ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ
ΓΕΩΡΓΟΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΙ ΘΡΑΚΕΣ
ΠΡΙΝ ΑΠΟ 7.500 ΧΡΟΝΙΑ
ΣΤΗΝ ΜΑΚΡΗ ΕΒΡΟΥ
ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ
ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕ ΤΟ ΑΙΓΑΙΟ
ΟΙ ΘΡΑΚΕΣ ΕΙΧΑΝ ΑΝΑΠΤΥΞΕΙ ΤΗΝ ΝΑΥΣΙΠΛΟΪΑ
ΑΠΟ ΤΙΣ
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΕΣ ΕΠΟΧΕΣ
Το
Σπήλαιο του Κύκλωπα
Έτρωγαν:
πρόβατα, αίγες, χοίρους, σιτάρι
(μονόκκοκο και δίκοκκο), κριθάρι, μπιζέλια,
αρακά,
λαθούρι, φρούτα (σύκα, βατόμουρα, σταφύλια),
φυστίκια, αμύγδαλα, δημητριακά,
κ.ά.
Η συστηματική ανασκαφή του
νεολιθικού οικισμού της Μάκρης Έβρου (Efstratiou et al. 1998)* που ξεκίνησε στα
τέλη της δεκαετίας του 1980, ενίσχυσε σημαντικά την προϊστορική έρευνα στην
περιοχή, παρέχοντας ασφαλή στρωματογραφικά αποτελέσματα κυρίως για την 5η
και 6η χιλιετία π.Χ.
 |
| Από το Σπήλαιο του Κύκλωπα, θέα το Θρακικό Πέλαγος και στο βάθος η Σαμοθράκη... |
Η προϊστορική εγκατάσταση της
Μάκρης εντοπίζεται σε παράκτια ζώνη, περίπου 10 χλμ. δυτικά της Αλεξανδρούπολης
και περιλαμβάνει ένα χαμηλό τεχνητό γήλοφο και το αποκαλούμενο «Σπήλαιο του
Κύκλωπος». Υψωμένη σχεδόν 50 μ. πάνω από την σημερινή επιφάνεια της θάλασσας, η
τούμπα της Μάκρης συνιστά παράγωγο της συχνής κατοίκησης και της έντονης χρήσης
του χώρου, που ξεκινά στους προϊστορικούς χρόνους (αρχαίο Σέρρειον) και διέρχεται της κλασσικής
και ρωμαϊκής εποχής, για να παύσει μετά την βυζαντινή περίοδο.
Η περιοχή αυτή
υπήρξε η σημαντική Περαία των κατοίκων της Σαμοθράκης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γ. Λεκάκης "Σαμοθράκη, ιερά νήσος".
Οι οικίες έχουν ορθογώνιο
σχήμα.
Οι τοίχοι είναι πασσαλόπηκτοι με στοιβαχτό πηλό. Στο εσωτερικό των
σπιτιών εντοπίστηκαν πολλαπλά δάπεδα και κατασκευές (εστίες, φούρνοι, λάκκοι).
Κάτω από το δάπεδο ενός σπιτιού βρέθηκαν αποθηκευτικά αγγεία και τρεις
νεολιθικές ταφές σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους.
Από την ανάλυση των
αρχαιοβοτανολογικών δειγμάτων (1991) από επιλεγμένους χώρους του εσωτερικού των
σπιτιών (δηλ. καύσεις, λάκκους, απανθρακωμένο υλικό των δαπέδων) οδήγησαν σε
σημαντικές πληροφορίες για την οικιστική περιοχή. Βρέθηκαν λείψανα
καλλιεργημένων φυτών όπως: μονόκκοκο και δίκοκκο σιτάρι, κριθάρι, μπιζέλι,
αρακάς, λαθούρι, σπόροι φρούτων και καρπών όπως σύκα, φυστίκια, αμύγδαλα,
βατόμουρα, σταφύλι (άγριο ή ήμερο), αλλά και ζιζάνια καλλιέργειας τα οποία
συνόδευαν τα δημητριακά.
Από ανάλυση του οστεολογικού
υλικού.
Αναγνωρίστηκαν οστά από πρόβατα, αίγες και χοίρους.
Επίσης βρέθηκαν οστέινα
εργαλεία όπως, βελόνες, οπείς και σπάτουλες και λίθινα εργαλεία όπως μακριές
λεπίδες με αμφίπλευρη δευτερογενή επεξεργασία από πυριτόλιθο πιθανώς ντόπιας
προέλευσης. Πελέκεις, αξίνες, σμίλες, τριπτήρες, μυλόλιθοι και γουδοχέρια.
Δείγματα υφαντικής, ύπαρξη υφαντικών βαρών πάνω στα δάπεδα των οικιών, πιθανά
λείψανα όρθιων αργαλειών.
 |
| Παναρχαία λαξευμένη κλίμακα... |
Ενδείξεις εμπορίου:
- οψιανού
(πιθανώς από το Αιγαίο),
- πυριτόλιθου (πιθανώς από τους Ασκητές Μαρώνειας Ροδόπης),
- μαρμάρινο αγγείο (πιθανώς από τα νησιά του Αιγαίου), κ.ά.
...αποδεικνύουν την εμπορική
δραστηριότητα των προϊστορικών Θρακών, τόσο με την ενδοχώρα της Θράκης (Ροδόπη)
όσο και με το Αιγαίο. Επομένως επιβεβαιώνεται η ανάπτυξη της προϊστορικής
ναυσιπλοΐας για εμπορικούς κυρίως σκοπούς. Στο σημερινό λιμάνι τις Μάκρης, που
βρίσκεται ανατολικά του προϊστορικού οικισμού υπάρχουν ίχνη λαξευτής αποβάθρας.
Αυτό μαρτυρά την πανάρχαια χρήση της προβλήτας από τους αρχαίους Θράκες.
 |
| Λάξευμα-τρύπα, που είχε χρήση δέστρας στο αρχαίο λιμάνι... Πιο δίπλα, λαξευτό κάθισμα, που οι εντόπιοι το λένε ο θρόνος του Κύκλωπα... |
Ένδειξη γλυπτικής τέχνης
βρέθηκε σε ειδώλια ανθρωπόμορφα και ζωόμορφα.
Ειδώλια από ανθρωπομορφική
λατρεία της γονιμότητας βεβαιώνουν την προϊστορική λατρεία της περιοχής.
 |
| Κοίλωμα (λατρευτικό), το λιμανάκι της Μάκρης και στο βάθος η Σαμοθράκη... |
Δυτικά του προϊστορικού
οικισμού βρίσκεται το σπήλαιο που ονομάζεται από τους ντόπιους «Σπηλιά του
Κύκλωπα» και είχε κατοικηθεί από τα προϊστορικά χρόνια. Στον ίδιο χώρο
εντοπίστηκαν ίχνη κατοίκησης της παλαιολιθικής εποχής, της εποχής του Χαλκού
και του Σιδήρου, καθώς και των ιστορικων χρόνων.
Πιστεύεται ότι το σπήλαιο του Κύκλωπος χρησίμευε ως χώρος λατρείας, αλλά κανένα σχετικό εύρημα δεν αναφέρεται
ώς σήμερα. Εντυπωσιακές είναι οι λαξευτές κατασκευές, που βρίσκονται έξω από
την είσοδο του σπηλαίου. Δυο θέσεις με λαξευτά σκαλιά διακρίνονται πάνω στους
βράχους και οδηγούν προς το σπήλαιο.
 |
| Κι άλλα λαξευτά σκαλοπάτια... |
ΔΕΙΤΕ και ΒΙΝΤΕΟ στο Κανάλι
ΟΡΦΕΑΣ ΘΡΑΞ:
ΠΗΓΕΣ:
ΜΠΕΚΙΑΡΗΣ Τ. «ΤΡΙΠΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΕΟΛΙΘΙΚΟ ΟΙΚΙΣΜΟ ΤΗΣ ΜΑΚΡΗΣ ΕΒΡΟΥ», ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΗ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ, ΑΠΘ, ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΣΧΟΛΗ, ΤΜΗΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ, ΤΟΜΕΑΣ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ.
Λεκάκης Γ. "Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις".
Λεκάκης Γ. "Σαμοθράκη, Ιερά νήσος", εκδ. Ερωδιός.
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 19.4.2020.
(*) The Excavation-The Stratigraphy. In N. Efstratiou, M.P. Fumanal, C. Ferrer, D. Urem Kotsos, A. Curci, A.Tagliacozzo, G. Stratouli, S.M. Valamoti, M. Ntinou, E. Badal, M. Madella & K. Skourtopoulou. Excavations at the Neolithic settlement of Makri, Thrace, Greece (1988-1996)-A preliminary report, Saguntum 31: 13-17.
(*) The Excavation-The Stratigraphy. In N. Efstratiou, M.P. Fumanal, C. Ferrer, D. Urem Kotsos, A. Curci, A.Tagliacozzo, G. Stratouli, S.M. Valamoti, M. Ntinou, E. Badal, M. Madella & K. Skourtopoulou. Excavations at the Neolithic settlement of Makri, Thrace, Greece (1988-1996)-A preliminary report, Saguntum 31: 13-17.
Arrangement
and use of space. In N. Efstratiou, M.P. Fumanal, C. Ferrer, D. Urem Kotsos, A.
Curci, A.Tagliacozzo, G. Stratouli, S.M. Valamoti, M. Ntinou, E. Badal, M.
Madella & K. Skourtopoulou. Excavations at the Neolithic settlement of
Makri, Thrace, Greece (1988-1996)-A preliminary report, Saguntum 31: 24-29.
Efstratiou,
N., M.P. Fumanal, C. Ferrer, D. Urem Kotsos, A. Curci, A.Tagliacozzo, G.
Stratouli, S.M. Valamoti, M. Ntinou, E. Badal, M. Madella & K. Skourtopoulou
1998. Excavations at 89 the Neolithic settlement of Makri, Thrace, Greece
(1988-1996)-A preliminary report, Saguntum 31.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook