Θήβα και Χαλκίδα
ήταν το
επίκεντρο
του ναυτιλιακού εμπορίου
κεραμικών προϊόντων
τον Μεσαίωνα!
Τι αποδεικνύουν τα
ευρήματα
του ναυαγίου στο νησί Καβαλλιανή
του Ευβοϊκού
Του Γιώργου Λεκάκη
Τον 12ο αιώνα η Βυζαντινή
Αυτοκρατορία ακμάζει. Η πόλις των Θηβών ήταν ένα πολυσύχναστο κέντρο εμπορικής
και πολιτιστικής ανταλλαγής/συναλλαγής.
Ως γνωστόν, αι Θήβαι ήταν τριλίμενος πόλις:
- Προς Κορινθιακό για Ιώνιο
πέλαγος και Μεσόγειο,
και
- προς Ευβοϊκό για Αιγαίο και
Ανατολία, όπου είχε δυο λιμάνια: Την Ανθηδόνα (για τον Βόρειο Ευβοϊκό) και την Χαλκίδα (για τον Νότιο Ευβοϊκό).
Στην μεσαιωνική Ανατολική
Μεσόγειο, τα ευρήματα των ναυαγίων δείχνουν μια αξιοσημείωτη παραγωγή
αγγειοπλαστικής, η οποία αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος των γνωστών φορτίων των τότε
εμπορικών πλοίων που μετέφεραν και εμπορεύονταν επιτραπέζια οικιακά σκεύη, καθημερινής
χρήσεως. Αυτά τα κεραμικά προϊόντα ευρίσκονται διάσπαρτα σε όλες τις τοποθεσίες,
γύρω από την Μεσόγειο, του 12ου και 13ου αιώνα. Αυτά τα
κεραμικά μας είναι γνωστά από μουσεία σε όλον τον κόσμο…
Ποιος, όμως, τα κατασκεύαζε αυτά
και σε τέτοιον μεγάλο αριθμό/ποσότητα;
 |
| Κεραμικό επιτραπέζιο πιάτο του 12ου-13ου αιώνος μ.Χ., από εργαστήριο της Χαλκίδος. Βρέθηκε σε ναυάγιο του νησιού Καβαλλιανή του Νοτίου Ευβοϊκού. |
Η κατασκευή αυτών των
κεραμικών εξακολουθούσε για πολύ καιρό να προσφέρει μεγάλο εμπορικό κέρδος. Το
κέρδος προερχόταν από έναν κύριο κόμβο, ένα από τα κυριώτερα δίκτυα εμπορίου τότε
του κόσμου.
Η παρακάτω έρευνα έδειξε ότι αυτός
ο κόμβος ήταν η Χαλκίς, το λιμάνι των πλούσιων βυζαντινών Θηβών! (Που γι’ αυτόν
τον λόγο η Χαλκίδα έγινε αργότερα το πολύ σημαντικό λιμάνι των Ενετών για το
Αιγαίο, που την ονομάτισαν Νεγρεπόντε / Negroponte)…
Η έξοδός, λοιπόν, των Θηβών, προς
την θάλασσα του Αιγαίου ήταν το λιμάνι της Χαλκίδος!
Από εκεί απέπλεε ένα μέρος
ενός τεράστιου ελληνικού δικτύου θαλασσίων εμπορικών συναλλαγών/ανταλλαγών. Εκτός
από τα γεωργικά προϊόντα, το μετάξι, και τα κεραμικά επιτραπέζια σκεύη, μεταφέρονταν
από την Χαλκίδα προς όλην την Μεσόγειο!
Η ερευνητική ομάδα εξέτασε
μια σειρά από κεραμικά της Μεσο-Βυζαντινής Περιόδου, που σώθηκαν από ένα
ναυάγιο, που ανακαλύφθηκε στο νησί Καβαλλιανή, το οποίο κείται κοντά στην
Χαλκίδα, στον Νότιο Ευβοϊκό Κόλπο.
 |
| Η νήσος Καβαλλιανή, μεταξύ Αττικής και Ευβοίας. |
Οι αναλύσεις που
πραγματοποιήθηκαν από την ερευνητική μονάδα Archéologie et Archéométrie
αποκάλυψαν την χημική σύνθεση των κεραμικών, την οποία οι επιστήμονες εν
συνεχεία συνέκριναν με εκείνην των κεραμικών, που είναι γνωστόν ότι έχουν
παραχθεί στην Χαλκίδα. Η χημική ταυτότητα έδειξε ότι τα κεραμικά αυτά της Μεσο-Βυζαντινής
Περιόδου κατασκευάσθηκαν πράγματι στην Χαλκίδα!
Αυτά τα ευρήματα δίνουν μια
νέα γνώση για το εμπόριο της Μεσογείου στα μεσαιωνικά χρόνια… Και αποκαλύπτουν
ότι η Θήβα και η Χαλκίδα ήταν το επίκεντρο του ναυτιλιακού εμπορίου, που εξήγαγε
αγαθά σε μια τεράστια έκταση. Επισημαίνουν επίσης τον τόπο κατασκευής ενός
μεγάλου αριθμού βυζαντινών κεραμικών, που εκτίθενται σήμερα σε μουσεία σε όλον
τον κόσμο, και ο οποίος είναι η Θήβα και η Χαλκίδα…
ΠΗΓΗ: Sylvie Yona Waksman, George Koutsouflakis,
Jacques Burlot, Lucie Courbed «Archaeometric investigations of the tablewarecargo of the Kavalliani shipwreck (Greece) and into the role of the harbour ofChalcis in the Byzantine and Frankish periods», στο Journal of Archaeological Science, 6.7.2018.
Περίληψη αγγλιστί / Abstract
In the medieval Eastern Mediterranean, shipwreck finds point out a
remarkable pottery production, which constitutes most of the known cargoes of
table wares. These wares are also found in sites all around the Mediterranean
in 12th and 13th century CE contexts, and may be seen in museums all around the
world. Their origin was still the subject of much speculation, as it
corresponds to a main hub in trade networks. We show here that it can be
identified to Chalcis, the harbour of wealthy Byzantine Thebes, and later on an
important Venetian port of call in the Aegean under the name of Negroponte. Our
results are based on the comparison of the chemical composition of samples from
the Kavalliani shipwreck, which carried a cargo of these wares and sunk while
leaving the Chalcis area, to the reference group of Chalcis.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τα ναυάγια,
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την πόλι των Θηβών,
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ:Βυζαντινη Αυτοκρατορια, Θηβαι, Θηβα, Κορινθιακος κολπος, Ιωνιο
πελαγος, Μεσογειο, Ευβοικος κολπος, Ανθηδονα, Ανθηδων, Βοιωτια, Αττικη, Αιγαιο, Ανατολια, ναυαγιο, αγγειοπλαστικη, επιτραπεζιο οικιακο σκευος, κεραμικα, Χαλκις, Χαλκιδα, Ενετοι, Νεγρεποντε, Καβαλλιανη, κεραμικη, Κουτσουφλακης
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook