Πού βρίσκονταν οι μυθικοί «Κήποι του Μίδα» στην Μακεδονία; - του Ν. Καλαϊτζή

Πού βρίσκονταν οι μυθικοί
«Κήποι του Μίδα»
στην Μακεδονία;

Του Νικολάου Καλαϊτζή,

καθηγητού στο 3ο Γυμνάσιο της Ναούσης

Ο Ηρόδοτος γράφει ότι οι τρεις Αργεάδες αδελφοί, ο Περδίκκας, ο Γαυάνης και ο Αέροπος, όταν έφυγαν από την Λεβαία, έφθασαν στο Βέρμιο, όπου εγκαταστάθηκαν κοντά στους κήπους του Μίδα: “Οι τρεις αδερφοί έφθασαν σε μια άλλη περιοχή της Μακεδονίας και εγκαταστάθηκαν πέρα από τους κήπους, που λέγεται ότι ήταν του Μίδα, του υιού του Γορδίου, όπου εκεί φυτρώνουν από μόνα τους άγρια ρόδα εξηντάφυλλα, που ξεπερνούν τα άλλα στην οσμή. Μέσα σ’ αυτούς τους κήπους συνελήφθη και ο Σειληνός, όπως διηγούνται οι Μακεδόνες. Πάνω από τους κήπους υπάρχει ένα βουνό που ονομάζεται Βέρμιο, απροσπέλαστο τον χειμώνα”. (4)

ΔΕΙΤΕ την ομιλία του Γ. Λεκάκη Ο «χρυσός» μύθος του Μίδα, οι Μακεδονο-Θράκες Φρύγες, ο Γόρδιος, το Γόρδιον και ο γόρδιος δεσμός.

Το [αρχαίο ελληνικό] όνομα του «Βερμίου» μπορεί να ερμηνευθεί στην αλβανική γλώσσα με τις λέξεις «bora» = «χιόνι» και «maja» = «η κορυφή του βουνού», που σημαίνει ότι το Βέρμιο έχει χιονισμένες κορυφές. Αυτή η ερμηνεία επιβεβαιώνει την μαρτυρία του Ηροδότου, ότι το Βέρμιο ήταν απροσπέλαστο τον χειμώνα. Επίσης η λέξη «Βέρμιον» μπορεί να ερμηνευθεί από τον συνδυασμό της γαλλικής λέξης «vert» (*) = «πράσινος» και της ιταλικής λέξης «monte» = «βουνό», δηλαδή σημαίνει το «πράσινο βουνό». Αυτή η ερμηνεία της λέξης «Βέρμιον» μπορεί να συνδυασθεί με την πληροφορία του Στέφανου Βυζάντιου ότι «οι Αιγές ήταν μηλοβότειρα» (5), δηλαδή «προβατοτρόφος», άρα βρίσκονταν σε περιοχή που είχε πλούσια βλάστηση και βοσκοτόπους, όπως είναι και σήμερα η ανατολική πλευρά του Βερμίου.

Από τον Στράβωνα γνωρίζουμε για τον μυθικό πλούτο του Μίδα, ο οποίος προέρχονταν από τα μεταλλεία του Βερμίου: “πολύ δε είναι το σκάψιμο και τα ορύγματα, σημάδια από τα παλιά μεταλλεία. Αυτά είναι του Μίδα γύρω από το Βέρμιο όρος”. (6) Επομένως η περιοχή του Μίδα, όπου εγκαταστάθηκαν οι τρεις Τημενίδες αδερφοί, ήταν στο Βέρμιο και όχι στα Πιέρια. Στην περιοχή της Νάουσας υπάρχουν πολλά τοπωνύμια που αποκαλύπτουν τα μεταλλεία του Μίδα, όπως η περιοχή «Μαντέμι» (που σημαίνει «χυτοσίδηρος») και η περιοχή «Λαζαράσκα» («λαζουάρ» σημαίνει «πέτρα» (**) στην περσική γλώσσα).

Τα ονόματα «Άνω και Κάτω Κοπανός», τα σημερινά χωριά «Κοπανός» και «Χαρίεσσα», (παλιά ονομάζονταν «γκόρνο και ντόλνο Κουπάνοβο» αντίστοιχα) μας αποκαλύπτουν την θέση των κήπων του Μίδα (η λέξη «κήπος» μετατράπηκε σε «Κουπάνο-βο» > «Κοπανός»). Μία δεύτερη εκδοχή για το όνομα του «Κοπανού» είναι ότι μπορεί να ετυμολογείται από την λατινική λέξη «cupa» (***), που σημαίνει η «κοιλότητα». Αυτή η εκδοχή παραπέμπει στους μακεδονικούς τάφους που βρίσκονται μεταξύ Κοπανού και Λευκαδίων. Μία τρίτη εκδοχή για το όνομα του «Κοπανού» είναι ότι μπορεί να ετυμολογείται από την λέξη «κόπα» που σημαίνει ο «σωρός».

Παραπομπές:

4. Ηρόδοτος, Ιστορίαι 8.138.2-3

5. Στέφανος Βυζάντιος, Εθνικά Α38.9

6. Στράβων, Γεωγραφικά ΙΔ 5.28.

......................................

ΣΧΟΛΙΑ Γ. Λεκάκη:

(*) Εκ της ελληνικής λέξεως ερασινος.

(**) Εκ της ελληνικής λέξεως λάας > λας.

(***) Εκ της ελληνικής λέξεως κύπελλον.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...

ΠΗΓΗΕΡΑΝΙΣΤΗΣΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 18.10.2021.

κηποι του Μιδα, Ηροδοτος Αργεαδες αδελφια Περδικκας, Γαυανης Αεροπος, Λεβαια, Βερμιο, κηπος Μιδας Μακεδονια Γορδιος αγρια ροδα εξηνταφυλλο, ροδο τριανταφυλλο, οσμη Σειληνος, Μακεδονες ορος Βερμιον, απροσπελαστο χειμωνας μπορα bora χιονι maja μαγια, κορυφη βουνου γαλλικα vert πρασινο ιταλικα monte βουνο Βυζαντιος Αιγες μηλοβοτειρα μηλο, προβατοτροφος, προβατο, βλαστηση βοσκοτοπος, Στραβων, Στραβωνας μυθικος πλουτος μεταλλειο Βερμιου ορυγμα μεταλλεια Τημενιδες αδερφοι, Πιερια ορη, Ναουσα τοπωνυμια Μαντεμι χυτοσιδηρος Λαζαρασκα λαζουαρ πετρα περσικα ονομα Κοπανος Χαριεσσα γκορνο ντολνο Κουπανοβο λατινικα κουπα cupa, κυπελλο, λαας, λας κοιλοτητα μακεδονικος ταφος Λευκαδια κοπα σωρος
Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

    ΣΧΟΛΙΑ
    ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΤΕ ΜΑΣ ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΔΙΚΤΥΩΣΗΣ