«Τα Ολύμπια»
σε μετάφραση Ρήγα Βελεστινλή
Το δράμα «Τά Ὀλύμπια» τοῦ αββά
Μεταστασίου τοῦ Ἰταλοῦ, μεταφράσθηκε από τον Ρήγα Βελεστινλή - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΡΗΓΑ, ΕΔΩ.
Είναι δε, ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΠΑΝΙΟ βιβλίο.
Περιέχει μεταφράσεις τριών έργων:
- L’ Olimpiade του P. Metastasio, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την/τα ΟΛΥΜΠΙΑ, ΕΔΩ.
- La Bergère des Alpes του J. F. Marmontel
και
- του
Der erste Schiffer του Salomon Gessner.
Η μετάφραση των Ὀλυμπίων και
της Βοσκοπούλας τῶν Ἄλπεων έγινε από τον Ρήγα, ενώ του Πρώτου ναύτη από τον συναγωνιστή
του Αντώνιο Κορωνιό.
Φαίνεται πως ο Ρήγας σχεδίαζε
να τα δημοσιεύσει χωριστά, κάποια στιγμή όμως, και ενώ είχε αρχίσει η εκτύπωση
του πρώτου, αποφάσισε να τα κυκλοφορήσει σε μια ενοποιημένη έκδοση. Έτσι πλήρη
τίτλο έχουν μόνο τα Ὀλύμπια, ενώ στην αρχή τοποθετήθηκε ένα δίφυλλο με γενικό
τίτλο (Ὁ Ἠθικός τρίπους) και αφιέρωση στον Στέργιο Χατζηκώνστα.
Σε ορισμένα αντίτυπα το φύλλο
της αφιέρωσης έχει δεθεί μετά τον τίτλο των Ὀλυμπίων.
Τυπώθηκε στην Βιέννη, από τους
αδελφούς Μαρκίδες Πούλιου, το 1797.
Ήταν σε σχήμα 8ο, 238 σελ. – βλ. Λαδάς & Χατζηδήμος, II, 67.
ΠΗΓΗ: Βέργος, 9.6.2021. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 9.5.2021.
Η δεύτερη έκδοση του έργου «Τα Ολύμπια», εξεδόθη στην Βούδα (εν Οφένη), από το τυπογραφείο του
Πανδιδακτηρίου, το 1815!
Εκτός από το έργο που
ονομάτισε την έκδοση («L’ Olimpiade» του P. Metastasio) περιείχε επίσης και τις τρεις μεταφράσεις των δυο άλλων προαναφερθέντων έργων:
- Του «La Bergère des Alpes» / «Η Βοσκοπούλα των Άλπεων»
- του Jean-François
Marmontel (1723-1799)[1]
και
- του «Der
erste Schiffer» / «Ο πρώτος Ναύτης» του Salomon Gessner (1730-1788)[2].
Η μετάφρασις του πρώτου και
του δευτέρου έγινε από τον Ρήγα, ενώ του τρίτου από τον συναγωνιστή του Αντώνιο
Κορωνιό (έμπορος και λόγιος από την Χίο).
Το εικονιζόμενο αντίτυπο στην
φωτογραφία είναι η δεύτερη έκδοση, χωρισμένη σε 3 μέρη, σ’ έναν τόμο (σχήμα 8ο,
204 σελ.). Την έκδοση κοσμούσαν ξυλόγραφες βινιέτες. Το πρώτο φύλλο είχε τον
γενικό τίτλο: Ο Ηθικός Τρίπους («Ο Ηθικός Τρίπους» εξεδόθη το πρώτον στην
Βιέννη το 1797).
Άξιο αναφοράς είναι το κόσμημα που επέλεξε για εξώφυλλο: Είναι ο ισόθεος Ασκληπιός, τα ιερά σύμβολά του και η αρχέγονη γραφή του (ACΚΛΕΠ). Έτσι καταλάβαιναν ότι τα γράμματα που χρησιμοποιούν τα ευρωπαϊκά αλφάβητα, είναι κι αυτά ελληνικά... Όλα δια της αναγωγής...
Ήταν η εποχή που ο Ρήγας Βελεστινλής ο Θετταλός (γνωστός αργότερα και ως Φεραίος ή Θεσσαλός / από το Βελεστίνο / αρχαίες Φερές / Φεραί - το πραγματικό
του όνομα ίσως να ήταν Αντώνιος Κυριαζής, 1757-1798) επίστευε πως μόνο με την επανελλήνιση
του έθνους, την επιστροφή στην ελληνική παιδεία, την ύπαρξη εκδόσεων στα ελληνικά
έργων που υμνούσαν το ελληνικό αξιακό σύστημα, την ελληνική ηθική, την ελληνική
κοσμοθέαση και τον ελληνικό ανθρωποκεντρισμό, θα μπορούσαν οι Έλληνες να
επαναστατήσουν συνειδητά και ασφαλέστερα. Ένα τέτοιο θέμα, λοιπόν, κατά την
κρίση του, ήταν τα παναρχαία Ολύμπια, που μόνοιαζαν τους Έλληνες! Και όπου
εύρισκε τέτοια βιβλία, τα εξέδιδε με χρήματα που συγκέντρωνε με εράνους, και τα
έστελνε στους απανταχού Έλληνες (και στην υπόδουλη ακόμη Ελλάδα).
Έναν χρόνο
μετά (1798), η συνέχεια γνωστή κι φρικτή…
Τέτοια έργα οδήγησαν, μόλις
62 χρόνια μετά την έκδοσή τους, τους Έλληνες ευεργέτες Ευαγγέλη και Κωνσταντίνο
Ζάππα, εκ Βορείου Ηπείρου, οι οποίοι δραστηριοποιούνταν στην Βλαχία / Ρουμανία –
με την παρότρυνση και καθοδήγηση του Δημητρίου Βικέλα (Ερμούπολη Σύρου, 1835-1908,
καταγόμενος από την Βέρροια Ημαθίας), στα «Ολύμπια» (σειρά αθλητικών διοργανώσεων εν
Αθήναις), τα οποία τελέστηκαν τα έτη 1859, 1870, 1875 και 1888-1889, γνωστά και
ως Ζάππειες Ολυμπιάδες, που εν τέλει επανέφεραν και αναβίωσαν τους αρχαίους
ελληνικούς Ολυμπιακούς Αγώνες, τους οποίους γνωρίζει σήμερα και ο τελευταίος
κάτοικος του πλανήτη Γη…
Ακόμη και το πιο μακρυνό
ταξείδι, ξεκινά με ένα μικρό πρώτο βήμα…
Ποτέ δεν ξέρεις το μικρό βήμα
που κάνεις, σε ποιο ταξείδι θα οδηγήσει εσένα, αλλά και τον κόσμο όλο…
ΠΗΓΕΣ: ΗΛΙΟΥ (1815), ΒΕΡΓΟΣ, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.10.2018.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Γάλλος ιστορικός και συγγραφέας, μέλος του κινήματος των
Εγκυκλοπαιδιστών.
[2] Ελβετός ποιητής και ζωγράφος, που έγραψε και το «Δάφνις»
(1754), αλλά και «Ειδύλλια» (1756 και 1772), εμπνευσμένος από έργα της ελληνικής
Γραμματείας. Τα τελευταία μεταφράσθηκαν εξ αυτού στα αγγλικά, ολλανδικά,
πορτογαλικά, ισπανικά, σουηδικά, τσεχικά και σερβικά!..
Ολυμπια, δραμα, του αββας, Μεταστασιος, Ιταλια, Βουδα, Οφενη, Βουδαπεστη, Ουγγαρια, τυπογραφειο, Πανδιδακτηριο, 1815, Βοσκοπουλα, Αλπεις, Ναυτης, Γκεσνερ, Ρηγας Βελστινλης Θετταλος, Θεσσαλος, Ρηγας Φεραιος, Κορωνιος, Χιος, ξυλογραφια, Ηθικος Τριπους, ηθικη, τριποδας, Βιεννη, Βιενη, 1797, Ασκληπιος, συμβολο, φιδι, αναγωγη, Βελεστινλης, Θεσσαλος, Θετταλος, Βελεστινο, Βελεστινλης νομος Μαγνησιας, Μαγνησια, Φερες, Φερρες, Φεραι, Φερραιος, Κυριαζης, 1757, 1798, επανελληνιση, εθνος, ελληνικη παιδεια, εκδοση, επανασταση, Ολυμπιακοι Αγωνες, ερανος, 1754, 1815, 1756, 1772, Γαλλια, Εγκυκλοπαιδιστες, Δαφνις, Ειδυλλια, Olympia, γραμμα, γραμματα, αλφαβητο, Ζαππας, Ηπειρος, Βλαχια, Ρουμανια, Βικελας, Ερμουπολη, Συρος, Ερμουπολις, 1835, 1908, Βερροια, Βεροια, Ημαθια, αθλητισμος, Αθηνα, 1859, 1870, 1875, 1888, 1889, Ζαππειες Ολυμπιαδες, Ζαππειο Χατζηκωνστας Βιεννη, αδελφοι Μαρκιδες Πουλιου, 18ος αιωνας μχ 1797, ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΑ ΣΠΑΝΙΟ βιβλιο
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook