Του Γιώργου Λεκάκη
Τον αρχαίο ελληνικό κεραμικό κρατήρα (ύψους
49 εκατ., διαμέτρου 38 εκατ.), αττικής τέχνης, του 430-425 π.Χ. με θέμα με την επιστροφή του Ηφαίστου στον Όλυμπο,
συνοδευόμενος από τον θεό Διόνυσο, και τον θίασό του, δεν θα τον ξαναδείτε...
Ο ανεκτίμητος κρατήρας εκτιμάται…
95.000 ευρώ! - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΔΗΜΟΠΡΑΣΙΕΣ, ΕΔΩ.
Ανήκει, λένε οι ξεπουλητές, στην… «ιδιωτική
συλλογή» κάποιου… «M. C.», από την Γαλλία!!! Αποκτήθηκε από τον «απόγονο του
αδελφού της μητέρας του», που συλλέχθηκε «μεταξύ 1930 και 1960»…
Και υπάρχει και ένα ακόμη έγκλημα: «Επανασυναρμολογήθηκε
από τα αρχικά του κομμάτια, χωρίς να λείπουν κομμάτια ή να βαφτούν ξανά»!!!
Αλήθεια, από ποιους ειδικούς επιστήμονες έγινε αυτή η… επανασυναρμολόγηση;;;
Εκτός από το ότι είναι αρχαίος, φυσικά
χειροποίητος (και ως τέτοιος μοναδικός), είναι σημαντικός και διότι αποδίδεται
στον καλλιτέχνη γνωστό, ως «Ο Ζωγράφος του Ηφαίστου»… Πρόκειται για αγγειογράφο
αθηναϊκών ερυθρόμορφων αγγείων, του οποίου το πραγματικό όνομα παραμένει
άγνωστο. Παρ’ όλα αυτά, τα ατομικά χαρακτηριστικά του στυλ του υποδηλώνουν μια
μοναδική καλλιτεχνική προσωπικότητα! Ο Beazley ήταν αυτός που τον ονόμασε «Ζωγράφο
του Ηφαίστου», μετά από μια αριστουργηματική εικόνα που είδε της επιστροφής του
Ηφαίστου, σε έναν κρατήρα που βρέθηκε στην Νεάπολη Ιταλίας. Ήταν ένας από τους
αργότερα λεγόμενους «μανιερίστες» (mannerists). Ειδικεύτηκε στην διακόσμηση
μεγάλων αγγείων, κυρίως κρατήρων. Ένας μεγάλος αριθμός αρχαίων αγγείων έχει
αποδοθεί στο χέρι του, με βάση και μόνο το στυλ τους… Πρόκειται, λοιπόν, για
διάσημο αρχαίο Έλληνα καλλιτέχνη…
Ο κρατήρας είναι ένας τύπος αρχαίας ελληνικής
κεραμικής, που χρησιμοποιείτο για την ανάμιξη νερού και κρασιού (κρατήρ <
κρασί < κράμα < κράσις) και από τον οποίο γέμιζαν τα ποτήρια. Μετακινείτο στον χώρο,
όπου θα γινόταν ένα γεύμα, και ετοποθετείτο είτε στο έδαφος, είτε σε μια «εξέδρα».
Ο υπεύθυνος για την κράση (> κρασί) χρησιμοποιούσε μια κουτάλα, για να ρίξει
απ’ αυτόν κρασί στα ποτήρια των επισκεπτών. Οι κρατήρες ήταν, ως επί το
πλείστον, κεραμικοί. Αλλά μερικοί ήταν κατασκευασμένοι από πολύτιμα μέταλλα. Κατασκευάστηκαν
σε διάφορα σχήματα, σύμφωνα με την έμπνευση του καλλιτέχνη. Είχαν πάντα ένα
ευρύ στόμα.
Συνοδεία μουσικού, που παίζει 7χορδη κιθάρα με νύχι / πένα.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τους ΚΡΑΤΗΡΕΣ, ΕΔΩ.
Η ερυθρόμορφη κεραμική ήταν ένα από τα πιο σημαντικά εικονιστικά στυλ της ελληνικής παραγωγής. Αναπτύχθηκε στην Ελλάδα περίπου το 530 π.Χ. και χρησιμοποιήθηκε μέχρι τον 3ο αιώνα π.Χ. Πήρε την θέση του προηγουμένως κυρίαρχου στυλ κεραμικής, της μελανόμορφης. Η τεχνική βάση ήταν η ίδια και στις δύο περιπτώσεις. Αλλά στα κόκκινα κομμάτια το χρώμα αντιστράφηκε, έτσι ώστε οι μορφές να ξεχωρίζουν σε σκούρο φόντο, σαν να φωτίζονταν από θεατρικό φωτισμό, ακολουθώντας ένα πιο φυσικό σχήμα. Οι ζωγράφοι που δούλεψαν με μαύρες μορφές αναγκάστηκαν να κρατήσουν τα μοτίβα ξεχωριστά το ένα από το άλλο και να περιορίσουν την πολυπλοκότητα της εικόνας. Αντίθετα, η ερυθρόμορφη τεχνική επέτρεψε μεγαλύτερη ελευθερία. Κάθε σχήμα σημειώθηκε σε σκούρο φόντο, που επιτρέπει στους ζωγράφους να αποδίδουν ανατομικές λεπτομέρειες, με μεγαλύτερη ακρίβεια και ποικιλία. Η τεχνική υπαγόρευε στους ζωγράφους να πρέπει να δουλέψουν εντελώς από μνήμης, χωρίς να δουν το αποτέλεσμα της δουλειάς τους εκ των προτέρων. ΠΗΓΗ: John BOARDMAN «Αθηναϊκά ερυθρόμορφα αγγεία / Athenian Red Figure Vases», εκδ. Thames and Hudson World of Art, 2003.
ΔΕΙΤΕ βίντεο του Γ. Λεκάκη για την ΚΕΡΑΜΙΚΗ, ΕΔΩ.
Του κρατήρα αυτού υπάρχουν ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ:
- Από τον Ζωγράφο του Ηφαίστου (Hephaistos
Painter)
«Krater of colums»,
στο Βρετανικό Μουσείο (αρ. 1772,0320,36) και αρ. 214729, στον κατάλογο του J.
D. Beazley.
- Επίσης, τον σκύφο του ζωγράφου Κλεοφώντα στο Μουσείο Τέχνης του Τολέδο στις ΗΠΑ (αρ. 1982.88).
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 15.11.2020.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook