Αρκάδες, οι ιδρυτές και εκπολιτιστές της Ρώμης… Ο Πάλλας, το Παλλάντιον, το Παλλάδιον της Αθηνάς, ο Παλλατίνος Λόφος και η λέξις Παλλάτι - του Χρ. Βεργέτη

Αρκάδες, οι ιδρυτές

και εκπολιτιστές της Ρώμης…

Ο Πάλλας, το Παλλάντιον,

το Παλλάδιον της Αθηνάς, ο Παλλατίνος Λόφος

και η λέξις Παλλάτι

Του φοιτητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών,

Χρήστου Βεργέτη

 

Ξεχωριστή μορφή των μύθων της Αρκαδίας είναι ο Πάλλας (Πάλλαντας)[1], ένας από τους πολλούς υιούς, που είχε ο πρώτος βασιλιάς της Αρκαδίας, ο Λυκάων.

..............................................................

ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη:

Η ετυμολογία του ονόματός του προκύπτει από το ρήμα πάλλω / πάλλομαι (από ζωή, χαρά, κλπ. > παλληκάρι, παλμός, κλπ.).

.................................................................

 

Ο Πάλλας στην αρκαδική παράδοση ήταν διδάσκαλος της θεάς Αθηνάς. Ίσως λόγω αυτού, πιθανόν, να ονομάσθηκε Παλλάς / Παλλάδα και η γέννησή της συνέβη στην πόλη Αλείφηρα, όπου κατά την εποχή του Παυσανία υπήρχε ιερόν της θεάς.

Είχε κόρη την Χρύση, η οποία ήταν σύζυγος του Αρκά Δαρδάνου.

Την εποχή που βασιλιάς της Αρκαδίας ήταν ο Δάρδανος ξέσπασε κατακλυσμός που πήρε την ονομασία του από τον θρυλικό βασιλιά. Τότε αναγκάστηκε να φύγει από την πατρίδα του, με την γυναίκα του, Χρύση, για την Σαμοθράκη[2]. Έπειτα για την Ασία, όπου ίδρυσε την πόλη Δάρδανον ή Δαρδανία, ίσως, στην θέση που θα χτιζόταν μελλοντικά η γνωστή σε όλους μας Τροία από τον απόγονό του, Ίλο.

Ένα από τα μυστικά που φέρνει ο Δάρδανος από την πατρίδα του στην Δαρδανία είναι το Παλλάντιον ή Παλλάδιον[3]. Το Παλλάδιον της Τροίας ήταν ξόανο[4] που προστάτευε την πόλη από κάθε κακό, αλλά όταν οι Αχαιοί το έκλεψαν, τότε η Τροία έπεσε. Πολλές πόλεις στην αρχαιότητα είχαν Παλλάδια, διότι οι Έλληνες τα θεωρούσαν ιερά με θαυματουργικές δυνάμεις. Επίσης πολλές είναι οι ιστορίες για την κατασκευή του Παλλαδίου της Τροίας. Παίρνοντας όμως την παράδοση ότι το έφερε ο Δάρδανος με την Χρύση από την Αρκαδία με εντολή του πατέρα της, Πάλλαντα, διαπιστώνουμε την ετυμολογική συγγένεια της λέξης Παλλάδιον με τον Πάλλαντα. Ποια είναι άραγε η σχέση της Αρκαδίας με τα ιερά Παλλάδια; Γιατί γίνεται η μεταφορά ενός τόσο σημαντικού αντικειμένου με εντολή προς την μελλοντική Τροία;

Απομεινάρια από το αρχαίον Παλλάντιον Αρκαδίας...

Επιστρέφοντας στον Πάλλαντα πρέπει να αναφερθεί ότι ήταν ο ιδρυτής και της αρκαδικής πόλης Παλλάντιον[5], κοντά στην σημερινή Τρίπολη. 

...............................................

ΣΧΟΛΙΟ Γ. Λεκάκη:

Τον σημαντικό ναό του της Αθηνάς Σώτειρας και του Ποσειδώνος, ίδρυσε ο Οδυσσεύς, επιστρέφοντας από το Ίλιον! - Σήμερα η Σώτειρα έγινε... Σωτήρης και επ' αυτού κείται ο χριστιανικός ναός του Σωτήρος!

.........................................................................................

Το τέλος του ήρωα, όπως μας λέει ο Απολλόδωρος, ήταν να κατακεραυνωθεί από τον Δία μαζί με τα υπόλοιπα αδέρφια του, εκτός του Νύκτιμου, γιατί προσπάθησαν να εξαπατήσουν τον θεό, δίνοντας του για γεύμα ανθρώπινη σάρκα.

Η επίσημη ιστοσελίδα του υπ. Πολιτισμού της Ελλάδος,
δεν γράφει τίποτε για το σπουδαίο αρχαίο Παλλάντιον Αρκαδίας...

Οι Αρκάδες βέβαια, περιπετειώδεις όπως ήταν, δεν μπορούσαν να μείνουν μόνον στην πατρική γη τους. Αναζήτησαν νέα μέρη. Αυτήν την φορά όμως προς την Δύση με αρχηγό τον Εύανδρο, εγγονό του Πάλλαντα. Ο Εύανδρος είχε πατέρα τον θεό Ερμή, που γεννήθηκε στο όρος Κυλλήνη (της Αρκαδίας τότε). Από την Αρκαδία έφερε στην Ιταλία την γραφή, διάφορα μουσικά όργανα όπως τρίγωνα, λύρες και αυλούς. Επίσης υπήρξε εφευρέτης της πολεμικής ασπίδας.

Η εγκατάστασή τους έγινε στην ελληνική Ιταλία, όπου ίδρυσαν πολλές πόλεις. Η πιο σημαντική, το Παλλάντιον, σε έναν από τους επτά λόφους που κτίσθηκε πολύ αργότερα η Ρώμη[6]. Ο Παυσανίας μας λέει ότι το όνομα δόθηκε στην πόλη για να θυμούνται οι άποικοι την γενέτειρά τους, αλλά και τον ιδρυτή της. Επίσης, ο αυτοκράτορας Αντωνίνος ο Πίος ενθυμούμενος ότι η καταγωγή των Ρωμαίων ήταν από την Αρκαδία διέταξε να αναπτυχθεί ξανά το παρηκμασμένο πια από το πέρασμα των πολλών ετών Αρκαδικό Παλλάντιο, αφαιρώντας του μάλιστα την υποχρέωση να πληρώνει φόρους. Οι Αρκάδες πρώτοι οικιστές των επτά λόφων έφεραν στην νέα περιοχή:

- την μουσική,

- την θρησκευτική λατρεία,

- τα ήθη και έθιμα τους. 

Μελετώντας τον Οβίδιο βρίσκουμε μια αναφορά στην μητέρα του σπουδαίου Εύανδρου. Αρχικά λεγόταν Νικοστράτη, προφητεύοντας σαν μάντισσα που ήταν, ότι επάνω στην επτάλοφη πόλη θα εξελισσόταν μια μεγάλη αυτοκρατορία, της δόθηκε το όνομα Καρμεντίνα[7]. Επιστρέφοντας από την Ιβηρία ο Ηρακλής φιλοξενήθηκε στο Παλλάντιον της ιταλικής χερσονήσου από τον Εύανδρο.

Με την πάροδο του χρόνου η ονομασία Παλλάντιο μετατράπηκε σε Παλλάτιον. Μετά την ίδρυση της Ρώμης υπάρχει πια η ονομασία Παλλατινός λόφος, ως ανάμνηση της πρωταρχικής καταγωγής των Ρωμαίων και της αρχαιότερης πόλης επάνω στον λόφο. Τελικά όμως από που προέρχεται η λέξη παλλάτι; Λόγω της τρομερής ακμής της Ρώμης στα χρόνια που μεγάλωνε η αυτοκρατορία της, οι πλούσιοι πολίτες καθώς και αυτοκράτορες διάλεγαν τον Παλλατινό λόφο για να κτίσουν τις πολυτελέστατες επαύλεις τους, διότι υπήρχε εύφορο κλίμα και υπέροχη θέα. Από τον τόσο πλούτο που είχε συσσωρευτεί στον Παλλατινό λόφο κατέληξε στις επόμενες εποχές κάθε λαμπρό κτήριο να λέγεται παλάτι όπως σήμερα πολλά από τα ξενοδοχεία που διατηρούν το όνομα (Pallace). Βέβαια η καταγωγή της λέξης παλλάτι είναι αρκαδική, άρα πανάρχαια αφού προέρχεται από τον ήρωα Πάλλαντα (Πάλλας), που με την παραφθορά της γλώσσας έγινε παλάτι, όπως γράφει ο Γ. Λεκάκης. Μια ερμηνεία που θα μπορούσαμε να δώσουμε για την ετυμολογία της λέξεως είναι η χαρά που παίρνει ο άνθρωπος όταν ζει ζωή άλυπη, με πλούτη σε εξαίσια μέρη. Οι παλμοί αλλάζουν, η καρδιά σκιρτά και πάλλεται από τον γλυκό βίο…

Τέλος, υπήρχε πόλη Παλλαντία και στην Ιβηρία. - ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γ. Λεκάκης "Η αρχαία ελληνική Ιβηρική Χερσόνησος".

Με τα παραπάνω στοιχεία συμπεραίνουμε ότι η περιοχή της Ρώμης πρώτη φορά κατοικήθηκε από τους Αρκάδες (Οίνωτρος, Εύανδρος) πριν ακόμα γίνει η άλωσις της Τροίας και η φυγή των επιζώντων (Αρκάδων) Τρώων με αρχηγό τον Αινεία προς την Ιταλία. Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες και ο λαός τιμούσαν την αρκαδική καταγωγή τους, γεγονός που αποδεικνύει την ελληνική καταγωγή τους. Όλο αυτό το μεγάλο ταξείδι άρχισε από τον ήρωα Πάλλαντα, το Παλλάντιον Αρκαδίας, και κατέληξε στην συνάντηση των απογόνων του Εύανδρου με τους απογόνους του Δάρδανου στους επτά λόφους που θύμιζαν την αλησμόνητη κοινή πατρίδα...

 

ΠΗΓΕΣ: ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.1.2022.

- TLG

- Ab Urbe Condita , 1.5.1

- Antiguidades romanas , i. 31

- ΒΙΡΓΙΛΙΟΣ «ΑΙΝΕΙΑΣ»

- Britannica Encyclopedia λ. «EVANDER».

- ΒΥΖΑΝΤΙΟΣ Στέφ. «ΕΘΝΙΚΑ».

- Escher «Euandros» στο «Paulys Realencyclopaedie der classischen Altertumswissenschaften».

- ΛΕΚΑΚΗΣ Γ. «ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ: ΙΕΡΑ ΝΗΣΟΣ», εκδ. «Ερωδιός», 2006.

Του ιδίου «ΑΠΟΓΟΝΟΙ ΑΡΚΑΔΩΝ ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ», εφημ. «Έθνος της Κυριακής», 20.4.2003.

- ΟΒΙΔΙΟΣ «ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ»

- ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ «ΑΡΚΑΔΙΚΑ».

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Στην μυθολογία βρίσκουμε με το ίδιο όνομα τον Τιτάνα ή γίγαντα Πάλλαντα, υιό του Κριού και της Ευρυβίας, ο οποίος δεν έχει σχέση με τον υιό του Λυκάονος.

[2] Βλ. και Γ. Λεκάκη «Σαμοθράκη, ιερά νήσος», εκδ. Ερωδιός.

[3] Παλλάδιον -α: Αγάλματα που «πέφτουν» από τον Ουρανό (υψιπετή).

[4] ξόανο: ξύλινο ομοίωμα κάποιου θεού η θεάς.

[5] Το Παλλάντιον Αρκαδίας αναφέρεται από τον Παυσανία, τον Στησίχορο, τον Βιργίλιο, κ.ά.

[6] Για την ίδρυση της Ρώμης, ΔΙΑΒΑΣΤΕ και ΕΔΩ.

[7] Στην Ιταλία, η μητέρα του Ευάνδρου, Καρμεντίνα, ήταν μια τοπική θεότητα, που ταυτιζόταν με την θεά Θέμιδα. Ονομαζόταν, εκτός από Νικοστράτη, και Θέλπουσα. Πατέρας της ήταν ο ποταμός Λάδωνας. Το όνομα Καρμεντίνα δείχνει σχέση με την Κάρμη, μητέρα της θεάς Δίκτυννας από την Κρήτη (και αυτό δείχνει την πανάρχαια σχέση Αρκάδων - Κρητών).

Αρκαδες, ιδρυτες εκπολιτιστες Ρωμης, Παλλας, Παλλαντιον, Παλλαδιον θεα Αθηνα, Παλλατινος Λοφος Παλλατι, Βεργετης, μυθος Αρκαδιας Παλας Παλλαντας πρωτος βασιλιας Αρκαδια Λυκαων, ετυμολογια παλλω / παλλομαι > παλληκαρι, παλμος, Παλαντας αρκαδικη παραδοση διδασκαλος δασκαλος Παλλαδα Αλειφηρα, Αλιφηρα Αλειφιρα Αλιφιρα Παυσανια ιερον θεας Αθηνας, ιερο, Χρυση, Αρκας Δαρδανος κατακλυσμος Δαρδανου Σαμοθρακη Ασια, Δαρδανον δαρδανο Δαρδανια, Τροια Ιλος, ιλιον, μυστικο Παλλαντιο ή Παλλαδιο ξοανο προστασια, κακο, αποτροπαικο, Αχαιοι κλοπη, Ελληνες θαυμα Τριπολη, τριπολις ηρωας, Απολλοδωρος, κατακεραυνωση κεραυνος, θεος Διας Ζευς, Νυκτιμος, απατήη ανθρωπινη σαρκα, ανθρωποφαγια, Δυση Ευανδρος, Ερμης, ορος Κυλληνη Κορινθιας, Ιταλια αρχαια γραφη, μουσικα οργανα τριγωνο, λυρα αυλος εφευρετης πολεμικη ασπιδα, ασπις, μουσικο οργανο, ελληνικη επτα λοφοι 7 επταλοφος Ρωμη αποικοι γενετειρα αυτοκρατορας Αντωνινος ο Πιος καταγωγη Ρωμαιων φορος απαλλαγη φορων, οικιστης μουσικη, θρησκεια λατρεια, ηθη και εθιμα Οβιδιος Νικοστρατη, προφητις μαντισσα προφητης μαντης επταλοφη αυτοκρατορια, Καρμεντινα Ιβηρια Ηρακλης φιλοξενια ιταλικη χερσονησος Παλλατιον Παλλατινος παλατι επαυλις κτηριο Pallace palace palas, pallas Ιβηρικη Οινωτρος, Αινειας Ρωμαιοι ΑΙΝΕΙΔΑ, μυθολογια Τιτανας γιγαντας τιταν γιγας, τιτανες, Κριος Ευρυβια Λυκαονας αγαλμα Ουρανος υψιπετες, Στησιχορος, Βιργιλιος, θεοτητα, θεμις Θεμιδα Θελπουσα ποταμος Λαδωνας λαδων, Καρμη, Δικτυννα Κρητη Κρητες, Αθηνα Σωτειρα Ποσειδωνας, Οδυσσευς, ιλιον Σωτηρης ναος μεταμορφωσης Σωτηρος, σωτηρα

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ