Ξόμπλια. Πλουμίδια & Στολίσματα
Στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
παρουσιάζει την ομαδική εικαστική έκθεση «Ξόμπλια. Πλουμίδια και Στολίσματα», η
οποία είναι εμπνευσμένη από την πλούσια Λαογραφική Συλλογή του και την
διαχρονία του παραδοσιακού ελληνικού ενδύματος, των οργανικών υλικών του και
των μονάκριβων συνοδευτικών κοσμημάτων του.
Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
στα 140 σχεδόν χρόνια της δράσης του έχει συλλέξει μεγάλο αριθμό έργων της
παραδοσιακής τέχνης, χειροποίητα καλλιτεχνήματα αντιπροσωπευτικά της εποχής
τους (18ος- 19ος αι.) και της συλλογικής νεοελληνικής ψυχής. Στην μόνιμη έκθεση
παρουσιάζονται ορισμένα από αυτά, με κυρίαρχες τις παραδοσιακές φορεσιές από όλες
τις περιοχές του Ελληνισμού.
Οι νυφικές και γιορτινές
φορεσιές είναι κατά κανόνα καταστόλιστες με κεντήματα και κοσμήματα. Τα
κεντήματα, έργα συνήθως ανωνύμων γυναικών, ξεχωρίζουν για την χρωματική τους
ποικιλία και αρμονία και τον πλούτο των διακοσμητικών τους θεμάτων. Τα
ποικιλόμορφα κοσμήματα της φορεσιάς, σφυρήλατα, χυτά, εγχάρακτα, διάτρητα ή
κοκκιδωτά, με σμάλτο ή σαβάτι, καλύπτονται με διάκοσμο που επιβίωνε από γενιά
σε γενιά.
Κοσμήματα και κεντήματα που
κάλυπταν ολόκληρο το σώμα επιτελούσαν μεταξύ άλλων κι έναν ουσιαστικό σκοπό,
απόρροια αρχέγονων φόβων και ανάγκης∙ ήταν οι ευχές που συνόδευαν την κάτοχο
στις σημαντικές στιγμές της ζωής της και ξόρκιζαν το κακό: σύμβολα ευζωίας, γονιμότητας
και αφθονίας, όπως οι καρποί, τα ρόδια, τα δέντρα ζωής, αντικρυστά πουλιά,
καράβια, σύμβολα φυλακτικά, όπως οι σταυροί, και αποτρεπτικά του κακού όπως η
γοργόνα, οι δράκοντες, ο δικέφαλος αετός, οι πολύχρωμες πέτρες αλλά και το
κουδούνισμα από τις αλυσίδες, τα φλουριά και τα λογής λογής κρεμασίδια.
Σε μεγάλο βαθμό είναι αυτά τα
στολίδια που διαφοροποιούν μια παραδοσιακή ενδυμασία ακόμα και μέσα στην ίδια
περιοχή, ανάλογα με την ηλικία και την κοινωνική θέση του ανθρώπου που την φορά.
Τα στολίδια λοιπόν, αποτέλεσμα κοινωνικής επιταγής κι όχι προσωπικής επιλογής,
λειτουργούσαν σαν ένα είδος κώδικα που έκανε αμέσως αντιληπτή τη θέση ενός
ανθρώπου στην κοινωνία.
Σήμερα, σε μια τόσο
διαφορετική εποχή από αυτή της δημιουργίας και της χρήσης τους, τα στολίδια της
κάθε φορεσιάς αποκτούν μια μοναδική αυτόνομη αισθητική αξία, αντιληπτή από
ευαίσθητους δέκτες. Είναι χαρά και τιμή για το Μουσείο αυτή η διαχρονική αξία
να αναγνωρίζεται και να εμπνέει.
Επιμέλεια: Ίρις Κρητικού.
Συμμετέχουν: Βάσια Αδάμου -
Βανέζη, Χριστίνα Αθανασούλα - Μαντζαβίνου, Κατερίνα Αναστασίου, Νεκτάριος
Αποσπόρης, Κώστας Αργυρίου, Άννυ Αρχιμανδρίτου, Άννα Αχιλλέως, Ειρήνη Βογιατζή,
Μίκα Βογιατζή, Έλενα Βότση, Μάριος Βουτσινάς, B612, Μαίρη Γαλάνη - Κρητικού,
Μαρία Γέρουλα, Μαρία Γιαννακάκη, Τάσσα - Θεοχάρις Γκανίδου, Πέννυ Γκέκα, Άκης
Γκούμας, Γεωργία Γκρεμούτη, Μαρία Γρηγορίου, Χριστίνα Δάρρα, Μαρία
Διακοδημητρίου, Άννα Θεοχαράκη, Κατερίνα Ιωαννίδη, Σταυρούλα Καζιάλε, Δέσποινα
Καλλιγά, Βάσω Καλουδιώτη, Τίνα Καραγεώργη, Βούλα Καραμπατζάκη, Άννα Κίτσου,
Μάρω Κορνηλάκη, Άγγελος Κωνσταντακάτος, Μαρία Μάστορη, Τάσος Μαντζαβίνος,
Γεωργία Μπλιάτσου, Δημήτρης Ξανθούλης, Απόστολος Παπαγεωργίου, Γιάννης
Παπαγιαννούλης, Σοφία Παπακώστα, Σοφία Πάσχου, Βάλια Πλαΐνη, Βαγγέλης Πολύζος,
Γιώργος Πολύζος, Κλάρα Πουλαντζά, Έφη Σδούκου, Χριστίνα Σούμπλη, Sugarline
productions (Κατερίνα Γεωργουδάκη), Κωνσταντίνα Τζαβιδοπούλου, Γιάννης
Τσαλαπάτης, Αλεξάνδρα Τσουκαλά, Threads of patience (Ειρήνη Γκόνου &
Κλεοπάτρα Τσαλή), Λιλή Φραγκάκη, Κατερίνα Ψωμά.
Τα εγκαίνια έγιναν 18
Δεκεμβρίου 2018. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 2 Ιουνίου 2019. Από τα μέσα
Ιουνίου 2019 και έως το τέλος Οκτωβρίου, η έκθεση θα παρουσιαστεί στην Ιστορική
Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη στην Ύδρα.
ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: Εθνικο Ιστορικο Μουσειο, εκθεση, Ξομπλια, Πλουμιδια, Στολισμα, Λαογραφια, Συλλογη, παραδοση, ενδυμα, κοσμημα, τεχνη, χειροποιητο, καλλιτεχνημα, φορεσια, νυφικο, γιορτινη φορεσια, κεντημα, χρωμα, διακοσμηση, σφυρηλατο, χυτο, εγχαρακτο, διατρητο, κοκκιδωτο, σμαλτο, σαβατι, φοβος, αναγκη, ευχη, ξορκι, κακο, συμβολο, ευζωια, γονιμοτητα, αφθονια, καρπος, ροδι, δεντρο, ζωη, αντικρυστα πουλια, πουλι, καραβι, φυλακτικο, προφυλακτικο, φυλακτο, σταυρος, αποτρεπτικο, αποτροπαικο, γοργονα, δρακος, δικεφαλος αετος, πετρα, κουδουνι, αλυσιδα, φλουρι, κρεμασιδι, στολιδι, κοινωνια, κωδικας, αισθητικη, Κρητικου, Κουντουριωτης, Υδρα
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook