Του Γιώργου Λεκάκη
Στην αρχαία Κορυτό [ή το Κορυτόν[1]],
το μεταγενέστερο Cratishkara > Kratov, Kratovo / Κράτοβο[2]
στα βορειοανατολικά του κρατιδίου των Σκοπίων ευρίσκεται το Cocev Kamen (Τσοτσεβ
Κάμεν / ή αλλιώς Πέτρα του Τσότση / Tsotse's Stone).
 |
Σπηλαιοκόγχες σκαλιστές, που δίνουν εντύπωση προσώπου ανθρώπου. Τις συναντάμε και στην λοιπή αρχαία Θράκη και στην Κρήτη. |
Αντικείμενα και απολιθώματα οστών, που ανακαλύφθηκαν κοντά στο σπήλαιο,
υποδηλώνουν ανθρώπινη παρουσία ήδη από την Παλαιολιθική εποχή.
Ο χώρος χρησίμευε ως σημείο συγκέντρωσης για τελετουργίες θυσίας από την
Νεολιθική, κατά την Εποχή του Χαλκού, σε όλη την αρχαιότητα έως τον Μεσαίωνα,
όπως αποσαφηνίζεται από πληθώρα θραυσμάτων κεραμικής, λίθινων εργαλείων και
θραυσμάτων οστών, που ανακαλύφθηκαν από τις γύρω περιοχές.
Αρκετές σπηλιές και βραχοκαταφύγια είναι διακοσμημένα με βραχογραφίες κόκκινης
απόχρωσης. Η σύγκριση με παρόμοιες τοποθεσίες στην Βουλγαρία και την Ιταλία
υποδηλώνει ότι οι πίνακες είναι πράγματι προϊστορικοί.
Κάτω από το σπήλαιο, υπήρχαν χαραγμένες δύο σειρές στα βράχια, για καθίσματα, τα οποία ενώνονταν με την εξέδρα και σχημάτιζαν κάτι που μοιάζει με πρώιμο θέατρο!
Συζητείται ακόμη η περίπτωση το Cocev Kamen να έχει επίσης χρησιμοποιηθεί και ως αρχαίο αστρονομικό παρατηρητήριο. «Υπάρχουν ορατές επεμβάσεις στην πέτρινη επιφάνεια παντού, με την μορφή σκαλοπατιών, «τεχνητών δεξαμενών», θρόνων και μια μεγάλη σπηλιά αναδιατάχθηκε πλήρως, με ένα μεγάλο μέρος του τοίχου της να σχιστεί, για να γίνει ένας εξώστης / πλατφόρμα, που κοιτάζει τον κοντινό λόφο, η οποία περιέχει μεγάλες φυσικές πέτρες...». Αυτές οι αλλοιώσεις εξυπηρετούσαν τελετουργικούς σκοπούς κατά τις προσφορές σε θεότητες γονιμότητας.
Στην ρωμαϊκή περίοδο, υπήρχε ένας οικισμός με το όνομα Τρανατούρα / Tranatura
- έδρα των τοπικών Αρχών - που ανήκε στην επαρχία της Δαρδανίας. τμήμα της αρχαίας Μοισίας Θράκης, με φημισμένο ορυχείο. Ευρέθησαν
υπολείμματα ρωμαϊκής οχύρωσης, στον λόφο Zdravče kamen, επάνω από την πόλη.
Η Κορυτός την βυζαντινή εποχή ήταν πόλη και κάστρο, επί της οδού Σκόπια[3]
– Στρώμνιτσας (*). Αναφέρεται παραφρασμένα και ως Kurta / Κούρτα, Κούρτι.[4]
Τον Μεσαίωνα ήταν σημαντικό μεταλλευτικό κέντρο (εξορυσσόταν χρυσός, ασήμι, χαλκός, σίδηρος και θείο). Σώζονται υπολείμματα των μεταλλείων, μεγάλος
αριθμός υπογείων σηράγγων και περασμάτων από τα οποία εξορυσσόταν και
μεταφέρονταν το μετάλλευμα…
ΠΗΓΗ: Γ. Λεκάκης "Σύγχρονης Ελλάδος Περιήγησις". ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 7.4.2012.
- Kostić K. N. «Naši novi
gradovi na Jugu», Novi Sad, εκδ.
"Zastava", 1922.
- Magdalino P. «The empire of
Manuel I Komnenos, 1143-1180», σελ. 166.
- «The prehistoric and
protohistoric site of Cocev Kamen», στο «Αίμος / Haemus», 2013.
- «Cocev Kamen - Cave or Rock
Shelter in Macedonia (Fyrom)», στο Megalithic,
23.11.2011.
- «Cocev Kamen (Tsotse's Stone),
the excavation site which joins the grounds for sacrificial rituals, a temple,
painted rock art and a prehistoric observatory» στο Scribd.
[1]
Το όνομα απαντάται ως τοπωνύμιον και στην κυρίως σημερινή Ελλάδα: Κορύτα (στο
Βελιμάχι Αχαΐας), Κορύτες (στα Κάτω Δολιανά Αρκαδίας, στην Τριφυλία Μεσσηνίας,
κ.α.). Γενικώς ο λαός μας λέει κορύτα / κορύτη, κορύτος την ποτίστρα για τα ζώα (ρυτό,
ροή). Γι’ αυτό είναι λάθος η εξαπλουστευμένη γραφή «κορίτα / κορίτη», «κορίτος», κλπ. Η
Κορυτός της Δαρδανίας ήταν σε κοιλάδα με άφθονη ροή.
[2]
Κάποιοι ταυτίζουν την Κορυτό με το νυν Γυριστή / Ǵurište του Ovče Pole / Όβτσε
πόλε (πόλε = πόλη) - βλ. Т. Томоски, «Каде лежел градот „Qorytos“?, Македонија
низ вековите», Градови, тврдини, комуникации, Σκόπια, 1999.
[3]
«μία ημέρα μακριά με τα πόδια από τα Σκόπια».
[4]
Βλ. άραβα γεωγράφο al-Idrisi.
(*) αρχαία ελληνική πόλις Αστραίον > Στρώμνιτσα > Στρούμιτσα ρωμαϊκη Τιβεριούπολις.
ΣΧΟΛΙΑ
ΣΧΟΛΙΑ ΜΕΣΩ Facebook