Πρόκειται
για μια μυθιστορία αλλά αυτό είναι μόνο το προφανές. Αυτό το μυθιστόρημα έχει
πολλές αναγνώσεις που σε τούτη την ανάλυση θα προσπαθήσουμε να διακρίνουμε τις
σημαντικότερες.
Και πρώτα
απ’ όλα να ξεκινήσουμε από την επιφάνεια του. Είναι μία πολύ ευχάριστη ιστορία
επικής φαντασίας με μεγάλο ενδιαφέρον που σε κρατάει σε ένταση μέχρι το τέλος
της. Μέσα της βρίσκουμε τους παιδικούς μας φόβους που αποκτούν πολλαπλά
ονόματα. Εμείς τους λέγαμε απλά μπαμπούλες αλλά εδώ θα δούμε τρομερά μεταφυσικά
όντα όπως η Μαρικόνα, η Λάμια και άλλα που άπτονται της λαογραφίας μας. Μέσω
των ονομάτων προϊδεάζεται ο αναγνώστης για τις ιδιότητες του περιγραφόμενου
χαρακτήρα.
Εδώ μπαίνουμε στη δεύτερη φάση του
μυθιστορήματος
το οποίο
ξεκινά στην Ξάνθη μια περιοχή με πληθυσμούς διαφόρων θρησκευτικών
προελεύσεων. Οι χριστιανοί συμβιώνουν με
τους μουσουλμάνους σε αγαστή σύμπνοια μιας και ο κοινός εχθρός είναι η φτώχεια
και οι δυσκολίες της ζωής.
Εκεί θα
εμφανιστούν τα πρώτα καλά και κακά πρόσωπα που υπάρχουν στο έργο
το οποίο
κινείται σε δύο επίπεδα. Το πρώτο επίπεδο είναι ο φυσικός καθημερινός κόσμος
όπου οι άνθρωποι ζουν τις δυσκολίες της ζωής τις οποίες οι ήρωες αντιμετωπίζουν
ανάλογα με τον χαρακτήρα τους.
Σε δεύτερο
επίπεδο υπάρχει ένας αιθερικός κόσμος στον οποίο εξελίσσεται μια
άλλη μεταφυσική κι επική ιστορία σε μάχες ανάμεσα
στο καλό και στο κακό.
Εδώ
μπαίνουμε στον τεράστιο χώρο της λαογραφίας όπου θα συναντήσουμε
τους λαϊκούς
μύθους μαζί με τους αφελείς παιδικούς μας φόβους. Το καθημερινό κακό αποκτά
μεταφυσικές διαστάσεις και πολλαπλά ονόματα. Άλλωστε τα ονόματα ήταν πάντα τα
κλειδιά καταπολέμησης του κακού ενώ τα ονόματα του καλού υπήρχαν για τις
επικλήσεις των προστατών Αγίων, Αγγέλων κλπ.
Το όνομα
απάγει το κακό από τις αφηρημένες έννοιες και το καθηλώνει ενώ η μορφή του
δίνει ένα τύπο υλικής υπόστασης έτσι που να μπορεί ο «παθών» να το αναγνωρίσει
για να καλέσει αρωγό του την ανάλογη θεϊκή οντότητα που θα το πολεμήσουν από
κοινού ή ίσως και κάποιον κληρικό για να τελέσει κάποιες επικλήσεις ή κάποιον τύπο εξορκισμού.
Η ιστορία
εξελίσσεται ανελικτικά μαζί με την ηλικία της κεντρικής ηρωίδας Μελιώ
για να
φτάσουμε σ΄ ένα κομβικό σημείο όπου η δράση μεταφέρεται από την Ξάνθη στην
Αθήνα. Εδώ θα πρέπει να σταθούμε εντελώς πραγματιστικά δεδομένου ότι η ιστορία
μας μιλάει για την έναρξη της δημογραφικής καταστροφής της Ελλάδος!
Τις
δεκαετίες του’60 και του ‘70 συντελέστηκε στον τόπο μας το μεγαλύτερο έγκλημα
εις βάρος του λαού μας. Μεταφέρθηκε όλη η οικονομική δραστηριότητα
στην
πρωτεύουσα εξαναγκάζοντας τους κατοίκους της επαρχίας να μετοικίσουν εδώ.
Ότι
παρέμεινε στην επαρχία ήταν αυτό που με κανένα τρόπο δεν μπορούσε να γίνει
στην Αθήνα.
Κατάληξη όλου αυτού είναι η σημερινή κατάσταση όπου ο μισός πληθυσμός βρίσκεται
στην πρωτεύουσα ενώ σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα μένουν
κάποια
επαρχιακά κέντρα που διαθέτουν κόσμο με την αγροτική γη να είναι
σχεδόν
άδεια. Έγκλημα διαρκείας που συντελέστηκε από εξαιρετικά ανήθικους
πολιτικούς
και τους δικτάτορες που κυβερνούσαν εκείνη την εποχή τη χώρα μας.
Επιστρέφουμε
λοιπόν. Η ηρωίδα στην Αθήνα βρίσκει ένα ευρύτερο πεδίο δράσης
και οι
ικανότητες της που ήδη είχαν διαφανεί στην Ξάνθη μεγαλώνουν ενώ γύρω της
κινείται
ένας κόσμος από ανθρώπους διττής ιδιότητας. Είναι πρόσωπα καθημερινά και
ταυτόχρονα σύμμαχοι άγγελοι ή άλλες φωτεινές οντότητες. Από την άλλη το κακό
συγκεντρώνει τις δυνάμεις του για να οδηγηθεί η ιστορία προς την
Μεγάλη
Αναμέτρηση. Η επαρχιώτικη λαογραφία αλλάζει μορφή καθώς μπαίνουμε
πλέον στο
αστικό περιβάλλον και ταυτόχρονα τα πρόσωπα γίνονται από καθημερινά
υπερβατικά.
Νέες οντότητες εμφανίζονται για να πλαισιώσουν το κεντρικό πρόσωπο
με την
κοσμική αλλά και την υπερβατική τους ιδιότητα. Τα ονόματα όλων των ηρώων
προεικάζουν τον θετικό ή τον αρνητικό τους χαρακτήρα ανάλογα με το πρόσωπο και
από ‘κει και πέρα επέρχεται η τελική σύγκρουση με ανάμειξη
όλων των
κοσμικών και μεταφυσικών δυνάμεων.
Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά
Στο έργο στα
σημεία που ο λόγος γίνεται έμμετρος, μπορούμε να διακρίνουμε ένα καθαρά Ομηρικό
ύφος των στίχων της συγγραφέως απόρροια της πολυετούς ενασχόληση της με την
ποίηση και αυτό είναι φανερό τόσο από τις ρίμες της
όσο και από
το ποιητικό ύφος του έργου.
Διακριτός
γίνεται ο Μεφιστοφελικός μονόλογος της Διδούς που διερωτάται για ποιο λόγο ο
Θεός αγαπάει τους ανθρώπους όταν αυτοί φέρονται στο έργο Του με
τόσο ελεεινό
και βάρβαρο τρόπο.
Στο έργο
περιγράφονται πολλά τέρατα τα οποία προέρχονται από την λαϊκή μας παράδοση αλλά
είναι συντεθειμένα με παρόμοια άλλων παραδόσεων όπως εκείνα
της Εβραϊκής
ή της Περσικής και της Αραβικής δαιμονολογίας.
ΕΔΩ θα
πρέπει να προσέξουμε μια μεγάλη διαφορά από την εκκλησιαστική
αντίληψη των
ανθρώπινων φόβων που είναι και το μεγάλο όπλο πειθούς
όλων των
θρησκειών. Εδώ λείπει παντελώς ο φόβος της απώλειας της υλικής
ύπαρξης και
στην θέση του μένει μόνο κίνδυνος της πνευματικής ήττας.
(Το θέμα
είναι έστω και την τελευταία στιγμή να μη χαθεί η Ψυχή)
Επίσης θέλω
να επισημάνω μια διττή αλληγορία: η τελική μάχη μέσα από το δίπολο
σκηνικό των
δύο κόσμων ορατού και υπερβατικού, περιέχει το ισοζύγιο θετικού και αρνητικού
που θα πρέπει να έχει ο κάθε άνθρωπος μέσα του με τη ζυγαριά να γέρνει
αισθητά προς
το θετικό έτσι που να μπορεί να είναι ευεργετικός προς το περιβάλλον
του που στο
μυθιστόρημα επιτίθεται στους ανθρώπους όταν το κακό
χρησιμοποιεί
τον κόσμο εις βάρος μας.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Τον 13ο
Άγγελο θα μπορούσαμε να τον διαβάσουμε με τα μάτια της ψυχής ή με τα μάτια της
καρδιάς γιατί έχει πολύ και από τα δύο. Περισσότερο όμως προβάλλει
το υπέρτατο
αγαθό που έχει δοθεί στον άνθρωπο και είναι η ΑΓΑΠΗ!
Η άδολη,
ασυνόρευτη, ατέρμονη αγάπη που μπορεί να νοιώσει ένας άνθρωπος
όταν πλέον
φτάσει στην θέωση! Οι ήρωες στο τελικό στάδιο της θέωσής τους
καταφέρνουν
να την νοιώσουν και μέσα από αυτή να γίνουν άτρωτοι
και ανίκητοι
που είναι και το τελικό μήνυμα της κάθαρσης του έγου……
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΑΡΙΝΑΣ
ΣΕΪΡΛΗ
Η Μαρίνα
Σεϊρλή γεννήθηκε στην Ξάνθη και είναι
κάτοικος Αθηνών.
Το
βιοποριστικό της επάγγελμα ήταν η Αισθητική που την υπηρέτησε πιστά επί τριάντα
πέντε έτη και ταυτόχρονα διετέλεσε από το 2000-2015 καθηγήτρια αισθητικής στις
σχολές του ΟΑΕΔ.
Το γράψιμο
στάθηκε στενός συνοδοιπόρος σε όλη τη διάρκεια της ζωής της η Μ. Σειρλη σαν ασφαλιστική
δικλείδα της ψυχικής της ισορροπίας και έκφρασης των συναισθηματικών της
αποχρώσεων κι εμπειριών.
Για τον
«Άγγελο» ένα πόνημα που η συγγραφή του
κράτησε δέκα ολόκληρα χρόνια, παρακολούθησε επί δύο χρόνια σεμινάρια με θέμα
τις «Πεμπτοδιαστατικές ενεργειακές Αγγελικές διαδρομές» καθώς επίσης για ένα
χρόνο διδάχθηκε μαθήματα στο «Μικρό Πολυτεχνείο» στο τμήμα της μυθοπλασίας.
Έχει γράψει
επίσης δεκάδες ανέκδοτα ποιήματα και τραγούδια όλων των μουσικών ειδών ένας
άλλος τρόπος έκφρασης που αντλεί από το υποσυνείδητο συναίσθημα σε μία
προσπάθεια εξορκισμού των προσωπικών της δαιμόνων.
Ο «13ος Άγγελος» αποτελεί το πρώτο της μυθιστόρημα ενώ έχει ήδη στα «σκαριά» το δεύτερο με τίτλο «Μοσχομπίζελα και Ορχιδέες» ένας απολογισμός 35 χρόνων Αισθητικής λόγω του άπειρου διαθέσιμου υλικού, καυστικό και γλυκόπικρο χιούμορ που ήταν η ασπίδα της στο εξοντωτικό ψυχικά και σωματικά αυτό λειτούργημα και τις τραγελαφικές καταστάσεις που κλήθηκε ν’ αντιμετωπίσει με σεβασμό, συνέπεια κι εχεμύθεια!
ΠΗΓΗ:
ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 14.4.2022.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook