Ελληνική κεραμική
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Του γλύπτη-κεραμέως
Γιώργου Σπανουδάκη
ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ
Μπορούμε ν’ αναγνωρίσουμε ένα σύγχρονο
έργο τέχνης με προηγμένες τεχνικές διορατικής γραφής και εικαστικής αφήγησης;
Στην ερώτηση αυτή αδυνατεί ν’ απαντήσει η συντριπτική πλειοψηφία των συνανθρώπων
μας.
Γιατί;
«Το κάλλος μας αποκαλύπτεται κάθε φορά που ερχόμαστε σε επαφή μαζί
του. Το αγνοούμε αν δεν έχουμε την επαφή αυτή
(Αριστοτέλης).
Είναι φανερό ότι ευθύνεται και η
μόρφωση στη μέση και ανώτατη εκπαίδευση, η οποία ως σήμερα συνίσταται στην μειωμένη
ερευνητική διδασκαλία και διάλογο για την ουσιαστική αφομοίωση της γνώσης.
Εστιάζεται σε μια στοιχειώδη αποστήθιση μιας άκαιρης και υπερβολικά μεγάλης
διδακτικής ύλης, που δεν αναπτύσσει τη φαντασία των νέων.
Απουσιάζουν οι τακτικές ατομικές και
συλλογικές φροντιστηριακές εργασίες με την αυτενέργεια των μαθητών για τη
συγγραφή μικρών επιστημονικών εργασιών που θα τους δώσουν τη χαρά της
δημιουργίας και θ’ αναπτύξουν τη μαθησιακή τους ευφυΐα και τη διδακτική μας
εμπειρία. Με αποτέλεσμα και στην ανώτατη εκπαίδευση να είναι σχετικά
υποβαθμισμένη η ερευνητική αναζήτηση η κριτική σκέψη, ο στοχασμός, ο αντίλογος,
η διαλεκτική, η διορατική σύλληψη και η αγάπη για τη μόρφωση. Με όλες τις
κοινωνικές συνέπειες της έλλειψης υψηλού επιπέδου σπουδών.
«Σ' αυτόν τον τόπο
των παράλληλων μονόλογων,
όπου όλοι είμαστε τόσο τραγικά αυτοδίδακτοι».
Γιώργος Σεφέρης (nobelist 1962).
Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΕΡΑΜΙΚΗ
ΤΕΧΝΗ
ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗ
Έχουμε μια σχετικά ικανοποιητική
μουσειολογική επιμέλεια στην παρουσίαση της κεραμικής τέχνης, την αισθητική
δηλαδή σπουδή για την παρουσίαση των εκθεμάτων, όπως αυτή υπάρχει στην
εξαιρετική εκθεσιακή αίθουσα, στην είσοδο του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου της
Ακρόπολης.
Ωστόσο:
Είμαστε η μόνη
χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που δεν έχει Σχολή Διδασκαλίας της Κεραμικής, ούτε
Τμήμα Επιστήμης της Τέχνης.
Δεν έχουμε
μαθητευόμενους καλλιτέχνες και δάσκαλους:
α) Για τη σπουδή της σύγχρονης κεραμικής
τέχνης και προώθηση της έρευνας.
β) Την ανάπτυξη και διασπορά των αρχαίων και
νέων τεχνικών μεθόδων παραγωγής και των σύγχρονων υλικών και τεχνικών
διακόσμησης.
γ) Τον υψηλό αισθητικό σχεδιασμό (design) με
στόχο τη μαζική παραγωγή π.χ. χρηστικών οικιακών αντικειμένων, όπως η ανάπτυξη
ποιοτικών σκευών μαγειρική για υγιεινή διατροφή με οικολογική προσέγγιση,
παραδοσιακών οικολογικών συντηρητών δροσερού νερού ή ψυκτών κρασιού ως την
κατασκευή πλακών πεζοδρομίου που απορροφούν τα βρόχινα νερά κτλ.
δ) Την τεκμηρίωση και την επιστημονική
καταγραφή της ελληνικής κεραμικής τέχνης και τεχνικής σε όλα της τα στάδια,
προϊστορική, αρχαία, βυζαντινή, μεσαιωνική, αναγεννησιακή, σύγχρονη κλπ.
ε) Την ανάπτυξη της θεωρητικής προσέγγισης και
της βιβλιογραφίας, (e-books), τις σπουδές από απόσταση μέσω του διαδικτύου κτλ.
ζ) Την οργάνωση ημερίδων, συνεδρίων και
προγραμμάτων φοίτησης και επιμόρφωσης των αυτοδίδακτων παραδοσιακών και
σύγχρονων κεραμέων των οποίων ο κλάδος είναι στο περιθώριο και απειλείται με
εξαφάνιση, ενώ υπάρχουν ειδικά κονδύλια στην Ε.Ε. για την ενίσχυση και ανάπτυξη
της καταρρέουσας κεραμικής τέχνης.
Επιβάλλεται η ανάπτυξη της διδασκαλίας
του μαθήματος της κεραμικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών και Εφαρμοσμένων Τεχνών
του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στη ΦΛΩΡΙΝΑ (υπάρχει στα χαρτιά).
Και ενός αντίστοιχου ερευνητικού
εργαστηρίου με έμφαση στην επιστήμη της τέχνης, από την τυποποίηση των πρώτων
υλών ως τα αυτόματα συστήματα συνεχούς παραγωγής κτλ για τη ανάπτυξη νέων
προϊόντων design.
Η εργασία αυτή, έργο ζωής, επιχειρεί
να εμπλουτίσει την έρευνα στις τεχνικές ζωγραφικής και όπτησης των αρχαίων
ελληνικών κεραμικών αγγείων, με διαδραστική εικαστική αφήγηση, ώστε να
ανασυστήσει και να εντάξει τις αρχαίες τεχνικές κατασκευής και διακόσμησης των
αγγείων στη σύγχρονη δημιουργία. Φιλοδοξεί ν’ αναπτύξει και την εκπαιδευτική
αναδημιουργία της τέχνης με επιστημονική μεθοδολογία, ώστε να προάγει τις
σπουδές στην ελληνική κεραμική, με ευρύτερο στόχο να συμβάλλει στη λειτουργία
μιας σχολής εικαστικής τέχνης, σύγχρονου σχεδιασμού design και επιστήμης.
Η ερευνητική εργασία ως εισαγωγή στο
Α΄ μέρος της έκδοσης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΕΡΑΜΙΚΗ, στη θεωρία και πράξη στις τεχνικές
ζωγραφικής των ελληνικών κεραμικών αγγείων και την τέχνη της διδασκαλίας για
την πρόσβαση στην εικαστική σπουδή θα μπορούσε ν’ αποτελέσει ένα εγχειρίδιο
ειδικής διδακτικής στον τομέα αυτό.
Η λειτουργία του τμήματος κεραμικής
τέχνης εδώ που άνθησε η τέχνη αυτή, με ειδίκευση από την αρχαία ως τη σύγχρονη
κεραμική θα μπορούσε να γίνει πόλος έλξης για μεταπτυχιακούς φοιτητές και από
τις χώρες της Ευρώπης, επιστήμονες ερευνητές αρχαιολόγους, καλλιτέχνες κτλ.
Θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει τον
πολιτισμικό τουρισμό, να προμηθεύει με αξιόλογα μικρά παραδοσιακά κεραμικά
εκπαιδευτικά αντίγραφα όλα τα αρχαιολογικά μουσεία κτλ.
Η επαρκής αισθητική, επιστημονική και
τεχνική κατάρτιση των νέων και η επιμόρφωση των παλαιότερων θα ενισχύσει την
ψυχολογία και θα έχει σοβαρές θετικές επιπτώσεις στην καλλιτεχνική δημιουργία,
την ευρύτερη παραγωγή και την οικονομία.
Θεσσαλονίκη, 23 Μαΐου 2010
(*) Υποψήφιος το 2009, στην Α.Σ.Κ.Τ. - Α.Π.Θ. με το Π.Δ. 407/80 - Digital editions: E-bibliography EU.
Επίμετρο:
Ο τρόπος
εισαγωγής στις Σχολές Καλών Τεχνών, με εξετάσεις στις οποίες ο υποψήφιος
καλλιτέχνης δεν παρουσιάζει έναν φάκελο με την εργασία του σε θεωρία και πράξη
από προπαιδευτικό έτος σπουδών (foundation course) σε Ανώτατη Σχολή Καλών
Τεχνών. Δεν έχει την εμπειρία της ‘δημιουργίας τέχνης’ με τις στοιχειώδεις
εικαστικές τεχνικές και έτσι δεν ξέρει τι θέλει, τι μπορεί, ποια είναι η κλίση
του. Συχνά δεν έχει ιδέα τι είναι έργο τέχνης και η αισθητική φιλοσοφία. Δεν
καλείται σε συνέντευξη γνωριμίας, ώστε να εκφραστεί κριτικά και να παρουσιάσει
τις προθέσεις του, την προσωπική του άποψη, το ταλέντο του. Αυτός ο τρόπος
επιλογής δεν βοηθά στην ορθή αξιολόγηση για στην ανάδειξη των επιλαχόντων ούτε
στην ουσιαστική εξέλιξη των ικανοτέρων.
Είναι γνωστό ότι η καλλιτεχνική
δημιουργία δεν διδάσκεται, αλλά διδάσκει.
Η
επιστημονική έρευνα και η διδασκαλεία στη Σχολή Καλών Τεχνών είναι μια
πραγματεία στην τέχνη.
ΠΗΓΗ: Γιώργου Σπανουδάκη, γλύπτη κεραμέα, «Ελληνική
Κεραμική - ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ - Από τον πηλό στο αγγείο - ζωγραφική - υάλωση
ψήσιμο στο καμίνι - ΜΕΡΟΣ A΄ - ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ
ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΑ Τεχνική και τέχνη - Μονογραφία
εικαστικής δράσης - Θεμελιώδης αισθητική και τεχνικές δημιουργίας για την
πρόσβαση στη σπουδή της κεραμικής τέχνης και τις τεχνικές ζωγραφικής των αρχαίων
ελληνικών αγγείων - ΣΤΟΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΕΙΔΩΜΕΝΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ
ΤΗΣ ΚΕΡΑΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ», E-bibliography EU, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2010.
ΛΕΞΕΙΣ: Ελληνικη κεραμικη, Σπανουδακης, εργο τεχνης, διορατικη γραφη, εικαστικα, καλλος, Αριστοτελης, μορφωση, εκπαιδευση, διδασκαλια, γνωση, διδακτικη υλη, φαντασια, αυτενεργεια, μαθητης, συγγραφη, δημιουργια, μαθησιακη ευφυια, αντιλογος, διαλεκτικη, διορατικη συλληψη, μονολογος, αυτοδιδακτος, Σεφερης
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook