Οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς Χαρίτων και Ξενοφών «χρησιμοποιήθηκαν» από τον Σαίξπηρ ως «πηγές» για τον «Ρωμαίο και την Ιουλιέττα»…


Οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς
Χαρίτων και Ξενοφών
«χρησιμοποιήθηκαν»
από τον Σαίξπηρ
ως «πηγές»
για τον
«Ρωμαίο και την Ιουλιέττα»…


Στην Βινδοβόνη (Vindobonae, δηλ. την… Βιέννη), ο εκδότης A. Blumaue, το 1796 ξανα-εξέδωσε ένα (ακόμη) βιβλίο που ξανα-εξέθετε τον Σαίξπηρ…
Είχε τίτλο «De Anthia και Habrocome Ephesiacorum».
Το κείμενο ήταν σε λατινικά και ελληνικά.
Η έκδοση σε σχήμα 4o (21x15,8 εκατ.).

Η έκδοσις του αρχαίου ερωτικού μυθιστορήματος του Ξενοφώντος,
από τον Blumaue
, το 1796 στην Βιέννη.

Το έργο αυτό ήταν του Έλληνα συγγραφέα Ξενοφώντα[1] του Εφεσίου (Xenophontis Ephesii, 2ου - 3ου αιώνα μ.Χ.), και εξιστορεί την ερωτική ιστορία (το… love story) της Ανθείας και του Αβροκόμη!


Το έργο για πρώτη φορά εδημοσιεύθη μετά λατινικής μεταφράσεως το 1726 στο Λονδίνο. Έκτοτε ανετυπώθη πολλάκις, δημοσιευθέν σε μεταφράσεις σε διάφορες γλώσσες. Μάλιστα, παράφρασις αυτού, στην νεοελληνική εδημοσίευσε ο Χρ, Καρρέ στην Σμύρνη, το 1871όπου και έγινε δημοφιλές λαϊκό ανάγνωσμα (σήμερα θα λέγαμε... μπεστ σέλλερ)…
Πρόκειται για ένα από τα πρώτα ερωτικά μυθιστορήματα του κόσμου!
Tο «Τα κατ' Άνθειαν και Αβρακόμην», ή (τα) «Εφεσιακά», γραμμένο στα ελληνικά, αποτελείτο από 10 βιβλία![2] Το σωζόμενο αποτελείται μόνο από 5 μόνο βιβλία, που θεωρούνται επιτομή / περίληψη του πρωτότυπου έργου! Γι’ αυτό και στην έκδοση του Μπλουμ, το 1796 σημειώνεται «libri V»…
Ο συγγραφεύς πρέπει να εμπνεύσθηκε το μυθιστόρημά του από την «Οδύσσεια» του Ομήρου: Η καημένη Άνθεια απήχθη από πειρατές κατά τον μήνα του μέλιτος! Τόσο όμορφη και νεαρή που ήταν, έγινε αντικείμενο πολλής ερωτικής λαχτάρας. Αλλά, ως άλλη Πηνελόπη, κατάφερε να διατηρήσει την συζυγική της πίστη, αναζητώντας τον σύζυγό της σε όλην την Μεσόγειο… ώσπου τον συναντά στην Ρόδο και διηγούνται τα παθήματά των…

«Η διήγησις, μολονότι ενιαχού είναι σύντομος, εν τούτοις δεν στερείται χάριτος και ακριβείας!», έλεγαν οι κριτικοί… 


Ακόμη πιο κοντά στο γνωστό ως σαιξπηρικό θέμα είναι το ερωτικό μυθιστόρημα του Χαρίτωνος (2ος - 1ος π.Χ. αι.[3] εξ Αφροδισιάδος Καρίας[4]) τα «Κατά Χαιρέαν και Καλλιρρόη». Ο Χαρίτων είναι ο πρωιμότερος όλων των μυθιστοριογράφων.[5] Το 8τομο μυθιστόρημά του «Τα κατά Χαιρέαν και Καλλιρρόην»[6] - που έχει διασωθεί ολόκληρο![7] - θεωρείται το παλαιότερο πλήρως σωζόμενο ιστορικό μυθιστόρημα – τουλάχιστον – στην δυτική λογοτεχνία. Ο Χαρίτων ήταν γραμματεύς του ρήτορος Αθηνόδωρου. - ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκη «Άγνωστη Μικρά Ασία».

Τα έργα αυτά θεωρούνται μία από τις ελληνικές «πηγές» του «Ρωμαίου και της Ιουλιέττας» του Σαίξπηρ.

Στην σελίδα του τίτλου του βιβλίου του Ξενοφώντος, της εκδόσεως Μπλουμ, συνεχίζει ως εξής: «Graece et latine recensuit supplevit emendavit latine vertit adnotationibus aliorum et suis illustravit indicibus instruxit Aloys. Emeric. liber baro Locella», δηλ. βελτιωμένη έκδοση στα λατινικά, κάτι που μας κάνει να επιβεβαιώνει πως το κείμενο ήταν γνωστό πολύ ενωρίτερα…

Και φυσικά δεν ήταν τα μόνα «λαβ-στόρις» που κυκλοφορούσαν στην αρχαιότητα: Θυμίζω ενδεικτικώς ακόμη, το «Λευκίππη και Κλειτοφών» (του Αχιλλέως Τάτιου), τα «Αιθιοπικά» (του Ηλιοδώρου), το «Δάφνις και Χλόη» (του Λόγγου), κ.ά.

Έτσι καταρρίπτεται και το ψέμα πως το μυθιστόρημα, ως λογοτεχνικό είδος,
είναι εφεύρεση του… Μεσαίωνα


ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 6.3.2019.




ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:


[1] Ο Ξενοφών της Εφέσου δεν πρέπει να συγχέεται με τον πολύ ενωρίτερό του, επίσης Έλληνα, ιστορικό, Ξενοφώντα τον Αθηναίο. Επειδή, όμως, σχεδόν τίποτε δεν είναι γνωστό για τον Εφέσιο Ξενοφώντα, έχει εκφραστεί η άποψις ότι ίσως να είναι και ψευδώνυμο, δανειζόμενο από τον γνωστό Αθηναίο συγγραφέα.

[2] Βλ. ΣΟΥΔΑΣ.

[3] Το ότι άκμασε τον 2ο αι. π.Χ. εξάγεται εκ του «παπύρου της Αρσινόης», που εμπεριέχει απόσπασμα του έργου του Χαρίτωνος (βλ. σχ. Crenfell, Hunt Hogarth “Fajoum Towns and their papyri” – IV,2, έκδ. d’Orville, 1783, Hirscig 1856, Hercher 1859, αγγλ. μτφρ. ανωνύμου 1764 και Rohde “Der griech. Roman”, 1900).
Γενικώς παραδεκτό είναι ότι έζησε κι έγραψε τον 1ο αι. π.Χ.

[4] Κατ’ άλλους ο Χαρίτων εγεννήθη στην Αφροδισιάδα Κύπρου.

[5] Βλ. και μυθιστόρημα του Ψευδοκαλλισθένη «Αλεξάνδρου βίος».

[6] Μυθιστόρημα που η υπόθεσή του εκτυλίσσεται την τελευταία περίοδο του Πελοποννησιακού Πολέμου, απ’ τον οποίο δανείζεται γεγονότα και ύλη. Αλλά τα αναμειγνύει κατά τρόπο ανιστόρητο. Πατήρ της Καλλιρρόης είναι ο Ερμοκράτης, στρατηγός των Συρακουσίων, που ενίκησε τους Αθηναίους στην Σικελία (413 π.Χ.). Αλλά ο Χαιρέας ήταν στρατηγός των Αθηναίων. Εμπόδιο στην αγάπη των νέων, λοιπόν, οι αντιμαχόμενοι λαοί τους – θέμα που βρίσκουμε έκτοτε σε πλείστα μυθιστορήματα, όπως το πασίγωνστο «του Σαίξπηρ» «Ρωμαίος και Ιουλιέττα», που έκανε πρεμιέρα στις 30.1.1595 – σχεδόν 15 αιώνες μετά!, κ.ά. Το έργο αρχίζει με τον γάμο της ηρωίδος, τον οποίο ακολουθεί ταχέως ο θάνατος και η ταφή της, αλλά… αναζεί (ανασταίνεται) στον τάφο της και απάγεται από ληστές! Μετά δε από πολλές περιπέτειες, που θέτουν σε δοκιμασία το θάρρος και την πίστη των αγαπωμένων, η Καλλιρρόη αποδίδεται στον Χαιρέα. Τα επεισόδια χαρακτηρίζονται από τους κριτικούς «φυσικά και τερπνά», αλλά γενικώς το έργο του Χαρίτωνος, έλεγαν, «στερείται πλοκής και γέμει σολικισμών», είναι μονότονο, ενώ «εν τω συνόλω είναι κατώτερον των ομοίων της εποχής του». Στην γλώσσα προσπαθεί να μιμηθεί τον Θουκυδίδη και τον Ξενοφώντα.

[7] Αν και το περισωθέν έργο, μοιάζει σε πολλά σημεία μεταβεβλημένο εκ του πρωτοτύπου.



ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑΒινδοβονη, Βιεννη, εκδοτης, 1796, βιβλιο, Σαιξπηρ, λατινικα, εκδοση, συγγραφεας, Ξενοφων, Εφεσος, ερωτικη ιστορια, Ανθεια, Αβροκομης, 1726, Λονδινο, Καρρε, Καρε, Σμυρνη, 1871, λαικο αναγνωσμα, μπεστ σελλερ, ερωτικο μυθιστορημα, Τα κατ' Ανθειαν και Αβρακομην, Εφεσιακα, Μπλουμ, μυθιστορημα, Οδυσσεια, Ομηρος, ερως, Πηνελοπη, πιστη, συζυγος, Μεσογειο, Ροδος, Χαριτων, Αφροδισιας, Καρια, Κατα Χαιρεαν και Καλλιρροη, Χαριτωνας, μυθιστοριογραφος, Χαιρεας, Καλλιρροη, λογοτεχνια, ρητορας, Αθηνοδωρος, Ρωμαιος και Ιουλιεττα, λαβ στορι, Ρωμαιος και Ιουλιετα, λαβ στορυ, Αβραδατης, Πανθεια, Κυρου Παιδειας, Λευκιππη και Κλειτοφων, Τατιος, Αιθιοπικα, Ηλιοδωρος, Δαφνις και Χλοη, Λογγος, Ξενοφωντας, ΣΟΥΔΑΣ, παπυρος Αρσινοης, Αφροδισιαδα, Κυπρος, Ψευδοκαλλισθενης, Αλεξανδρου βίος, Πελοποννησιακος Πολεμος, Ερμοκρατης, Συρακουσες, Αθηναιοι, Σικελια, 1595, γαμος, ανασταση
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ