Του Γιώργου Λεκάκη
Για πρώτη φορά στην
προϊσλαμική πρώιμη περίοδο της τουρκικής ιστορίας, μια επιγραφή που γράφει
«Τούρκος» (συγκεκριμένα «ΤΟΥΡΚΟΠΟΛ –[ ΤΟΥΡΚΟΠΟΥΛΟ] > Τούρκογλου» είναι
γραμμένη στο ελληνικό αλφάβητο!!! Ευρέθη στον ανασκαφικό χώρο της αρχαίας ελληνικής
πόλεως Σόατρα (νυν παραφρασμένα… Σαβάτρα)[1] της Λυκαονίας,
στο Εικόνιο (και όχι... Ικόνιο) της Ανατολίας, στην έκταση που κατέχει νυν η Τουρκία!!!
Η επιγραφή του 10ου
- 11ου αιώνα μ.Χ. αποτελεί απόδειξη τουρκικής παρουσίας στην
Ανατολία πριν από το 1071, είπε ο επί κεφαλής της ανασκαφής, αναπληρωτής
καθηγητής İlker Işık, είπε: «Türkopol σημαίνει Türkoğlu (γιος Τούρκου) στα
τουρκικά. Είναι η πρώτη επιγραφή που βρέθηκε με αυτόν τον τρόπο στην Ανατολία.
«Αυτά είναι στοιχεία που
δείχνουν την παρουσία εκχριστιανισμένων Τούρκων εδώ πριν από την μάχη του
Μάντζικερτ το 1071, δηλαδή πριν έρθει το ισλαμ», είπε.
Οι ανασκαφές πραγματοποιήθηκαν
από το Πανεπιστήμιο Selçuk υπό την διεύθυνση του αναπληρωτή καθηγητή İlker Işık
στην αρχαία πόλη Savatra στην περιοχή Γυαλί / Yaglï / Yağbayat / Yalïbayat της
συνοικίας Karatay.
Ο κ. Işık είπε επίσης: «Η
επιγραφή προήλθε από ένα κάστρο που ανήκει στην αρχαία πόλη Σόατρα. Το κάστρο
αυτό χρησιμοποιήθηκε μέχρι την βυζαντινή περίοδο. Αν κοιτάξουμε το
αρχιτεκτονικό μέρος, πρόκειται για την τμήμα ναού της βυζαντινής περιόδου. Αυτό
είναι ένα αρχιτεκτονικό στοιχείο που συναντάται σε θρησκευτικά κτήρια. Όταν το
βλέπουμε από χρονική άποψη, νομίζουμε ότι συμπίπτει με τον 10ο ή 11ο
αιώνα μ.Χ. Όταν κοιτάμε το περιεχόμενο, ανήκει στους προ-ισλαμ Τούρκους. Αυτό
είναι ένα σημάδι που αποκαλύπτει την ύπαρξη των Τούρκων που ασπάστηκαν τον χριστιανισμό
πριν εξισλαμιστούν. Αυτό συνέβη την βυζαντινή περίοδο», είπε.
Και συνεχίζει: «Η ανακάλυψη
της γραφής ΤΟΥΡΚΟΠΟΛ είναι πολύ σημαντική για εμάς. ΤΟΥΡΚΟΠΟΛ σημαίνει Türkoğlu
στα τουρκικά. Είναι ένας σημαντικός δείκτης που αποδεικνύει την παρουσία
Τούρκων στρατιωτών στον βυζαντινό στρατό. Από αυτή την άποψη, είναι πολύ
σημαντικό για εμάς να πούμε πως και Τούρκοι στάθμευαν εδώ, αυτήν την περίοδο,
και ότι υπήρχαν μέσα και γύρω από την αρχαία πόλη της Σόατρα».
Μιλώντας για τη σημασία της
αρχαίας πόλης της Σόατρα, ο αναπληρωτής καθηγητής Işık συνέχισε: «Πρόκειται για
μια περιοχή στρατιωτικής φρουράς. Το Εθνικό Πάρκο Bozdağ είναι ένα πεδίο προσανατολισμένο
στον άξονα βορρά-νότου, που συνεχίζει από την περιοχή Altınekin μέχρι τα σύνορα
του Karatay. Πραγματοποιήσαμε μια επιφανειακή έρευνα εδώ για 6 χρόνια. Αυτή η
περιοχή, η οποία περιλαμβάνει τα ανατολικά σύνορα του Εικονίου και χρησιμεύει
ως προστατευτικός χώρος, είναι γεμάτη με πολλές κατοικημένες περιοχές που
βρίσκονται τόσο για την διατήρηση της δημόσιας τάξης, όσο και για την
διασφάλιση της ασφάλειας του διερχομένου εμπορίου. Επομένως, μπορούμε να πούμε
ότι είναι ένα μέρος όπου συναντώνται διαφορετικοί πολιτισμοί. Φυσικά, πρόκειται
για μια σημαντική περιοχή από άποψη στρατηγική, σημαντικών δρόμων και
στρατιωτικών αρχηγείων».
Ήδη βέβαια τουρκικά ΜΜΕ
αλλοιώνουν την πρώτη ανακοίνωση, που μιλούσε για ελληνικό αλφάβητο – ΔΕΙΤΕ το
παρακάτω
Ευρέθησαν άλλες δυο επιγραφές,
τουρκικού ενδιαφέροντος, με κείμενα προσευχής, το ένα είναι θρησκευτικό και το
άλλο θεραπευτικό κείμενο για την θεραπεία ασθενειών.
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Η άγνωστη Μ. Ασία». «An inscription containing the Turk name was discovered for the first time in Anatolia», Arkeonews, 4.9.2022. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 4.9.2022.
Επίσης, εδώ ευρέθησαν τάφοι περισσότερων από 40 παιδιών, σε ένα νεκροταφείο του 5ου αιώνα μ.Χ. στην θέση της αρχαίας πόλεως. Το παιδικό νεκροταφείο αποκαλύφθηκε κοντά στα θεμέλια μιας εκκλησίας με ψηφιδωτά δάπεδα. «Συναντήσαμε δύο διαφορετικές τυπολογίες ταφής, όσον αφορά τον προσανατολισμό ανατολής-δύσης, που αποτελούνταν από θαλαμωτούς τάφους και τάφους από κεραμίδια», εδήλωσε ο κ. I. Işik (του Πανεπιστημίου Selçuk). «Εντοπίσαμε ένα παιδικό νεκροταφείο, που αποτελείται κυρίως από μη ενήλικα άτομα, που κυμαίνονται από έμβρυα έως περίπου 13-14 ετών! Μερικοί από τους τάφους περιείχαν τα λείψανα πολλών ανθρώπων», πρόσθεσε. Στις ταφές βρέθηκαν επίσης νομίσματα, δακτυλίδια και σκουλαρίκια. Ο κ. Işik και οι συνεργάτες του θα συνεχίσουν να εξερευνούν την περιοχή.
ΠΗΓΗ: Hurriyet Daily News. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 18.9.2023.
[1] Πολύ λίγα είναι γνωστά για αυτήν την αρχαία ελληνική πόλη
της Λυκαονίας. Αναφέρεται από τον Στράβωνα, τον Πτολεμαίο, τον Ιεροκλή και τον χάρτη
Tabula Peutingeriana.
Το «ελληνική»
τεμηριώνεται και από το πέτρινο αρχαίο θέατρο που έχει βρεθεί σε αυτήν. Μόνο
οι αρχαίες ελληνικές πόλεις είχαν θέατρα, και δη πέτρινα.
Λίγα επίσης και τα
νομίσματά της που έχουν διατηρηθεί. Σε αυτά το όνομά εμφανίζεται ως ΣΟΑΤΡΑ,
ΣΑΒΑΤΡΑ και Sabatra» στον παραπάνω χάρτη.
Η πόλη βρισκόταν σε μια
άνυδρη περιοχή στον εμπορικό δρόμο Λαοδίκειας (Laodicea Combusta νυν
παραφρασμένα… Ladik) προς την Αρχελαΐδα (νυν Aksaray), κοντά στο χωριό
Souverek. Κατά τον W. M. Ramsay 4 ώρες νοτιοδυτικά του Eskil. Σύμφωνα με τον
Müller, κοντά στο Djelil, μεταξύ Obrouklou / Obrouk, και Sultan Khan.
Αναφέρονται δύο επίσκοποι της Σοάτρας: Ο Αριστοφάνης (παρών στην Α' Οικουμενική Σύνοδο της
Κωνσταντινούπολης το 381 μ.Χ.) και ο Ευστάθιος (επί εποχής της Συνόδου
της Χαλκηδόνας, 451, αναφέρεται από τον μητροπολίτη Εικονίου Ονησιφόρο, ο οποίος
υπέγραψε τα Πρακτικά της) – βλ. Le Quien Michel «Dioecesis Asiana», Oriens Christianus
vol. Tomus Primus, Typographia Regia, Παρίσι,
1740. Τα ελληνικά Notitiae episcopatuum αναφέρουν την έδρα
μέχρι τον 13ο αιώνα. Σήμερα, ως Sauatra για τους Ρωμαίους, παραμένει
ρωμαιοκαθολικό τιτουλάριο, suffragan / σουφραγκός (βοηθός επισκόπου) της Αρχιεπισκοπής
Ικονίου, στο ύπουλο παιγνίδι που παίζει το Βατικανό στην περιοχή!... (Όταν κοιμάσαι, άλλος γράφει ιστορία). Η έδρα
ήταν κενή από τις 2.2.1964. Μέχρι τώρα υπήρχαν δύο ιδιοκτήτες: ο καπουτσίνος
André-Marie-Elie Jarosseau, αποστολικός εφημέριος του Galla στην Αιθιοπία και ο
Jean-Maria Mazé, ιεραπόστολος M.E.P., αποστολικός εφημέριος του Hưng Hóa στο
Βιετνάμ – βλ. Γ. Λεκάκης «Η άγνωστη Μ. Ασία».
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook