Του Γιώργου Λεκάκη
Οι οικογένεια Φιλοστράτων - κοινώς οι Φιλόστρατοι - ήταν:
- ο Βέρος, αρχαίος Έλλην σοφιστής
και δραματικός ποιητής (2ος αιώνας μ.Χ.). Έγραψε "Περί κωμωδίας",
- ο υιός του, Φλάβιος επίσης
σοφιστής από την Λήμνο.
- ο πρεσβύτερος ή του
Νερβιανού[2], επίσης αρχαίος Έλλην σοφιστής (2ος αι. μ.Χ.), ο οποίος εδίδαξε εν
Αθήναις, συγγενής των παραπάνω, ευνοούμενος του αυτοκράτορα Καρακάλλα (211 - 217).
Πέθανε στην Λήμνο,
και
- ο Λήμνιος, εγγονός του Φλαβίου. Ο τελευταίος λόγιος από την οικογένεια. Έγραψε δεύτερη σειρά με τίτλο "Εἰκόνες"[3] (δεν σώζεται πλήρως), μεταξύ 250 - 300 μ.Χ. Ίσως να είναι ο ομώνυμος άρχοντας των Αθηνών το 255 μ.Χ
Το βιβλίο με τίτλο «Τάδε ἔνεστιν
ἐν τῷδε τῷ βιβλίῳ: Λουκιανοῦ[1] –
Φιλοστράτου[2] Εἰκόνες[3] – τοῦ αὐτοῦ
ἡρωϊκά – τοῦ αὐτοῦ βίοι σοφιστῶν – Φιλοστράτου νεωτέρου[4] εἰκόνες
– Καλλιστράτου ἐκφράσεις[5]» εξεδόθη
στην Βενετία, από τον Aldus Manutius, το 1503.
Το βιβλίο ήταν folio (297 x
190 χλστ.), 571 [572] σελ.
Ο τίτλος ήταν στα ελληνικά και λατινικά, και είχε ξυλόγραφο τυπογραφικό σήμα στον τίτλο και στο τελευταίο φύλλο.
ΠΗΓΗ: Renouard (Alde), σελ. 39, αρ. 3, Adams L-1602, Brunet, III, στ. 1206, Hoffmann, II, σ. 536, Ahmanson-Murphy, 73, Στάικος (Ἄλδος) 34, Οικονομόπουλος, σελ. 590. Γ. Λεκάκης «Ελληνική Βιβλιογραφία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 6.4.2020.
(*) Επίσης, συνηθιζόταν να εκδίδονται σε έναν τόμο, όλα μαζί τα έργα της οικογενείας των Φιλοστράτων. Λ.χ. το βιβλίο "Τα των φιλοστράτων λειπόμενα άπαντα" [Philostratorum quae supersunt omnia; Vita Apollonii libris VIII, vita sophistarum libris II, heroica imagines priores atque posteriores et epistolae : accessere Apollonii Tyanensis epistolae, Eusebii liber adversus Hieroclem, Callistrati descript. statuarum / omnia ex mss. codd. recensuitnotis perpetuis illustravit, Gottfridus Olearius] (1635-1711), εκδ. Apud Thomam Fritsch, Λειψία / Lipsiae, MDCCIX [=1709]. Φυσική περιγραφή [8], xliii, [1], 987, [1] p.: ill., 36 εκατ. σχήμα 2o. Δίστηλο κείμενο στα ελληνικά και λατινικά.
Αντίτυπο υπάρχει και στην
Βιβλιοθήκη του Μονάχου Βαυαρίας / München, Bayerische Staatsbibliothek (2
A.gr.b. 840 - GND: 118594044).
ΠΗΓΗ: Hoffmann III, 77. Γ. Λεκάκης "Ελληνική βιβλιογραφια".
[1] Πρόκειται για τον γνωστό Λουκιανό (125; - 180 μ.Χ.)
ρήτορα και σατυρικό συγγραφέα του 2ου αι. π.Χ. - δημιουργό του σατυρικού
διαλόγου, από τους σημαντικότερους αττικιστές συγγραφείς της Β΄ Σοφιστικής. Έγραφε
στην ελληνική γλώσσα φυσικά. Ο Λουκιανός εγεννήθη στα Σαμόσατα (εξ ου και
Σαμοσατεύς), πρωτεύουσα της Κομμαγηνής, στον Άνω Ευφράτη της Συρίας.
[2] Ο Φιλόστρατος ο πρεσβύτερος ή Φιλόστρατος του
Νερβιανού ή Φιλόστρατος Γ΄ (2ος αι. μ.Χ.) ήταν αρχαίος Έλλην ρήτωρ και
σοφιστής. Εδίδαξε εν Αθήναις. Ευνοούμενος του αυτοκράτορος Καρακάλλα (211–217).
Πέθανε στην Λήμνο, όπου και έζησε τα τελευταία έτη του βίου του. Γαμβρός του
Φλάβιου Φιλοστράτου, απόγονος του επίσης Λημνιού Φιλόστρατου Βέρου, και παππούς
του Φιλοστράτου του νεώτερου.
Έγραψε:
"Ηρωικός", "Λιθογνωμικόν", "Περί τραγωδίας", "Ρητορικαί
αφορμαί", "Ζητούμενα παρά τοις ρήτορσι", "Περί του
ονόματος", "Πρωτεύς", "Θεατής", 43 τραγωδίες, 14
κωμωδίες, 4 λόγους ελευσινιακούς, πανηγυρικούς λόγους, κ.ά.
[3] Οι «Εικόνες» των Φιλοστράτων θεωρούνται χρήσιμες
πηγές για την ελληνική μυθολογία.
[4] Ο Λούκιος Φλάβιος Φιλόστρατος ή Φιλόστρατος Δ΄ (160/170
- 244/249 μ.Χ.) είναι - μαζί με τον Δίωνα τον Χρυσόστομο - ο κύριος εκπρόσωπος
της Β΄ Σοφιστικής. Αυτοαποκαλείτο Φιλόστρατος ο Αθηναίος, αν και εγεννήθη στην
Λήμνο. Σωζόμενα έργα του «φιλοστρατείου σώματος»:
- «Βίος Απολλωνίου του Τυανέως», στο οποίο χρωστά την φήμη του: 8 βιβλία «Τα εις τον Τυανέα Απολλώνιον».
- «Ηρωικός» (ομοιάζει με
τον Βίον του Απολλωνίου του Τυανέως).
«Βίοι Σοφιστών» σε δύο
βιβλία (26 φιλόσοφοι-σοφιστές - Πρωταγόρας, Αισχίνης, κ.ά. - και 33 ρήτορες).
- «Γυμναστικός» (προτρεπτικός
λόγος για αγώνες, αθλήματα μεθόδους προπονήσεως, κλπ.).
- «Νέρων» (διάλογος όπου
ο φιλόσοφος Μουσιών καταγγέλλει την ύβρι του τυράννου).
- «Επιστολές» (συλλογή 73
επιστολών - ερωτικά παιχνίδια. Η 73η και τελευταία έχει ως αποδέκτη την Ιουλία
Δόμνα και αποτελεί απολογία και υπεράσπιση της σοφιστικής).
[5] Οι περιγραφές – «Εκφράσεις» του Καλλιστράτου θεωρούνται χρήσιμες πηγές για την ελληνική μυθολογία. Από την 6η έκφρασή του, λ.χ. μαθαίνουμε την εικόνα του θεού Καιρού.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook