Ο διασημότερος συνθέτης της Σμύρνης, και
πιθανώς ο μεγάλος συνθέτης της εποχής αυτής, πριν την εμφάνιση του Βασίλη
Τσιτσάνη, ο οποίος και ανήκει στην ομάδα των μουσικών, που μετά την καταστροφή του
1922, διαμόρφωσαν το νεότερο λαϊκό τραγούδι στην Ελλάδα.
Ο Παναγιώτης Τούντας γεννήθηκε στη Σμύρνη το
1886, από ευκατάστατους γονείς, και ασχολήθηκε από μικρός με τη μουσική. Από
παιδί παίζει μαντολίνο και στις αρχές του αιώνα, τον βρίσκουμε ως μέλος στην περίφημη
Σμυρνέικη Εστουδιαντίνα του Σιδερή, γνωστή με το όνομα «Τα Πολιτάκια». Oι
πρώτες του συνθέσεις ανάγονται στις αρχές του 1910. Συμμετείχε σε διάφορα
μουσικά σχήματα που έκαναν περιοδείες εκτός Σμύρνης, για την ψυχαγωγία των
Ελλήνων της διασποράς και ταξίδεψε στην Αίγυπτο, στην Ελλάδα και σε χώρες της
Ευρώπης. Ήρθε οριστικά στην Ελλάδα το 1923 και εγκαταστάθηκε στη Νέα Σμύρνη.
O Παναγιώτης Τούντας, σαν συνθέτης εμφανίζεται με πάνω από 300 τραγούδια όλων των ειδών από λαϊκό και ελαφρύ, τα οποία εκτός ελαχίστων που βασίζονται σε παραδοσιακές μελωδίες, αποτελούν πολύ σημαντικά έργα με προσωπικό ύφος και στυλ επηρεασμένο σαφώς από το ύφος της Σμύρνης από τα μέσα του 19ου αιώνα έως τις αρχές του 20ού.
Είναι από τους λίγους
συνθέτες, που τραγούδια του κυκλοφόρησαν σε πολλές εκτελέσεις την εποχής της δημιουργίας
τους. Από ότι προκύπτει και από τα ντοκουμέντα, ο ίδιος έγραφε και τους στίχους
των τραγουδιών του . Από το 1931 ανέλαβε για πολλά χρόνια - ίσως μέχρι το 1940 -
την διεύθυνση της COLUMBIA και εκτός από το ρόλο του μαέστρου και ενορχηστρωτή,
ήταν αυτός που ανακάλυψε νέα φωνητικά ταλέντα έχοντας παράλληλα ευθύνη του
ρεπερτορίου που θα πρότεινε στην εταιρεία.
Σύμφωνα με το κλίμα της εποχής, έγραψε χωρίς
να έχει ο ίδιος προσωπική εμπειρία, μερικά από τα πιο σημαντικά ρεμπέτικα
τραγούδια με θεματολογία γύρω από ουσίες και τον κόσμο του περιθωρίου, που κυκλοφόρησαν
με τεράστια επιτυχία ακόμα και πριν την εμφάνιση του μπουζουκιού στην
δισκογραφία.
Κάποια από τα πιο γνωστά του
είδους τραγούδια που παραμένουν διάσημα έως τις μέρες μας Γιατί φουμάρω
κοκαΐνη, Κουβέντα με το χάρο, Φέρτε πρέζα, Η Πασαλιμανιώτισσα, ενώ μερικά από τα
τραγούδια που του εξασφάλισαν την θέση στο πάνθεον των αθανάτων δημιουργών ήταν
η Βαρβάρα (η οποία και έγινε η αιτία απαγόρευσης των τραγουδιών με ουσίες από
την δικτατορία του Μεταξά), Η Παγκρατιώτισσα, Η Γκαρσόνα, Δημητρούλα μου, Αερόπλανο
θα πάρω, Εγώ θέλω πριγκηπέσσα, Χαρικλάκι, Κουκλάκι, κ.ά. στα οποία φαίνεται η
μεγάλη του γνώση και ευχέρεια στην Ευρωπαϊκή και την Ανατολική μουσική.
Απεβίωσε στις 23.5.1942 στην
Νέα Σμύρνη.
Άφησε ένα σημαντικό αριθμό ανέκδοτων
τραγουδιών, τα οποία παραμένουν άγνωστα και δεν ηχογραφήθηκαν στην εποχή τους,
παρ' ότι τα ετοίμαζε για ηχογράφηση σύμφωνα με τα ντοκουμέντα που προκύπτουν από
αρχείο που εκτίθεται για πρώτη φορά στην παρούσα δημοπρασία, η οποία περιέχει πολλές
από τις πρωτότυπες παρτιτούρες των ιστορικών του συνθέσεων.
..................................................
ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη:
ΤΩΡΑ ΔΗΜΟΠΡΑΤΟΥΝΤΑΙ 180 παρτιτούρες του Παναγιώτη Τούντα, χειρόγραφες, πολλές ανέκδοτες!!! Δημοπρατούνται (9.5.2021) από τον Οίκο ΦΡΑΤΤΗ (Λαμπόβου 3 & Δυρραχίου 67, Αθήνα, τηλ. 210 5147168, mail info@frattisauctions.com.
Για να δούμε:
- Θα ενδιαφερθεί ο Δήμος Νέας Σμύρνης να αγοράσει αυτά τα ιστορικά μουσικά κειμήλια του δημότη του και να τα εκθέσει, ούτως ώστε να έχει ένα ανάλογο μουσειακό χώρο η Νέα Σμύρνη;
- Θα ενδιαφερθεί κανένα άλλο σμυρνέικο, πολίτικο ή μικρασιάτικο σωματείο;
- Θα ενδιαφερθεί κανένα μουσικό σωματείο;
- Για το αν θα ενδιαφερθεί το υπ. Πολιτισμού, δεν ρωτώ...
Τι κρίμα να μην έχει κάθε πόλη της Ελλάδος (και δη οι μουσικομάνες Πειραιάς, Θεσσαλονίκη, Τρίκκαλα, Βόλος), το Μουσικό Μουσείο της, όπου να διαφυλάσσεται η τοπική μουσική κληρονομιά...
..................................................
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 20.4.2021.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook