Του αθλητικογράφου Ανδρέα Γ. Λεκάκη
Το 1924 το Παρίσι γίνεται η πρώτη πόλη που φιλοξενεί
για δεύτερη φορά στην ιστορία τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Επρόκειτο φυσικά για μια
επιλογή του Πιέρ ντε Κουμπερτέν, ο οποίος ήθελε πριν παραδώσει την προεδρία της
Ολυμπιακής Επιτροπής να διοργανώσει η χώρα του μια Ολυμπιάδα που θα αποτελούσε πρότυπο
και που θα έσβηνε τις πολύ άσχημες εντυπώσεις που είχε αφήσει η πρώτη φορά που διεξήχθησαν
οι Αγώνες στη γαλλική πρωτεύουσα, το 1900.
Και αυτή τη φορά η Γαλλία και η Πόλη του Φωτός
τα κατάφεραν, αφού σε γενικές γραμμές έγινε μια πολύ καλή διοργάνωση, με τα κορυφαία
ονόματα του αθλητισμού της εποχής να δίνουν το παρών και συνολικά πάνω από
3.000 αθλητές και αθλήτριες (οι περισσότεροι από κάθε άλλη φορά) από 44 χώρες να
συμμετάσχουν. Για πρώτη φορά έπαιρναν μέρος τόσες πολλές χώρες, με τη Γερμανία πάντως
να μη λαμβάνει και πάλι πρόσκληση, ως σιωπηρή τιμωρία της ΔΟΕ για τα δεινά που προκάλεσε
στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τα περισσότερα αγωνίσματα έγιναν στο στάδιο “Κολόμπ”,
ενώ σε εκείνη την περιοχή, στα βόρεια προάστια του Παρισιού, δημιουργήθηκε και το
πρώτο ολυμπιακό χωριό της ιστορίας. Είχαμε αναφέρει στο κείμενο για τη Μεσοολυμπιάδα
του 1906 στην Αθήνα πως το γεγονός ότι όλοι οι αθλητές είχαν συγκεντρωθεί στο Ζάππειον
Μέγαρο “γέννησε” την ιδέα για τη δημιουργία του ολυμπιακού χωριού, η οποία υλοποιήθηκε
στη Γαλλία. Επρόκειτο μάλιστα για μια υπερσύγχρονη εγκατάσταση, αφού όπως αναφέρεται,
εκτός από τα καταλύματα και τα εστιατόρια, διέθετε ακόμη και κομμωτήριο!
Στους τοίχους του σταδίου γράφτηκαν τα ονόματα
των Ολυμπιονικών, ενώ μετά από πρόταση του Γάλλου μοναχού Ανρί Ντιντόν, θεσπίστηκε
το ολυμπιακό έμβλημα: “Citius, Altius, Fortius”, δηλαδή ταχύτερα, υψηλότερα, δυνατότερα.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τους ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ, ΕΔΩ.
Καλλιτεχνικοί αγώνες με νίκη της Ελλάδος!
Στο Παρίσι διοργανώθηκε παράλληλα και καλλιτεχνική Ολυμπιάδα, με τους συμμετέχοντες να διαγωνίζονται στη λογοτεχνία, στην αρχιτεκτονική και στη γλυπτική. Εκεί υπήρξε μάλιστα και ελληνική διάκριση, με το έργο “Δισκοβόλος” του Κώστα Δημητριάδη να παίρνει το χρυσό μετάλλιο. Το γλυπτό αυτό σήμερα βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, με ένα αντίγραφό του να δεσπόζει απέναντι από το Παναθηναϊκό Στάδιο, κοντά στον κήπο του Ζαππείου.
 |
| Η αφίσα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1924, είχε ως θέμα της έναν ακοντιστή. |
Οι Αμερικανοί αθλητές πήγαν σε αυτή τη διοργάνωση
αποφασισμένοι να συνεχίσουν την πολύ καλή τους παράδοση και να πιστοποιήσουν την
κυριαρχία τους, η οποία εν μέρει τέθηκε υπό αμφισβήτηση στους προηγούμενους Ολυμπιακούς
της Αμβέρσας από τους Σκανδιναβούς και δη από την εξαιρετική παρουσία των Φινλανδών
στο στίβο. Κατέκτησαν και πάλι τα περισσότερα μετάλλια (99) καθώς και τα περισσότερα
χρυσά (45), έχοντας επιτυχίες και στο στίβο αλλά κυρίως στην κολύμβηση.
Φινλανδική υπεροχή
στο στίβο
Την παράσταση όμως στον κλασσικό αθλητισμό την
έκλεψαν και πάλι οι Φινλανδοί. Ο θρυλικός Πάαβο Νούρμι, με τρία χρυσά στην προηγούμενη
Ολυμπιάδα, εντυπωσίασε ακόμη περισσότερο. Αυτή τη φορά κέρδισε όχι τρία αλλά...
πέντε χρυσά και έγινε ο πρώτος αθλητής που κατακτά τόσα πολλά σε μία μόνο διοργάνωση!
Ο Φινλανδός δρομέας έκοψε πρώτος το νήμα στα 1.500 μ., στα 5.000 μ. (σε διάστημα
μιας ώρας συμμετείχε στα δύο αυτά αγωνίσματα), στα 3.000 μ. ομαδικό και στα
10.000 μ. ομαδικό και ανώμαλου δρόμου! Και μάλιστα η επιτυχία των Φινλανδών δε σταμάτησε
στο Νούρμι, αφού ο συμπατριώτης του Βίλε Ρίτολα κέρδισε στα 10.000 μ. ατομικό (παγκόσμιο
ρεκόρ), στο οποίο ο Νούρμι δεν αγωνίστηκε γιατί λόγω των κακών καιρικών συνθηκών
φοβόταν πως δε θα μπορούσε να καταρρίψει το παγκόσμιο ρεκόρ, στα 3.000 μ. στιπλ
και πήρε ασημένιο στα 10.000 μέτρα ανώμαλου δρόμου, ενώ ο Μούρα πήρε χρυσό στο ακόντιο.
Ο ανώμαλος δρόμος πάντως διεγράφη από το ολυμπιακό πρόγραμμα, αφού πολλοί αθλητές,
τρέχοντας μέσα στη ζέστη, λιποθύμησαν και άλλοι τερμάτισαν τρομερά εξαντλημένοι.
Φινλανδός ήταν και ο νικητής του πεντάθλου, ο Λέχτονεν αλλά και του μαραθωνίου,
ο Άλμπιν Στένροους. Ο τελευταίος μάλιστα ήταν ήδη 40 ετών όταν κέρδισε, εργαζόταν
ως πλασιέ ραπτομηχανών, ενώ παλαιότερα είχε σπάσει το πόδι του!
 |
| Το επίσημο επιστολικό δελτάριο (καρτ ποστάλ), με την έναρξη των Αγώνων του 1924, που κυκλοφόρησε από την Γαλλία... |
Τζόνι Βαϊσμίλερ,
ο “Ταρζάν” της κολύμβησης
Στην κολύμβηση οι ΗΠΑ κέρδισαν σχεδόν όλα τα αγωνίσματα,
με το σπουδαίο Τζόνι Βαϊσμίλερ να είναι το σημείο αναφοράς. Γεννημένος στην Ουγγαρία
από Αυστριακούς γονείς, αρχίζει την κολύμβηση στα οκτώ του μετά από συμβουλή του
γιατρού που τον έβρισκε πολύ αδύνατο. Το 1922 έγινε ο πρώτος άνδρας που κολυμπάει
τα 100 μ. σε λιγότερο από ένα λεπτό (58,9'') και ο θρύλος θέλει να μη μπορεί κανείς
να τον νικήσει στην πισίνα μεταξύ 1921 και 1929. Στη διάρκεια της σπουδαίας καριέρας
του σημείωσε 28 παγκόσμια ρεκόρ, το ένα από αυτά μάλιστα κράτησε 17 χρόνια.
Στο Παρίσι κατέκτησε τρία χρυσά μετάλλια στην
κολύμβηση και ένα χάλκινο στην... υδατοσφαίριση, αφού τα πήγαινε και εκεί εξαιρετικά.
Στο ελεύθερο μάλιστα λέγεται πως κολυμπούσε με το κεφάλι έξω από το νερό, όπως κάνουν
στο πόλο. Είναι ο κολυμβητής που εξέλιξε την τεχνική του ελεύθερου κάνοντας τις
στροφές των χεριών του τελείως κάτω από το νερό.
Ο Βαϊσμίλερ θα πάρει άλλα δυο χρυσά στους Ολυμπιακούς του Άμστερνταμ το 1928 και μετά το τέλος της καριέρας του ως αθλητής θα ξεκινήσει μια νέα ως ηθοποιός. Το εντυπωσιακά γυμνασμένο του σώμα θα του δώσει το ρόλο του “Ταρζάν” σε δώδεκα ταινίες, ένα ρόλο με τον οποίο ταυτίστηκε.
Ουρουγουάη, μια
ποδοσφαιρική υπερδύναμη
Το ποδοσφαιρικό τουρνουά θα κερδίσει η εθνική
ομάδα της Ουρουγουάης, επικρατώντας με 3-0 της Ελβετίας στον τελικό. Η “σελέστε”
ήταν εκείνη την εποχή μια παγκόσμια υπερδύναμη στο ποδοσφαιρικό στερέωμα, έχοντας
ήδη κατακτήσει τέσσερις φορές το πρωτάθλημα της Νοτίου Αμερικής (1916, 1917,
1920, 1923) και απέδειξε την κλάση της για πρώτη φορά και στους Ολυμπιακούς, παίρνοντας
το χρυσό τόσο στο Παρίσι όσο και στο Άμστερνταμ τέσσερα χρόνια μετά. Την ίδια χρονιά,
το 1924, θα κέρδιζε ξανά το πρωτάθλημα Λατινικής Αμερικής, όπως θα έκανε και το
1926. Εκείνη η πανίσχυρη ομάδα, με ηγέτη τον σπουδαίο Έκτορ Σκαρόνε, έβαζε τις βάσεις
για να κατακτήσει αργότερα το πρώτο Παγκόσμιο Κύπελλο της ιστορίας που διοργάνωσε
η ίδια το 1930.
Μεγάλες νίκες πέτυχαν οι Βρετανοί στο στίβο απέναντι
στα φαβορί, τους Αμερικανούς. Ο Άγγλος εβραϊκής καταγωγής Χάρολντ Άμπραχαμς κέρδισε
χρυσό στα 100 μ. κάνοντας παγκόσμιο ρεκόρ (10,6). Η βραβευμένη με Όσκαρ ταινία του
1981 “Οι δρόμοι της φωτιάς”, ντυμένη με τη μουσική του Βαγγέλη Παπαθανασίου, έχει
ως επίκεντρο το θρίαμβο εκείνο του Άμπραχαμς αλλά και του Έρικ Λίντελ, που νίκησε
στα 400 μ. Βρετανός ήταν και ο νικητής των 800 μ., ο Λόου, ο οποίος μάλιστα κέρδισε
τον Ελβετό Μαρτέν με διαφορά στήθους (1.52.4 έναντι 1.52.5!).
- Παγκόσμιο ρεκόρ στο άλμα εις μήκος του πεντάθλου
σημείωσε ο Αμερικανός Ρόμπερτ Λε Τζεντρ, με επίδοση 7.765 μ.
- Παγκόσμιο ρεκόρ και για τον Αυστραλό Γουίντερ
στο τριπλούν με επίδοση 15,52 μ. Το κατέρριψε μάλιστα για μισό εκατοστό!
- Στον Αμερικανό Κλάρενς Χούζερ ανήκαν οι πρωτιές
στο δίσκο και στη σφαίρα. Ο Χούζερ ήταν αυτός που τελειοποίησε την περιστροφική
τεχνική που βλέπουμε και σήμερα στις ρίψεις.
- Ο Αμερικανός κωπηλάτης Τζον Κέλι, πατέρας της
ηθοποιού Γκρέις Κέλι, κέρδισε ξανά χρυσό στη δίκωπο μαζί με τον Πολ Κοστέλο.
- Η Αμερικανίδα κολυμβήτρια Γκέρτρουντ Έντερλε,
που πήρε δύο χάλκινα μετάλλια, έγινε το 1926 η πρώτη γυναίκα που πέρασε κολυμπώντας
το Στενό της Μάγχης.
Μετά την Ολυμπιάδα του 1924, ο Πιέρ ντε Κουμπερτέν
άφησε την προεδρία της ΔΟΕ μετά από 30 χρόνια, ικανοποιημένος από τη διοργάνωση
που έφερε εις πέρας με επιτυχία η χώρα του αλλά και από το θεσμό που μετά από κάποιες
αποτυχίες έδειχνε πλέον να εδραιώνεται στη σύγχρονή του μορφή. Στην τελετή λήξης
αυτών των Αγώνων μάλιστα, καθιερώθηκε και η ανύψωση της ελληνικής σημαίας, για να
τιμηθεί η χώρα που “γέννησε” και αναβίωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Μαζί υψώθηκαν
οι σημαίες της Γαλλίας, ως διοργανώτριας χώρας, αλλά και της Ολλανδίας, ως η χώρα
που θα φιλοξενούσε την επόμενη διοργάνωση. Από τότε το τελετουργικό αυτό επαναλαμβάνεται
σε κάθε Ολυμπιάδα, με την ελληνική σημαία στο δεξιό ιστό και τις άλλες δύο να εναλλάσσονται
ανάλογα.
ΠΗΓΕΣ - Βιβλιογραφία:
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.5.2021.
Μιχαηλίδης Τ.“Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια
του Αθλητισμού”, εκδόσεις Δρακόπουλου, 1961.
Νάτσιος Αντ. “Ένας αιώνας Ολυμπιακοί Αγώνες”, 1997.
Συρράκος Κ. “Ολυμπιακοί Αγώνες: Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα”, ΕΥΡΩΤΥΠ, 1984.
“Αρχαίοι και σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες”, εκδόσεις Promote, 1972.
Billioud Jean-Michel, “40 Πρωταθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων”, Εκδόσεις ΜΙΝΩΑΣ, 2020.
www.wikipedia.org, www.mundosport0.webnode.gr
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook