Ετοιμόρροπο το αρχαίο υδραγωγείο στην Μόρια Λέσβου! Κατέρρευσε η μεταλλική σκαλωσιά που το υποστύλωνε από το… 2005!!! Κίνδυνος κατάρρευσης του μνημείου! Έφερνε το νερό από τον Όλυμπο Λέσβου! - της Α. ΠΑΖΙΑΝΟΥ

Ετοιμόρροπο 

το αρχαίο υδραγωγείο

στην Μόρια Λέσβου!

Κατέρρευσε η μεταλλική σκαλωσιά,

που το υποστύλωνε από το… 2005!!!

Κίνδυνος κατάρρευσης του μνημείου…

Έφερνε το νερό από τον Όλυμπο Λέσβου!

Της ΑΝΘΗΣ ΠΑΖΙΑΝΟΥ

Η σκαλωσιά έπεσε, ακολουθεί το μνημείο;

Από το 2004 – 2005 όταν και τελείωσαν τα χρήματα του πρώτου μέρους των εργασιών στερέωσης - αποκατάστασης - αναστήλωσης του ρωμαϊκού υδραγωγείου στη Μόρια υποστυλώθηκε τόξο της μεσαίας τοξοστοιχίας που αντιμετώπιζε μεγάλο πρόβλημα χαλάρωσης. Έκτοτε η συνέχιση του έργου δεν εντάχθηκε σε κάποιο χρηματοδοτικό πρόγραμμα από την αρμόδια προς τούτο Διεύθυνση Αναστύλωσης Αρχαιολογικών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού. Αποτέλεσμα 15 χρόνια μετά η σιδερένια σκαλωσιά της υποστύλωσης να σαπίσει, περιμένοντας το Υπουργείο Πολιτισμού να δεήσει να ασχοληθεί με τη σωτηρία ενός μνημείου σήμα – κατατεθέν της Λέσβου.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΛΕΣΒΟ, ΕΔΩ.

ΑΚΟΥΣΤΕ σχετική ραδιοφωνική εκπομπή του Γ. Λεκάκη, ΕΔΩ.

Πριν λίγες μέρες κατέρρευσε αποκαλύπτοντας τα σοβαρά προβλήματα του τόξου στο οποίο το «κλειδί» έχει γλιστρήσει με την προοπτική της κατάρρευσης του να είναι άμεση. Κάτι τέτοιο όμως θα είχε σαν αποτέλεσμα να καταρρεύσει μεγάλο μέρος του μνημείου αφού η τοξοστοιχία στηρίζει το σύνολο του. «Σήμερα κιόλας πρέπει να υποστυλωθεί ξανά το υπό κατάρρευση τόξο» δήλωσε στο «Ν» μηχανικός που βρέθηκε στο μνημείο και το εξέτασε. «Πέραν βέβαια της υποστύλωσης είναι προφανής η ανάγκη να προχωρήσει το έργο στερέωσης, αποκατάστασης και αναστήλωσης όλου του μνημείου» τόνισε.

Το υδραγωγείο της Μόριας αποτελείτο από τρεις τοξοστοιχίες. Η άνω τοξοστοιχία η οποία περιλάμβανε τον αγωγό έχει 17 τόξα. Με την καταστροφή του αγωγού κατέπεσαν τα περισσότερα τούβλινα τόξα της, στα δε εναπομείναντα μετά από διάβρωση και αποσάθρωση κονιαμάτων και δόμων επήλθε χαλάρωση της δομής τους. Ορισμένα λίθινα τόξα της μεσαίας τοξοστοιχίας κατέπεσαν ενώ τα εναπομείναντα παρουσιάζουν χαλάρωση της δομής τους.

Η υπάρχουσα δημοσιευμένη μελέτη του ατέλειωτου έργου προβλέπει την αύξηση των μηχανικών χαρακτηριστικών των λιθοσωμάτων των πεσσών, συντήρηση και ανακατασκευή των τόξων που έχουν ολισθήσει τα κλειδιά τους και τέλος συμπλήρωση των λίθινων τόξων της μεσαίας τοξοστοιχίας που έχουν καταπέσει.

Ας σημειωθεί ότι το 2001 - 2004 στερεώθηκε η ετοιμορροπία τμημάτων τόξων και των αντίστοιχων πεσσών από τα 17 συνολικά τοξωτά ανοίγματα, τα οποία παρουσίαζαν παραμορφώσεις και έγινε μερική ανακατασκευή τους.

 

Ιστορία του μνημείου

 

Η πόλη της Μυτιλήνης στη ρωμαϊκή εποχή συγκαταλέγεται από τους αρχαίους συγγραφείς μεταξύ των ωραιότερων πόλεων του ανατολικού τμήματος της αυτοκρατορίας, μαζί με τη Ρόδο και την Έφεσο. Την κάλυψη των αυξημένων υδρευτικών αναγκών της πόλης εξυπηρέτησε το ρωμαϊκό υδραγωγείο, ένα μεγάλο τεχνικό έργο που μετέφερε το νερό των πηγών του ορεινού όγκου του Ολύμπου στην ανατολική πλευρά του νησιού, όπου ήταν χτισμένη η πόλη της Μυτιλήνης.

Ο αρχιτέκτων του υδραγωγείου Μυτιλήνης για την στήριξη του κεντρικού υδαταγωγού και την εξασφάλιση της κατάλληλης κλίσης κατασκεύασε μονότοξες υδατογέφυρες στην θέση Ανεραΐδα, Κούστερη και Πασπαλά, δίτοξες στη θέση Καμαρούδια και Κουτσούκ Λούτσα, τετράτοξες στη θέση Πασπαλά και πιθανόν στα Βρυσούδα και στα Θυρίδια και μία πολύτοξη στη Μόρια.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για ΓΕΦΥΡΙΑ, ΕΔΩ.

Η υδατογέφυρα στη Μόρια, έχει μήκος 170 μ. (στο ύψος του υδαταγωγού) και μέγιστο σωζόμενο ύψος 24,46 μ. στο κέντρο της κοιλάδας. Αποτελεί το σημαντικότερο τμήμα του ρωμαϊκού υδραγωγείου και ίσως το κορυφαίο μνημείο της λεσβιακής υπαίθρου. Αποτελείται από 17 τοξωτά ανοίγματα και 3 επάλληλες σειρές τόξων στο κεντρικό τμήμα, τα οποία δημιουργούνται με τη βοήθεια 16 πεσσών. Από τους αρχικούς πεσσούς διατηρούνται σήμερα σε καλύτερη κατάσταση οι κεντρικοί, ενώ από τους ακραίους σώζονται μόνο οι κατώτερες στρώσεις τους. Η υδατογέφυρα της Μόριας κατατάσσεται αναμφισβήτητα στις ομορφότερες υδατογέφυρες του αρχαίου κόσμου εξαιτίας του ιδιαίτερου αρχιτεκτονικού της σχεδιασμού, που τη μετέτρεψε από ένα χρηστικό τεχνικό έργο μεγάλης κλίμακας σε ένα έργο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής. Σύμφωνα με τον Ιωάννη Κοντή, «ολόκληρη η κατασκευή έμοιαζε με ενιαία πρόσοψη κτηρίου με τρεις επάλληλες στοές».

Το τέρμα της διαδρομής του υδαταγωγού πιστεύεται ότι βρισκόταν εντός των τειχών της πόλης κάτω από τον «Τεκέ» του αρχαίου θεάτρου, αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για τον ακριβή υπολογισμό της θέσης της δεξαμενής συγκέντρωσης και διανομής του νερού προς τα λουτρά, τις δεξαμενές και κρήνες και τις πολυτελείς ιδιωτικές κατοικίες.

Για τον αρχιτέκτονα και την κατασκευή του υδραγωγείου δεν έχουμε στη διάθεσή μας καμία άμεση μαρτυρία από τις αρχαίες πηγές. Από τα υδραγωγεία του αρχαίου κόσμου το πιο κοντινό κατασκευαστικά με το υδραγωγείο της Μυτιλήνης, με ομοιότητες στη διάρθρωση των πεσσών και των τόξων, είναι το υδραγωγείο της αρχαίας πόλης της Σίδης και της Αντιόχειας Πισιδίας.

Λαμβάνοντας υπόψη τις κατασκευαστικές λεπτομέρειες, το ιστορικό πλαίσιο η σύγχρονη έρευνα θεωρεί ότι το υδραγωγείο της Μυτιλήνης θα πρέπει να χρονολογηθεί τουλάχιστον στο δεύτερο μισό του 2ου αιώνα μετά Χριστό.

ΠΗΓΗ: ΣΤΟ ΝΗΣΙ, 19.2.2021. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.2.2021.

Ετοιμορροπο τοξο, Λέσβος, αρχαιου υδραγωγειο, Μορια Λεσβου, σκαλωσια, υποστυλωση, 2005, καταρρευση, μνημειο, ΠΑΖΙΑΝΟΥ, Μυτιληνη, ρωμαικη εποχη, Ροδος, Εφεσος, υδρευση, ρωμαικο υδραγωγειο, τεχνικο εργο, νερο, Ολυμπος, μονοτοξη υδατογεφυρα, Ανεραιδα, Κουστερη, Πασπαλα, διτοξη, Καμαρουδια, Κουτσουκ Λουτσα, τετρατοξη, Πασπαλας, Βρυσουδα, Θυριδια, πολυτοξη, Μορια, υδατογεφυρα, πεσσος, πεσσοι, υδατογεφυρα Μοριας, αρχιτεκτονικη, Ιωαννης Κοντης, στοα, τειχη, Πισιδια, Τεκες, αρχαιο θεατρο, δεξαμενη, λουτρα, δεξαμενες, κρηνη, Σιδη, Αντιοχεια Πισιδιας, 2ος μΧ αιωνας

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ