Περί Κρυφού
Σχολειού:
Οι παραδόσεις
μεταφέρονται προφορικά
Και το γράμμα του
παππού
απ’ το Προκόπι Καππαδοκίας
Του Νίκου Καρπούζη
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια γίνονται
στον χώρο της Παιδείας συστηματικές και προγραμματισμένες προσπάθειες με στόχο
την διαγραφή της ελληνικής εθνικής παράδοσης, που όπως είναι γνωστό αποτελεί
τον κύριο πυλώνα για την στήριξη τού Ελληνικού Έθνους και κατ’ επέκταση του
Ελληνικού Κράτους.
Όπως είναι γνωστό οι παραδόσεις μεταφέρονται
προφορικά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είναι μυθολογίες. Αντίθετα, οι παραδόσεις
ήταν, είναι και θα είναι απαραίτητο υλικό για την διαμόρφωση της γραπτής
Ιστορίας με την οποία και συμπορεύονται. Είναι, λοιπόν, μεγάλη κουταμάρα να
αμφισβητούνται από κάποιους ανιστόρητους ιστορικούς, τάχα, για έλλειψη γραπτών
ιστορικών στοιχείων. Γιατί αυτοί δεν παρουσιάζουν, επί τέλους κάποια στοιχεία που
να αποδεικνύουν την ανοχή των Τούρκων απέναντι στην διδασκαλία των ελληνικών σε
συγκροτημένα ελληνικά σχολεία;
Εξ αιτίας αυτής της αμφισβήτησης ανάμεσα στα… αμφισβητούμενα
εμπεριέχεται και ο λόγος για την ύπαρξη του Κρυφού Σχολείου. Κατά την ταπεινή
μου γνώμη, απόλυτα λογική όμως, η ύπαρξη τού Κρυφού Σχολείου είναι
αναμφισβήτητη, σε διαφορετικές μορφές, βέβαια, και κατά περίπτωση, εάν ληφθούν
υπ’ όψιν οι διαφορετικές τοπικές συνθήκες κατά την διάρκεια της οθωμανοκρατίας,
οι οποίες και διαμόρφωσαν την διδασκαλία που πέτυχε την διατήρηση της απαραίτητης
φλόγας για την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Σίγουρα ο τρόπος της
διδασκαλίας των Ελληνικών δεν γινόταν συστηματικά (λέτε να υπήρχαν και σχολικές
επιθεωρήσεις για τα σχολεία των ραγιάδων;), αλλά αντίθετα το οθωμανικό κράτος
παρενέβαινε κατά περίπτωσιν (βλ. χρήση… καραμανλίδικών).
Τέλος, αντί να δημιουργούνται κόμματα επί
κομμάτων πιστεύω ότι θα πρέπει να προσεχθεί η προτροπή του παππού: «Μάζεψε
τον κόσμο τριγύρω σου και δώσε μαθήματα για τη θρησκεία και το έθνος μας».
Παρακάτω αναφέρω ένα πραγματικό γράμμα, που
στάλθηκε από πάππου στον εγγονό του, Δημοσθένη Δανιηλίδη, ο οποίος αργότερα ήταν
ιδρυτικό στέλεχος του νεαρού, τότε, Σοσιαλιστικού Κινήματος στην κυρίως Ελλάδα,
μετά τον… «ξερριζωμό» του 1922.
Το γράμμα που ακολουθεί, μαζί και με άλλα
σχετικά κείμενα, εμπεριέχεται στην ωραία και εμπεριστατωμένη έκδοση “ΠΡΟΚΟΠΙ”
(σελίδα 144) της Καππαδοκίας, που έγινε με την επιμέλεια της κ. Ευαγγελίας
Μπαλτά, το 2004, κύριας ιστορικής ερευνήτριας του Εθνικού Ιδρύματος Μελετών. Έχει
δημοσιοποιηθεί πριν από μερικά χρόνια, αλλά κρίθηκε αναγκαίο, λόγω των
δημιουργηθεισών συνθηκών να επαναδημοσιευθεί.
Τα συμπεράσματα και τα σχόλια δικά σας.
Υ. Γ.
Παρακάτω
σημειώνω και ένα σχετικό κείμενο που στάλθηκε από το ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, το
οποίο και αξίζει της προσοχής σας, όπως και θερμά ευχαριστήρια στον κ. Γιώργο
Λεκάκη για την επιμέλεια της ιστοσελίδας και την μέχρι σήμερα προσφορά του στην
Ιστορία της Πατρίδας μας.
ΔΕΙΤΕ και ΕΔΩ.
ΤΟ
ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΠΑΠΠΟΥ ΜΟΥ
Προκόπι,
22 Ιουλίου 1910.
«Θυμάσαι,
ήσουν μικρός, δεν ήσουν ακόμα πέντε χρονώ. Τις Κυριακές φορούσες τα γιορτερά
σου, έπιανες το χέρι μου και πηγαίναμε στην εκκλησία. Φρόντιζες να πάρεις δυο
αντίδωρα και το ένα απ’ αυτά το πήγαινες στο σπίτι, στη γιαγιά σου, που
μαγείρευε το φαγί μας. Αργότερα, θυμάσαι; Είχες μεγαλώσει πια. Γύρω στο σκαμνί
μετέφραζες εκείνα που διάβαζαν στην εκκλησία τα βράδυα και τα εξηγούσες στους
δικούς μας και στους γείτονες. Θυμάσαι πόσο λυπόσουν που δεν ήξεραν ελληνικά; Παιδί
μου, έλα και ξανακάνε το. Μάζεψε τον κόσμο τριγύρω σου και δώσε μαθήματα για τη
θρησκεία και το έθνος μας. Πήγαινε και πάλι στην εκκλησία και κλάψε για τους
καημένους τους χριστιανούς που είναι αναγκασμένοι να διαβάζουν το Ευαγγέλιο στα
τούρκικα.
Παρηγόρησε
το πνεύμα των Ρωμιών εκείνων που χωρίς να καταλαβαίνουν τίποτα, μετά φόβου Θεού
προσεύχονται ορθοί στην Εκκλησία, ώρες ολόκληρες… Έλα παιδάκι μου, δίχως άλλο,
έλα. Θα σε πάω στ’ αμπέλια, να φας σταφύλια και φρούτα, όσα βαστάει η ψυχή σου.
Στην
Πόλη αυτά έτσι εύκολα δεν τα βρίσκεις. Θα σε πάω στα πανηγύρια και στα γύρω
χωριά… Θα μάθεις ένα σωρό πράματα. Θα σεργιανίσεις, θα διασκεδάσεις, θα φας, θα
πιεις, και μένα τον γερο-παππού σου θα με κάνεις ευτυχισμένο.
Μην
τύχει και συ σαν τα μεγαλύτερα αδέλφια και ξαδέλφια σου δείξεις στενοκεφαλιά
απαντώντας με: «εγώ πια δεν έχω καιρό για τέτοια, δεν τρελλάθηκα να περάσω το
καλοκαίρι μου εκεί μέσα στη φυλακή, στο κλουβί. Όχι, παιδί μου, όχι. Δεν είναι
κλουβί η πατρίδα σου με το ωραίο το κλίμα, τον λαμπερό ήλιο, τα γλυκά νερά.
Ο παππούς σου, που σε περιμένει πώς και πώς».
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: ΚΡΥΦΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, ΣΚΟΛΕΙΟ, ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, ΠΡΟΚΟΠΙ, ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ, 1910, 1821, ΚΑΡΑΜΑΝΛΙΔΙΚΑ, ΜΠΑΛΤΑ, ΔΑΝΙΗΛΙΔΗΣ, ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ, ΠΑΤΡΙΔΑ, ΕΚΚΛΗΣΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook