Ο αρχαίος θεός της ανάρρωσης, των Ελλήνων, Τελεσφόρος, στην Σαρδηνία!

Ο αρχαίος θεός της ανάρρωσης,

των Ελλήνων,

Τελεσφόρος,

στην Σαρδηνία!

Του Γιώργου Λεκάκη

Ένα αρχαίο ελληνικό τεχνούργημα βρέθηκε στα ταμπάκικα / Manifattura Tabacchi στο Κάλιαρι[1], κατά το πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Πρόκειται για ανδρική μορφή, με γένια και κουκκούλα, ξαπλωμένη στο πλάι. Είναι σκαλισμένη σε λευκό μάρμαρο.

Ίσως να ήταν διακοσμητικό στοιχείο μιας υδρίας ή ενός αμφορέα, στον οποίο θα ήταν τοποθετημένο το έργο, αφού είναι τρύπιο και το νερό το διαπερνά και ρέει μέσα από αυτό….

Ταυτίζεται με τον Τελεσφόρο / Telesforo (= αυτός που φέρνει το τέλος της ασθένειας - και όχι μόνο) εφόρου / θεού της ανάρρωσης / αποθεραπείας, για τους Έλληνες, αδελφό της θεάς Υγιείας / Igea και υιό του ισόθεου Ασκληπιού (Asclepio, Esculapio), του κατ’ εξοχήν θεραπευτικού θεού των Ελλήνων.

Η στάση του θυμίζει μια απεικόνιση του Τελεσφόρου που βρέθηκε στην νεκρόπολι του Βατικανού / necropoli Vaticana.

Θυμίζει επίσης το επεισόδιο, στο οποίο ο θεός βυθίσθηκε σε έναν «τελετουργικό και θεραπευτικό ύπνο», καθώς πρόσεχε την καμάρα του πατέρα του, Ασκληπιού.

Η κουκκούλα στο κεφάλι είναι συνήθως πάντα παρούσα στην εικονογραφία του Τελεσφόρου. Απετέλεσε πρότυπο για τις κουκκούλες των Ιταλών μοναχών.

Αλλά η παχειά γενειάδα του αγαλματιδίου του Κάλιαρι είναι ασυνήθιστη.

Η λατρεία του, φαίνεται να πολλαπλασιάσθηκε τον 2^ο αιώνα, κατά την διάρκεια της λεγόμενης «πανούκλας του Αντωνίνου», μιας μακράς επιδημίας, πιθανώς ευλογιάς, που συνδέθηκε με τους πολέμους που διεξήγαγε ο αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος. Πίστευαν, πως το νερό, που θα τρέξει μέσα από τον Τελεσφόρο, θα καθαρθεί / εξαγνισθεί, και έτσι όσοι πιουν απ’ αυτό, θα γλυτώσουν από την μόλυνση / επιδημία… Λαϊκή δοξασία που πέρασε και στον χριστιανισμό, με την υιοθέτηση του «θαυματουργού» αγιασμού… - Βλ. Γ. Λεκάκης "Τάματα και αναθήματα".

Σήμερα το αγαλματίδιο εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Κάλιαρι.

ΠΗΓΗ: Βλ. και άρθρο αρχαιολόγου Alessandra La Fragola, στο περιοδικό «Archeo», Ιανουάριος, 2018. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.3.2018.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

---

[1] Το Κάλιαρι (Cagliari, Κάραλις, λατ. Carales, Caralis, καταλ. Càller, σαρδ. Casteddu) είναι το μητροπολιτικό κέντρο και η πρωτεύουσα της Σαρδηνίας.

αρχαιος θεος αναρρωση, Ελληνες, Τελεσφορος, Σαρδηνια, αρχαιο ελληνικο τεχνουργημα ταμπακικα / αποθεραπεια εφορος Manifattura Tabacchi Καλιαρι, 20ος αιωνας, γενια κουκκουλα, λευκο μαρμαρο, διακοσμηση, υδρια αμφορεας, νερο Telesforo, θεος αναρρωσης, θεα Υγιεια Υγεια / Igea ισοθεος Ασκληπιος Asclepio, Esculapio, θεραπευτικος θεος θεραπεια, νεκροπολη, νεκροπολις Βατικανου Βατικανο, necropoli Vaticana, βυθιση, τελετουργικος υπνος, κουκουλα Ιταλος μοναχος, γενειαδα αγαλματιδιο, γενειοφορος, λατρεια 2ος μΧ αιωνας, πανουκλα του Αντωνινου, επιδημια, ευλογια, πολεμος αυτοκρατορας Μαρκος Αυρηλιος, καθαρση, καθαρμος, εξαγνισμος, μολυνση Λαικη δοξασια χριστιανισμος, θαυματουργος αγιασμος, Αρχαιολογικο Μουσειο Καλιαρι, αρχαιολογος Fragola, περιοδικο Archeo Cagliari, Καραλις, Carales, Caralis, Càller, Casteddu

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ