Του καθηγητή Χρίστου Γούδη
Σας παραθέτω ένα απόλυτα επίκαιρο κείμενό μου, που πρωτοδημοσιεύθηκε το 2005 και ενσωματώθηκε στο έργο μου «Η Κουλτούρα της Δεξιάς» (Εκδόσεις «Άγνωστο», Θεσσαλονίκη, 2007) το οποίο αναφέρεται στην κρίση στην Εκκλησία. Από φίλο μου συγγραφέα και διαπρεπή διανοούμενο, σύμβουλο του μακαριστού Χριστόδουλου, τον οποίο Χριστόδουλο είχα την τύχη και την τιμή να γνωρίζω και να επικοινωνώ προσωπικά, ανταλλάσσοντας συγγράμματά μας, του εδόθη το άρθρο μου, καθότι όλα όσα καταγγέλλω σε αυτό συνέβαιναν όταν ο ελληνόψυχος και ελληνολάτρης αυτός ιεράρχης ήταν Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος. Το διάβασε σύννους, κούνησε το κεφάλι του με θλίψη και του είπε, «δυστυχώς ο Χρίστος έχει απόλυτο δίκαιο».
Πριν όμως σας το παραθέσω, επιτρέψτε μου να διορθώσω ορισμένες λανθασμένες απόψεις που εκφράζονται πρόσφατα δημοσίως, αν και άδολα και χωρίς υστεροβουλία, λόγω μιας άκριτης κατασυκοφάντησης της Ορθοδοξίας, της οποίας πηγή είναι η Αριστερά στη χώρα μας, σχετικά με την μεγάλη μορφή του Γένους, τον Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε΄. Πολλά είναι τα μεμπτά μεγαλόσχημων ιεραρχών την εποχή προ, κατά την διάρκεια, και αμέσως μετά από την έκρηξη της μεγάλης Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821. Κάποια εξ αυτών έψεξα αναφερόμενος σε ονόματα στο έργο μου «Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας – 1821; το θαύμα της Ελληνικής Επανάστασης» (Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ, Αθήνα, Α΄ έκδοση 2007, Β΄έκδοση 2020). Ένα εξ αυτών σας το καταθέτω:
Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα επιστολής του Ιωαννίνων Ιερόθεου προς τους Παργινούς:
«Ακούετε κι ακολουθείτε, ως μανθάνω, τας συμβουλάς του Περραιβού, ο οποίος σας απατά. Δεν ηξεύρετε ότι αυτός με κάποιον Ρήγαν Θεσσαλόν κι άλλους μερικούς παρομοίους λογιωτάτους, συνεννοημένοι με τους Φραντζέζους, εσκόπευαν να κάμουν επανάστασιν; Αλλά ο μεγαλοδύναμος θεός τους επαίδευσε κατά τας πράξεις των με τον θάνατον οπού τους έπρεπε, μόνον δε ο Περραιβός εσώθη δια τας ιδικάς σας αμαρτίας».
Όμως, από το ίδιο έργο μου, σας παραθέτω αδιάσειστα τεκμήρια περί της εθνικής δράσεως του Γρηγορίου του Ε΄ στην οργάνωση της Φιλικής Εταιρείας, αδιάσειστα τεκμήρια τα οποία έπεσαν και στα χέρια τον Τούρκων, και τον οδήγησαν στον μαρτυρικό του απαγχονισμό:
[Το 1817 οι Τσακάλωφ και Σκουφάς μεταφέρουν την έδρα της Εταιρείας στο στόμα του λύκου, στην Κωνσταντινούπολη, και μυούν Φαναριώτες μεγαλέμπορους με σημαντικότερο τον Παναγιώτη Σέκερη, ο οποίος κατά την διαδρομή του ως φιλικός προσέφερε την τεράστια περιουσία του για την επιτυχία των εθνικών σκοπών της Εταιρείας. Από τα αρχεία του καταδεικνύεται η βοήθεια του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ στους σκοπούς της Φιλικής Εταιρείας, με την αποστολή 43 πατριαρχικών γραμμάτων προς συγκεκριμένους αποδέκτες, όπως του εζητήθη από την Εταιρεία («Τα Πατριαρχικά γράμματα θεία χάριτι εβγήκαν και τα οποία θέλει σου στείλω…είναι όλα κομμάτια είκοσι έξι και το επιτροπικόν σου είκοσι επτά» από επιστολή του Σέκερη στον Παναγιώτη Αναγνωστόπουλο της 13ης Αυγούστου 1819, και, «δεχθήτε τα εσώκλειστα Πατριαρχικά δεκαέξι γράμματα αποβλέποντα εις την συνδρομήν της εν Πελοποννήσω συστηθησομένης σχολής» από επιστολή του στον Γεώργιο Λεβέντη της 28ης Σεπτεμβρίου 1819)].
Και τώρα στο άρθρο μου που σας προανήγγειλα, όπως ακριβώς είναι δημοσιευμένο με την επιπρόσθετη εισαγωγή του, στην «Κουλτούρα της Δεξιάς»:
Εισαγωγή
Τον Φεβρουάριο του 2005 ξεσπά η κρίση στην Εκκλησία της Ελλάδος, μετά τις αποκαλύψεις των δημοσιογράφων Σπύρου Καρατζαφέρη και Μάκη Τριανταφυλλόπουλου, για τον έκλυτο βίο συγκεκριμένων ιεραρχών και κληρικών, των παρεμβάσεών τους στη Δικαιοσύνη αλλά και των παρεμβάσεών τους σε εκκλησιαστικά θέματα που αφορούν τα ορθόδοξα πατριαρχεία και άπτονται έτσι της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, με αποτέλεσμα την δημιουργία κλίματος απογοήτευσης για την κατάσταση της Εκκλησίας. Συνειρμικά μου έρχονται μνήμες ανάλογης κρίσεως τον Ιανουάριο του 1962, όταν, μετά τον θάνατο του Θεόκλητου, ο αναδειχθείς σε Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβος (κατά κόσμον Βαβανάτσος), μητροπολίτης Αττικής, Τροιζηνίας και Μεγαρίδος, αναγκάσθηκε να παραιτηθεί για να εκλεγεί στη συνέχεια Αρχιεπίσκοπος ο μητροπολίτης Φιλίππων, Νεαπόλεως, Νέστου και Θάσου, Χρυσόστομος (κατά κόσμον Χατζησταύρου), μια ιερατική και σεβάσμια μορφή της Ορθοδοξίας, τον οποίο είχα την τιμή να γνωρίζω προσωπικά από τις συχνές επισκέψεις του στην Χρυσούπολη Καβάλας κατά την περίοδο της εκεί διαμονής μου (1955-1961).
Το ατύχημα με την Εκκλησία της Ελλάδος σήμερα είναι ότι δεν μπόρεσε να αποφύγει τα σημεία των καιρών, δηλαδή κάποιους υπέρμετρα φιλόδοξους, φιλοχρήματους, «ιδιόρρυθμους» και εμπαθείς ιερωμένους, οι οποίοι πόρρω απέχουν από παλαιότερες σεβάσμιες φυσιογνωμίες που ενέπνεαν την γαλήνη και την ηρεμία ψυχής των κηρυγμάτων της Χριστιανοσύνης, αλλά και κάποια ανάμιξη της κορυφής της σε πολιτικά θέματα, εθνικά μεν, εγκόσμια δε. Παρ΄όλα αυτά θα πρέπει να επισημανθεί ότι η Εκκλησία της Ελλάδος στην ιστορική της πορεία ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τον βίο και την πολιτεία (δηλαδή και την πολιτική) των Ελλήνων, αναδεικνύοντας μορφές και προσωπικότητες που σε στιγμές εθνικής κρίσεως, λόγω του ηρωϊσμού τους και της αυτοθυσίας τους, κατάφερναν να υπερβαίνουν τις ανθρώπινες αδυναμίες τους και να εισέρχονται καθαρμένοι στις δέλτους της Ελληνικής Ιστορίας (περίπτωση Παπαφλέσσα, για παράδειγμα).
Πάντως από καθαρά πολιτική οπτική γωνία, η λαϊκή βάση της Ελληνικής Δεξιάς, άμεσα συνδεδεμένη φιλοσοφικά και πολιτισμικά με το Υπερβατικό και την Ορθοδοξία, νοιώθει και πάλι ότι βιώνει, όπως και σε άλλους χώρους τής εμβέλειάς της, την κατάχρηση, διαστρέβλωση, και εκμετάλλευση της ευρύτερης ιδεολογίας της από ανάξιους εκπροσώπους της που στην πορεία αποδεικνύονται εκβιαστές, κακοποιοί, έκλυτοι, υποκριτές, αργυρώνητοι, και γενικά επαγγελματίες ή ερασιτέχνες «επι-δέξιοι». Αυτή η πανταχού παρούσα «λούμπεν Δεξιά» ή «Δεξιά του υποκόσμου», έχει κατά καιρούς αμαυρώσει τόσο πολύ την παράταξή μας ώστε οι σύγχρονοι «καθώς πρέπει» αστικοί της εκπρόσωποι στα πολιτικά τους μανιφέστα, εκτιμώντας ότι είναι δύσκολο να αποκαθάρουν τον όρο, όπως θα όφειλαν να πράξουν μέσα από διαδικασίες αυτοκριτικής και απομόνωσης των κακοποιών της στοιχείων, τον αποκηρύσσουν ολοσχερώς, με αποτέλεσμα να προκαλούν μία ευρύτερη ιδεολογική σύγχυση αλλά και την αίσθηση απουσίας μιας στιβαρής και αποφασισμένης να επιβάλλει την κάθαρση ηγεσίας.
Το ξέσπασμα της πρόσφατης κρίσης στην Ελληνική Εκκλησία δημιουργεί την αίσθηση της Αποκάλυψης της κορυφής ενός παγόβουνου που έχει ανεπανόρθωτα διατρήσει την Κιβωτό της Εκκλησίας, η οποία δίκην Τιτανικού κλυδωνίζεται (κλ-«ηδονίζεται»;), βυθιζόμενη σε ωκεανούς θλίψης και απογοήτευσης των πιστών της.
Η παρουσία μιας κυρίαρχης παραεκκλησιαστικής οργάνωσης με πλοκάμια στο δικαστικό σώμα και την πολιτική ζωή του τόπου, αναδεικνύει το βάθος της διαπλοκής και προκαλεί την εντύπωση ότι η αναρρίχηση στις κορυφές του Όρους είναι άθλημα ομαδικό με κανόνες που διέπονται από τον κώδικα της omerta και όχι προσκύνημα των αναχωρητών της χριστιανικής αγάπης.
Το λυπηρό της όλης υπόθεσης δεν είναι οι ανθρώπινες μικρότητες, τα ιερατικά μίση και πάθη, οι άνομοι έρωτες, η διαβολή των ρασοφόρων, τα αργύρια της προδοσίας ή της υποταγής, ή ακόμη η σύσταση συμμοριών στους κόλπους της Εκκλησίας. Είναι το γεγονός ότι η φωνή της τελευταίας, που είναι η μόνη εναλλακτική μαζική λαϊκή έκφραση, ικανή να προασπίσει την έννοια του έθνους, τις πολιτισμικές μας παραδόσεις και την συνέχεια της ελληνικής ιδιοπροσωπίας, καθίσταται – δικαίως ή αδίκως, συγκυριακά ή μεθοδευμένα – ισχνή, αδύναμη, αναιμική και εν τέλει αναξιόπιστη.
Σε μια εποχή που επίσημα χείλη της Ελληνικής Πολιτείας αναφέρονται (προειδοποιούν; αποδέχονται; αφυπνίζουν; «Κύριος οίδε» τί απ’ όλα αυτά) στην ορατή πλέον πιθανότητα συρρίκνωσης των εθνικών μας συνόρων και των ατομικών μας δικαιωμάτων (βλέπε προσεκτικά την αναγνωσθείσα γραπτή δήλωση της Προέδρου της Ελληνικής Βουλής κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της σχετικής ψηφοφορίας προς τον νεοεκλεγέντα «συναινετικό» Πρόεδρο της Δημοκρατίας), τη στιγμή που η Αυτοκρατορία κυκλοφορεί χάρτες του μέλλοντος που προδιαγράφουν την ανάδυση μιας πολυπολιτισμικής Μακεδονίας και συνακόλουθα τουλάχιστον μιας Τουρκικής Θράκης, την στιγμή που εκκρεμεί η υπερψήφιση ενός αδιαφανούς για τις συνέπειές του στην εθνική μας κυριαρχία Ευρωσυντάγματος, την στιγμή της επανέναρξης των ξένων πιέσεων για υποχωρητικότητα στην Κύπρο, τη στιγμή που οι υπεύθυνοι πολιτικοί της χώρας οφείλουν να σχοινοβατούν και αδυνατούν να πουν τα πράγματα με το όνομά τους, ίσως για να περισώσουν ότι μπορεί ακόμη να περισωθεί, την ίδια αυτή χρονική στιγμή ξεσπά, αναφύεται ή αποκαλύπτεται (ενδεχομένως εσκεμμένα) μια θλιβερή πραγματική ή προκατασκευασμένη πραγματικότητα, που καθιστά την φωνή του ελληνικού λαού, όπως θα έπρεπε να ακούγεται μέσα από μία πνευματικά πεφωτισμένη και ηθικά άτρωτη εκκλησία, ισχνή, αδύναμη και αναιμική.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η φωνή δεν υπάρχει. Σημαίνει ότι καταβάλλονται προσπάθειες για να καταπνιγεί και να αποπροσανατολισθεί από τα μείζονα προβλήματα της εθνικής μας υπάρξεως. Γι αυτό η λαϊκή εκφορά της θα πρέπει να αναζητηθεί σύντομα αλλού. Όσο πιο σύντομα συνειδητοποιηθεί αυτό, τόσο πιο σύντομα θα μορφοποιηθεί η ανάγκη έκφρασής της μέσα από καινούργιους φορείς επαγρύπνησης, μεταπολιτικής φύσεως, που αντιλαμβάνονται πλήρως το νόημα, τον δυναμισμό και τις προοπτικές μαζικής αντίστασης που υποδηλώνει το αναπεπταμένον της ελληνικής σημαίας, κατάσταση που όλοι ζήσαμε το καλοκαίρι που μας πέρασε, με αφορμή μία, άνευ βαθύτερης σημασίας, ποδοσφαιρική συνάντηση.
Αυτό ήταν απλά η αφορμή: για να εκδηλωθεί το
συμπαγές της λαϊκής ταυτότητας, το βαθύτερο αίσθημα της ελληνικότητας, αλλά και
οι αρχές και οι αξίες που υπολανθάνουν, έτοιμες να αναδυθούν, όταν οι
περιστάσεις το απαιτήσουν. Σήμερα απλά ζητούνται ταγοί : για να οδηγήσουν τον
λαό στο δρόμο της αντίστασης που έχει ακολουθήσει και στο παρελθόν, κάθε φορά
που είναι αναγκασμένος να αντιμετωπίσει ιστορικές προκλήσεις. Το κατά πόσο η
ανάδειξη νέων πνευματικών ηγετών αποδειχθεί εφικτή ή όχι, θα φανεί στο εγγύς
μέλλον. Στο θέμα αυτό δεν έχει κανείς παρά να ελπίζει ότι ο ελληνικός λαός θα
αποδειχθεί πιο τυχερός από εκείνον τον «κύριο» της μικρής αγγελίας ο οποίος
«διαθέτει κορδόνια και ζητά παπούτσια να τα φορέσει». Γιατί ο δύσβατος δρόμος
είναι μπροστά και δεν θα μπορέσουμε να τον πορευθούμε ανυπόδητοι.
ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 22.11.2021.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook