Το σπήλαιο βρίσκεται στο δυτικό τμήμα των Κυθήρων, σε μικρή απόσταση από το χωριό Μυλοπόταμος και κοντά στην παραλία του Λιμνιώνα. Η είσοδός του κοιτάζει προς τα δυτικά με εξαιρετική θέα προς τη θάλασσα. Η πρώτη εξερεύνησή του έγινε το 1930 από τους σπηλαιολόγους Ιωάννη και Άννα Πετροχείλου και στη δεκαετία του 1970 πραγματοποιήθηκαν εργασίες διαμόρφωσης στο εσωτερικό του, προκειμένου να καταστεί επισκέψιμο για το ευρύ κοινό. H τουριστική διαδρομή έχει μήκος περίπου 220 μ., ενώ αποτελείται από δίκτυο διαδρόμων και θαλάμων συνολικού εμβαδού 2.200 τ.μ.
Το σπήλαιο έχει πλουσιότατο σταλαγμιτικό και σταλακτιτικό διάκοσμο, εξ αιτίας του οποίου έχουν δοθεί στους θαλάμους διάφορα ονόματα: Λουτρό της Αφροδίτης, αίθουσα του Κεχριμπαριού, των Κυπαρισσιών, των Νυχτερίδων, του Ελάτου, Λίμνη των Κύκνων.
Η χρήση του ως λατρευτικού χώρου ξεκινά ήδη από το τελευταίο τέταρτο του 13ου αιώνα, στο οποίο χρονολογείται τοιχογραφία που κοσμεί τοίχο με κεντρική πύλη αμέσως μετά την είσοδο του σπηλαίου. Όπως μαρτυρεί η σωζόμενη μικρογράμματη επιγραφή, το έργο ανήκει σε ζωγράφο της εποχής με το όνομα Θεόδωρος. Αριστερά της πύλης εικονίζονται με τη σειρά ο Άγιος Παντελεήμονας και η Αγία Σοφία με τις κόρες της Αγάπη, Ελπίδα και Πίστη. Δεξιά ο πολιούχος του νησιού Όσιος Θεόδωρος, η παράσταση της Δέησης με το Χριστό ένθρονο, πλαισιωμένο από την Θεοτόκο και τον Ιωάννη τον Πρόδρομο και τέλος ο Όσιος Θεοδόσιος ο κοινοβιάρχης. Στις παραστάδες του τέμπλου εικονίζονται ο Άγιος Νικόλαος και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ. Η διατήρηση των τοιχογραφιών είναι πολύ καλή, λόγω των σταθερών συνθηκών θερμοκρασίας, υγρασίας και φωτισμού που επικρατούν στο σπήλαιο.
Προχωρώντας προς το εσωτερικό του σπηλαίου υπάρχει το εκκλησάκι της Αγίας Σοφίας, το οποίο κτίστηκε το 1875 και λειτουργείται κάθε χρόνο στις 17 Σεπτεμβρίου - ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης "Τάματα και αναθήματα". Στην κόγχη του ιερού, πάνω από τον βράχο εικονιζόταν η Δέηση από την οποία διατηρείται πολύ φθαρμένη η μορφή της Παναγίας. Απέναντι από το ναΐδριο υπάρχει μικρή φυσική λίμνη, η οποία χρησιμοποιήθηκε επί σειρά ετών ως κολυμπήθρα για παιδιά με προβλήματα υγείας.
ΠΗΓΗ: Λ. Κορμαζοπούλου, ΥΠΠΟΑ / Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας, ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.8.2021.
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τα ΚΥΘΗΡΑ, ΕΔΩ.
Το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας Μυλοποτάμου
και τα άλλα σπήλαια των Κυθήρων
Είναι το μόνο τουριστικά αξιοποιημένο
σπήλαιο των Κυθήρων. Bρίσκεται σε μια απόκρημνη περιοχή δυτικά των Κυθήρων, 60
περίπου μέτρα πάνω από την θάλασσα. Κάποτε ήταν ιερό των νυμφών και μετέπειτα
λατρευτικός χώρος στα χριστιανικά χρόνια. Με δαπάνες της Άννας Πετροχείλου το
1955 εξερευνήθηκε το σπήλαιο λεπτομερώς και χαρτογραφήθηκε. Το σπήλαιο έχει
συνολική έκταση 2.000 τ.μ. Οι σταλακτίτες και σταλαγμίτες προσφέρουν
θέαμα μοναδικό με τη χρωματική τους ποικιλία, σε αποχρώσεις του κόκκινου, του
άσπρου και του μαύρου. Η ονομασία του σπηλαίου παραπέμπει στη λατρεία της Αγίας
Σοφίας. Εντός του σπηλαίου βρίσκεται το εκκλησάκι της ομώνυμης Αγίας . Επίσης ο
προθάλαμος της σπηλιάς κοσμείται από ένα κτιστό τέμπλο με σημαντικότατες
αγιογραφίες-διατηρημένες σε εξαιρετική κατάσταση, που σύμφωνα με την
τεχνοτροπία τους χρονολογούνται στον 13ο αιώνα μ.Χ.
Βρίσκεται στα δυτικά παράλια, στον
όρμο Κόκκαλα, 60 μ πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Σύμφωνα με την
μυθολογία ο Πάρις και η Ωραία Ελένη κατά την φυγή τους από την Αρχαία Σπάρτη
βρήκαν καταφύγιο στο Σπήλαιο Αγίας Σοφίας. Εκεί, σύμφωνα με την παράδοση,
τέλεσαν το μυστήριο του γάμου, μια σεμνή τελετή που πραγματοποιήθηκε στον
προθάλαμο του σπηλαίου. Ο κρυφόγαμος, όπως έχει ονομαστεί, έγινε προκείμενου η
Ωραία Ελένη να μην θεωρηθεί παλλακίδα ή μοιχαλίδα του Πάρη. Πρέπει επίσης να
αναφέρουμε ότι η Ωραία Ελένη – σύμφωνα με την τοπική παράδοση – δημιούργησε στο
Σπήλαιο Αγίας Σοφίας το πρώτο βρεφοκομείο παρέχοντας φροντίδα και στέγη σε
εγκαταλελειμμένα βρέφη. Όλα τα παραπάνω κατατάσσουν το Σπηλαίο Αγίας Σοφίας
στην παγκόσμια επίσημη λίστα των μυθολογικών Σπηλαίων. Είναι επομένως αντιληπτό
ότι το σπήλαιο συνδέεται με δεκάδες μύθους και θρύλους. Επί πλέον, αποτέλεσε
αντικείμενο έρευνας αρκετών Ελλήνων και ξένων επιστημόνων. Το 1930 ο Ιωάννης
Πετρόχειλος, καθηγητής φυσικής του Γυμνασίου Κυθήρων (ο οποίος μετέπειτα
εξελίχθηκε στον πλέον διάσημο Έλληνα σπηλαιολόγο), ανέλαβε την 1η συστηματική
εξερεύνηση της μακρόχρονης σταδιοδρομίας του. Το 1955 το σπήλαιο εξερευνήθηκε
και χαρτογραφήθηκε από το ζεύγος Πετροχείλου. Εκπόνησε μάλιστα, και
καθοδηγητική μελέτη αξιοποίησής του. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1970 στην μνήμη του συζύγου της, η Άννα Πετροχείλου, αποφάσισε να αξιοποιήσει το σπήλαιο
της Αγίας Σοφίας και συγχρόνως να το χαρτογραφήσει λεπτομερώς και να εκπονήσει
ολοκληρωμένη μελέτη.
Το σπήλαιο είναι μερικώς διευθετημένο,
ενώ διατηρεί τα πρωτογενή του χαρακτηριστικά. Το εσωτερικό του σπηλαίου Αγίας
Σοφίας προκαλεί αμέσως την προσοχή το ενδιαφέρον του επισκέπτη. Ο Πολύμορφος
σταλακτικός διάκοσμος είναι εξαιρετικός με τα θαυμάσια λιθομορφικά συμπλέγματα.
Υπάρχουν εντυπωσιακές χρωματικές εναλλαγές του μαύρου, του άσπρου και του
κόκκινου που οφείλονται στην χημική σύσταση των πετρωμάτων της περιοχής. Οι
αίθουσές του γενικά μπορούν να χαρακτηριστούν στην πλειοψηφία τους ευρύχωρες
και το ύψος τους σε μερικά σημεία φθάνει τα επτά μέτρα . Έτσι δεν παρουσιάζεται
αίσθημα δυσφορίας από ανεπαρκή αερισμό των αιθουσών στους επισκέπτες.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι η
διαδρομή προς το Σπήλαιο Αγίας Σοφίας είναι μαγευτική. Με τη συμβολή του Δήμου
Κυθήρων έχουν γίνει αρκετά έργα αξιοποίησης του ευρύτερου του σπηλαίου χώρου.
Καταλήγοντας, αξίζει να αναφερθεί ότι ο χώρος λειτουργεί με ξενάγηση, που κατά
γενική ομολογία θεωρείται εξαιρετική.
Από το 2020 την πλήρη διαχείριση και
λειτουργία του Σπηλαίου ανέλαβε η Επιτροπή Εγχωρίου Περιουσίας Κυθήρων και
Αντικυθήρων σύμφωνα με την με αρ. 05/2020 απόφασή της και ύστερα από αίτημα και
συνεργασία με το Δήμο Κυθήρων.
Το ωράριο λειτουργίας του σπηλαίου
καθίσταται γνωστό από την Επιτροπή Εγχωρίου Περιουσίας Κυθήρων και Αντικυθήρων,
τηλ. 27360-31338, (eghorios.gr), και τον Δήμο Κυθήρων, τηλ. 27360-31213.
ΚΥΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ:
Το σπήλαιο εκτείνεται από δυτικά προς
ανατολικά σε ευθεία μήκους 110 μ.,
Χαραχθείσα τουριστική διαδρομή: 200 μ. (συνολική 500 μ.),
Ύψος: 60 μ. πάνω από τη θάλασσα,
Κατεύθυνση: δυτική – ανατολική,
Μέγιστο βάθος: 1,5 μ,
Μέγιστο ύψος: 7 μ.,
Έκταση: 2.200 τμ,
Θερμοκρασία:18οC,
Υγρασία: 64%
Σπήλαιο Αγίας Σοφίας Καλάμου
Bρίσκεται μέσα σε μια όμορφη ρεματιά, στο δρόμο Καλάμου-Καψαλίου αφού στρίψει κανείς στη διασταύρωση προς τον οικισμό Σπηλίες. Πλησιάζοντας την είσοδο του σπηλαίου θα αντικρίσετε τον ναό της Αγίας Σοφίας.
Είναι ένα μικρό εκκλησάκι, σε πολύ καλή κατάσταση το οποίο ουσιαστικά είναι και η είσοδος της σπηλιάς. Εντυπωσιάζει η τεράστια εσοχή της σπηλιάς.
Το
σπήλαιο δεν είναι τουριστικά αξιοποιημένο και δεν έχει φωτισμό.
Σπήλαιο Χουστή στο Διακόφτι
Βρίσκεται ανατολικά του Διακοφτίου. Στις πρόσφατες ανασκαφές που έγιναν εδώ βρέθηκαν στοιχεία ύπαρξης ανθρώπινης ζωής από το 3800 πΧ. Η πολλαπλή και πολυετής χρήση του σπηλαίου από τους ανθρώπους φαίνεται και από ευρήματα κλασσικής και ρωμαϊκής εποχής που βρέθηκαν εδώ. Πιθανολογείται ότι το σπήλαιο αυτό λειτούργησε και σαν ιερό. Η είσοδός του είναι λαξευμένη στην πέτρα και τα σκαλιά που δημιουργούνται, κατεβαίνουν προς το δάπεδο.
Το σπήλαιο αυτό επίσης δεν είναι τουριστικά αξιοποιημένο και δεν έχει φωτισμό.
ΠΗΓΗ: ΔΗΜΟΣ ΚΥΘΗΡΩΝ.
Σπηλαια Κυθηρων, κατοικηση 5.800 χρονια πριν, 6η πΧ χιλιετια 6.000 5.000 χρονια αρχαιο βρεφοκομειο, κολυμπηθρα παιδια προβληματα υγειας Κορμαζοπουλου σπηλαιο Κυθηρα Μυλοποταμος παραλια Λιμνιωνας 1930 σπηλαιολογος Πετροχειλου 1970 τουρισμος σταλαγμιτης σταλακτιτης διακοσμος, θαλαμος Λουτρο Αφροδιτης, αιθουσα του Κεχριμπαριου, των Κυπαρισσιων, των Νυχτεριδων, του Ελατου, Λιμνη των Κυκνων λατρεια 13ος αιωνας, τοιχογραφια κεντρικη πυλη μικρογραμματη επιγραφη, εργο ζωγραφος Θεοδωρος Αγιος Παντελεημονας Παντελεημων Αγια Σοφια κορες κορη Αγαπη, Ελπιδα Πιστη νησι πολιουχος οσιος Θεοδωρος, παρασταση Δεηση Χριστος ενθρονος, Θεοτοκος Ιωαννης Προδρομος κοινοβιαρχης τεμπλο αγιος Νικολαος Αρχαγγελος Μιχαηλ τοιχογραφιες εκκλησακι της Αγιας Σοφιας, 1875 17 Σεπτεμβριου κογχη ιερο βραχος Παναγια ναιδριο κολυμβηθρα αρρωστα παιδια υγεια ασθενη Εφορεια Παλαιοανθρωπολογιας – Σπηλαιολογιας, Μυλοποταμου ιερο νυμφες νυμφη 1955 εκκλησια ναος κτιστο αγιογραφια ορμος Κοκκαλα, μυθολογια Παρις Ωραια Ελενη φυγη Αρχαια Σπαρτη καταφυγιο παραδοση, μυστηριο γαμος τελετη προθαλαμος κρυφογαμος, παλλακιδα μοιχαλιδα παλλακις μοιχαλις παλλακιδες μοιχεια βρεφος φροντιδα εγκαταλελειμμενα βρεφη μυθολογικο Σπηλια μυθος θρυλος Πετροχειλος, καθηγητης φυσικης Γυμνασιο Κυθηρων σπηλαιολογος, ζευγος χαρτογραφηση 2020 Δημος Κυθηρων Καλαμου ρεματια, Καλαμος Καψαλι Σπηλιες Χουστη Διακοφτι 3800 πΧ ιερον
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook