ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ: Ο ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΕΝΤΙΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ - του Χρ. Γούδη

ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ:

Ο ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΕΝΤΙΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Του καθηγητή Χρίστου Γούδη

 

Ο φίλος και λαμπρός ερευνητής-δημοσιογράφος Θόδωρος Χατζηγώγος, μου απέστειλε την ακόλουθη άκρως ενδιαφέρουσα ενημέρωση σχετικά με όσα εξέθεσα στο προηγούμενο άρθρο μου:

ΠΡΟΜΕΤΩΠΙΔΑ (ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΑΔΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΤΕΡΝΙΧ)

ΔΙΑΒΑΣΤΕ το ΕΔΩ.

«Εκλεκτέ φίλε, καθηγητά Χρίστο Γούδη,

Εξαιρετικό το κείμενό σας για την ατάκα Μέττερνιχ κι ευχαριστώ ειλικρινά για τα τόσο φιλόφρονα λόγια που γράφετε για μένα. Η πληροφορία που δίνετε για το βιβλίο του Δαφνή και η παραπομπή στις 8τομες Αναμνήσεις του Μέττερνιχ είναι ΑΝΕΚΤΙΜΗΤΟΥ ΑΞΙΑΣ.

Έκατσα και έψαξα (λιγότερο από μία ώρα) και βρήκα ότι: Όντως ο Μέττερνιχ αναφέρει αυτή την φράση, αλλά από πουθενά δεν προκύπτει ότι αναφέρεται στον Καποδίστρια!.. Ελέγξτε το κι εσείς: Η ατάκα βρίσκεται στην σελ. 550 του 3ου Τόμου των Αναμνήσεων (σάς τον στέλνω συνημμένο) που μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ στα GoogleBooks. Την παραθέτω στα Γαλλικά για την Ιστορία:

«Le seul adversaire difficile a vaincre, c' est l' homme parfaitment honnete»

Αναρτώ και την σχετική επιστολή του Μέττερνιχ της 14ης Ιουνίου 1822:

Όπως βλέπετε, καθηγητά Γούδη, πρόκειται περι απάτης μεγαλύτερης αυτής που είχα φανταστεί: Ο απατεών Δαφνής βρήκε μια ατάκα του Μέττερνιχ και ΈΓΡΑΨΕ ΨΕΥΔΩΣ ότι αναφέρεται στον Καποδίστρια!..».

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ περι ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ, ΕΔΩ.

Απαντώ κι εγώ λοιπόν με τη σειρά μου:

Θόδωρε, χρόνια πολλά και τα λοιπά περιττά. Πολύ σημαντικό ότι βρήκες τις ακριβείς σελίδες της επίμαχης φράσεως. Αρχίζει στο τέλος της σελίδας 549, όπως ακριβώς αναφέρει ο Δαφνής, στο πάνω μέρος της οποίας (το οποίο έχει αποκοπεί από το συνημμένο σου γαλλικό κείμενο) ο Μέττερνιχ ομιλεί για τον Καποδίστρια, ενώ για τις εργώδεις προσπάθειες του τελευταίου να ωθήσει τον Τσάρο υπέρ της Ελληνικής Επανάστασης ο Μέττερνιχ έχει ήδη αναφερθεί εκτενώς στις αμέσως προηγούμενες σελίδες. Διαβάζοντας το γαλλικό κείμενο, μπορεί η φράση του Μέττερνιχ να μην αναφέρεται ονομαστικά στον Καποδίστρια, είναι όντως κάπως ξεκάρφωτη, όμως ο μόνος του αντίπαλος (le seul adversaire) τον οποίο διακαώς επιθυμούσε να νικήσει (a vaincre), όπως είναι εμφανές από τις άλλες σελίδες των γραπτών του, ήταν ο Καποδίστριας. Σε επιστολή του μάλιστα προς την εν Λονδίνω ερρωμένη του, Δωροθέα Λίβεν, σύζυγο του «κερασφόρου» πρεσβευτή της Ρωσίας, έγραφε ότι, «αν μπορούσε να ξεφορτωθεί τον Καποδίστρια, όλα θα προχωρούσαν γρήγορα και ομαλά». Προσωπικά θεωρώ την επίμαχη φράση του περί του «απολύτως εντίμου ανθρώπου» πολύ επιτυχημένη, εάν όντως αναφέρεται στον Καποδίστρια, του οποίου την απόλυτη εντιμότητα πάντα θαύμαζα και θαυμάζω. Ο Δαφνής έχει κάνει εξαιρετική δουλειά και εκτενώς τεκμηριωμένη αναφορικά με τον Καποδίστρια. Θυμάμαι ότι όταν την διάβαζα, ιδιαίτερα το πρώτο της μέρος που αναφέρεται στην Ιόνιο ή άλλως Επτάνησο πολιτεία, κουράστηκα με τις λεπτομέρειες, αλλά επέμεινα να τελειώσω το βιβλίο χάριν της περιέργειάς μου να διαβάσω τα μετέπειτα περί Καποδίστρια, και φυσικά δεν το μετάνιωσα. Τώρα, αν ο Δαφνής έκρινε ότι η φράση αναφέρονταν στον Καποδίστρια, μάλλον και είχε δίκαιο.

Το λέω αυτό γιατί τις μέρες αυτές, τελείως συμπτωματικά, άρχισα να διαβάζω το επίσης εξαιρετικό, αλλά λόγω των λεπτομερειών του εξίσου κουραστικό, εκτενές και τεκμηριωμένο έργο του καθηγητή Αριστείδη Χατζή «Ο ΕΝΔΟΞΟΤΕΡΟΣ ΑΓΩΝΑΣ – Η Ελληνική Επανάσταση του 1821». Σε αυτό ο συγγραφέας αναφέρεται σε γραφόμενα του Μέττερνιχ περί Καποδίστρια την 16^η Μαρτίου 1820, μεταξύ των οποίων και τα ακόλουθα:

«Θεέ μου, πως γίνεται τόσοι πολλοί βλάκες να είναι ταυτόχρονα και πραγματικά καλοί άνθρωποι, όπως ισχύει με τον Καποδίστρια; Αν δεν ήταν θα βρισκόταν κάποιος τρόπος να εξουδετερωθούν»!!! (τα θαυμαστικά δικά μου).

Τώρα, μάς είναι γνωστό ότι οι «απολύτως έντιμοι άνθρωποι», για στρεβλούς τύπους σαν τον Μέττερνιχ και πολλούς ημέτερους αετονύχηδες απατεώνες πολιτικούς, θεωρούνται βλάκες, διότι το να είσαι καλός (και αγαθός και έντιμος) θα πρέπει να είσαι κατ’ αυτούς παράλληλα και βλάκας, για να μην συνηγορείς στην διαφθορά της εξουσίας, από την οποία θα μπορούσες να αποκομίσεις, ιδιοτελώς συμπεριφερόμενος, πολλών ειδών προσωπικά οφέλη. Εξ ου και η απογοήτευση του Μέττερνιχ να βρει τρόπο να τον εξουδετερώσει διαφθείροντάς τον. Στην ουσία εδώ, αναφερόμενος ο Μέττερνιχ επί λέξει στον Καποδίστρια, προχρονολογεί την φράση του, την οποία έγραψε μετά από δύο και κάτι χρόνια (14 Ιουνίου 1822): «ο μόνος αντίπαλος που είναι δύσκολο να νικήσεις είναι ο απολύτως έντιμος άνθρωπος (l’homme parfaitement honnête)». Έν κατακλείδι, θεωρώ λοιπόν ότι η φράση ορθώς αποδόθηκε τόσο από τον Δαφνή, όσο και από τους ιστορικούς που στην αρχή σε παρέπεμψα (Βασίλη Σπανό και Αντώνη Αντωνάκο) ως αναφερόμενη στην γνώμη του Μεττερνιχ για τον Καποδίστρια.

 Το πιο σημαντικό όμως εύρημα, από την πρόχειρη ματιά που έριξα στις αμέσως προηγούμενες σελίδες του γαλλικού κειμένου, είναι ότι, πέραν του πόσο ο Μέττερνιχ φοβόταν τον Καποδίστρια στον οποίο συνεχώς αναφέρεται (λες και όλοι οι άλλοι ευρωπαίοι πολιτικοί της εποχής είχαν κατουρήσει στο πηγάδι), είναι το τι ο Μέττερνιχ θεωρεί ότι ο Καποδίστριας συμβούλευε τον Τσάρο (σελίς 545, το μεταφράζω πρόχειρα από τα γαλλικά): «Αφήστε τους άλλους να μαγειρεύουν, και εσείς να κάνετε τα δικά σας. Να προελάσουμε, η δόξα και η επιτυχία μάς προσμένουν στην Κωνσταντινούπολη».

Η ιστορία δικαίωσε την γραμμή Καποδίστρια (η οποία από τότε ήταν πολύ ισχυρή στις τάξεις του τσαρικού στρατού και της ρωσικής διπλωματίας), με την επικράτησή της επί του διαδεχθέντος τον Αλέξανδρο Α΄, τσάρου Νικολάου Α΄ (στον οποίο ο Καποδίστριας είχε ήδη αποστείλει υπόμνημα περί του πρακτέου το 1826 μόλις ο Νικόλαος εστέφθη τσάρος), με αποτέλεσμα να περιθωριοποιηθεί παντελώς ο Μέττερνιχ και η Ρωσία να κηρύξει τον πόλεμο στην Τουρκία τον Απρίλιο του 1828 (τρεις μήνες μετά την έλευση του Καποδίστρια ως Κυβερνήτη της Ελλάδας), ο στρατός της να προελάσει προς την Κωνσταντινούπολη, και έτσι να αναγκασθεί ο περιδεής σουλτάνος, προ του φόβου του να απολέσει την Κωνσταντινούπολη, να υποκύψει σε όλους τους όρους που του επέβαλε η Ρωσία, και να αποδεχθεί τελικά την ανεξαρτησία της Ελλάδος μετά την συνθήκη της Αδριανουπόλεως, που υπέγραψε τον Σεπτέμβριο του 1829. Το μόνο που δεν είχε αντιληφθεί ο Μέττερνιχ όταν έγραφε την περιώνυμη πλέον φράση του, σε σχέση με τον Καποδίστρια, δεν ήταν ότι ήταν δύσκολο να νικήσει τον απολύτως έντιμο άνθρωπο, αλλά ότι ήταν αδύνατο να τον νικήσει. Ας πρόσεχε. Περαστικά του.

 Με την ειλικρινή εκτίμηση που τρέφω στο αντιρρητικό σου έργο, από το οποίο, μέσα από τις αναγκαίες αντιπαραθέσεις γνωμών και τεκμηρίων, εκπηγάζει τελικά η αλήθεια (την οποία και εσύ επιμόνως αναζητείς), και με την επιπρόσθετη παρατήρηση ότι στην σκιαγραφία που εξέθεσα στην προηγούμενη παρέμβασή μου, αναφορικά με την προσωπικότητα και το ήθος σου (σε θεωρώ κι εσένα, όπως και τον Καποδίστρια, «απολύτως έντιμο άνθρωπο»), ουδέν ίχνος φιλοφροσύνης υπάρχει, πέραν της απολύτως ειλικρινούς γνώμης μου για σένα».

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 1.1.2022.

ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ Θ. ΧΑΤΖΗΓΩΓΟΥ: «Ευχαριστώ θερμότατα τον λαμπρό Έλληνα Πατριώτη, καθηγητή της Αστροφυσικής κ. Χρίστο Γούδη, που ξόδεψε τόσες ώρες από τον πολύτιμο χρόνο του για να βρεθεί η οριστική απάντηση στο θέμα “ατάκα Μέττερνιχ” για την εντιμότητα του Καποδίστρια». Νομίζω ότι το μάτς έληξε ισόπαλο: Γούδης - Χατζηγώγος 1-1. Κατά την γνώμη μου, και οι δύο έχουμε δίκιο: Όντως ο Μέττερνιχ τον Καποδίστρια είχε στο μυαλό του όταν έλεγε την επίμαχη φράση. Ωστόσο αυτό δεν είναι καθόλου σαφές στην επίμαχη επιστολή. Είναι ερμηνεία του Δαφνή και του Γούδη, που αποδεδειγμένα τυγχάνουν γαλλομαθέστατοι και μπορούν να καταλάβουν τα προηγούμενα και τα επόμενα της επιστολής Μέττερνιχ».

ΕΝΤΙΜΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ Γουδης, 1820 τιμιος, τιμιοτητα Δαφνης Καποδιστριας, Χατζης Ελληνικη Επανασταση 1821 Μεττερνιχ 16 Μαρτιου 1820, βλακες βλακας, βλαξ καλος ανθρωπος, Σπανος Αντωνακος, Τσαρος γαλλικα προελαση Κωνσταντινουπολη Αλεξανδρος Α, τσαρος Νικολςος Α, 1826 τουρκια Απριλιος 1828 Κυβερνητης της Ελλαδας ρωσικος τσαρικος στρατος σουλτανος, Ρωσια, ανεξαρτησια της Ελλαδος συνθηκη της Αδριανουπολεως, Αδριανουπολης, Αδριανουπολη Σεπτεμβριος 1829

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ