Ο Μίθρας κρατά την υδρόγειο και τον ζωδιακό 6 ζωδίων στους Τριήρες! Και άγαλμα του Διός!

Ο Μίθρας κρατά την υδρόγειο

και τον ζωδιακό 6 ζωδίων

στους Τριήρες!

Και άγαλμα του Διός!

Του Γιώργου Λεκάκη

Σε πέτρινο ανάγλυφο (0,73 Χ 0,25 Χ 0,12 εκατ.) εικονίζεται ναός, όπου συνέβη μια παρθενογέννηση: Εκ βράχου (και όχι εκ μήτρας). Πρόκειται για την γέννηση του Μίθρα, ο οποίος στο ίδιο ανάγλυφο εικονίζεται να κρατά την υδρόγειο και να αγγίζει τον ζωδιακό κύκλο.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για τον ΜΙΘΡΑ, ΕΔΩ.

Ευρέθη στους αρχαίους Τριβήρους (βλ. Κλ. Πτολεμαίο). Η πόλις είναι γνωστή και ως Τρηούηροι / Τριβούροι Στράβων) και Τρηουήροι / Τρηβήροι (Δίων Κάσιος), Τρηου̃σγροι (Στράβων), αλλά και Τριήρων (Δίων Κάσιος)… Εξελίχθηκε σε Treveri (Καίσαρ, Τάκιτος), Treveri και Treberi (Πλίνιος), Treuerorum (Orosius), Triberorum (Notitia Dignitatum), Treves και Τρίερ Γερμανίας… Μια πόλη στις όχθες του Μοζέλα, σε μια κοιλάδα ανάμεσα σε χαμηλούς λόφους, καλυμμένη με αμπέλια και κόκκινο ψαμμίτη, στα δυτικά της πολιτείας Ρηνανίας - Παλατινάτου, κοντά στα σύνορα με το Λουξεμβούργο. Σημαντική οινοπαραγωγική περιοχή του Μοζέλα!

Η πόλις Augusta Treverorum, από το 285 έως το 395, ήταν μια από τις κατοικίες του Ρωμαίου αυτοκράτορος, και στα μέσα του 4^ου μ.Χ. αιώνα, η πόλη σε ρωμαϊκό χειρόγραφο αναφέρεται ως μία από τις τέσσερις πρωτεύουσες του κόσμου, μαζί με την Ρώμη, την Αλεξάνδρεια και την Κωνσταντινούπολη!..

Τα πρώτα ίχνη ανθρώπινης εγκατάστασης στην περιοχή μαρτυρούνται από γραμμική κεραμική που ευρέθη, της πρώιμης νεολιθικής περιόδο.

Οι Τρεβήροι / Treveri ήταν μια φυλή των Κελτών στην βορειοανατολική Γαλατία ως τα ανατολικά του Ρήνου. Εμφανίζονται στην περιοχή τον 4^ο μ.Χ. αιώνα.

Η ετυμολογία τους προκύπτει από τα ελληνικά: Το συνθετικό τρι- (= πολύ) και το βαρ- < (ύδωρ, Fύδωρ > ver-/var- = ρυάκι, «ποτάμι, σανσκριτικά vār = νερό, γαλλ. Var, Vire, Vière, κλπ. Άρα Τριβήροι, οι κάτοικοι που ζουν σε περιοχή με πολύ ύδωρ…

Στο ανάγλυφο παριστάνεται η πρόσοψη ενός ναού: δύο κίονες με κιονόκρανα, που στηρίζουν μία θόλο. Ανάμεσά στους κίονες με αναπαράσταση της «πέτρας του Μίθρα». Ο νεαρός, γυμνός θεός, κρατά μια υδρόγειο και με το εξυψωμένο χέρι του - ως άλλος Άτλας - υποστηρίζει έναν ουράνιο κύκλο / θόλο, στον οποίο φαίνονται 6 ζώδια: Κριός - Ταύρος - Δίδυμοι - Καρκίνος - Λέων - Παρθένος.

Θεωρείται έργον του 2^ου - 3^ου αιώνος, που δείχνει την βαθειά διείσδυση του μιθραϊσμού στην Ευρώπη, σε κοινή σχέση / πορεία με τον ελληνισμό, διότι στην περιοχή ευρέθη επίσης αγαλματίδιο του Διός(*) (νυν Μουσείο Λουξεμβούργου).

Στις τέσσερις γωνίες, του αναγλύφου, που αφήνονται ανοιχτές από τον κύκλο, ευρίσκονται οι προτομές των τεσσάρων Ανέμων: Ζέφυρος και Εύρος, Νότιος και Βορέας. Επάνω στον βράχο υπάρχουν επίσης κοράκι, φίδι και καθιστός σκύλος, σηκώνοντας και οι τρεις το κεφάλι προς τον Μίθρα. Μέσα στην θόλο στην μέση ένας κάνθαρος, που περιπλέκεται από ένα φίδι. Στα αριστερά του ένα λιοντάρι σε απειλητική στάση. Δεξιά ένα πουλί. Και ένα συστριμμένο, στενόμακρο αντικείμενο (κεραυνός του Διός;), και πίσω του ένας μικρός κανθάρος(;). Στις επάνω γωνίες οι προτομές του Ηλίου με ακτινοβόλο στέμμα, και της Σελήνης.

Το πέτρινο ανάγλυφο ευρίσκεται στο Rheinisches Landesmuseum της Trier (Treves, Prov. Mus.).

Ευρέθη το 1928.

ΠΗΓΗ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 3.3.2019.

- Loeschcke στο TrZ IV, 1929, 149 και 163, με Pl. XIII. Tmp. Trier, εικ. 28. Leipoldt, εικ. 30, Esp. Rec. Gaule, XI, 54ff, αρ. 7737, Vermaseren στο Studia van Hoorn, πιν. XXII, 4, εικ. 237. CIMRM 985.

- Scheid J. «Les temples de l'Altbachtal à Trêves: un "sanctuaire national"», στο Cahiers du Centre Gustave Glotz, 1995,  6, σελ. 227-243.

(*) Θυμίζω την σχέση του Δολιχηνού Διός με τον Μίθρα. Τα μιθραία / Mithraea στο Carnuntum κατασκευάσθηκαν σε στενή σχέση με τον ναό του Διός Δολιχηνού. Δύο μιθραία ανακαλύφθηκαν στην Δολίχη / Doliche Κομμαγηνής / Commagene (νυν Gaziantep Ανατολίας). Οι ναοί του 1^ου αιώνα μ.Χ., σχετίζονται με τα μιθραία των συνόρων του Ρήνου!

Μιθρας υδρογειος ζωδιακος κυκλος, ζωδια Τριηρες, αγαλμα Διος, πετρινο αναγλυφο, ναος, παρθενογεννηση, παρθενογενεση, βραχος μητρα γεννηση Μιθρα, αρχαιοι Τριβηροι Κλαυδιος Πτολεμαιος πολις Τρηουηροι / Τριβουροι Στραβων Τρηουηροι / Τρηβηροι Διων Κασιος, Τρηουυσγροι Στραβωνας Τριηρων Κασσιος Καισαρ, Τακιτος, Πλινιος οροσιος, Τριερ Γερμανιας πολη Μοζελας, κοιλαδα αμπελι κοκκινος ψαμμιτης, Ρηνανια Παλατινατο Λουξεμβουργο οινος οινοπαραγωγικη 285 395, κατοικια Ρωμαιος αυτοκρατορας, 4ος μΧ αιωνας, ρωμαικο χειρογραφο πρωτευουσα κοσμου, Ρωμη, Αλεξανδρεια Κωνσταντινουπολη, γραμμικη κεραμικη πρωιμη νεολιθικη περιοδος εποχη, Τρεβηροι Κελτες Γαλατια Ρηνος γερμανια, ετυμολογια ελληνικα συνθετικο τρι υδωρ, Fυδωρ ποταμι, σανσκριτικα κιονας κιονοκρανο, θολος κιονες πετρα νεαρος, γυμνος θεος, γη χερι ζωδιο Κριος Ταυρος Διδυμοι Καρκινος Λεων Παρθενος, 2ος - 3ος μιθραισμος Ευρωπη, ελληνισμος αγαλματιο ατλας Διας Ζευς, Μουσειο Λουξεμβουργου, τεσσερεις Ανεμοι τεσσερις, Ζεφυρος Ευρος, Νοτιος νοτιας, Βορεας, ανεμος, κορακι, φιδι οφις καθιστος σκυλος, κεφαλι κανθαρος, λιονταρι λεων, πουλι κεραυνος Ηλιος ακτινοβολο στεμμα, Σεληνη, Rheinisches Landesmuseum Trier 1928, Δολιχηνος Διας μιθραια / Mithraea Καρνουντουμ Carnuntum μιθραιον Δολιχη / Doliche Κομμαγηνη / Commagene Γκαζιαντεπ Gaziantep Ανατολια τουρκια 1ος μιθραιο

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ