Αρχαίες ελληνικές πόλεις σε Μαρόκο - Αλγερία – Η Χώρα των Ατλάντων, του Ηρακλή, του Ποσειδώνα, της Αθηνάς, του Τρίτωνα… Με κατοίκηση πριν 2.400.000 χρόνια - του Γ. Λεκάκη

Αρχαίες ελληνικές πόλεις

σε Μαρόκο - Αλγερία

Η Χώρα των Ατλάντων, του Ηρακλή,

του Ποσειδώνα, της Αθηνάς, του Τρίτωνα…

Με κατοίκηση πριν 2.400.000 χρόνια…

Του Γιώργου Λεκάκη 

Η περιοχή όπου βρίσκεται η σύγχρονη χώρα του Μαρόκου[1] κατοικείται τουλάχιστον εδώ και 500.000 χρόνια….[2] Στα κλασσικά χρόνια, η περιοχή ήταν γνωστή ως Μαυριτανία[3] Τιγγιτανή, σε αντιδιαστολή με την Μαυριτανία την Καισαρηνσία / Καισαρησία[4] (Καισαριανή), η οποία ήταν στην έκταση που καλύπτει σήμερα περίπου η Αλγερία.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για το ΜΑΡΟΚΟ, ΕΔΩ.

Με τον αρχαίο όρο Λιβύη, εννοείτο όλη η βόρειος Αφρική, δυτικώτερα της Αιγύπτου. «Της δε Λιβύης αρχομένης από του Ηρακλείου πορθμού, εισιν αι δυο Μαυριτανίαι, δυτικώτερα μεν η Τιγγιτανή, εχομένη δε ταύτης η Καισαρηνσία. Μεθ’ ην η Αφρική, είτα η Κυρηναϊκή Πεντάπολις, είτα η Μαρμαρική, είτα η Αίγυπτος. Υπόκειται δε ταις Μαυριτανίαις η Γαιτουλία».[5]

Στην έκταση του νυν Μαρόκου βρήκαν καταφύγιο οι Βοιωτοί Άτλαντες - ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: Γ. Λεκάκης "Οι 88 πόλεις της αρχαίας Βοιωτίας" - μετά την ήττα τους από την ναυμαχία με τους Αθηναίους. Προς τιμήν τους ονομάσθηκε Άτλας η δεσπόζουσα οροσειρά και Ατλαντικός ο ωκεανός, που πρώτοι αυτοί πέρασαν και διαφέντευαν…

Τους συμπατριώτες του Βοιωτούς Άτλαντες ήρθε να επισκεφθεί ο ημίθεος Ηρακλής. Εδώ πάλεψε με τον γίγαντα Ανταίο[6]. Κατά μία εκδοχή, το Μαρόκο είναι και η χώρα, όπου οι αρχαίοι Έλληνες εντόπιζαν τον μυθικό Κήπο των Εσπερίδων. Σώζονται ακόμη ναοί του Ηρακλέους, του Ορφέα, του Διονύσου, κ.ά.

Οι αρχαίοι Έλληνες έλεγαν πως κατοικούσαν εδώ οι Μαύροι > Μαυρούσιοι > Μαυριτανοί[7]. Οι Μαυριτανοί διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

1) τους Μάζυες ή Μάξυες («προς εσπέρας του Τρίτωνος ποταμού Αύσεων έχονται αροτήρες ήδη Λίβυες καί οικίες νομίζοντες εκτήσθαι, οι τα επί δεξιά των κεφαλέων κομώσι, τα δε επ αριστερά κείρουσι.....»)[8], οι οποίοι ακόμη σήμερα αποκαλούνται παραφρασμένα Ιμαζύροι / Imaziren, και

2) τους Γετούλους - οι οποίοι επίσης παραφρασμένα ακόμη και σήμερα αποκαλούνται Guechtouia (του Ντρα- ελ Μιζάν) και Dietoula (του Μαρόκο).

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΓΑΡΑΜΑΝΤΕΣ, ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΔΩ.

Ο βασιλιάς της ενοποιημένης Μαυριτανίας, ο λόγιος Ιόβας / Ιούβας Β΄ αναπτύσσει τις εξαγωγές πορφύρας, ξύλου, κέδρου και ναυτιλιακών προϊόντων, και η χώρα γίνεται πολύ πλούσια, τόσο ώστε κόβει και δικό της χρυσό νόμισμα! Αναπτύχθηκε ένας λαμπρός αστικός πολιτισμός, επηρεασμένος από τον ελληνικό[9]. Όλα οφείλονταν αναμφίβολα στην προστασία της συζύγου του Ιόβα Β΄, της βασίλισσας Κλεοπάτρας Σελήνης, θυγατέρας του Μάρκου Αντώνιου και της Μακεδονίτισσας, Κλεοπάτρας (Ζ΄). Ο Ιόβας, εξερεύνησε το όρος Υψηλός Άτλας καθώς και την Μαδέρα και τα Κανάρια Νησιά (τότε ονομάζονταν τα Νησιά της Τύχης) και μέρος της Σαχάρας. Αναζήτησε την γενεαλογία του, και βρήκε πως κατάγεται από τον ημίθεο Ηρακλή, ο οποίος είχε φτάσει έως εδώ και είχε κάνει πράγματα και θαύματα, όπως προείπα. Αλλά η χλιδή της αρχαίας Μαυριτανίας, διεγείρει την απληστία της Ρώμης…

Η αρχαία Μαυριτανία χωριζόταν στην Τιγγιτανή και στην Καισαρηνσία.

Εκαταλάμβανε την έκταση των νυν κρατών ΜΑΡΟΚΟ και ΑΛΓΕΡΙΑΣ.

Κατά Κλαύδιο Πτολεμαίο, λοιπόν:

Μαυριτανίας Τιγγιτανῆς θέσις

Μαυρουσία Μαρόκο.

Μαρόκο.

Αφρικής πίναξ α.

Τῆς Μαυριτανίας τῆς Τιγγιτανῆς ἡ μὲν ἀπὸ δυσμῶν πλευρὰ περιορίζεται μέρει τῆς ἐκτὸς θαλάσσης, ἣν καλοῦμεν δυτικὸν Ὠκεανὸν, τῷ ἀπὸ τοῦ Ἡρακλείου πορθμοῦ μέχρις ὄρους τοῦ μείζονος Ἄτλαντος κατὰ περιγραφὴν τοιαύτην·

Κώττης ἄκρον ή Αμπελουσία[10]. «Των δε της οικουμένης θαλασσών τα μήκη και πλάτη τόνδε τον τρόπον έχει: Της μεν καθ’ ημάς θαλάσσης μήκος μ ν, τα από Κώτου, του της Μαυριτανίας Τιγγιτανής άκρου, μέχρι της Ίσσου, στάδιοι εισι δισμύριοι ευ, ήτοι μίλια γτπς, πλάτος δε από Μασσιλίας[11] (επί το πλείστον η Γαλλική θάλασσα ενταύθα προς άρκτους ανακολπούται) επ’ Ιγίλγιλιν κολώνειαν της Μαυριτανίας, στάδια εφ, μίλια δ’ ψλγ».[12]

Ζιλεία ἢ Λιξεία ποταμοῦ ἐκβολαί

Λὶξ / Λιγξ / Λίξος ποταμοῦ ἐκβολαί (και ομώνυμος πόλις – ο πολίτης Λίξος)[13].

Σούβουρ[14] ποταμοῦ ἐκβολαί

Ἐμπορικὸς κόλπος

Σάλα[15] ή Σάλγα ποταμοῦ ἐκβολαί (και πόλις Σάλγας). Το εθνικό Σαλγαίος / Σαλγανός – επίσης σχετικό με Βοιωτία.

Σάλα πόλις

Δούου ἢ Δύου[16] ποταμοῦ ἐκβολαί

Ἄτλας ἐλάττων, ὄρος

Κούσα[17] ποταμοῦ ἐκβολαί

Ῥουσιβὶς λιμήν (νυν Essauira)

Ἀσάμα[18] ποταμοῦ ἐκβολαί

Διοὺρ[19] ποταμοῦ ἐκβολαί

Ἡλίου ὄρος (ή Αντιάτλας όρος)

Μυσοκάρας λιμήν (ή Αυλών[20])

Φθούθ ἢ Θούθ[21] ποταμοῦ ἐκβολαί

Ἡρακλέους ἄκρον[22]

Ταμούσιγα[23]

Οὐσσάδιον ἄκρον[24]

Σούριγα[25]

Οὔνα[26] ποταμοῦ ἐκβολαί

Ἄγνα[27] ποταμοῦ ἐκβολαί

Σάλα[28] ποταμοῦ ἐκβολαί

Ἄτλας μείζων, ὄρος

Ἡ δὲ ἀπὸ ἄρκτων πλευρὰ ὁρίζεται τῷ τε πορθμῷ, ἐν ᾧ ἐστι μετὰ τὸ εἰρημένον ἄκρον,

Τίγγις (της Τίγγεως) / Τίγα[29] - νυν Ταγγέρη - ἡ καὶ Καισάρεια. Η κυριώτερη παράλιος πόλις της Μαυρουσίας. Από αυτήν εκλήθη και η χώρα Τιγγιτανή (Μαυριτανία). Ανατολικώς της Αμπελουσίας ή Κώττης άκρας[30] και επί του πορθμού των Ηρακλείων Στηλών.[31] Κτίσμα, κατά την μυθολογική παράδοση, του βασιλέως της Λιβύης, Ανταίου, υιού του Ποσειδώνος και της Γαίας. Πρωτεύουσα του βασιλείου του Βόκχου / Βάκχου. Ο πολίτης καλείται Τιγγίτης, Τιγγιτανός / Tingitana (η Τιγγιτανή)[32]. Επί Οκταβιανού και Κλαυδίου άκμασεν ως μέγα κέντρο (> Tiugis Colonia) διαμετακομιστικού εμπορίου προς την Ιταλία και την Ισπανία. Αποικίες της ήσαν η Ζήλις και τα Επτά Αδελφών Μνήματα.[33]

Οὐάλωνος / Βάλωνος ποταμοῦ ἐκβολαί

Ἐξίλισσα πόλις

Ἑπτάδελφοι ὄρος[34]

Καὶ τῷ Ἰβηρικῷ πελάγει κατὰ περιγραφὴν τοιαύτην·

Ἀβύλη στήλη

Φοίβου ἄκρα

Λαγάθου (> Ἰαγάθ) ἄκρον

Θαλοῦδα ποταμοῦ ἐκβολαί

Ὀλέαστρον ἄκρον

Ἀκράθ – Ακράτα άκρα χθαμαλή, η δυτική εσχατιά της προβολής του ακρωτηρίου Καξίν (cap Caxine). Εδώ εξετελέσθη, το 1830, η απόβασις του γαλλικού στρατού για την κατάληψη της Αλγερίας.

Ταινιόλογγα Ταινία

Λόγγα

Σηστιαρία ἄκρα

Ῥυσσάδειρον

Μεταγωνίτης, ἄκρον

Μολαχάς / Μολαχὰθ ἢ Μολοχὰθ ποταμοῦ ἐκβολαί

Μαλούα ποταμοῦ ἐκβολαί

Ἡ δὲ ἀνατολικὴ πλευρὰ διορίζεται Μαυριτανίᾳ τῇ Καισαρηνσίᾳ κατὰ μεσημβρινὸν τὸν ἀπὸ τῶν τοῦ Μαλούα ποταμοῦ ἐκβολῶν μέχρι τοῦ πέρατος, οὗ ἡ θέσις ἐπέχει μοίρας, ἡ δὲ μεσημβρινὴ τοῖς παρακειμένοις τοῖς ἐντὸς Λιβύης ἔθνεσι κατὰ τὴν ἐπιζευγνύουσαν τὰ εἰρημένα πέρατα γραμμήν.

Κατέχουσι δὲ τὰς ἐπαρχίας

τὰ μὲν πρὸς τῷ πορθμῷ Μεταγωνῖται,

τὰ δὲ πρὸς τῷ Ἰβηρικῷ πελάγει Σοκόσσιοι ἢ Κοκόσσιοι,

καὶ ὑπ᾽ αὐτοὺς Οὐερουεῖς / Βερουείς,

καὶ ὑπὸ μὲν τὴν Μεταγωνῖτιν χώραν Μάσικες,

εἶτα Οὐέρβικαι, ἢ Οὐέρβεικες / Βέρβικαι, ἢ Βέρβεικες

ὑφ᾽ οὓς Σαλίνσαι,

καὶ Καῦνοι ἢ Καύσινοι,

εἶτα Βακουᾶται,

ὑφ᾽ οὓς Μακανῖται

ὑπὸ δὲ τούτους Οὐερουεῖς / Βερουείς,

Οὔολοι Βόλοι / Βιλιανοὶ ἢ Οὐολουβιλιανοί / Βολουβιλιανοί

εἶτα Ἰαγγαυκανοὶ ἢ Ἀγκαυκανοί,

ὑφ᾽ οὓς Νεκτίβηρες,

εἶτα τὸ Πυῤῥὸν πεδίον, οὗ θέσις

ὑφ᾽ οὓς Ζεγρήνσιοι,

εἶτα Βανιοῦβαι,

καὶ Οὐακουᾶται / Βακουᾶται.

Τὴν δὲ ἀνατολικὴν πλευρὰν κατέχουσι πᾶσαν Μαυρήνσιοι

καὶ μέρος Ἑρπεδιτανῶν.

Ὄρη δέ ἐστιν ὀνομαστὰ ἐν τῇ χώρᾳ,

τό τε καλούμενον Διούρ, οὗ τὸ μέσον ἐπέχει μοίρας

καὶ ἡ Φόκρα, ὄρος ἐκτεινόμενον ἀπὸ τοῦ ἐλάττονος Ἄτλαντος ἐπὶ τὸ Οὐσσάδιον ἢ Ῥυσσάδιρον ἄκρον, ὅ ἐστι παράλιον, καὶ τοῦ Δούρδα ἢ Δούρδου τὰ δυτικώτερα, ὧν θέσις

Πόλεις δέ εἰσι τῆς Τιγγιτανῆς μεσόγειοι αἵδε ἐπίσημοι·

Ζιλία ἢ Ζιλεῖαι

Λίξα

Ὄππινον

Σούβουρ

Βάνασσα

Ταμουσίδα

Σίλδα

Γοντίανα

Βάβα

Πτισκίανα ἢ Πισκίανα

Οὐόβριξ

Οὐολουβιλίς

Ἑρπὶς ἢ Ἐρπίς

Τοκολόσιδα

Τρισιδίς

Μολοχάθ

Βέντα ἢ Κέντα

Γαλαφά

Οἰκάθ ἢ Θικάθ

Δοράθ

Βοκκανὸν ἥμερον

Οὔαλα / Βάλα

Νῆσοι δὲ παράκεινται ἀπὸ δυσμῶν τῆς ἐπαρχίας, ἐν τῇ ἐκτὸς θαλάσσῃ,

Παία / Παίνα / Ταίνα

Ἐρύθεια, Κέρνη και της Ήρας.

Μαυριτανίας Καισαρηνσίας θέσις

νυν ΜΑΡΟΚΟ – ΑΛΓΕΡΙΑ

Η Αλγερία έχει κατοικηθεί πριν από 2.400.000 χρόνια! Στο Ain Boucherit βρέθηκαν πέτρινα αντικείμενα ηλικίας 2.400.000 - 1.900.000 χρόνων – τα αρχαιότερα πέτρινα τεχνουργήματα της Βόρειας Αφρικής! Αποδεικνύουν  ότι οι άνθρωποι κατοικούσαν στις παρυφές της Μεσογείου στην βόρεια Αφρική, πολύ ενωρίτερα από ό,τι έλεγαν μέχρι σήμερα οι επιστήμονες. Επίσης στο Ain Hanech ευρέθησαν επίσης πέτρινα τεχνουργήματα 1.800.000 χρόνων…[35]

Ακόμη, Νεάντερταλ κατασκεύαζαν εργαλεία, χειροπελέκεις ρυθμού Levalloisian και Mousterian πριν 45.000 χρόνια, παρόμοια με αυτά που έχουν βρεθεί στην Ανατολική Μεσόγειο… Στην νυν Αλγερία ανεπτύχθη η υψηλότερη τεχνική εργαλείων της Μέσης Παλαιολιθικής στην Αφρική! Τα εργαλεία αυτής της εποχής, ξεκινώντας περίπου πριν από 32.000 χρόνια, ονομάζονται Aterian (από τον αρχαιολογικό χώρο του Bir el Ater, νότια των Θηβών / Tebessa, όπου και ευρέθησαν για πρώτη φορά… Οι πρώτες «βιομηχανίες» λεπίδων στην Βόρεια Αφρική ονομάζονται των Iberomaurusian (ευρίσκονται κυρίως στην νυν περιοχή Οράν / Oran). Αυτή η «βιομηχανία» φαίνεται να εξαπλώθηκε σε όλες τις παράκτιες περιοχές του Μαρόκου, πριν 17.000 - 12.000 χρόνια.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ για την ΑΛΓΕΡΙΑ, ΕΔΩ.

Ο Ποσειδών, η Αθηνά, ο Τρίτων[36], ο Ηρακλής, κ.ά. αρχαίοι Έλληνες, θεοί και ήρωες, δραστηριοποιήθηκαν (και) εδώ…

Τέλος, ο νεολιθικός πολιτισμός (εξημέρωση ζώων και γεωργία) αναπτύχθηκε στο Μαγκρέμπ της Σαχάρας και της Μεσογείου, ίσως ήδη πριν 13.000 χρόνια. Αυτή η ζωή, που απεικονίζεται πλούσια στις 20.000 χρόνων βραχογραφίες του Tassili n'Ajjer...

Η Αλγερία ελέγετο από τους Αιγυπτίους Λιβύη και οι κάτοικοί της Λίβυες (4^η π.Χ. χιλιετία).

Σε αιγυπτιακό πάπυρο (της 7^ης αιγυπτιακής δυναστείας, 3000 π.X.), αναφέρονται οι Λίβυες υπό την ονομασία Tamahou – όνομα που διασώζεται σήμερα από τους σύγχρονους κάτοικους της Σαχάρας, τους Τουαρέγκ, οι οποιοι ονομάζουν την γλώσσα τους (την βερβερική γλώσσα) με τις ονομασίες tamahoug, tamahag, tamachek. Στην 18^η – 19^η αιγυπτιακή δυναστεία (1000-2000 π.X.) τα αιγυπτιακά χρονικά αναφέρουν διάφορες επιδρομές των Ταμαχού, μεταξύ των οποίων ευρίσκονταν και «λευκοί» άνθρωποι. Οι λευκοί αυτοί, λοιπόν, προφανώς δέν ήσαν αυτόχθονες… Αλλά «διεπεραιώθησαν στην Αφρική εξ Ευρώπης», κατά πάσαν πιθανότητα, όπως αποδεικνύουν δύο σειρές διασωζομένων λειψάνων τους στην βόρεια Αφρική:

- Αφ’ ενός τα μεγαλιθικά μνημεία, ιδίως τα dolmen, έργα της «δολιχοκεφάλου φυλής της Ευρώπης». Απαντώνται πολλά στην Καβυλία, όμοια με τα πολυάριθμα μεγαλιθικά σε Γαλλία. Τα μεγαλιθικά που βρέθηκαν στην Guyotville και την Τζέλφα (Djelfa) είναι κατά τα πάντα όμοια προς τα ανακαλυφθέντα στην Ευρώπη (στο Morbihan, ή Stonehenge, λχ.). Αλλά και παλαιολιθικά εργαλεία, από πυριτόλιθο, όμοια με αυτά που έχουν βρεθεί σε Γαλλία, Ιταλία, Ελβετία.

- Αφ’ ετέρου δε τα ανευρεθέντα στην Αλγερία οστά και, ιδίως, τα κρανία, των οποίων «ο σχηματισμός προδίδει ευρωπαϊκή καταγωγή»…

Η επιμιξία των λευκών Ευρωπαίων και της μελαψής εντοπίας φυλής, εγέννησε τους Βερβέρους – το έθνος των Νουμιδών…

Ακόμη έχουν βρεθεί παλαιολιθικά έργα χαρακτικής επί νωπής αργίλλου, ελεφαντοστού και κελύφους στρουθοκαμήλου. Πολύ ενδιαφέρουσες ζωγραφικές εκδηλώσεις επί βράχων (βραχογραφίες), με προσπάθεια μιμήσεως φυσικών προτύπων (ζώων, ανθρώπων, χορών, κλπ.) πρωτόγονα αγάλματα (βλ. μουσείο του Αλγερίου),  τυμβοειδείς τάφοι (πιθανώς νεολιθικής εποχής), με πιο «αινιγματικό»[37] εκείνον, που λέγεται «τάφος της Χριστιανής», παρά την Tipaza, κ.ά. λείψανα λατρευτικών κτισμάτων…

Ακέφαλο άγαλμα Αφροδίτης (κατ’ απομίμησιν της τεχνοτροπίας του Πραξιτέλους) και άγαλμα του Απόλλωνος (κατ’ απομίμησιν του μεγαλοπρεπούς και ήρεμου ύφους του Φειδία), αμφότερα στο Αρχ. Μουσείο Αλγερίου, δεν χρειάζεται να πω, ποιον πολιτισμό εκπροσωπούν…

Επιστροφή στον Κλ. Πτολεμαίο:

Αφρικής πίναξ α.

Ἡ Μαυριτανία ἡ Καισαρηνσία περιορίζεται, ἀπὸ μὲν δύσεως τῇ εἰρημένῃ πλευρᾷ τῆς Τἰγγιτανῆς Μαυριτανίας, ἀπὸ δὲ ἄρκτων τῷ Σαρδώῳ πελάγει κατὰ τὴν ἀπὸ Μαλούα ποταμοῦ ἐκβολῶν μέχρις Ἀμψάγα ποταμοῦ ἐκβολῶν παράλιον, ἧς ἡ περιγραφὴ ἔχει οὕτως·

μετὰ τὰς τοῦ Μαλούα ποταμοῦ ἐκβολὰς

Μέγα ἀκρωτήριον ια λε

Γυψάρα ἢ Γυψαρία λιμήν, ια γ λδ δ

Σίγα πόλις, κολωνία ιβ λδ γο

Σίγα ποταμοῦ ἐκβολαί ιβ δ λδ γο

Ἀσσάρα ἢ Ἀσσαρὰθ ποταμοῦ ἐκβολαί ιβ λδ

Πόρτος μάγνος / Μέγας Λιμήν ιβ δ λδ

Χυλημὰθ ἢ Χυλιμάθ ποταμοῦ ἐκβολαί ιγ λδ

Βουΐζα ἢ Κούϊζα κολωνία ιγ γ λδ

Θεῶν λιμήν ιγ λγ δ

Ἀρσεναρία κολωνία ιγ γ λγ γ

Καρτέννου ποταμοῦ ἐκβολαί ιδ δ λγ γο

Καρτένναι ἢ Κάρτιννα / Κάρτεννα / Καρήναι ιδ λγ γο

Καρήπουλα ιδ γ λγ γο

Καρκώμη ιε λγ

Λάγνουτον ιε λγ

Ἀπόλλωνος ἄκρον ιε λγ γο

Κάστρα Γερμανῶν ιε γ λγ ιβ

Κανουκκίς ι λγ

Χινάφαλ ἢ Χιναλὰφ ποταμοῦ ἐκβολαί ι γο λγ γ

Ἰὼλ Καισάρεια ιζ λγ γ

Τίπασα ιζ λγ

Οὐΐα / Βία ἢ Ὄνγα ιζ γο λγ

Ἰκόσιον ιη λγ

Σαύου ποταμοῦ ἐκβολαί ιη λγ

Ῥουστόνιον ιη λβ δ

Ῥουσίκιβαρ ιη δ λβ γ.

Μοδούγγα ἢ Μοδοῦγγις ιθ λβ γιβ

Σέρβητος ποταμοῦ ἐκβολαί ιθ λβ γ

Κισσή ιθ δ λβ γ

Ἀδδύμη ἢ Ἀδδήμα κ λβ γ

Ῥουσουκκόραι ἢ Ῥουσοκκόρου κ δ λβ δ

Ἰόμνιον ἢ Ἰόμνυον κ λβ δ

Ῥουσουβησὴρ ἢ Ῥουσουβιρσίρ κ δ λβ γο

Ῥουσαζοῦς κα λβ γο

Οὔαβαρ / Βαβαρ κα λβ

Σάλδαι κολωνία κβ λβ

Νασαύα / Νασάβα ἢ Νασαυάθ ποταμοῦ ἐκβολαί κβ λβ

Χωβὰθ ἢ Χωβάτ κβ γο λβ γ.

Σίσαρος ποταμοῦ ἐκβολαί κγ λβ δ

Ἰαρσάθ κγ γ λβ ιβ

Αὖδον ἄκρον κγ γο λβ δ

Καὶ ἐν Νουμιδικῷ κόλπῳ,

Αὔδου ποταμοῦ ἐκβολαί κγ γ λβ

Ἰγίλγιλι ἢ Ἰγιλγίλει ἢ Ἰγιλγιλεῖ ἢ Ἰγιλγίλη κδ λα δ

Γούλου ποταμοῦ ἐκβολαί κδ γο λα γ

Ἀσισάραθ ἢ Ἀσσαράθ κε λα δ

Ἀμψάγα ποταμοῦ ἐκβολαί κ δ λα δ

αἱ πηγαὶ τοῦ ποταμοῦ κ γ κ·

ἀπὸ δὲ ἀνατολῶν τῇ Ἀφρικῇ κατὰ τὸν Ἀμψάγαν ποταμὸν μέχρι τοῦ πέρατος, οὗ ἡ θέσις ἐπέχει μοίρας κζ γ κ·

ἀπὸ δὲ μεσημβρίας τοῖς ὑποκειμένοις Λιβυκοῖς ἔθνεσι κατὰ τὴν ἐπιζευγνύουσαν ὑπὲρ τὴν Γαιτουλίαν τὰ νότια πέρατα γραμμήν.

Ὄρη δέ ἐστιν ἐν τῇ ἐπαρχίᾳ κατωνομασμένα,

τό τε Δοῦρδον ὄρος, οὗ τὸ μὲν ἀνατολικὸν ἐπέχει μοίρας ιε κθ τὸ δὲ δυτικόν, ὡς εἴρηται, ι κθ,

καὶ τὸ Ζάλακον ὄρος ι λα γ

καὶ τὰ Γάραφα ὄρη ι κη γο

καὶ τὸ Μαδεθούβαδον ἢ Μαλεθούβαλον ὄρος, οὗ τὰ πέρατα ἐπέχει μοίρας ιγ κ γο καὶ ιζ κ

καὶ τὸ Κιννάβα ὄρος ιθ κ

καὶ τὸ Βύρινον ἢ Βύρυν ἢ Ἥρυν ὄρος κ λα

καὶ τὸ Φρούραισον ὄρος, οὗ τὰ πέρατα ἐπέχει μοίρας ιη κη γο καὶ κα κ

καὶ ὁ Γάρας ὄρος κγ κη

καὶ τὸ Οὐάλουα / Βάλουα ὄρος κβ κ

καὶ τοῦ Βουζάρα τὰ δυτικὰ, ὧν θέσις κε κε .

Κατέχουσι δὲ τῆς ἐπαρχίας τὰ μέρη, τὰ μὲν πρὸς δυσμὰς Ἑρπεδιτανοὶ ὑπὸ τὰ καλούμενα Χαλκωρυχεῖα,

ὑφ᾽ οὓς Ταλαδούσιοι,

εἶτα Σωρεοὶ Σῶραι ἢ Σωραιοὶ

ὧν μεσημβρινώτεροι Μασαίσυλοι,

ὑφ᾽ οὓς Δρϋῖται,

εἶτα μετὰ τὸ Δοῦρδον ἢ Δούρδονον ὄρος, Ἠλούλιοι

καὶ Τολῶται,

καὶ Νακμούσιοι μέχρι τῶν Γαράφων ὀρέων.

Τῶν δὲ Ταλαδουσίων εἰσὶν ἀνατολικώτεροι μέχρι τῶν ἐκβολῶν τοῦ Χιναλὰφ ποταμοῦ Μαχούσιοι.

ὑφ᾽ οὓς τὸ Ζάλακον ὄρος

καὶ μετὰ τοῦτο Μάζικες.

εἶτα Βαντουράροι,

καὶ ὑπὸ τὰ Γάραφα ὄρη Ἀκουήνσιοι ἢ Νακουήνσιοι,

καὶ Μυκῆνοι ἢ Μυκίνοι (< Μυκηναίοι)

καὶ Μακκοῦραι ἢ Μακκούρωνες.

καὶ ὑπὲρ μὲν τὸ Κιννάβα ὄρος Ἐνάβασοι ἢ Νάβασοι,

ἀνατολικώτεροι δὲ τοῦ Ζαλάκου ὄρους ἐπὶ θαλάσσῃ Μακχούρηβοι.

ὑφ᾽ οὓς Τουλήνσιοι.

εἶτα Βανίουροι,

ὑφ᾽ οὓς Μαχοῦρες ἢ Μαχούρωνες,

εἶτα Σαλάμψιοι ἢ Σαλάσσιοι, ἢ Σαλαμύσιοι Θαλάσσιοι,

καὶ Μαλχούβιοι.

πάλιν δὲ ἀνατολικώτεροι μὲν τῶν Τουληνσίων

Μουκοῦνοι,

καὶ Χιτοῦαι ἢ Χιτούωνες, μέχρι τοῦ Ἀμψάγα ποταμοῦ,

ὑπὸ δὲ τούτους Κοιδαμούσιοι ἢ Κηδαμούσιοι ἢ Κεδαμούσιοι ἢ Κιδαμούσιοι,

εἶτα Δοῦκαι ἢ Τουδοῦκαι ἢ Τοδούκωνες, παρὰ τὰς πηγὰς τοῦ Ἀμψάγα ποταμοῦ.

Πόλεις δέ εἰσιν ἐν τῇ ἐπαρχίᾳ μεσόγειοι αἵδε·

Οὐασβαρία / Βασβαρία ιβ λδ

Κελαμά ιβ λγ

Οὐρβάρα ιβ γ λγ

Λανιγάρα ιβ λγ

Οὐΐλλα / Βίλλα κώμη . ιβ γο λβ

Ἀτώα ιβ λα

Μνιάρα ιβ γ λγ

Τιμίκη ἢ Τίμικι ιγ γ λγ

Ἀστακιλικίς ιγ γ λγ

Ἀρίνα ιγ λ γ

Ἄριπα ἢ Ῥιτία ιδ λ γ

Οὐικτωρία / Βικτωρία ιδ λγ

Γιγλούη ἢ Γιγλοῦι ιδ λβ

Βουνοβόρα ιδ λα

Οὐάγαι / Βάγαι ιε δ λ δ

Μανλίανα ἢ Μαρλίανα ιε γ κη γ

Ἄπφαρ ιε γο λγ γ

Ὀππιδόνεον ἢ Ὄππιδον νέον κολωνία ι λβ γο

Βοῦρκα ι γ λ δ

Τάῤῥον ι δ λ

Γάῤῥα ι λβ γ

Ζουχάββαρι ἢ Βουχάμβαροι ι γ λβ γο

Ἰράθ ιζ λβ

Τένισσα ιζ γ λα

Λάμιδα ιη λβ γ

Οὐάσανα ἢ Οὐσανά ιη γ λα γο

Κασμάρη ἢ Κασμάρει ἢ Κασμαρεῖ ιη λ γ

Βινσίττα ἢ Βρινσίττα ιη λ γο

Τιγαῦα ἢ Πιγαῦα ἢ Πηγαῦα ἢ Πηγάβα ιη γ λ

Νιγίλγια ιη δ λ δ

Θιστίζιμα ιη κθ

Χίζαλα ἢ Χόζαλα ἢ Χοίζαλα ιη γο λβ

Ὕδατα θερμὰ κολωνία ιη λβ

Φλωρύϊα ἢ Φλωρία ιθ γ λα γο

Ὀππίδιον ιθ λα

Λαβδία ἢ Λαβδεία ἢ Λαύδια ιθ γ κθ γ

Τοῦκκα κ λα

Βαδέα ἢ Βάδεα ἢ Βαδία ἢ Βάδελ κ λ δ

Γάσμαρα ιη λβ γο

Βίδα ἢ Βήδα ἢ Βοήδα κολωνία κ λβ

Σύμοιθα ἢ Σύμειθα ἢ Σύμιθα ἢ Σύμηθα κ γ λβ δ

Θιβινίς κα λα

Ἴζαθα ἢ Ἰζάθα ἢ Ἴζιθα ἢ Ἴζευθα κα λ γ

Αὐξιμὶς ἢ Αὐξημίς κα κθ ·

καὶ παρὰ τὰς τοῦ Φαλμίου ἢ τοῦ Φημίου ἢ τοῦ Φοιμίου ἢ Τοιμφοιβίου ποταμοῦ πηγὰς ὃς συμβάλλει τῷ Σαύῳ / Σάβῳ ποταμῷ,

Σουβούργια κα κη γ

εἶτα πάλιν ἀπ᾽ ἄλλης ἀρχῆς πόλεις αἵδε·

Θουδάκα κ γ λβ γ

Τιγίς κ λβ - και Τίγισις: Πόλις Μαυριτανίας της Καισαρηνσίας, μεταξύ Τουράφιλου και Θουδάκας.[38] Ακόμη και σήμερα έτσι λέγεται: Είναι η σύγχρονη αλγερινή πολίχνη Tizi-Usu της Μεγάλης Καβυλίας, στο ακρωτηρίο Corbelin.

Τουράφιλον κα γ λα δ·

Σούδαυα κβ γ λβ

Τουσιατὰθ ἢ Τουσιάγαθ κβ γ λα

Οὐσσάρα κβ λ γο

Οὐαζαγάδα ἢ Οὐαζατάδα / Βαζαγάδα ἢ Βαζατάδα κβ λ

Αὔζινα κβ κθ γο

Τουβούσουπτος ἢ Τουβούσουππος ἢ Τουβούσιππος κγ γ λα γ

Ῥοβόνδα κγ γ λα γ

Αὐσὼν ἢ Αὖσον κγ λ γο

Ζάραθα ἢ Ζάρατθα κγ λ

Ναβάβουρον κγ λ

Οὐΐτακα κγ δ κθ

Θούβουνα κγ γ κη

Θαμάριθα κγ κζ δ

Αὐγάλα κδ γ λα γ

Σούπτου ἢ Σούππου κδ γ λ δ

Ἴππα ἢ Ἵππα ἢ Ἵππου / Ιππών κδ γ λ

Οὐαμίκεδα ἢ Οὐαμίκαιδα / Βαμίκεδα ἢ Βαμίκαιδα κε λ

Σίτιφα ἢ Σίτιφι ἢ Σήττικι ἢ Σίττικι κολωνία κ κθ γ

Τουμάῤῥα κ κθ

Γερμμίανα κ κη

Πέπια ἢ Παίπια κδ γ κη δ

Οὐεσκεθὴρ ἢ Οὐεσκεθρεῖ ἢ Οὐεσκέθρη ἢ Οὐεσκεθρία / Βεσκεθὴρ ἢ Βεσκεθρεῖ ἢ Βεσκέθρη ἢ Βεσκεθρία κδ κζ

Αἰγαία κ κζ

Τάρουδα κε δ κ

Νῆσος δὲ παράκειται τῇ Ἰουλίᾳ Καισαρείᾳ, ὁμώνυμον αὑτῇ πόλιν ἔχουσα, ἧς θέσις ιζ λγ γο

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Σύχγρονης Ελλάδος περιήγησις». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.4.2008.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Μαρόκο, Μαρόκκο < Marocco < Μαρακές < Marrakesh (μεσαιωνικό λατινικό όνομα της τ. πρωτεύουσας των Αλμοραβιδών και των Αλμοχάδων).

[2] Επίσης, απολιθώματα Homo sapiens που είχαν ανακαλυφθεί στα τέλη της δεκαετίας του 2000 στο Jebel Irhoud, κοντά στην ακτή του Ατλαντικού, είναι 315.000 χρόνων. Στην Ανώτερη Παλαιολιθική, το Μαρόκο ήταν εύφορο, σαν σαβάνα. Εδώ ζούσαν οι Ατέριοι / Aterian και πριν 22.000 χρόνια, οι Ιβηρο-μαυρουσιανοί / Iberomaurusian που είχαν ομοιότητες με τους ιβηρικούς πολιτισμούς και σκελετικές ομοιότητες (βλ. «Mechta-Afalou» και λείψανα Ευρωπαίων Cro-Magnon), οι Beaker, κλπ. πολύ πριν έρθουν οι Καβύλοι / Καβύλιοι και οι Βέρβεροι.

ΠΗΓΕΣ:

- Field Projects – Jebel Irhoud Archived - Department of Human Evolution. Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.

- «Oldest Homo sapiens fossil claim rewrites our species», history News. Nature Magazine, International Weekly Journal of Science.

- Rubella D. «Environmentalism and Pi Paleolithic economies in the Maghreb (c. 20,000 to 5000 B.P.)», στο J. D. Clark & S. A. Brandt (ed.) «From hunters to farmers the causes and consequences of food production in Africa», εκδ. Berkeley, University of California Press, 1984.

[3] Δεν θα πρέπει να συγχέεται με την ομώνυμη σημερινή χώρα της Αφρικής.

[4] Βλ. Μαρκιανός «Περίπλους».

[5] Βλ. Ανωνύμου «Γεωγρ.». 15.1-6.

[6] Βλ. Γ. Λεκάκης «Ο τάφος του γίγαντα Ανταίου στην Mezora, όπου κατοικούσαν Άτλαντες. Ο σκελετός του γίγαντα είχε μήκος 30 μ., κατά Πλούταρχο! Ο τύμβος του κατασκευάσθηκε με το πυθαγόρειο θεώρημα!».

[7] Μαυριτανός, Μαυριτᾶνος / Maure > Μαυριτανῶν χώρα [OCP 59 (1993) 31,43], Μαυρετανῖται [KamAst 3865], Μαυραγανίτας (cod.) > Stam s.v. μαυριτανικός.

[8] Βλ. Ηροδ. IV. 191.

[9] Αλλά και (σε λιγότερο βαθμό) από τον ρωμαϊκό, καρχηδονιακό και τον αιγυπτιακό.

[10] Νυν cape Spartel.

[11] ενν. Μασσαλία, ελληνική αποικία Φωκαέων.

[12] Βλ. Ανων. «Γεωγραφ.». 40.1-8.

[13] Βλ. Στέφ. Βυζ.

[14] νυν παραφρασμένα Σεμπου / Sebou.

[15] νυν ποταμός Bou Regreg, πλησίον της Ραμπάτ / Rabat.

[16] νυν ποταμός Κουμ-Ερ-Ρμπία / Oum Er-Rbia.

[17] νυν ποταμός Tensift, πλησίον του Marrakech.

[18] νυν ποταμός Σους / Sous, πλησίον Agadir.

[19] Νυν Draa.

[20] νυν παραφρασμένα El-Aulun.

[21] Φθούθις / Θούθις, νυν ποταμός Saguia el-Hamra + Oued el Khatt.

[22] Νυν Cape Bojador.

[23] Νυν Dakhla.

[24] Νυν Cape Blanco.

[25] Ziguinchor.

[26] Νυν Geba, πλησίον Bissau.

[27] Νυν Konkoure, πλησίον Conakry.

[28] Νυν Sierra Leone ποταμός Rokel, πλησίον Freetown.

[29] Βλ. Στράβ. ΙΖ, 827

[30] Νυν cape Spartel.

[31] Βλ. Πτολεμ. Δ, α, 5.

[32] Βλ. Μαρκ., Στέφ. Βυζ.

[33] Βρέθηκαν νομίσματα με καρχηδονιακές επιγραφές, καθώς και αυτοκρατορικά των Αυγούστου και Αγρίππα, με νεοκαρχηδονιακές και λατινικές επιγραφές. Ας μην συγχέεται με την (επίσης αρχαία ελληνική) πόλη της Αλγερίας Τιγίδα (βλ. παρακάτω).

[34] Νυν Er Rif.

[35] ΠΗΓΕΣ:

- Sahnouni, et al. «1.9-million- and 2.4-million-year-old artifacts and stone tool–cutmarked bones from Ain Boucherit, Algeria». Στο Science, 362 (6420), 1297–1301, doi:10.1126/science.aau0008, 14.12.2018.

- Sahnouni M.,de Heinzelin J. «The Site of Ain Hanech Revisited: New Investigations at this Lower Pleistocene Site in Northern Algeria» στο Journal of Archaeological Science, 10.5.2013.

- «Research at Ain Hanech, Algeria», στο Stoneageinstitute.org, 12.7.2012.

[36] Σήμερα το αρχαίο άκρον του Τρίτωνος / Τρητόν καλείται cap Bougaroni.

[37] κατά τον Ricard.

[38] Βλ. Πτολεμ. Δ, β, 30.

Αρχαιες ελληνικες πολεις Μαροκο Αλγερια Χωρα Ατλαντες, Ηρακλης, Ποσειδων, θεα Αθηνα, Τριτων πριν 2.400.000 χρονια 500.000 κλασσικα χρονια, Μαυριτανια Τιγγιτανη, Καισαρηνσια / Καισαρησια Καισαριανη Λιβυη, βορεια βορειος Αφρικη Αιγυπτος Ηρακλειος πορθμος Ηρακλειες στηλες, γιβραλταρ Κυρηναικη Πενταπολις, Μαρμαρικη, Γαιτουλια Πενταπολη, Βοιωτοι Ατλαντας, αρχαια ναυμαχια Αθηναιοι Ατλας οροσειρα Ατλαντικος ωκεανος, Βοιωτια ημιθεος γιγαντας Ανταιος αρχαιοι Ελληνες μυθικος Κηπος των Εσπεριδων ναος Ηρακλεους, Ορφεα, Διονυσου, Εσπεριδες ναοι Ηρακλη, Ορφεας, Διονυσος, Εσπερια Ορφευς Μαυροι > Μαυρουσιοι > Μαυριτανοι Μαζυες Μαξυες εσπερα Τριτων ποταμος Αυσεις αροτηρες Λιβυες οικια κεφαλι κεφαλη κομη κομμωση δεξια αριστερα κειρω Ιμαζυροι / Imaziren, Μαζιες Μαξιες Ιμαζιροι, Γετουλοι Γκετουια Γκεχτουια Γκουετουια Γκουεχτουια Guechtouia Ντρα ελ Μιζαν ντιετουλα Dietoula βασιλιας λογιος Ιοβας / Ιουβας Β εξαγωγες πορφυρα, ξυλεια κεδρος ναυτιλιακα προιοντα, πλουσια, χρυσο νομισμα αστικος πολιτισμος, ελληνικος συζυγος βασιλισσα Κλεοπατρα Σεληνη θυγατερα Μαρκος Αντωνιος Μακεδονιτισσα Κλεοπατρα Ζ ορος Υψηλος Ατλας Μαδερα Καναρια Νησια καναριοι Νησοι Τυχης τυχη Σαχαρα γενεαλογια χλιδη απληστια Ρωμη Μακεδονισσα Μακεδονια Κλαυδιος Πτολεμαιοςο δυτικος μειζων Κωττης ακρον ακρο κωττη Αμπελουσια οικουμενη θαλασσες μηκος πλατος καθ’ ημας θαλασσα Κωτου, κωτος κωτη Ισσος σταδια δισμυριοι μιλια Μασσιλια Γαλλικη ανακολπηση Ιγιλγιλις κολωνεια Ζιλειας ζιλιας Λιξειας λιξιας εκβολες, Λιξ / Λιγξ / Λιξος Λιξος Σουβουρ Σουβουρος εμπορικος κολπος, Σαλας Σαλγας ποταμι Σαλγαιος / Σαλγανος Σαλα Δουος η Δυος Διος, ατλας ελαττων, Κουσας ρουσιβις Εσσαουιρα Εσαουιρα Essauira Ασαμας Διουρ Διουρος Ηλιου ηλιος Αντιατλας βουνο, Μυσοκαρας Αυλων Μισοκαρας Αυλωνα, Φθουθ Θουθ Αυλωνας, Φθουθης Θουθης, Ταμουσιγα Ουσσαδιον Ουσσαδιο Ουσαδιον Ουσαδιο, Σουριγα Ουνας Αγνας Τιγγις Τιγα Ταγγερη Καισαρεια παραλιος πολις Αμπελι μυθολογια παραδοση, βασιλευς Ποσειδων Γαια Πρωτευουσα βασιλειο Βοκχος Βακχος πολιτης Τιγγιτης, Τιγγιτανος / Tingitana Τιγγιτανη Οκταβιανος Tiugis Colonia κολονια, κολωνια, διαμετακομιστικο εμποριο Ιταλια Ισπανια αποικιες αποικια Ζηλις Επτα εφτα 7 Αδελφων Μνηματα αδελφια μνημα Ουαλωνας / Βαλωνας Ουαλων / Βαλων Εξιλισσα Επταδελφοι Επταδερφοι Επτα αδελφοι Επτα αδερφοι, Ιβηρικο πελαγος ιβηρικη, ιβηρια, Αβυλη στηλη Φοιβου ακρα φοιβος, Λαγαθου Ιαγαθ Λαγαθος Ιαγαθος ακρον Θαλουδας Ολεαστρον Ολεαστρο, Ακραθ – Ακρατα χθαμαλη, ακρωτηριο Καξιν καπ κειπ cap Caxine 1830, αποβασις αποβαση γαλλικος στρατος καταληψη Αλγεριας, Ταινιολογγα Ταινια Λογγα Σηστιαρια Ρυσσαδειρον, Ρυσσαδειρο, Μεταγωνιτης, Μεταγωνιτη Μεταγωνιτις Μεταγωνιτιδα, Μολαχας / Μολαχαθ Μολοχαθ Μαλουας Μεταγωνιται, Μεταγωνιτες, Σοκοσσιοι Κοκοσσιοι, Σοκοσιοι Κοκοσιοι, Ουερουεις / Βερουεις, Μασικες, Ουερβικαι, Ουερβεικες / Βερβικαι, Βερβεικες Ουερβικες Βερβικες, Σαλινσαι, Σαλινσες, Καυνοι Καυσινοι, Βακουαται, Βακουατες, Μακανιται Μακανιτες, Ουολοι Βολοι / Βιλιανοι Ουολουβιλιανοι / Βολουβιλιανοι, Ιαγγαυκανοι Αγκαυκανοι Νεκτιβηρες, Πυρρον πεδιον, Πυρρο Πυρον Πυρον πεδιο Ζεγρηνσιοι, Βανιουβαι, Βανιουβες, Ουακουαται / Βακουαται, Ουακουατες / Βακουατες, Μαυρηνσιοι, Ερπεδιτανοι ορη Διουρ, Διουρο Διουρον Φοκρα, Ουσσαδιον ρυσσαδιρον Δουρδας Δουρδος πολεις μεσογειοι μεσογειος Ζιλια Ζιλειαι, Ζιλειες, Λιξα Οππινον Οππινο Οπινον Οπινο Σουβουρ Βανασσα Βανασα Ταμουσιδα σιλδα γοντιανα Βαβα Πτισκιανα Πισκιανα Ουοβριξ Βοβριξ Ουολουβιλις Βολουβιλις Ερπις Ερπιδα Τοκολοσιδα, Τρισιδις Βεντα Κεντα, Γαλαφα, Οικαθ Θικαθ Δοραθ Βοκκανον ημερον, Βοκκανο ημερο Οικας Θικας Δορας Βοκανον Βοκανο Ουαλα / Βαλα Παια / Παινα / Ταινα Ερυθεια, 2.500.000 Αιν Μπουτσεριτ Μπουσεριτ Ain Boucherit πετρινα αντικειμενα 1.900.000 2.000.000 αρχαιοτερα πετρινο εργαλεια τεχνουργηματα ανθρωποι Αιν Εν Χανεχ Ain Hanech τεχνουργημα 1.800.000 Νεαντερταλ Νεαντερνταλ χειροπελεκεις χειροπελεκυς ρυθμος Levalloisian Mousterian λεβαλλουα λεβαλουα μουστερια 45.000 Ανατολικη τεχνικη Μεση Παλαιολιθικη 32.000 Aterian αρχαιολογικος χωρος μπιρ ελ Ατερ Bir el Ater, Θηβα θηβαι, θηβες τεμπεσα Tebessa, βιομηχανια λεπιδα ιβερομαυρουσιαν Iberomaurusian ιβερομαυρουσιοι ιβηρομαυρουσιοι περιοχη Οραν / Oran παρακτια 17.000 - 12.000 Τριτωνας θεοι ηρωες, νεολιθικος πολιτισμος νεολιθικη εξημερωση ζωα γεωργια Μαγκρεμπ 13.000 βραχογραφια Tassili n'Ajjer τασσιλι ν' Αζερ τασιλι ατζερ, Αιγυπτιοι 4η πΧ χιλιετια αιγυπτιακος παπυρος 7η αιγυπτιακη δυναστεια 3000 πX Tamahou Τουαρεγκ, γλωσσα βερβερικη tamahoug, tamahag, tamachek 18η – 19η αιγυπτιακη δυναστεια 1000 2000 πX αιγυπτιακα χρονικα επιδρομη Ταμαχου λευκοι ανθρωποι λευκος αυτοχθονες Ευρωπη λειψανα μεγαλιθικα μνημεια, ντολμεν dolmen, εργα δολιχοκεφαλος δολιχοκεφαλη φυλη δολιχοκεφαλιαι Καβυλια, μεγαλιθιο Γαλλια Γκουγιοτβιλ Guyotville Τζελφα Djelfa Morbihan, Stonehenge, μορμπιχαν στοουνχεντζ παλαιολιθικα πυριτολιθος, Ελβετια καβιλια, οστα κρανια, ευρωπαικη καταγωγη οστο κρανιο, επιμιξια Ευρωπαιοι μελαψη Βερβεροι εθνος Νουμιδες, νουμιδια, χαρακτικη νωπη αργιλλος, αργιλος, ελεφαντοστουν κελυφος στρουθοκαμηλος ζωγραφικη βραχος βραχογραφιες μιμηση φυσικο προτυπο χορος πρωτογονο αγαλμα μουσειο του Αλγεριου, Αλγερι, τυμβοειδης ταφος αινιγματικος της Χριστιανης τιπαζα Tipaza, λατρευτικο κτισμα Χριστιανη ακεφαλο αγαλματα Αφροδιτη απομιμηση τεχνοτροπια Πραξιτελης Απολλωνας απολλων μεγαλοπρεπες ηρεμο υφος Φειδιας Αρχαιολογικο Σαρδωο Αμψαγας Μεγα ακρωτηριον Γυψαρα Γυψαρια λιμην, Σιγα Σιγαπολις, Σιγας Ασσαρας Ασσαραθ Πορτος μαγνος / Μεγας Λιμανι Πορτο μαγνο Χυλημαθ Χυλιμαθ Χυλημας Χυλιμας βουιζα Κουιζα Θεων Αρσεναρια Καρτεννος Καρτενναι ἢ Καρτιννα / Καρτεννα / Καρηναι Καρτενος Καρτεναι ἢ Καρτινα / Καρτενα / Καρηνες Καρτενες, Καρτεννες, Καρηπουλα Καρηπολις, Καρηπολη Καρκωμη Λαγνουτον Λαγνουτο Απολλωνος καστρα Γερμανων καστρο Γερμανοι Κανουκκις Κανουκις Χιναφαλ ἢ Χιναλας Ιωλ Καισαρεια Τιπασα Ουια / Βια ἢ ονγα Ικοσιον Ικοσιο Σαυος σαβος, Ρουστονιον Ρουστονιο, Ρουσικιβαρ Μοδουγγα ἢ Μοδουγγις Σερβητος Σερβης Κισση Αδδυμη ἢ Αδδημα Αδυμη ἢ Αδημα, Ρουσουκκοραι ἢ ρουσοκκορου Ρουσουκοραι ρουσοκορου Ρουσουκκορες ἢ ρουσουκορες Ιομνιον ἢ Ιομνυον Ιομνιο Ιομνυο, Ρουσουβησηρ ἢ Ρουσουβιρσιρ Ρουσαζους Ουαβαρ / Βαβαρ Σαλδαι Σαλδες, Νασαυας / Νασαβας ἢ Νασαυαθ Χωβαθ Χωβατ χωβας, σισαρος ιαρσαθ ιαρσας Αυδον Αυδο Νουμιδικος Αυδος Ιγιλγιλι ιγιλγιλει ιγιλγιλει Ιγιλγιλη Γουλος Ασισαραθ Ασσαραθ Ασισαρας Ασσαρας, Αμψαγας πηγες Αμψαγος πηγη Λιβυκος Δουρδον Δουρδο Ζαλακον Ζαλακο Γαραφα Γαραφον Γαραφο Μαδεθουβαδον Μαλεθουβαλον Μαδεθουβαδο Μαλεθουβαλο Κινναβα Κιναβα Βυρινον ἢ Βυρυν Βυρινο Βυρινος Βυριν Ηρυν ηρυς Φρουραισον Φρουραισο Γαρας Ουαλουα / Βαλουα Βουζαρα Χαλκωρυχεια χαλκος, Ταλαδουσιοι, Σωρεοι Σωραι ἢ Σωραιοι, Μασαισυλοι, Δρυιται, Δρυιτες, Δουρδονον ὄΔουρδονον Ηλουλιοι, Τολωται, Τολωτες, Νακμουσιοι Μαχουσιοι, Μαζικες. Βαντουραροι, Ακουηνσιοι ἢ Νακουηνσιοι, Μυκηνοι ἢ Μυκινοι Μυκηναιοι μυκηνες, μυκηναι, Μακκουραι ἢ Μακκουρωνες. Μακουραι ἢ Μακουρωνες. Μακκουρες ἢ Μακουραι Εναβασοι ἢ Ναβασοι, Μακχουρηβοι. Τουληνσιοι. Βανιουροι, Μαχουρες Μαχουρωνες, Σαλαμψιοι ἢ Σαλασσιοι, ἢ Σαλαμυσιοι Θαλασσιοι, Θαλαμψιοι Θαλαμυσιοι Μαλχουβιοι Τουληνσιοι Μουκουνοι Χιτουαι ἢ Χιτουωνες, Χιτουες Κοιδαμουσιοι ἢ Κηδαμουσιοι ἢ Κεδαμουσιοι ἢ Κιδαμουσιοι, Δουκαι Τουδουκαι ἢ Τοδουκωνες, Δουκες Τουδουκες ἢ Τοδουκωναι, Ουασβαρια / Βασβαρια Κελαμα Ουρβαρα Λανιγαρα Ουιλλα / Βιλλα βιλα κωμη Ατωα Μνιαρα Τιμικη ἢ Τιμικι Αστακιλικις Αρινα Αριπα ἢ ριτια ουικτωρια / Βικτωρια Γιγλουη ἢ Γιγλουι Βουνοβορα Ουαγαι / Βαγαι Ουαγες Βαγες μανλιανα Μαρλιανα Απφαρ Απφας Οππιδονεον ἢ Οππιδον Οπιδονεον ἢ Οππιδο Οππιδονειον ἢ Οππιδονειο νεον νεο, Βουρκα βαρκα Ταρρον ταρρο, Ταρον ταρο, Γαρρα γαρα ζουχαββαρι ἢ Βουχαμβαροι ζουχαβαρι ἢ Βουχαμβαρι Ιραθ ιρας Τενισσα τενισα λαμιδα Ουασανα ἢ βασανα Ουσανα Κασμαρη ἢ Κασμαρει ἢ Κασμαρει Βινσιττα Βρινσιττα Βινσιτα Βρινσιτα Τιγαυα Πιγαυα Τιγαβα Πιγαβα Πηγαυα Πηγαβα Νιγιλγια Θιστιζιμα Χιζαλα ἢ Χοζαλα ἢ Χοιζαλα υδατα θερμα Φλωρυια Φλωρια οππίδιον Λαβδια ἢ Λαβδεια ἢ Λαυδια λαυδεια, τουκκα τουκα Βαδεα ἢ Βαδεα Βαδια ἢ Βαδελ Γασμαρα Βιδα ἢ Βηδα ἢ Βοηδα Συμοιθα ἢ Συμειθα ἢ Συμιθα ἢ Συμηθα Θιβινις Ιζαθα ἢ ιζαθα Ιζιθα Ιζευθα Αυξιμις Αυξημις Φαλμιος Φημιος Φοιμιος Τοιμφοιβιος Σουβουργια Θουδακα Τιγις Τιγισις Τουραφιλος Θουδακας αλγερινη πολιχνη Τιζι Ουσου Tizi Usu Μεγαλη Corbelin κορμπελιν, Τουραφιλον Τουραφιλο, Σουδαυα Σουδαβα, Τουσιαταθ ἢ Τουσιαγαθ Τουσιατας ἢ Τουσιαγας Ουσσαρα ουσαρα Ουαζαγαδα ἢ Ουαζαταδα / Βαζαγαδα ἢ Βαζαταδα Αυζινα Τουβουσουπτος ἢ Τουβουσουππος ἢ Τουβουσιππος Τουβουσουπος Ροβονδα Αυσων ἢ Αυσον Ζαραθα ἢ Ζαρατθα Ναβαβουρον Ναβαβουρο Ουιτακα Θουβουνα Θαμαριθα Αυγαλα Σουπτου ἢ Σουππου σουπου Ιππα ἢ Ιππα ἢ Ιππου ιππων ιππωνα, Ουαμικεδα ἢ Ουαμικαιδα / Βαμικεδα ἢ Βαμικαιδα σιτιφα ἢ Σιτιφι ἢ Σηττικι ἢ Σιττικι Σητικι ἢ Σιτικι τουμαρρα τουμαρα Γερμμιανα Γερμιανα, πεπια ἢ Παιπια Ουεσκεθηρ ἢ Ουεσκεθρει ἢ Ουεσκεθρη ἢ Ουεσκεθρια / Βεσκεθηρ ἢ Βεσκεθρει ἢ Βεσκεθρη ἢ Βεσκεθρια Αιγαια ταρουδα Ιουλιᾳ Μαροκκο < Marocco < Μαρακες < Marrakesh Αλμοραβιδες Αλμοχαδες απολιθωμα χομο σαπιενς Homo sapiens τζεμπελ Ιρχουντ Jebel Irhoud, 315.000 Ανωτερη ευφορο, σαβανα Ατεριοι / Ateria 22.000 Ιβηρομαυρουσιανοι ιβηρικος σκελετος Mechta Afalou μεχτα αφαλου κρο μανιον Cro Magnon μπεκερ μπικερ Beaker, Καβυλοι / Καβυλιοι Μαρκιανος Περιπλους Ανωνυμου Γεωγραφια γιγας μεζορα Mezora, Πλουταρχος τυμβος πυθαγορειο θεωρημα πυθαγορας, Μαυριτανος, Μαυρετανιτης Μαυραγανιτης μαυριτανικος Ηροδοτος ρωμαικος, καρχηδονιακος σπαρτελ Spartel Μασσαλια, αποικια Φωκαεις φωκαια Ανωνυμος, Βυζαντιος Σεμπου / Sebou μπου ρεγκρεγκ ρεγκρεκ Bou Regreg, Ραμπατ / Rabat, Κουμ Ερ Ρμπια / Oum Er Rbia, Tensift, τενσιφτ Marrakech μαρρακες, μαρακες Σους / Sous, αγκαντιρ Agadir ντραα Draa El Aulun αυλουν αγαδιρ, Φθουθις / Θουθις, σαγκουια ελ Χαμρα Saguia el Hamra Oued el Khatt κεντ ελ καττ κατ, κχαττ κχατ, Bojador μπογιαντορ, ντακλα Dakhla μπλανκο Blanco ζιγκουιντσορ Ziguinchor γκεμπα Geba, μπισαου μπισσαου Bissau Konkoure, κουνκουρε Conakry κονακρυ κονακρι σιερρα Λεονε Sierra Leone ροκελ Rokel, φριταουν Freetown Στραβων νομισματα καρχηδονιακη επιγραφη αυτοκρατορικο Αυγουστοι Αγριππας, νεοκαρχηδονιακη και λατινικης Τιγιδα καρχηδων καρχηδονα ριφ Rif Τριτωνας / Τρητον Τρητο μπουγκαρονι Bougaroni ρικαρντ Ricard

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ