Οι Άγγλοι έμαθαν το είδος της βιογραφίας από τον Πλούταρχο! Ο Άγγλος που έγραψε τραγωδία για τον Κλεομένη Σπάρτης, τον 17ο αι.! - του Γ. Λεκάκη

Οι Άγγλοι έμαθαν το λογοτεχνικό είδος της βιογραφίας

από τον Πλούταρχο!

Ο Άγγλος που έγραψε τραγωδία

για τον Κλεομένη της Σπάρτης,

τον 17ο αιώνα…

Του Γιώργου Λεκάκη

Ο John Dryden (1631 - 1700) ήταν Άγγλος ποιητής, κριτικός λογοτεχνίας, μεταφραστής και θεατρικός συγγραφέας - ο πρώτος βραβευμένος ποιητής της Αγγλίας (1668)! Σφράγισε την εποχή του, τόσο, που έμεινε γνωστή στους λογοτεχνικούς κύκλους ως «Εποχή του Ντράιντεν». Ο ρομαντικός συγγραφέας sir Walter Scott τον αποκάλεσε «Ο Ένδοξος Ιωάννης / Glorious John».

Η έκδοση του Ντράιντεν των «Βίων»[1] του Πλουτάρχου, το 1683 εισήγαγε την λέξη «βιογραφία» στους Άγγλους αναγνώστες!!!

Το 1692 εξέδωσε και το «1ed Cleomenes Spartan Hero Tragedy Ancient Greece Glorious Rev», μια σπάνια τραγωδία, του 17ου αιώνα, που βασίζεται στην διάσημη βιογραφία του Κλεομένη Γ', βασιλιά της Σπάρτης, του 3^ου αιώνα π.Χ., πάνω στις πληροφορίες του Πλουτάρχου. Ωστόσο, ενώ το περιεχόμενο επικεντρώνεται στην αρχαία Ρώμη. Κατά τον συγγραφέα ήταν ένα «κοινωνικό σχόλιο για την Ένδοξη Επανάσταση». Η πρώτη έκδοση του 1692 εκδόθηκε από τον Tonson.

Ο Ντράιντεν μετέφρασε έργα του Οράτιου, του Ιουβενάλη, του Οβιδίου, του Λουκρήτιου και του Θεόκριτου. Το 1694 άρχισε να εργάζεται στο πιο φιλόδοξο και καθοριστικό έργο του, ως μεταφραστή, τα έργα του Βιργίλιου, τα οποία εξεδόθησαν με συνδρομή, το 1697. Η έκδοση της μετάφρασης του Βιργίλιου ήταν ένα εθνικό γεγονός και απέφερε στον Ντράιντεν το ποσό των 1.400 λιρών! Μετέφρασε την «Αινειάδα» σε δίστιχα, μετατρέποντας τις σχεδόν 10.000 γραμμές του Βιργίλιου σε 13.700! Ο Joseph Addison έγραψε τους (πεζούς) προλόγους για κάθε βιβλίο. Ο William Congreve έλεγξε την μετάφραση σε σχέση με το λατινικό πρωτότυπο. Οι τελευταίες του μεταφράσεις εμφανίστηκαν στον τόμο «Fables Ancient and Modern» (1700**), μια σειρά επεισοδίων από τον Όμηρο, τον Οβίδιο και τον Βοκάκιο, καθώς και εκσυγχρονισμένες προσαρμογές από τον Geoffrey Chaucer, που διανθίζονται με ποιήματα του ίδιου του Dryden.

Τέλος, έγραψε έργα επίσης τα ελληνικού ενδιαφέροντος, παραφράσεις μύθων, έργα:

- «Οιδίπους», τραγωδία (1678 ή 1679/1679), προσαρμογή με τον Nathaniel Lee του Οιδίποδα του Σοφοκλέους.

- «Τρωίλος και Κρεσσίδη / Troilus and Cressida, ή η αλήθεια που βρέθηκε πολύ αργά», τραγωδία, 1679.

- «Alexander's Feast / Η Γιορτή του Αλεξάνδρου» (*), 1697 και 

- «Palamon and Arcite» (**), κ.ά.

ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης «Ελληνική Βιβλιογραφία». ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 17.4.2017.

ΣΗΜΕΙΩΣΙΣ:

---

[1] "Plutarch's Lives Translated From the Greek by Several Hands".

(*) Το έργο του «Η Γιορτή του Αλεξάνδρου – η δύναμη της μουσικής / Alexander's Feast, or the Power of Music» (1697) είναι μια ωδή του Dryden, που εγράφη για να γιορτάσει την «Ημέρα της Αγίας Σεσίλιας». (Ο Ντράιντεν είχε γράψει προηγουμένως μια άλλη σχετική ωδή, με τίτλο «Ένα τραγούδι για την ημέρα της Αγίας Σεσίλιας», για το φεστιβάλ του 1687). Ο Jeremiah Clarke μελοποίησε την αρχική ωδή (αλλά η παρτιτούρα έχει πλέον χαθεί). Περιγράφει την γιορτή που έδωσε ο Μέγας Αλέξανδρος στην περσική πρωτεύουσα, Περσέπολη, μετά την ήττα του Δαρείου, το 331 π.Χ. Ο βάρδος του Αλεξάνδρου, Τιμόθεος, του ψάλλει επαίνους. Τα συναισθήματα του Αλέξανδρου χειραγωγούνται από την ποίηση και την μουσική του βάρδου. Ο Τιμόθεος τον δοξάζει ως θεό, φουσκώνοντας την υπερηφάνεια του Αλεξάνδρου. Στην συνέχεια, τραγουδά τις απολαύσεις του κρασιού, ενθαρρύνοντας τον Αλέξανδρο να πιει. Βλέποντας τον Αλέξανδρο να γίνεται πολύ εκδηλωτικός, τραγουδά για τον θλιβερό θάνατο του Δαρείου. Ο βασιλιάς σιωπά. Στην συνέχεια επαινεί την ομορφιά της εταιρας Θαΐδος, κάνοντας τον Αλέξανδρο να «λυώσει»... Τέλος, ενθαρρύνει αισθήματα θυμού και εκδίκησης, με αποτέλεσμα η Θαΐς και ο Αλέξανδρος να κάψουν το περσικό παλλάτι, ως εκδίκηση για τις προηγούμενες καταστροφές των Περσών κατά της Ελλάδος. Το ποίημα κάνει άλμα στον χρόνο για να περιγράψει την αγία παρθενομάρτυρα Σεσίλια, «εφευρέτη του φωνητικού πλαισίου», που κατά την αγγλικανική / ρωμαιοκαθολική παράδοση υποτίθεται ότι «δημιούργησε το πρώτο μουσικό όργανο» - αν και πέθανε το 230 μ.Χ. !!! - και ότι «καθιέρωσε την χριστιανική ιερή μουσική»!!! - ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γ. Λεκάκης "Τάματα και αναθήματα" και "Μουσικής Μύησις". Το ποίημα καταλήγει ότι ενώ, ο Τιμόθεος «ανύψωσε έναν θνητό στους ουρανούς, έσυρε έναν άγγελο κάτω»…

Το 1683 ιδρύθηκε η Μουσική Εταιρεία Λονδίνου, με σκοπό την ανάθεση και την απόδοση ετησίως μιας ωδής προς τιμήν της Αγίας Σεσίλιας, της προστάτιδος της μουσικής! Η «Γιορτή του Αλέξανδρου» γράφτηκε για το φεστιβάλ του 1697. Ο George Frideric Handel συνέθεσε ένα χορωδιακό έργο, με τον ίδιο τίτλο («Γιορτή του Αλεξάνδρου»), σε λιμπρέττο του Newburgh Hamilton, αλλά βασισμένο στις ωδές του Dryden..

Το έργο «Η Γιορτή του Αλεξάνδρου – η δύναμη της μουσικής / Alexander's Feast, or the Power of Music» εξεδόθη από τον Francis T. Palgrave, το 1875, τον Edward Arnold, το 1904, κ.ά.

ΠΗΓΗ:

- Endicott N. J. «Alexander's Feast», RPO (Representative Poetry Online), Πανεπιστήμιο του Τορόντο/ University of Toronto Libraries, 2022.

- Mambrol Nasrullah «Analysis of John Dryden’s Alexander’s Feast», Literariness: Literary Theory and Criticism, 2020.

(**) Δύο ιππότες ο Παλαίμων και ο Αρσίτης φυλακίζονται από τον Θησέα («δούκα των Αθηνών»), μετά από μάχη. Ο Παλαίμων είναι πιθανόν ξάδερφος του Αρσίτη, τουλάχιστον «αδερφός εν όπλοις», σύμφωνα με τον Dryden. Ο Αρσίτης είναι ιππότης βασιλικού αίματος (καίτοι δεν εξηγείται πλήρως στο κείμενο). Κρατούνται σε ένα υπόγειο από το οποίο μπορούν να δουν σε μια αυλή. Μια μέρα, ο Παλαίμων, ενώ κοιτάζει μέσα από τα κάγκελα του κελλιού του, βλέπει την πριγκήπισσα Αιμιλία (Emily, Emelye ή Emilye), θετή κόρη, ή πιθανώς ανεψιά του βασιλιά. Ο Παλαίμων την ερωτεύεται. Αλλά και ο Αρσίτης δηλώνει την αγάπη του για την Αιμιλία. Ένας από τους φίλους του Αρσίτη παρακαλεί τον Θησέα να ελευθερώσει τον κρατούμενο. Ο Θησεύς συμφωνεί, αλλά διώχνει τον Αρσίτη. Ο ερωτοχτυπημένος ιππότης επιστρέφει, μεταμφιεσμένος σε έναν από τους υπηρέτες του Θησέα. Η ιστορία ξετυλίγεται καθώς κάθε ιππότης υπομένει διαφορετικές προκλήσεις για να αποδείξει την αγάπη του για την Αιμιλία. Εν τω μεταξύ, ο Παλαίμων δραπετεύει και προσποιείται ότι είναι ένας από τους υπηρέτες της Αιμιλίας. Ο Αρσίτης βρίσκει μια μέρα τον Παλαίμονα και οργανώνουν έναν αγώνα για να δουν ποιος θα κερδίσει την Αιμιλία. Στον αγώνα, ο Αρσίτης κερδίζει, αλλά το άλογό του κτυπιέται από ένα βέλος. Έτσι το άλογό του ανατρέπεται και τον συντρίβει. Στο νεκροκρέβατό του, ο Αρσίτης ζητεί συγγνώμη, καθώς κάποτε ήταν τόσο κοντά σαν αδέρφια και τώρα ήταν ερωτευμένοι αντίπαλοι. Ο Αρσίτης λέει στον Παλαίμονα να νυμφευτεί την Αιμιλία και μετά πεθαίνει. Μετά από λίγο, ο Παλαίμων νυμφεύεται την Αιμιλία...

Το έργο «Palamon and Arcite» είναι μέρος του «Fables, Ancient and Modern» του John Dryden που δημοσιεύτηκε το 1700. Μια μετάφραση του «The Knight's Tale» από τα «Canterbury Tales» του Geoffrey Chaucer. Αλλά ο Ντράιντεν επέκτεινε το αρχικό κείμενο με ποιητικά στοιχεία. Η πηγή του παραμυθιού του Chaucer ήταν η «Teseida / Θησεΐδα» του Βοκάκιου (έργο του 1340-1341). Οι 4 κεντρικοί χαρακτήρες παραμένουν ίδιοι, όπως στην ιστορία του Chaucer.

ΠΗΓΗ:

- Dryden J., Chubb P., Chaucer G. «Dryden's Palamon and Arcite: or The Knight's tale from Chaucer» εκδ. The Macmillan company, Νέα Υόρκη, 1899.

 - Chaucer G., Skeat W. W. «The knight's tale: or, Palamon and Arcite», εκδ. Alexander Moring, limited, The De la More press, Λονδίνο, 1904.

αγγλοι βιογραφια Πλουταρχος αγγλος τραγωδια Κλεομενης Σπαρτη 17ος αιωνας μχ, John Dryden 1631 - 1700 ποιητης, κριτικος λογοτεχνια, μεταφραστης θεατρικος συγγραφεας πρωτος βραβευμενος 1668 Εποχη Ντραιντεν ρομαντικος σερ sir Walter Scott σκοτ σκοττ ενδοξος Ιωαννης / Glorious John εκδοσις Βιοι παραλληλοι Πλουταρχου, 1683 βιος αναγνωστες 1692 Cleomenes Spartan Hero Tragedy Ancient Greece Glorious Rev σπανια Κλεομενης Γ, βασιλιας Σπαρτης, 3ος αιωνα πΧ αρχαια Ρωμη κοινωνικο σχολιο ενδοξη Επανασταση πρωτη εκδοση τονσον Tonson μεταφραση Ορατιος, Ιουβεναλης, Οβιδιος Λουκρητιος Θεοκριτος 1694 συνδρομη 1697 εκδοσεις Αινειαδα διστιχο, γραμμη Joseph Addison αντισον πεζος προλογος βιβλιο William Congreve Κονγκριβ λατινικα πρωτοτυπο 1700 ομηρος, Βοκακιος, Geoffrey Chaucer, σωσερ, σοσερ ποιημα εργο Μεγας Αλεξανδρος Alexander's Feast 1697 Θησεας Palamon and Arcite παλαιμων Οιδιπους, τραγωδια 1678 1679 1679, 230 μΧ προσαρμογη Λη Λι, Nathaniel Lee Οιδιποδας Σοφοκλεους Σοφοκλη Σοφοκλης Τρωιλος και Κρεσσιδη Cressida, αληθεια 1679 εργο Η Γιορτη του Αλεξανδρου – η δυναμη της μουσικης / Alexander's Feast, or the Power of Music» 1697 μουσικη ωδη Ημερα της Αγιας Σεσιλιας κλαρκ Clarke μελοποιηση παρτιτουρα εορτη περσικη πρωτευουσα Περσεπολη, ηττα Δαρειος 331 πΧ περσια Περσεπολις, βαρδος Τιμοθεος, επαινος συναισθημα ποιηση δοξα θεος υπερηφανεια τραγουδι απολαυση κρασι ενθαρρυνση ομορφια εταιρα Θαις, θαιδα, θυμος εκδικηση περσικο παλλατι, παλατι καψιμο καταστροφη Περσες Ελλαδα αγια Σεσιλια, εφευρετης εφευρετρια φωνητικο πλαισιο αγγλικη παραδοση δημιουργος πρωτο μουσικό οργανο χριστιανικη ιερη μουσικη θνητος αγγελος 1683 Μουσικη Εταιρεια Λονδινου, αναθεση προστατις της μουσικης προστατης φεστιβαλ George Frideric Handel Χαιντελ Χεντελ χορωδιακο εργο, χορωδια λιμπρεττο χαμιλτον Newburgh Hamilton, ωδες λιμπρετο εκδοσεις παλγκρειβ Francis T. Palgrave, 1875, εκδοση Αρνολντ Edward Arnold, 1904 1687 ιπποτες Παλαιμων Αρσιτης φυλακη Θησεας δουκας των Αθηνων, δουξ μαχη αδερφος εν οπλοις αδελφος ιπποτης βασιλικο αιμα υπογεια αυλη καγκελα κελι κελλι πριγκηπισσα Αιμιλια Emily, Emelye Emilye, θετη κορη, αμιψια ανεψια βασιλευς πριγκιπισσα ερωτας ερως αγαπη κρατουμενος ερωτοχτυπημενος μεταμφιεση αποφυλακιση υπηρετης προκληση δραπετης προσποιηση αγωνας αλογο βελος νεκροκρεβατο συγγνωμη, αδερφια ερωτευμενοι αντιπαλοι γαμος, 1700 παραμυθι Teseida Boccaccio Θησειδα 1340 1341 ρωμαιοκαθολικη ρωμαιοκαθολικοι ρωμαιοκαθολικισμος καθολικη καθολικοι καθολικισμος Saint Cecilia παρθενομαρτυς παρθενομαρτυρας αγγλικανικη εκκλησια

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ