Στην θέση Ιέραξ (> Γεράκι, Gerace)[1] κοντά στην Έννα / Enna της Σικελίας,
η ανασκαφή σε μια βίλα-κτήμα ρωμαϊκών χρόνων
απεκάλυψε ένα ανεξάρτητο λουτρό, που κτίσθηκε περίπου το 380 μ.Χ.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑ, ΕΔΩ.
 |
| Αρχαίες δεξαμενές / πισίνες και ψηφιδωτά, στον Ιέρακα Σικελίας. |
Μπορεί να μην έχει
ολοκληρωθεί ποτέ. Μια από τις τρεις «πισίνες» στο κρύο δωμάτιό της δεν ολοκληρώθηκε
ποτέ και η διακόσμηση του τοίχου του δωματίου έμεινε ημιτελής.
Ένα ασυνήθιστο χαρακτηριστικό
είναι η pisé (εμπηγμένη γη) κατασκευή σε έναν εσωτερικό τοίχο, ως μονωτικό
υλικό. Τα λουτρά ήταν σε χρήση έως ότου ένας σεισμός έπληξε την περιοχή μεταξύ
450 και 500 μ.Χ. - ΔΙΑΒΑΣΤΕ: 6 υποθαλάσσια ηφαίστεια βρέθηκαν στην Σικελία.
Μια σύντομη προσπάθεια
επισκευής ακολούθησε τότε, με συστηματική απογύμνωση επαναχρησιμοποιήσιμου
υλικού: Ψηφιδωτά θρυμματίστηκαν σε θερμαινόμενα δωμάτια, για να ανακτήσουν
τούβλα και αφαιρέθηκαν μαρμάρινα πάνελ από τους τοίχους...
Αντίθετα, το μωσαϊκό του κρύου δωματίου ήταν ανέπαφο.
 |
| Σε ένα μονόγραμμα διαβάζεται: ΦΙΛΙΠΠΙΑΝΟΙ (φίλιπποι). |
Βρέθηκε μια επιγραφή και στις τέσσερις πλευρές του δωματίου που μας δίνει το όνομα του κτήματος, το praedia Philippianorum (το κτήμα των Φιλιππιανών), και αναφέρεται επίσης στους Ασκληπιάδες / Asclepiades και το Καπιτωλίνο. Και οι τρεις εμφανίζονται ξανά στο κέντρο του δαπέδου ως μονογράμματα, μια σπάνια εμφάνιση τέτοιας χρήσης στην επαρχία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Οι επιγραφές της Σικελίας.
Σχέδια στα πλακάκια με άλογα
και σημαντικές ποσότητες οστών αλόγων (φίλιπποι = φίλοι των ίππων) υποδηλώνουν ότι υπήρχε ένα αγρόκτημα στο
κτήμα. Ασκληπιάδες και φίλιπποι, μας παραπέμπουν σε ίαση ασθενών δια μέσου ίππων, σε συνδυασμό με λουτρά, κάτι που σήμερα είναι ευρέως αποδεκτό, ότι η ιππασία έχει ευεργετικές ιδιότητες για τον αναβάτη, σε διάφορες ασθένειες...
Στο άρθρο «The Baths on the Estate of the Philippiani at Gerace, Sicily» του
R.J.A. Wilson συζητείται το κείμενο της επιγραφής και προσφέρονται εναλλακτικές
ερμηνείες για το τι μπορεί να σημαίνει.
 |
| Παντού σύμβολο ο ιέραξ. |
Ας σημειωθεί πως η πόλις ΕΝΝΑΙΟΝ (> Έννα, Henna), στο κέντρο της Σικελίας, εθεωρείτο η «ύψιστη της Μεσογείου» / «Mediterranea maxime»[2], αλλά και ως «Πανοραμική θέα» και «Ομφαλός της Σικελίας», αν και κτισμένη σε ύψος μόλις 960 μ. – πάντως το υψηλότερο στην περιοχή της. Είναι σε ιδιαίτερη θέση, στο πλησιέστερο σημείο και από τις τρεις ακτές της τριγωνικής Σικελίας!
 |
| Η κομβική θέση του ΕΝΝΑΙΟΥ στην Σικελία. |
Η περίεργη αυτή θέση της Enna περιγράφεται από αρκετούς αρχαίους συγγραφείς. Στην επίπεδη κορυφή ενός γιγάντιου λόφου, περιτριγυρισμένη από όλες τις πλευρές από απόκρημνους βράχους, σχεδόν εντελώς απρόσιτη! Λίγα μόνο μονοπάτια οδηγούσαν σε αυτήν. Είχε άφθονο νερό, που ανέβλυζε από βράχια από όλες τις πλευρές! Και μια πεδιάδα περίπου 5 χλμ.! Ένα από τα ισχυρότερα φυσικά φρούρια στον κόσμο!
Οι αρχαιολογικές ανασκαφές
βρήκαν οικισμούς από την Νεολιθική εποχή.
Στην πόλη Ένναιον / Ενναίον υπήρχε έντονη η λατρεία της Περσεφόνης / Κόρης (> Κόρες, Κέρες, Ceres)[3], με ναό τόσο παλαιό και ιερό, που όλοι έρχονταν ως εδώ με τεράστιο θρησκευτικό δέος.[4] Υπήρχε και ιερό άλσος της θεάς (βλ. εισήγηση του Γ. Λεκάκη με τίτλο "Περί ιερών αλσών", στο Συνέδριο «Οι δραματικές αλλαγές στον πλανήτη και οι αρχαιοελληνικές ρίζες της οικολογικής ηθικής», Πανεπιστήμιο Πατρών, 17-20 Ιουνίου 2018). Ήταν το μεγαλύτερο κέντρο λατρείας της Σικελίας κατά την αρχαιότητα!
 |
| Ο ναός της Κόρης, στο Ένναιον Σικελίας, όπως σώζεται σήμερα και ακόμη λέγεται Βράχος της Κόρης / Rocca di Cerere... |
Σήμερα εξακολουθεί το Rocca di Cerere να είναι ένα από τα πιο διάσημα και αντιπροσωπευτικά μέρη της Έννα, αφού εξακολουθεί να συνδέει την πόλη με την αρχαία λατρεία της Κόρης/Ceres, καθώς το Ennese είναι το μέρος όπου έφθασε – λένε - η Κόρη, μετά την «απαγωγή» από τον θεό Άδη στην Ελευσίνα. Άλλωστε όλη Σικελία διέπετο από κορινθιακές και μεγαρικές παραδόσεις και καταβολές...
Η περιοχή του Ενναίου σχετίζεται κατά την τοπική παράδοση με τον μύθο της Περσεφόνης, η οποία μεταφέρθηκε εδώ από τον Πλούτωνα, σε μια λίμνη, την Πέργκους / Περγούσα / Πέργη (έχει εντοπισθεί εννέα χιλιόμετρα από την Έννα!), η οποία περιστοιχίζεται από λόφους, λιβάδια γεμάτα λουλούδια, και σπήλαιο στο οποίο εμφανιζόταν, λένε, ο βασιλιάς Άδης-Πλούτων.[5]
 |
| Η είσοδος του Σπηλαίου του Άδη. |
Το όνομά της ετυμολογείται από τους ΕΝΝΕΑ μήνες – κατά μια άποψη - που έλειπε από τον Απάνω Κόσμο η Περσεφόνη. Μήνυμα κάποιου ΕΝΝΕΑΕΤΗ κύκλου. (Η δασεία του αριθμού εννέα, της ελληνικής γραμματικής, διατηρήθηκε στις ξένες γλώσσες-παιδιά της ελληνικής, ως H, γι' αυτό και η πόλις αναφέρεται ως Henna).
Τα νομίσματα που κόπηκαν στην
Έννα φέρουν την επιγραφή «Ισοπολίτιδα πόλις ΕΝΝΑ». Το αρχαιότερο ελληνικό
νόμισμα έχει την επιγραφή «ΕΝΝΑΙΟΝ».[6]
Μετά την εύρεση των
ενεπίγραφων λουτρών, φαίνεται πως είχε εγκατασταθεί εδώ και μια ομάδα /
οικογένεια αρχαίων Ελλήνων ιατρών, που θεράπευε την τέχνη της ασκληπιείας
ιατρικής.
ΠΗΓΗ: AJA, 124.3, 3.8.2020. Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος περιήγησις". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.8.2020.
[1] Ας μην συγχέεται με την ομώνυμη πόλη των Επιζεφυρίων
Λοκρών στην Καλαβρία.
[2] Βλ. Μάρκο Τύλλιο Κικέρωνα.
[3] Βλ. Barbette S. Spaeth «The Roman Goddess Ceres», σελ. 73-129, εκδ. Univ. of Texas
Press, 1996.
[4] Βλ. Μάρκο Τύλλιο Κικέρωνα.
[5] Βλ. Οβίδιο «Μετ.», Ε΄, 385-408 και Κλαύδιο Κλαυδιανό.
[6] Βλ. Zumpt, ad Verr. σελ. 392 και Eckhel, τ. γ΄. σελ. 206.
ΛΕΞΕΙΣ: λουτρα, Ασκληπιαδες Φιλιππιανοι, Σικελια, λατρεια, Κορη Περσεφονη, Ιεραξ, Γερακι, Εννα Σικελιας, ανασκαφη, βιλα, κτημα, λουτρο, 380 μΧ, πισινα, διακοσμηση, πιζε, πισε, εμπηγμενη γη, μονωση, σεισμος, 450 μΧ, 500 μΧ, Ψηφιδωτα, θερμαινομενο δωματιο, τουβλο, μαρμαρο, επιγραφη, Φιλιππιανος, Καπιτωλινο, μονογραμμα, πλακακι, αλογο, οστα αλογω, φιλιππος, ιππος, αγροκτημα, ιαση, ασθενης, αναβατης, ΕΝΝΑΙΟΝ, Χεννα, Μεσογειος, Πανοραμικη θεα, Ομφαλος της Σικελιας, Νεολιθικη εποχη, Κορες, Κερες, ιερο αλσος, απαγωγη της Κορης, Αδης, Πλουτωνας, λιμνη Περγκους, Περγουσα, Περγη, λιβαδι, σπηλαιο, Πλουτων, ΕΝΝΕΑ μηνες, εννια, 9, Απανω Κοσμος, νομισμα, Ισοπολιτιδα πολις ΕΝΝΑ, ιατρος, Επιζεφυριοι Λοκροι, Καλαβρια, Κικερωνας, Κικερων, Οβιδιος, Κλαυδιος Κλαυδιανος
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook