Το αρχαίο θρακικό χρυσό «κράνος του Cotofenesti» είναι το βαρύτιμο κράνος του μαθητή του Πυθαγόρα, Ζάλμοξι;

Το αρχαίο θρακικό χρυσό

«κράνος του Cotofenesti»

είναι το βαρύτιμο κράνος

του μαθητή του Πυθαγόρα,

Ζάλμοξι;

Του Γιώργου Λεκάκη

Το χρυσό «κράνος του Cotofenesti» είναι ένα κράνος που ανήκε στους Γέτες και τους Δάκες, σπουδαίες φυλές των Θρακών[1] Ελλήνων, και το οποίο χρονολογείται στο πρώτο μισό του 4^ου αιώνα π.Χ.

Το κράνος αυτό ανακαλύφθηκε τυχαία από ένα παιδί, τον Τραϊανό / Traian Simion, το 1929, στο χωριό Poiana Cotofenesti, γνωστό σήμερα ως Poiana Varbilau, στην επαρχία Πραχοβα / Prahova της Ρουμανίας, σε μια τοποθεσία με το όνομα «Varful Fundaturii».

Εξ αιτίας του, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου, Ioan Andriesescu, εξεκίνησε έρευνα σε εκείνην την τοποθεσία. Οι αρχαιολόγοι που συμμετείχαν σε εκείνην την έρευνα διαπίστωσαν πως το κράνος αυτό δεν ήταν μέρος κάποιου θησαυρού ή τάφου, αλλά ανήκε σε έναν οικισμό των Δακών! Άρα ήταν ένα κράνος-σύμβολο, δημόσια περιουσία!

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τους ΔΑΚΕΣ, ΕΔΩ.

Ζυγίζει σχεδόν ένα κιλό. Είναι πολύ καλά διατηρημένο. Λείπει μόνον η κορυφή του. Το σχήμα του κράνους και ο τρόπος με τον οποίο είναι διακοσμημένο αποκαλύπτει τον χαρακτήρα της τέχνης των Δακών Θρακών. Το επάνω μέρος είναι γεμάτο με χαρακτηριστικά εξογκώματα σαν καρφιά, ενώ χαμηλότερα βλέπουμε δύο τρομακτικά μεγάλα μάτια, σκοπός των οποίων είναι να κρατήσουν μακριά το κακό και τα μάγια (αποτροπαϊκά, αντιβασκανικά). 
[Εάν είναι έτσι, έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία / ισχύ το ότι τα μάτια είναι ακριβώς επάνω από τα φυσικά μάτια αυτού που φορά το κράνος].
Πιθανότατα ανήκε σε κάποιον βασιλιά των Δακών ή σε κάποιον αριστοκράτη, εκεί γύρω στο 400 π.Χ. 

Μία άλλη θεωρία, που δεν είναι βέβαια αποδεδειγμένη, είναι πως το αντικείμενο αυτό ήταν το ιερό κράνος του Ζάλμοξι, του θεού-προφήτη των Δακών. Ο Ζαλμοξις ήταν μαθητής τού Πυθαγόρα, νομοθέτης των Θρακών και δη των Γετών, οι οποίοι απέδιδαν σε αυτόν θείες τιμές προσφέροντες πολλές θυσίες!

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τους ΓΕΤΕΣ, ΕΔΩ.

Ακόμη, επάνω στο κράνος απεικονίζονται διάφορα μυθικά πλάσματα (γρύπες, κ.ά.), κάποια επί ιπταμένου όφεως, καθώς και μία τελετή σε κάθε ένα από τα πλαϊνά μέρη. 

Επί ιπταμένων όφεων.

Η τελετή αφορά έναν άνθρωπο γονατιστό να θυσιάζει ένα κριάρι, όντας έτοιμος να κόψει τον λαιμό του με ένα μικρό μαχαίρι.

Η θυσία του κριαριού ενδεχομένως γίνεται από τον «βασιλιά-θεό».

Η θυσία του κριού.

Στο προστατευτικό λαιμού του κράνους διακρίνουμε ένα ζευγάρι Αδηφάγων Κτηνών. Θέμα που συναντιέται από την Ασσυρία, έως την Ετρουρία. Όσο για τα μάτια,  ήταν αποτροπαϊκά στις ελληνικές ασπίδες, αλλά σε ένα κράνος ίσως σημαίνουν «βλέπω δύο φορές καλύτερα, έχω μάτια γερακιού»…

Οι διακοσμήσεις όπως η ροζέττα, οι λωρίδες, τα τρίγωνα, οι σπείρες (> σπιράλ) και άλλα είναι μοτίβα της τέχνης των Δακών.  Οι ειδικοί έχουν φτάσει στο συμπέρασμα πως το κράνος φτιάχτηκε σε ελληνικό εργαστήρι.

Σήμερα βρίσκεται στο Μουσείο Ιστορίας της Ρουμανίας.

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.2.2020.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

---

[1] Βλ. "Dacia" και "Romania: The Dacians", στην Εγκυκλοπαίδεια Britannica.

Waldman C. – Mason C. “Encyclopedia of European Peoples”, εκδ. Infobase, σελ. 205, 2006.

ΛΕΞΕΙΣ: αρχαιο θρακικο χρυσο κρανος του Κοτοφενεστι, μαθητης του Πυθαγορα, Ζαλμοξις, Γετες, Δακες, θρακικα φυλα, Θρακες, 4ος αιωνας πΧ, 1929, Ρουμανια, Αντριεσεσκου, αρχαιολογια, Δακια, καρφι, μεγαλα ματια, κακο, μαγια, αποτροπαικο, αντιβασκανικο, βασκανια, βασιλιας, αριστοκρατης, ιερο κρανος του Ζαλμοξι, θεος προφητης, Πυθαγορας, νομοθετης, θυσια, μυθικο πλασμα, τελετη, γονατιστος, θυσια κριαριου, κριαρι, λαιμος, μαχαιρι, βασιλιας θεος, Αδηφαγα Κτηνη, Ασσυρια, Ετρουρια, ματι, αποτροπαικα, αποτροπαικο ασπιδα, γερακι, οραση, διακοσμηση, ροζεττα, ροζετα, λωριδα, τριγωνο, σπειρα, μοτιβο, ιπταμενος οφις, φιδι

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ