ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΔΙΩΡΟΦΗ ΟΙΚΙΑ
ΤΟΥ
ΤΟΥΡΚΟΥ ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΥ
ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ!!!
Του Γιώργου Λεκάκη
Ο Ιταλός ζωγράφος S. Pomardi
συνόδευσε τον Edward Dodwell στο δεύτερο ταξίδι του στην Ελλάδα, το οποίο έγινε
1805-1806.
Τα σχέδια τους ευρίσκονται
σήμερα, σχεδόν στο σύνολό τους, στο Packard Humanities Institute στην
Καλιφόρνια.
Μια επιλογή αυτών επαρουσιάσθη
για πρώτη φορά σε έκθεση του Βρετανικού Μουσείου το 2013 [1] - αλλά ποτέ στην Ελλάδα!
Σχέδια των Pomardi και Dodwell χρησιμοποιήθηκαν
στην εικονογράφηση των έργων του τελευταίου «A classical and topographical tour through Greece, during
the years
1801, 1805 and 1806» (δίτομο, Λονδίνο, 1819) και
«Alcuni bassirilievi della
Grecia» (Ρώμη 1812).
Ο Pomardi εικονογράφησε
με σχέδιά του την ιδική του περιγραφή του ταξιδιού στο «Viaggio nella Grecia, fatto da Simone Pomardi negli
anni 1804, 1805 e 1806» (επίσης
δίτομο, Ρώμη, 1820).
Η υδατογραφία που σας παρουσιάζω
είναι χρονολογημένη από τον Pomardi με τον ίδιο τρόπο, με τον οποίο χρονολόγησε
και άλλες υδατογραφίες του, τον ίδιο μήνα, τον Σεπτέμβριο του 1805 (“Sept. da
15”, δηλ. 15.9.1805).[2]
Κάποιοι λένε πως «για την
ισορροπία της σύνθεσης» ο καλλιτέχνης έχει παραλείψει την οικία του Τούρκου
φρουράρχου της Ακρόπολης, που θα έκρυβε τον Παρθενώνα δεξιά. Την σχεδίασε όμως
με μολύβι επάνω δεξιά σημειώνοντας:
appresso il Tempio / vi e la Casa del
Luogotenente / della Cittadella / facciata ver- / so l’ oriente
[κοντά στον ναό
υπάρχει η οικία του φρουράρχου της Ακρόπολης, η πρόσοψη (βλέπει) προς
Ανατολάς].
Η διώροφη οικία του Τούρκου φρουράρχου πάνω στον Ιερό Βράχο!!! |
Υπάρχει και μια δεύτερη άποψη:
Πως ο Pomardi δεν
ήθελε να σχεδιάσει την βαρβαρότητα της υπάρξεως μιας σύγχρονης οικίας - και μάλιστα διώροφης! - μέσα στον
ιερό ναό της Παρθένου Αθηνάς!
Ή ίσως δεν του επετράπη (από τους Τούρκους)!..
Πάντως,
φρόντισε να μας αφήσει την βεβήλωση με κάποιον αχνό τρόπο, στην υδατογραφία του επάνω δεξιά, για να
μείνει στην Ιστορία και στον κόσμο η ασέβεια και η βαρβαρότητα των οθωμανών στο
ιερό μνημείο των Ελλήνων…
Αντίστοιχα σχεδίασε (επάνω αριστερά) ό,τι φαινόταν στην προέκταση της σύνθεσης προς τα αριστερά (“aggiunta” [προσθήκη]). |
Κατά τα άλλα, στην
υδατογραφία αυτή του Ερεχθείου έχει μείνει αχρωμάτιστος ο ουρανός, καθώς και οι
δύο ανθρώπινες μορφές, ανάμεσα στις Καρυάτιδες και στον περίβολο.
Στην λεπτομέρεια, φαίνεται Τούρκος ανάμεσα στις Καρυάτιδες. Ο Pomardi επίτηδες τον άφησε άχρωμο... |
Επίσης
ημιτελείς, συχνά σε μεγαλύτερο βαθμό, παρέμειναν και άλλες υδατογραφίες του
Pomardi από την πόλη των Αθηνών.[3]
Τα σχέδια και σημειώσεις του
Pomardi είναι στα ιταλικά με μολύβι στον ουρανό.
Η υδατογραφία είναι σε χαρτί,
54,5 x 79,5 εκατ.
Στα σχέδια του Pomardi βασίσθηκαν αργότερα πολλοί, για να κάνουν αντίστοιχες χαλκογραφίες, όπως αυτή στο "Viaggio nella Grecia" του Pomardi, λ.χ.
ΠΗΓΗ: ΒΕΡΓΟΣ. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.5.2018.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΑΘΗΝΑ, ΕΔΩ.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
[1] Βλ. τον κατάλογο της εκθέσεως J. Mc Kesson Camp II «In search of
Greece. Catalogue of an exhibit of drawings at the British Museum by Edward
Dodwell and Simone Pomardi, from the Collection of the Packard Humanities
Institute», Los Altos, California, 2013.
[2] Βλ. «In search of
Greece. Catalogue of an exhibit of drawings at the British Museum by Edward
Dodwell and Simone Pomardi, from the Collection of the Packard Humanities
Institute», Los Altos, California, 2013, αρ. 63 και 64. Την
χρησιμοποίησε για την χαλκογραφία με τίτλο “Tempj di Eretteo, Minerva Poliade e
Pandroso” / "Ναός του Ερεχθείου, της Αθηνάς Πολιάδος και της Πανδρόσου", που περιέλαβε στον πρώτο τόμο του Viaggio (μεταξύ των σελ. 124 και
125).
[3] Βλ. «In search of
Greece. Catalogue of an exhibit of drawings at the British Museum by Edward
Dodwell and Simone Pomardi, from the Collection of the Packard Humanities
Institute», Los Altos, California, 2013, αρ. 16, 63 και 64.
ΛΕΞΕΙΣ: ΔΙΩΡΟΦΗ ΟΙΚΙΑ, ΤΟΥΡΚΟΣ ΦΡΟΥΡΑΡΧΟΣ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ, 1805, Ιταλος ζωγραφος Πομαρντι, Ντοντγουελλ, Ελλαδα, 1805, 1806, σχεδιο, Καλιφορνια, Βρετανικο Μουσειο, 2013, Ντοντγουελ, εικονογραφηση, 1801, Λονδινο, 1819, Ρωμη, 1812, ταξιδι, 1804, 1820, υδατογραφια, Σεπτεμβριος 1805, οικια Τουρκου, φρουραρχος Ακροπολης, Παρθενωνας, Παρθενων, μολυβι, ναος, φρουραρχος Ακροπολεως, βαρβαροτητα, Παρθενος Αθηνα, Τουρκοι, βεβηλωση, Ιστορια, βαρβαροι, οθωμανοι, μνημειο, Ερεχθειο, αχρωμο, ουρανος, Καρυατιδες, περιβολος, Αθηνα, ιταλικα
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook