Το μυστήριο
με τους αρχαίους αμφορείς,
που βρέθηκαν στην... Βραζιλία!
Του Γιώργου Λεκάκη
Στα τέλη της δεκαετίας του
1970, ένας Βραζιλιάνος ψαράς, που χρησιμοποιούσε δίχτυα γύρω από τον βράχο
Xareu βρήκε μερικά «μεγάλα βαρειά πήλινα αγγεία», τα οποία έσκισαν τα δίχτυα
του. Σκέφτηκε εσφαλμένα ότι ήταν αγγεία "macumba", τα οποία
χρησιμοποιούνται στις τοπικές τελετές βουντού και εν συνεχεία ρίχνονται στην
θάλασσα. Έτσι, καθώς τα έβγαζε, τα έσπαγε με ένα σφυρί και έριχνε τα μικρά
κομμάτια πίσω στο νερό, για να μην ξανα-διαρρήξουν τα δίχτυα του μελλοντικά... Αλλά
αργότερα, το 1976, ένας δύτης, ο Jose Roberto Texeira, κάνοντας ψαροντούφεκο, γύρω από το Xareu Rock,
βρήκε 8 παρόμοια αγγεία, τα οποία και επήρε σπίτι του. Επώλησε 6 αγγεία σε
τουρίστες, ενώ η αστυνομία της Βραζιλίας τον συνέλαβε με τα δύο εναπομείναντα αγγεία
για παράνομη πώληση αρχαίων αντικειμένων…
Ο συγγραφέας Robert Marx, από
την Φλόριντα, πήγε να διερευνήσει τα όσα παράξενα βρέθηκαν εκεί. Κυρίως δύο αγγεία,
αμφορείς, τα γνωστά δημοφιλή αγγεία της αρχαιότητος!
 |
| Ο Robert Marx το 1982 με έναν αρχαίο αμφορέα. Φωτ.: MIT Museum Collection |
Σε κατάδυση στον κόλπο Guanabara Bay κοντά στο Rio de Janeiro, ο Marx είπε ότι ανακάλυψε αναμφισβήτητα ένα πεδίο αρχαίων καταλοίπων,
κυρίως λαιμών αγγείων, περισσότερων από 200 αμφορέων! Οι αρχαιολόγοι από το
Ινστιτούτο Αρχαιολογίας της Βραζιλίας έστειλαν φωτογραφίες των αμφορέων αυτών στο
Smithsonian, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, τους χαρακτήρισε ρωμαϊκών χρόνων
(3ου αι. μ.Χ.). Δείγματα απεστάλλησαν στον αργότερα στον δρ. Elizabeth
Lyding Will, κορυφαίο εμπειρογνώμονα αμφορέων, στο Πανεπιστήμιο της
Μασαχουσέτης Amherst.
Τα αγγεία ομοιάζουν με αυτά
των κλιβάνων του Kouass στο Μαρόκο. Αλλά η πήλινη σύνθεσή τους, δεν μοιάζει με κανενός
εργαστηρίου. Πού κατασκευάσθηκαν λοιπόν;
Αναφέρεται επίσης - εκτός των
αμφορέων - και η ανακάλυψη μιας περόνης (αρχαίας καρφίτσας), και κάποια μαρμάρινα
κομμάτια, επίσης ρωμαϊκών χρόνων.
Το αρχαίο πλοίο φαίνεται να
ταξίδευε με μεγάλη ταχύτητα όταν κτύπησε στο βράχο Xareu. Η επίσημη δικαιολογία
είναι ότι ισχυρές καταιγίδες και άνεμοι το… παρέσυραν από τις… Αζόρες, όπου έκανε
εμπόριο στις ακτές της Αφρικής…
Αλλά μετά απ’ όλα αυτά, ο Robert
Marx… απελάθηκε από την Βραζιλία, του είπαν να μην επιστρέψει και ότι όλες οι
άδειες υποβρύχιας εξερεύνησής του, είχαν ανακληθεί… - βλ. «NY Times», 25
Ιουνίου 1985.
Κι αυτό είναι όπου έκανε τα
πράγματα να πυροδοτήσουν συζητήσεις… συνωμοσίας!
Ο Marx ισχυρίσθηκε ότι το Πολεμικό
Ναυτικό της Βραζιλίας κατέστρεψε με ένα παχύ στρώμα βρωμιάς τα υπολείμματα ενός
πλοίου ρωμαϊκών χρόνων, που ανακάλυψε στον κόλπο του Ρίο. Γιατί ήταν ότι απόδειξη
ρωμαϊκών χρόνων παρουσίας στην περιοχή, και αυτό θα απαιτούσε από την Βραζιλία
να ξαναγράψει την ιστορία της, κατά την οποία την… ανακάλυψε ο Πορτογάλος πλοίαρχος
Pedro Alvares Cabral, το… 1500.
Και όπως ξέρουμε… πολλοί
μισούν τις αλλαγές…
Το βραζιλιάνικο Πολεμικό
Ναυτικό αρνήθηκε ότι κάλυψε τον τόπο και με την σειρά του κατηγόρησε τον Marx για
«παράνομη διακίνηση» αντικειμένων, που ανακτήθηκαν από άλλα ναυάγια στην χώρα. Για
να τεκμηριώσουν αυτές τις κατηγορίες, οι Βραζιλιάνοι αξιωματούχοι έδειξαν έναν
κατάλογο δημοπρασίας, που πραγματοποιήθηκε στο Άμστερνταμ το 1983, στο οποίο,
όπως είπαν, χρυσά νομίσματα, όργανα και αντικείμενα, που αφαιρέθηκαν από
ναυάγια στην Βραζιλία, προσφέρθηκαν προς πώληση για λογαριασμό του Marx και των
συνεργατών του…
Αλλά, όποιος είναι
λαθρέμπορος αρχαιοτήτων, κάνει τόσο… θόρυβο;
Όπως και να έχει, για την…
ταμπακιέρα δεν μίλησε κανείς… Βρήκε ή δεν βρήκε τους αμφορείς ένας λαθρέμπορος
αρχαιοτήτων, οφείλετο μια επίσημη απάντηση γι’ αυτούς: Ήταν ή όχι αληθινοί; Ήταν
ή όχι αρχαίοι; Και εάν ναι, από πού έρχονταν, πού πήγαιναν, ποιος τους κατασκεύασε
και με ποιους εμπορεύονταν; Που είναι τώρα οι αμφορείς;
Και επειδή οι Βραζιλιάνοι δεν
πρόκειται να… ξεκολλήσουν από την μαμά-Πορτογαλία (και λόγω Καθολικής
Εκκλησίας) μήπως μπορεί να απαντήσει το Smithsonian; Ο δρ. Lyding Will; Το
Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης; Όλοι σιωπούν;
Ήταν απλώς φαντασία ενός τρελλού
αρχαιοκάπηλου; Πολύ βολικό…
ΠΗΓΕΣ:
Omni, τεύχος Ιουνίου 1983.
Archaeology Odyssey «The Way Back Machine, The Roman Amphora - Learning
from Storage Jars», Ιαν.-Φεβρ. 2000.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τα ΝΑΥΑΓΙΑ,
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: ψαρας, πηλινο αγγειο, διχτυα, αγγειο, μακουμπα, τελετη, βουντου, δικτυα, 1976, δυτης, ψαροντουφεκο, Βραζιλια, Τεχειρα, Μαρξ, αμφορεας, Γουαναμπαρα, Ριο ντε Ζανειρο, αμφορευς, Σμιθσονιαν, Λιντινγκ Βιλλ, Πανεπιστημιο Μασαχουσετης Αμχερστ, Μασαχουσετη, κλιβανος, Κουας, Μαροκο, περονη, καρφιτσα, Αζορες, 1985, Πολεμικο Ναυτικο, Αλβαρες Καμπραλ, 1500, δημοπρασια, Αμστερνταμ, 1983, ναυαγιο, λαθρεμπορια αρχαιοτητων, Καθολικη
Εκκλησια, αρχαιοκαπηλια, Brazil, ναυαγια
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook