Περί γαϊδάρων...

Περί γαϊδάρων

Του Γιώργου Λεκάκη

Το καϋμένο το γαϊδουράκι

Παλαιό τραγούδι, δημοφιλές, τραγουδισμένο απ’ όλον τον κόσμο, απ’ όταν πρωτοβγήκαν οι… δίσκοι γραμμοφώνου. Δείχνει πόσο συνδεδεμένοι ήσαν οι άνθρωποι με τα ζωντανά τους. Το γαϊδουράκι ήταν, τότε, το μόνον μέσον εξυπηρετήσεως, προτού ο άνθρωπος αποκτήσει τροχοφόρα:

Το καϋμένο το γαϊδουράκι
όπου το ’χα σαν παιδάκι,
και το φόρτωνα ντομάτες,
αγκινάρες και πατάτες,
κι άλλα φρούτα μυρωμένα,
και με γέμιζε παρά[1],
μου εψόφησε το καϋμένο,
ο καϋμένος τι θα γένω;»…

Γαϊδούρι και ταϊστής του - βυζαντινό ψηφιδωτό.
Η μπαλλάντα του κυρ-Μέντιου[2]
Του Κώστα Βάρναλη

Δεν λυγάνε τα ξεράδια
και πονάνε τα ρημάδια
κούτσα μια και κούτσα δυο
στης ζωής το ρημαδιό…
Μεροδούλι-ξενοδούλι
δέρναν ούλοι, αφέντες-δούλοι,
ούλοι οι δούλοι αφεντικό
και μ’ αφήναν νηστικό…

Πανωφόρι-κατωφόρι,
ανηφόρι-κατηφόρι,
και με κάμα[3] και βροχή
ώσπου μου ΄βγαινε η ψυχή!
Είκοσι χρονώ γομάρι
σήκωσα όλο το νταμάρι
κι έχτισα στην εμπασιά
του χωριού την εκκλησιά!

Και ζευγάρι με το βόδι,
άλλο μπόι κι άλλο πόδι,
όργωνα στα ρέματα
τ’ αφεντός τα στρέμματα.
Και στον πόλεμο, όλα για όλα,
κουβαλούσα πολυβόλα,
να σκοτώνονται οι λαοί
για τ’ αφέντη το φαΐ…

Άιντε θύμα, άιντε ψώνιο,
άιντε σύμβολο αιώνιο,
αν ξυπνήσεις, μονομιάς
θα ΄ρθει ανάποδα ο ντουνιάς!
Κοίτα, οι άλλοι έχουν κινήσει
έχει η πλάση κοκκινίσει,
άλλος ήλιος έχει βγει
σ’ άλλη θάλασσα, άλλη γη…
Γιαγιά με το γαϊδουράκι της φορτωμενο,
σήμερα στην Κριτσά Λασυθίου στην Κρήτη.
Φωτ. Γ. Λεκάκη.

Κλαίει ο γερο-γαϊδαράκος[4]

Του Μάνου Κουφιανάκη

Κλαίει ο γερο-γαϊδαράκος με παράπονο πολύ
γιατί «Άνθρωπο!» τον είπαν κι είν’ μεγάλη προσβολή!
Στα βαθειά τα γηρατειά του «Άνθρωπο» να τονε πούνε!
Πώς την λεν τέτοια κουβέντα δίχως να τον λυπηθούνε;

Κλαίει ο γερο-γαϊδαράκος με παράπονο πολύ
λέει μέσ’ στ’ αναφιλητά του, με σπαρακτική φωνή:

«Άνθρωπος εγώ δεν είμαι και μπορώ να τ’ αποδείξω:
Αντικλείδια εγώ δεν φτιάχνω, δεν μπορώ να διαρρήξω!
Τα παιδιά μου δεν τα δέρνω, δεν μισώ, δεν κοροϊδεύω!
Δεν μετέχω σε απάτες, δεν σκοτώνω, δεν ληστεύω!

Εγώ δεν κάνω ατιμίες, ούτε σαμποτάζ και φόνους
στυγερές δολοφονίες, δεν προδίδω εγώ τους νόμους!
Όλα αυτά να τα σκεφτείτε, γιατί λάθος έχει γίνει
είμαι γνήσιο γαϊδούρι, άνθρωπος δεν έχω γίνει!»…

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:


[1] παράς = χρήμα.
[2] Μελοποιήθηκε από τον Θ. Λουκά και ερμηνεύθηκε έξοχα από τον Ν. Ξυλούρη, στο «Σάλπισμα», το 1978.
[3] κάμα = κάψα.
[4] Με τον τίτλο «Γαϊδαράκος» μελοποιήθηκε και ερμηνεύθηκε από τον Κ. Χατζή, το 1978.

Ζωοπανήγυρις - εν προκειμένω γαϊδουροπανήγυρις- στο Λεοντάρι.


Περί όνου σκιάς

Ο γάιδαρος κυρ-Άγγελος,
που έγινε... άγγελος!


Υπάρχει και η άλλη όψη:


ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: ΓΑΙΔΑΡΟΣ, ΟΝΟΣ, ΓΑΙΔΟΥΡΙ, ΓΑΙΔΑΡΑΚΟΣ, ΓΑΙΔΟΥΡΑΚΙ, ΜΕΝΤΙΟΣ, ΚΥΡ ΜΕΝΤΙΟΣ, ΒΑΡΝΑΛΗΣ, ΚΟΥΦΙΑΝΑΚΗΣ, ΛΟΥΚΑΣ, ΞΥΛΟΥΡΗΣ, ΣΑΛΠΙΣΜΑ, ΧΑΤΖΗΣ, ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗΣ, ΓΕΡΟ ΠΑΝΤΕΛΙΟΣ, ΠΑΝΤΕΛΗΣ, ΜΥΛΩΝΑΣ, ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ, ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ, ΚΥΡ ΑΓΓΕΛΟΣ, ΕΞΟΔΟΣ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ, ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΣ, ΤΟΥΡΚΟΙ, ΑΘΗΝΑ, ΜΕΓΑΡΑ, ΑΓΩΙ, ΑΓΩΓΙ, ΑΓΩΓΙΑΤΗΣ, ΠΕΡΙ ΟΝΟΥ ΣΚΙΑΣ, ΝΙΡΒΑΝΑΣ, πανηγυρι, ζωοπανηγυρις, γαιδουροπανηγυρις, Λεονταρι, πολο
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ