τρυπητος αρχαιο ελληνικο πολη Ερυθρο Λιβυη μαρμαρα Μαρμαρας Ωριωνας Σαβαζιος παραλιακη 32ος παραλληλος ρας αλ χιλαλ Ras al Hilal al Baidah μπαινταχ al Jabal al Akhdar τζαμπαλ ακνταρ Δερνα / Derna Κυρηναικη χερσονησο, περιοχη θεος Απολλωνας απολλων ονομα ελληνικη λεξη ερυθρος = κοκκινο, χρωμα εδαφος ερειπια ελληνικη περιοδος εποχη ομαδα ταφων, ταφος λαξευμενος 5ος αιωνας πΧ ρωμαικη κατακτηση υστερη αρχαιοτητα αρχαιος συγγραφεας, Κλαυδιος Πτολεμαιος, ρωμη επαρχια Κρητης κρητη Κυρηνης κυρηνη Πενταπολις Πενταπολη Libya Superior Libya Pentapolitana βορειοανατολικη βορεια βυζαντινα χρονια βυζαντιο πρωτοχριστιανισμος Αφρικη χριστιανισμος βυζαντινη εκκλησια ιν ανασκαφη λευκο μπλε γαλαζιο Μαρμαρας Μικρα Ασια προποντις προποντιδος εκκλησιες αυτοκρατορας αυτοκρατωρ Ιουστινιανος Α 6ος αιωνας μχ 527 - 565 1960 Αμερικανος, καταλογος Λιβυκες Αρχαιοτητες 1964 Αρχη Αρχαιοτητων Μεσογειος μαρμαρινος κιονας διακοσμηση χριστιανικη θρησκευτικη επιγραφη μαρμαρινο δαπεδο ψηφιδωτο επισκοπος ιταλικη ιταλια χωριο φιοριτα Fiorita τιτουλικη επισκοποι Ρωμαιοκαθολικη ουαλι ετ τρουν Uaili Et Trun λατινικα Dioecesis Erythritana ερυθριανα ιταλικα εριτρο Eritro παραφραση λαθρουν Lathrun λαθρον Lathron Al Athrun αθρουν Ερυθραια, ερυθραι ερυθρες Κοκκινια αραβες μουσουλμανοι, χαλιφης μπιν καταμπ χαταμπ Bin Khattab 643 644 καταρρευση Χαλιφατο των Ομεγιαδων /Ομεγιαδες Umayyad προσαρτηση Αιγυπτος, Φατιμιδων Φατιμιδες Fatimid σουλτανατο Αγιουβιδων Αγιουβιδες Ayyubid Μαμελουκοι / μαμλουκ Mamluk Οθωμανικη Αυτοκρατορια 16ος 1517, Βιλαετι Τριπολιτανιας Τριπολιτανια Τριπολις Τριπολη / Tripolitania Vilayet

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ