Σε έγγραφα της Επανάστασης του 1821 «Άσμα παρακλητικόν στον Δία, υπέρ της των Ελλήνων ανεξαρτησίας»! «Σπάρτα, Σπάρτα, τι κοιμάσαι ύπνο λήθαργο βαθύ;». «Χέστε τα γένια του Πατριάρχη του μασκαρά». Άγνωστο «Εγκώμιο στον Μιαούλη». «Άσμα προς Χίους». Κόχραν: «Έλληνες! Ο επικινδυνωδέστερος εχθρός σας, η διχόνοια, ήδη ενικήθη», κ.ά.…

Σε έγγραφα της Επανάστασης
του 1821
«Άσμα παρακλητικόν στον Δία,
υπέρ της των Ελλήνων ανεξαρτησίας»!
«Σπάρτα, Σπάρτα, τι κοιμάσαι ύπνο λήθαργο βαθύ;».
«Χέστε τα γένια του Πατριάρχη του μασκαρά».
Άγνωστο «Εγκώμιο στον Μιαούλη».
«Άσμα προς Χίους».
Κόχραν: «Έλληνες! Ο επικινδυνωδέστερος
εχθρός σας, η διχόνοια, ήδη ενικήθη», κ.ά.… 

Του Γιώργου Λεκάκη


Μια μέρα θάρθουν να σου πουν... πως οι Έλληνες του 1821 είχαν ξεχάσει τους αρχαίους θεούς τους... Να έχεις επιχειρήματα:

Σε χειρόγραφο (σε χαρτί), 8ου σχήματος, 164 x 112 χλστ., [1]-[8]8 [9]7 [10]2 [11]-[15]8 [16]7 [17]-[21]8: [160] φ., (2-321) σελ. με κτητορική σημείωση: «Ἰωάννου Γεωργιάδου Συμίου», πιο κάτω σε πλαίσιο: «ΕΝ ΣΥΜΗ / κατά τό αωκθ´ ἔτος» / 1829), γίνεται έκκληση στον Δία και το αρχαίο κλέος της Σπάρτης...

Στήν ἀρχή ἔχουν ἀντιγραφεῖ (προφανῶς ἀπό ἔντυπα μονόφυλλα) προκηρύξεις τοῦ Ἀλ. Ὑψηλάντη καί τοῦ Κόχραν, ἔγγραφα τῆς Ἀντικυβερνητικῆς Ἐπιτροπῆς καί τοῦ Καποδίστρια, καθώς καί ἡ συνθήκη τοῦ Λονδίνου τῆς 6ης Ἰουλίου 1827 (σ. 2-93).

Ἀκολουθοῦν πατριωτικά καί ἐρωτικά ἄσματα (σ. 144-90 καί 242-71 ἀντίστοιχα). Τά περισσότερα ἄσματα εἶναι γνωστά (συχνά μέ παραλλαγές) εἴτε ἀπό ἔντυπες συλλογές τοῦ 19ου αἰώνα, εἴτε ἀπό τήν παρουσία τους σέ ἄλλους κώδικες. Κάποια ὅμως φαίνεται νά εἶναι ἐλάχιστα ἤ καθόλου γνωστά, ὅπως π.χ. τό «Ἐγκώμιον εἰς τόν πλοίαρχον καπετάν Μιαούλην» καί τό μακροσκελές «Ἆσμα πρός τούς Χίους» τοῦ Ἀλ. Φ. Μαυρογορδάτου.

Τα περιεχόμενα του χειρογράφου:

 

-[Προκήρυξη Ἀλ. Ὑψηλάντη] (σ. 2-9, μεταγλωττισμένη σέ ἁπλούστερη γλώσσα, «[ἀρχ.] Μάχον [sic] ὑπέρ πίστεως καί πατρίδος. Ἄνδρες Ἕλληνες, ἔφθασεν ἡ ὥρα... [τελ.]. Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης, τήν 23 Φευρουαρίου 1821. Ἀντίγραφον τῇ 16 Μαΐου 1821») - ΔΕΙΤΕ το ντοκυμανταίρ του Γ. Λεκάκη για τις ΚΑΡΔΙΕΣ των ΥΨΗΛΑΝΤΩΝ, ΕΔΩ.

Ἀφορισμός τοῦ Πάπα Ρώμης» (σ. 10-2, «[ἀρχ.] Οἱ εἰς τήν οἰκουμένην ὥσπερ ἀστέρες δικαιοσύνης καταφωτίζοντες,... [τελ.] ἀπελθόντων, καί μελλόντων ἁγίων Πατέρων. Ἀμήν»),

-[Προκήρυξη Κόχραν] (σ. 13-5, «[ἀρχ.] Ἕλληνες! Ὁ ἐπικινδυνωδέστερος ἐχθρός σας, ἡ διχόνοια, ἤδη ἐνικήθη... [τελ.] Ἐκ τοῦ ἑλληνικοῦ πλοίου Ἑλλάς, τήν 12 Ἀπριλίου [1827] Ε. Ν., Κόχραν, πρῶτος στόλαρχος καί γενικός ἀρχηγός ὅλων τῶν ναυτικῶν δυνάμεων τῆς Ἑλλάδος») - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΚΟΧΡΑΝ, ΕΔΩ.

-[Συνθήκη τοῦ Λονδίνου (6 Ἰουλίου 1827] (σ. 16-22, ἐπαναλαμβάνεται στίς σ. 26-36 κατά μετάφραση Δ. Αἰνιάν καί μέ προσθήκη τοῦ «Ἄρθρου συμπληρωτικοῦ καί μυστικοῦ») [σ.σ. ώστε υπήρχε συμπληρωματικό και μυστικό άρθρο στην Συνθήκη του Λονδίνου; Ποιο είναι αυτό; - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΠΡΟΣΕΧΩΣ...]

-[Ἔγγραφα τῆς Ἀντικυβερνητικῆς Ἐπιτροπῆς καί τοῦ Καποδίστρια] (σ. 23-5 καί 37-90), [Ὑπόδειγμα πρακτικοῦ ἐκλογῆς ἐκλογέων Σύμης (γιά τήν ἀνάδειξη πληρεξουσίων Δ´ Ἐθνοσυνέλευσης)]

Ἆσμα παρακλητικόν εἰς τόν θεόν τόν Δία ὑπέρ τῆς τῶν Ἑλλήνων ἀνεξαρτησίας» (σ. 144-6, «[ἀρχ.] Ζεῦ! Θεέ! Θεῶν τε καί ἀνδρῶν ὁμοῦ πάντων Βασιλεῦ!... [τελ.] Ζήτω ἡ ἐλευθερία, καί ἡ Πατρίς τῶν σοφῶν Γραικῶν!»),

Στίχοι προτρεπτικοί τῆς Ἑλλάδος» (σ. 148-55, «[ἀρχ.] Δεῦτε παῖδες τῶν Ἑλλήνων! / Ἄνδρες φίλοι τῶν κινδύνων!... [τελ.] το ἀλλάχ νά φωνάζουν / νά ἀφήσουν τά σπαθιά», «[ἀρχ.] Ἕως πότε παλλικάρια(*), νά ζῶμεν στά στενά,... [τελ.] Να κάμωμεν τόν ὅρκον ἐπάνω στόν σταυρόν», «Ἡ ὁρκόμωσις. [ἀρχ.] Ὦ Βασιλεῦ τοῦ κόσμου ὁρκίζομαι σέ σέ,... [τελ.] Χωρίς κᾀνένα φόβον κτυπᾶτε τῶν ἐχθρῶν»),

Ἕτεροι τῆς Σπάρτης» (σ. 156, «[ἀρχ.] Σπάρτα, Σπάρτα, τί κοιμᾶσαι ὕπνον λήθαργον βαθύν;... [τελ.] Καί τούς Πέρσας ἀφανίζει, καί αὐτόν κατακρατεῖ»),

Ἆσμα πολεμιστήριον τῶν ὑπέρ τῆς ἰδίας ἐλευθερίας μαχομένων Ἑλλήνων ὑπό [Α. Κοραῆ]» (σ. 157-63, «[ἀρχ.] Ἕλληνες συμπατριῶται / Δοῦλοι νἄμεθα ὡς πότε... [τελ.] Δέν φοβοῦνται πλέον πτῶμα. /Ἕωςπότ’ ἡ τυραννία; / Ζήτω ἡ ἐλευθερία!»),

-«Ἕτερον» (σ. 164-5, «[ἀρχ.] Τί καρτερεῖτε φίλοι, καί ἀδελφοί;... [τελ.] Ινά ζῇ, νά ζῇ, καί τρεῖς νά ζῇ, ἡ Πίστις, Πατρίς, / και τό γένος»),

-«Ἕτερον» (σ. 166, «[ἀρχ.] Γραικοί! Γραικοί! στά ἅρματα Γραικοί,... [τελ.] Τρέξτε Ἕλληνες μεγάλοι καί μικροί!»),

-«Ἕτερον» (σ. 167-8, «[ἀρχ.] Ὦ παιδιά μου ὀρφανά μου σκορπισμένα ’δῶ κ’ ἐκεῖ,...[τελ.] Χέστε τά γένεια τοῦ Πατριάρχου τοῦ μασκαρᾶ»),

Ἐγκώμιον εἰς τόν πλοίαρχον Καπετάν Μιαούλην» (σ. 168-70, «[ἀρχ.] Σέ τρομάζει ἡ Τουρκίαν [sic], Πλοίαρχε ἐξακουστά! / Καί τάς νίκας σου ἀκούει, τῶν τουρκῶν ἀφανιστά... [τελ.] Καί πολλά τραβίξαμεν οἱ μαῦροι μέ φαρμάκι φοβερόν»),

Ἆσμα πρός τούς Χίους» (σ. 172-90, «Φίλοι πατριῶται. Πρός Σᾶς, φίλοι Πατριῶται, προσφέρω τήν μικράν μου ταύτην διατριβήν, [...] Ἐν Σύρᾳ τῇ 20 Αὐγούστου 1827. Ὁ εὐπειθής πατριώτης, Ἀλέξανδρος Φ. Μαυρογορδάτος. Ἆσμα πρός τούς Χίους. [ἀρχ.] Δεῦτε Χῖοί μου γενναῖοι / δράμετε ὅλοι οἱ νέοι,... [τελ.] ἐκ τῆς νεολαίας ὅλης, / τῆς φρονίμου κι’ ἀγαθῆς»),

Μπεστέδες πολίτικοι» (σ. 242-51, «Κατά ἀλφάβητον. [ἀρχ.] Ἀπ’ τον καιρόν ποῦ εἶχες μέ μιλήσει,... [τελ.] Τό θάῤῥος χάρισέ μου, καί ’γώ σώζω εἰς γῆν», «[ἀρχ.] Ἀν: Βουλήθηκα ἀγάπη μου διά νά ταξιδεύσω... [τελ.] κι’ὅλα τά τετραπέρατα σέ μόνον νά προσμένῃς», «Ὁμόνοια και οἱ δύω. [ἀρχ.] Ἄς μόσωμεν καί τά δυό μας διά ἐμπιστοσύνην,... [τελ.] στέκομαι γιά νά θεωρῶ τόν ἀρεβαρισμόν του»),

-[Φαναριώτικα στιχουργήματα] (σ. 251-69, «[ἀρχ.] Ἠθέλησεν ἡ τύχη μου, μόλις νά μ’ ἐλεήσῃ,... [τελ.] Ἐσ’ ἔχεις τήν καρδίτζαν μου, πολλαῖς φοραῖς καϊμένην», «[ἀρχ.] Μόλις κ’ ἐγ’ ἀξιώθηκα, μέ κόπους μέ μηννέτια,... [τελ.] Καί θέλω σέ εὐχαριστεῖ, σ’ ὅλην μου τήν ζωήν μου», «[ἀρχ.] Μαῦρα πλιά ἀπεφάσισα, εἰς τό ἑξῆς νά βάλλω,... [τελ.] Ἤ βέβαια διαβολήν, ἤκουσ’ αὐτό κᾀμμίαν», «[ἀρχ.] Ὡσάν νά ἴπχιες το νερόν, τῆς λήθης ὁμοιάζεις,... [τελ.] Ἄν δέν αἰσθάνεσαι λοιπόν, πλήν ὅμως διακρίνουν», «[ἀρχ.] Φῶς μου μέ ἐκατάστησες, εἰς ἕνα τέτοιο χάλι,... [τελ.] Τοῦτο ὅμως παρακαλῶ, νἄχω τήν εὔνοιάν σου», «[ἀρχ.] Ἄχ ἔρωτα σκληρότατε, καί πγιάναι τά καλά σου,... [τελ.] Σοφούς κι αυτούς τούς γνωστικούς, γιά πεῖσμα κατατρέχεις», «[ἀρχ.] Ἔρωτα πρέπει νά χαρῇς, σ' αυτό ποῦ ἠξιώθης,... [τελ.] Αὐτόν πλέον παρακαλῶ, νά λυπηθῇ ἐσένα», «[ἀρχ.] Στοχάζομαι καί ἀπορῶ, στήν τωρινήν φιλίαν,... [τελ.] Χωρίς ἄλλο ἐξ ἅπαντος, θέ νά μετανοήσῃ», «[ἀρχ.] Δέν εἶναι ἐπιθυμητόν, πρᾶγμα τόσον κᾀνένα... [τελ.] Βέβαια ἕνας θάνατος, ἤθελε μᾶς χωρίσει», «[ἀρχ.] Τά ἐναντία λέγουνε, πῶς πάλιν θεραπεύουν,... [τελ.] Καί γιατρικό καί ἀῤῥωστιά, τό ἴδιο νἆναι πρᾶγμα», «[ἀρχ.] Ἐπῆρα τήν ἀπόφασιν, πλέον ἀπ’ τό πουλί μου,... [τελ.] Κι όποιον θέλει κι αγαπᾷ, ἄς κάμῃ πλέον τέρι», «[ἀρχ.] Τό δένδρον τῆς ἀγάπης σου, μέ φίλα πιστοσύνης,... [τελ.] Ἴσως τόν πρῶτον ἴσκιον μου, γιά νά μέ ξαναδώσῃ», «[ἀρχ.] Μιά ψυχή σέ δυώ κορμιά, λέγουν οἱ προκομμένοι,... [τελ.] Σαν εἶν’ ὑγιεία καί ζωή, πώς πάλιν γκιορουστίζουν», «[ἀρχ.] Καθώς ἠθέλησεν αὐτό, πάντα τό συνηθίζει,... [τελ.] Καί μιάν ὥραν ἀρχήτερα, τό σάβανον ἄς ράψῃ», «[ἀρχ.] Ἡ πόρταις βλέπω σφάλισαν, πλέον τῆς εὐσπλαγχνίας,... [τελ.] Νά ’δῇς ἄν ἦμαι στερεός, καί ἔτζη μέ πειράζεις», «[ἀρχ.] Στόμα ἔμπλεων σοφίας, καί ἀπείρων ἀρετῶν,... [τελ.] λάτρις εἶμ’ ἐγώ δικός σου μέ καρδίαν καί μέ νοῦν», «[ἀρχ.]Ὦ νήπιον ἀνδρεῖον, / Ἀμφίβιον θηρίον,... [τελ.] Γιατί ὅλα τά ὄντα, / Καί ἄψυχα καί ζῶντα, / ἐσύ τά διοικεῖς»),

-[Στίχοι γιά τούς κακούς καί ἀναξίους, «τῆς νήσου τάς πληγάς»] (σ. 269-70, «[ἀρχ.] Ὀρθά / Ψαριανῶς φρονεῖτε, καί δέν ψοφοδεῆτε... [τελ.] Λαοῦ ἐσκοτισμένου / Καί τοῦ δυστυχησμένου / Καί σᾶς καταπατοῦν»),

- «Ἕτερα ἐρωτικά» (σ. 271, «[ἀρχ.] Στήν τῆς Σελήνης αὔξησιν,... [τελ.] Σελήνη καί ἀστέρες»,)

καί «Πίναξ τῶν ἐν τῷ παρόντι βιβλίῳ περιεχομένων».

Πρόκειται, όπως καταλαβαίνετε, για ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ του 1821, ΕΔΩ.


(*) η ορθή γραφή είναι παλληκάρια.


ΠΗΓΗ: ΒΕΡΓΟΣ, 5.11.2015. Γ. Λεκάκης «Ελληνικό δημοτικό τραγούδι και Επανάσταση του 1821». Γ. Λεκάκης «Ελληνική Βιβλιογραφία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.10.2015.

ΛΕΞΕΙΣ: εγγραφα της Επαναστασης του 1821, ασμα παρακλητικο στον θεο Δια, υπερ της των Ελληνων ανεξαρτησιας, Σπαρτα, Σπαρτη, υπνος, ληθαργος, Χεστε τα γενια του Πατριαρχη του μασκαρα, αγνωστο Εγκωμιο, Μιαουλη, ασμα προς Χιους, μπεστεδες πολιτικοι, κοχραν, Ελληνες, Ο επικινδυνωδεστερος εχθρος σας, η διχονοια, χειρογραφο, Ιωαννης Γεωργιαδης Συμιος, ΣΥΜΗ, αωκθ, ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΑ, ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, Αλεξανδρος Υψηλαντης, εγγραφο, Αντικυβερνητικη επιτροπη, Καποδιστριας, συνθηκη Λονδινου, 6 Ιουλίου 1827, πατριωτικα ασματα, ερωτικα ασματα, 19ος αιωνας, κωδικας, εγκωμια, πλοιαρχος καπεταν Μιαουλης, Χιοι, Μαυρογορδατος, Προκηρυξη Υψηλαντη, υπερ πιστεως και πατριδος, ανδρες Ελληνες, 23 Φευρουαριου 1821, αφορισμος του Παπα της Ρωμης, οικουμενη, αστερας δικαιοσυνης, Προκηρυξη Κοχραν, ελληνικο πλοιο Ελλας, 12 Απριλιου 1827, στολαρχος, ναυτικο, Συνθηκη του Λονδινου, Αινιαν, αρθρο συμπληρωτικο και μυστικο, εκλογεις Συμης, πληρεξουσιος, Δ Εθνοσυνελευση, Διας, Ζευς, ανεξαρτησια, Ζευ Θεε Θεων τε και ανδρων ομου παντων Βασιλευ, Ζητω η ελευθερια, Πατρις, σοφος, Γραικος, Στιχοι προτρεπτικοι της Ελλαδος, Δευτε παιδες των Ελλήνων, κινδυνος, αλλαχ, σπαθι, εως ποτε παλλικαρια, παλλικαρι, παλληκαρι, στενα, ορκος, σταυρος, ορκομωσις. ορκομωσια, Περσες, Κοραης, τυραννια, Πιστις, γενος, Γραικοι, αρματα, ορφανα, Χεσιμο, γενεια, Οικουμενικος Πατριαρχης Γρηγοριος Ε, μασκαρας, Τουρκια, τουρκοι, Χιος, Συρος, Χιωτες, Φαναριωτικα στιχουργηματα, Φαναρι, καρδιτζα, νερο της ληθης, ερωτας, θανατος, σαβανο, Ψαριανοι, Ψαρα, Σεληνη
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ