Τραγωδία του Λευκαδίτη Ιωάννη Ζαμπέλιου για τον «Ρήγα Θεσσαλό»! «Η Τραγωδία για τον Ρήγα δεν παριστάνεται πλέον εις το Ελληνικόν Θέατρον, δια λόγους, τους οποίους η Σ. Κυβέρνησις γνωρίζει». Παίχτηκε μόνο το 1836 και για μια φορά μόνο, το 1840!!!

Τραγωδία του Λευκαδίτη

Ιωάννη Ζαμπέλιου

για τον «Ρήγα Θεσσαλό»!

«Η Τραγωδία για τον Ρήγα

δεν παριστάνεται πλέον

εις το Ελληνικόν Θέατρον,

δια λόγους, τους οποίους

η Σ. Κυβέρνησις γνωρίζει».

Παίχτηκε μόνο το 1836

και για μια φορά μόνο, το 1840!!!

Πρώτη απόπειρα συγγραφής έργου με θέμα τον Ρήγα ήταν του Ιωάννη Ζαμπέλιου.

Κάτω από τον τίτλο οι στίχοι του Αισχύλου από τους «Πέρσες»:

Ὦ παῖδες Ἑλλήνων, ἴτε,

ἐλευθεροῦτε πατρίδ᾽, ἐλευθεροῦτε δὲ

παῖδας, γυναῖκας, θεῶν τε πατρῴων ἕδη,

θήκας τε προγόνων· νῦν ὑπὲρ πάντων ἀγών.

Ο Ζαμπέλιος ήδη από το 1819 σχεδίαζε τη συγγραφή θεατρικού έργου για τον Ρήγα τον οποίο ανέφερε ως Βελεστιναίο[1]. Σε επιστολή του αναφέρει: «Έχω κατά νου το σχεδίασμα του Ρήγα Βελεστιναίου, όντως ύλη και πατριωτική και ιδική μας».

Ο συγγραφέας προέταξε του δράματος ένα αφιερωματικό κείμενο όπου επισημαίνει πως πατέρας της Επανάστασης του 1821 ήταν ο Ρήγας Βελεστινλής. - ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΡΗΓΑ, ΕΔΩ.

Η πρώτη έκδοση τελείωσε το 1840 και εκδόθηκε το 1942, όπως επισημαίνει ο Κ. Θ. Δημαράς.

«ΡΗΓΑΣ ΘΕΣΣΑΛΟΣ»: Αθησαύριστη έκδοση της τραγωδίας του Ιωάννη Ζαμπελίου, μια έκδοση η οποία έχει άμεση σχέση με τον εορτασμό της εθνικής επετείου στα 1842. Πρόκειται για επανέκδοση της τραγωδίας του Ιωάννη Ζαμπελίου «Ρήγας Θεσσαλός», καμωμένη το 1843. Εσώτιτλο δεν είχε το μόνο γνωστό μου αντίτυπο φαίνεται ότι κάποτε είχε συσταχωθεϊ μέ άλλα φυλλάδια, και από την στάχωση εκείνην, κατά την οποία αφαιρέθηκε το «εξώφυλλο, έχουν μείνει, προερχόμενα από το αρχικό κουβερτούρισμα, σκούρα γαλάζια ιχνάρια στην ρίζα της πρώτης και της τελευταίας σελίδας του εντύπου. Το βιβλίο αρχίζει με τις λέξεις «ΠΡΑΞΙΣ ΠΡΩΤΗ. ΣΚΗΝΗ Α΄ — ΣΚΗΝΗ ΧΟΥΣΕΗΜΟΥ. Βελής Χουσεήμης. «Άφ’ ου της Ρωμελίας, την οφρύν πλήξας». Η τραγωδία τελειώνει στην σελίδα 59, όπου οι τελευταίοι επτά στίχοι (...«Το αίμα μου σοι έχω;» ...«μάρτυς πιστός να ήσαι.»), και οι λέξεις «ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ. Στίχοι 1448» Ακολουθούν στην ίδια σελίδα οι σκηνικές οδηγίες όσες αντιστοιχούν στους στίχους της σελίδας αυτής. Στις σελίδες 75 - 77, όπου τελειώνει το βιβλίο, υπάρχει το πεζό κείμενο: «H Τραγωδία τον Ρήγα δεν παριστάνεται πλέον εις το Ελληνικον Θέατρον, δια λόγους, τους οποίους η Σ. Κυβέρνησις γνωρίζει. Άοι, να μη γεννάται, όστις εις δούλους χρόνους, δούλος γεννάται!» (Βοσσαρ. Ζαμπ.)

Ο Ρήγας είχε ενταχθεί το καλοκαίρι του 1836 σε μία σειρά παραστάσεων, οι οποίες δεν είχαν ιδιαζόντως εθνικό χαρακτήρα. Θα δούμε να ξαναπαίζεται, για μια φορά μόνο, το 1840.

ΠΗΓΗ: ΤΑΣΕΗ, Θεατρικό Ημερολόγιο, 2021, εκδ. Υδροπλάνο, από σημείωμα του Κ. Θ. Δημαρά στον «Ερανιστή».

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Γιώργου Λεκάκη:

Αλήθεια, ισχύει ακόμη αυτή η λογοκρισία κατά του έργου για τον μέγα Ρήγα;

Αν όχι, τότε γιατί δεν είναι στο ρεπερτόριο του Εθνικού Θεάτρου;

Γιατί δεν παίζεται στην Λάρισα ή την λοιπή Θεσσαλία, από τοπικούς θιάσους, χορηγία των τοπικών δήμων και της περιφέρειας;

Γιατί δεν παίζεται στα σχολεία;

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 2.5.2021.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

---

[1] Σχόλιο Γ. Λεκάκη: Πολύ σωστά. Διότι ο Ρήγας υπέγραφε ως Βελεστινλής και όχι ως Φεραίος.

Τραγωδια Λευκαδιτης Ιωαννης Ζαμπελιος Ρηγας Θεσσαλος, Ελληνικο Θεατρο, κυβερνηση 1836 1840, συγγραφη στιχοι Αισχυλου Περσες, Αισχυλος, παιδες Ελληνων, ιτε, ελευθερουτε πατριδ᾽ ελευθερουτε δε παιδας, γυναικας, θεων τε πατρωων εδη θηκας τε προγονων νυν υπερ παντων αγων, 1819, θεατρικο εργο, Βελεστιναιος, επιστολη σχεδιασμα υλη πατριωτικη δραμα, αφιερωμα, πατερας Επαναστασης 1821 Ρηγας Βελεστινλης, Επανασταση 1821, 1840 1942, Δημαρας, αθησαυριστη εκδοση εθνικη επετειος 1842, επανεκδοση 1843, εσωτιτλος σταχωση κουβερτουρισμα, ΧΟΥΣΕΗΜΟΣ. Βελης Χουσεημης, Ρωμελια, Ρουμελη, οφρυς, αιμα μαρτυς πιστος λογοκρισια, 1836 παρασταση, εθνικος χαρακτηρας, 1840 Ρηγας Φεραιος, Εθνικο Θεατρο, Λαρισα Θεσσαλια, θιασος, δημοι Θεσσαλιας, περιφερεια Θεσσαλιας, σχολεια, σχολικη παρασταση

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ