Του Γιώργου Λεκάκη
Οι αρχαιολόγοι πρόκειται να
ξαναγράψουν τα βιβλία της ιστορίας της ταρίχευσης, αφού ανακάλυψαν νέα στοιχεία,
που δείχνουν ότι οι αρχαιότερες περιπτώσεις μουμιοποίησης συνέβησαν πριν από
8.000 χρόνια.
Μια νέα ανάλυση φωτογραφιών οδήγησε
επιστήμονες να θεωρήσουν ότι τα αρχαιότερα στοιχεία μουμιοποίησης προήλθαν στην
πραγματικότητα από την Ευρώπη, και όχι από την Αίγυπτο ή την Χιλή, όπως
πίστευαν έως τώρα. Κατά την διάρκεια ανασκαφών, στην δεκαετία του 1960, οι αρχαιολόγοι
ανακάλυψαν 12 αρχαία πτώματα στο Αραπούκο στην κοιλάδα Sado της Πορτογαλίας. Τουλάχιστον
ένα από αυτά τα πτώματα είχε μουμιοποιηθεί. Ίσως για να διευκολυνθεί η μεταφορά
του πριν από την ταφή του.
Στοιχεία υποδηλώνουν ότι και
τα άλλα πτώματα που είχαν θαφτεί στην ίδια τοποθεσία μπορεί να είχαν παρομοίως
διατηρηθεί ως μούμιες. Άρα ίσως αυτή ήταν μια ευρέως διαδεδομένη πρακτική στην
περιοχή.
Η μουμιοποίηση συνδέεται
συνήθως με την αρχαία Αίγυπτο, όπου χρησιμοποιήθηκαν περίπλοκες διαδικασίες
ταφής, πριν από περισσότερα από 4.500 χρόνια. Αλλά οι αρχαιότερες μούμιες, έως
τώρα, είχαν βρεθεί στην έρημο Ατακάμα στην Χιλή, και ήταν 6.000 – 7.000 χρόνων.
Οι αρχαιολόγοι στην
Πορτογαλία κατάφεραν να ανακατασκευάσουν τους χώρους ταφής από φωτογραφίες
Όταν πρόκειται για ζεστές και
ξηρές περιοχές όπως η Αίγυπτος και η έρημος Ατακάμα, η μουμιοποίηση είναι μια
σχετικά απλή διαδικασία. Ωστόσο, είναι γενικά δύσκολο να βρεθούν στοιχεία για
μούμιες στην Ευρώπη, όπου οι πολύ πιο υγρές συνθήκες σημαίνουν ότι οι μουμιοποιημένοι
μαλακοί ιστοί σπάνια διατηρούνται, σύμφωνα με την κ. Rita Peyroteo-Stjerna,
βιοαρχαιολόγο στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα στη Σουηδία.
Αυτές οι ταφές γενικώς συμφωνούν
με το πρότυπο που είναι χαρακτηριστικό των νεκρικών πρακτικών στις κοινότητες
κυνηγών-τροφοσυλλεκτών, αλλά πτυχές της «θεραπείας» του σώματος του νεκρού, της
μεταμόρφωσης και της περιποίησής του, πριν από την ταφή, είναι νέα στοιχεία.
Οι χώροι ταφής, η
μουμιοποίηση και η επακόλουθη ταφή υπερκαμπτωμένων νεκρών ανέπαφων σωμάτων,
υπογραμμίζουν την σημασία τόσο του σώματος, όσο και του τόπου ταφής στον
ευρύτερο χώρο κυνηγών-τροφοσυλλεκτών της νοτιοδυτικής Πορτογαλίας.
Τα οστά των θαμμένων σκελετών
ήταν «υπερκαμπτωμένα», που σημαίνει ότι τα άκρα τους είχαν λυγιστεί πολύ πέρα
από τα φυσικά τους όρια. Αυτό δείχνει ότι μετά τον θάνατο του ατόμου, το σώμα
είχε δεθεί (με σχοινιά;) που έχουν αποσυντεθεί από τότε.
Η ομάδα διαπίστωσε επίσης ότι
τα οστά ήταν σε εξαιρετική κατάσταση, ιδιαίτερα τα μικρά οστά των ποδιών, τα
οποία γενικά αποσυντίθενται εντελώς από τον σκελετό καθώς το σώμα
αποσυντίθεται.
ΠΗΓΗ: «Are these the world's oldest mummies? Human remains uncovered in Portugal date back 8,000 years – 1,000 years older than the previous earliest evidence of mummification», Daily Mail., 7.3.2022. Live Science, 12.3.2022. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 8.3.2022.
- Using new photos, archeologists have analysed human bodies that were
excavated in Sado Valley, Portugal.
- Some of the bodies were buried in bent positions, which may have made it
easier for them to be transported.
- Although the bodies are now just skeletons, the earliest known
mummification practices were at Sado Valley.
- Soft tissue is no longer preserved, meaning that the Sado Valley bodies
are no longer in a mummified state.
- The Chinchorro mummies of northern Chile are currently the oldest in the
world, dating back 7,000 years.
- In comparison, the Egyptians were embalming mummies up to 5,700 years
ago, according to a prior study.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook