Χορεύοντας την ζωή… την ύστατη ώρα - της Αγγ. Κομποχόλη

Χορεύοντας την ζωή…

την ύστατη ώρα

Της Αγγελικής Κομποχόλη

Φιλολόγου, δρ. Πανεπιστημίου Αθηνών

 

«Εὖ γε…ἀλλ᾽ οἵ γε τἀληθέστατα ὀρχήσεως πέρι γενεαλογοῦντες ἅμα τῇ πρώτῃ γενέσει τῶν ὅλων φαῖεν ἄν σοι καὶ ὄρχησιν ἀναφῦναι, τῷ ἀρχαίῳ ἐκείνῳ Ἔρωτι συναναφανεῖσαν. ἡ γοῦν χορεία τῶν ἀστέρων καὶ ἡ πρὸς τοὺς ἀπλανεῖς τῶν πλανήτων συμπλοκὴ καὶ εὔρυθμος αὐτῶν κοινωνία καὶ εὔτακτος ἁρμονία τῆς πρωτογόνου ὀρχήσεως δείγματά ἐστιν» (Λουκιανός, Περί Ὀρχήσεως, 7)

 

Η δημιουργία του κόσμου ξεκίνησε σαν χορός.

Έτσι έλεγαν οι αρχαίοι και συνταυτίζανε την κίνησή του με τον Έρωτα, τον συμπαντικό αντισταθμιστικό νόμο, που ρυθμίζει την αγαστή συνύπαρξη των ουρανίων σωμάτων έτσι ώστε τα πάντα να προχωρούν, να στροβιλίζονται σε έναν αέναο ρυθμό και τίποτε να μην εμποδίζει την πορεία κανενός. Αυτή και η έννοια του θείου, αυτού που «θέει», τρέχει δηλαδή, και ταυτόχρονα θέτει, τακτοποιεί διευθετεί.

Αυτή και η δράση του Δία, του μεγάλου «Διαιτητή», που διασταθμίζει τον "βίοτον", τη ζωή δηλαδή, από το χαώδες και το θηριώδες, δημιουργώντας «δίαιτα», τρόπο ζωής, τάξη και αρμονία, ιδανικές συνθήκες ύπαρξης.

Οργιαστικοί χοροί:
ΑΡΙΣΤΕΡΑ: Σάτυρος με κρουστό (τύμπανο),
χορεύει γυμνός,
κτυπώντας με τα πόδια και τις μπότες του δυνατά την γη,
υπό μουσική διαύλου, από αγγείο, του 400 π.Χ.
ΔΕΞΙΑ: Χορός ακροβατικός και γυμναστικός, σαν σε βυθό θάλασσας,
από τελετουργικό για την Μεγάλη Μητέρα θεά Ρέα.
Τα σώματα σχηματίζουν δυο αντικρυστά Ε > χορός αντικρυστός.
από σφραγιδόλιθο από την Κνωσό
(χαλκηδόνιος λίθος, Μουσείο Ασμόλεαν).

«Βίοτον ἐκ πεφυρμένου καί θηριώδους διεσταθμήσατο, πρῶτον μέν ἐνθείς σύνεσιν εἶτα δέ ἄγγελον γλῶσσαν δούς». Έτσι μας μιλά ο Ευριπίδης στις «Ἱκέτιδες» (στιχ. 201) για αυτόν τον σπουδαίο θεό, που όταν γεννήθηκε χορευτές Κουρήτες έκρυβαν την γέννησή του από την αδηφάγα ματιά του πατέρα του και έκρουαν τις ασπίδες τους για να τον προστατέψουν.

Ήταν οι Κορύβαντες, οι Κρύβαντες δηλαδή, και ο χορός τους ονομάσθηκε "πυρρίχειος", από το ομηρικό «πῦρ», και το αρχαίο ρήμα «οἴχομαι», κινούμαι, κινούμαι γύρω από την φωτιά. Σύμφωνα με τις αρχαίες περιγραφές οι σκληροτράχηλοι αυτοί χορευτές ήταν "σκιρτηταί", από το ιωνικό «σκαίρω», που σημαίνει τραντάζω το σώμα μου, με τρόπο ανάλογο των σημερινών ποντιακών χορών....

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΧΟΡΟ, ΕΔΩ.

Ὀρχηστής ο χορευτής, αλλά και ο πολεμιστής στην ομηρική γλώσσα, κι ο μεγάλος ποιητής διευκρινίζει πώς όταν χρησιμοποιεί με αυτήν την σημασία την λέξη έχει εγκωμιαστική πρόθεση... Ο Λουκιανός έλεγε πως οι πολεμιστές, μέσα από την χορευτική εκγύμναση, γίνονται περισσσότερο ικανοί στην πολεμική δράση, στους ωθισμούς, στις περιπλοκές στους λυγισμούς. Τον χορευτή που ξέρει πώς να πέφτει στο έδαφος και στη συνέχεια πώς να σηκώνεται με ευχέρεια μην τον φοβάσαι, συμβούλευε ο Λουκιανός... Αυτόν τον πολεμιστή ποιος αντίπαλος μπορεί να τον αντιμετωπίσει; Κι όταν κάποιος πεθαίνει, έτσι ηρωικά και λεβέντικα - με τον χορό - κατευοδώνεται στον Κάτω Κόσμο, στον Άδη.

Γι' αυτό και ο Αχιλλέας μέσα στον πόνο του, θέλοντας να τιμήσει τον Πάτροκλο, χόρεψε με τους Μυρμιδόνες πυρρίχειο γύρω από την νεκρική σορό του φίλου και συμπολεμιστή του, την ώρα που αυτή καιγόταν. Κι ας ήξερε ότι πολύ σύντομα θα ακολουθούσε τον ίδιο δρόμο. Μία έννοια αρετής αδιαπραγμάτευτη. Αυτή που ισοφαρίζει τον θάνατο με την δύναμη της ζωής που χορεύει.

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 24.5.2021.

Χορευοντας, ζωη, υστατη ωρα, Κομποχολη, αληθεστατα ορχησις, γενεαλογια, γενεση, ορχηση, Ερωτας, ερως, χορεια, αστερι, απλανεις, πλανητες, συμπλοκη, ευρυθμια, κοινωνια, ευταξια, αρμονια, πρωτογονος ορχησις, Λουκιανος, Περι ορχησεως, δημιουργια κοσμου, χορος, αρχαιοι, κινηση, συμπαντικο ερως, αντισταθμιστικος νομος, συνυπαρξη, ουρανια σωματα, στροβιλισμος, αεναος ρυθμος, πορεια, θειο, θεω, τρεχω, θετω, τακτοποιω, διευθετω, δραση, Διας, Διαιτητης, διασταθμιζω, βιοτον, ζωη, χαος, θηριο, διαιτα, τροπος ζωης, ταξις, αγγελος γλωσσα Ευριπιδης, Ικετιδες, χορευτης Κουρητας, χορευτες Κουρητες, γεννηση, ασπιδα, προστασια, Κορυβαντες, Κρυβαντες, κρυβω, πυρριχειος, ομηρικο πυρ, οιχομαι, κινουμαι, φωτια, σκιρτηται, σκιρτητες, ιωνικο σκαιρω, τρανταζω, σωμα, ποντιακος χορος, ορχηστης, πολεμιστης, ομηρικη γλωσσα, ποιητης, εγκωμιο, πολεμιστες, χορευτικη εκγυμναση, πολεμικη δραση, ωθισμος, περιπλοκη, λυγισμος, ηρωας, λεβεντης, κατευοδιο, Κατω Κοσμος, Αδης, Αχιλλεας, Πατροκλος, Μυρμιδονες, πυριχειο, νεκρικη σορος, αρετη, θανατος, χορευω, Οργιαστικοι χοροι, σατυρος, κρουστο τυμπανο, μουσικη, Μεγαλη Μητερα, διαυλος, αγγειο, 400 πΧ, Χορος ακροβατικος, μποτα, μποτες, Ε, αντικριστος, αντικρυστος, ακροβασια, γυμναστικη, τελετουργικος χορος, τελετουργια, θεα Ρεα, σφραγιδολιθος, Κνωσος, χαλκηδονιος λιθος, Μουσειο Ασμολεαν

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ