Αρχαία αλφαβητική γραφή 3.800 χρόνων στην Λαχίδα των Φιλισταίων Κρητών! - του Γ. Λεκάκη

Αρχαία αλφαβητική γραφή

3.800 χρόνων

στην Λαχίδα

των Φιλισταίων Κρητών!

Του Γιώργου Λεκάκη

Η αρχαία Λαχίς[1] - μια αρχαία πόλη των Φιλισταίων Κρητών[2] στην Χνα[3] - έκειτο 10 χλμ. νοτίως της Ελευθερουπόλεως[4]. Στην έκταση που κατέχει το νυν Ισραήλ, στην περιοχή Σεφελά, στην νότια όχθη του ομωνύμου ποταμού Λαχίδα[5]. Αναφέρεται πολλάκις στην Εβραϊκή Βίβλο.

Η κατοίκηση στην Λαχίδα εξεκίνησε κατά την νεολιθική περίοδο της κεραμικής (5500 - 4500 π.Χ.). Έχουν βρεθεί εργαλεία από πυριτόλιθο εκείνης της περιόδου. Αλλά η σημαντική ανάπτυξη εξεκίνησε την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού (3300 - 3000 π.Χ.). Μέχρι το τέλος αυτής της εποχής, η Λαχίς είχε γίνει ένας μεγάλος οικισμός.

Η πόλις ήταν υπήκοος της Αιγύπτου κατά την 18^η δυναστεία (1550 - 1295 π.Χ.). Στην Tell el-Amarna της Αιγύπτου ευρέθη επιστολή[6] - επί πέτρινης πλάκας - του 14ου αιώνα π.Χ. από τον Shipti Ba'al (ηγεμόνα της Λαχίδος), ο οποίος καθησυχάζει τον Αιγύπτιο φαραώ Αμενχοτέπ Γ΄ ή τον υιό του, Ακενατόν, για την πίστη του… Επλήρωνε φόρο εις ειδη. Επί της 20ής Δυναστείας της Αιγύπτου (1186 – 1069 π.Χ.), η Αιγυπτιακή Αυτοκρατορία άρχισε να χάνει τον έλεγχό της στην Νότια Μέση Ανατολή. Κατά την άλωσή της υπό του Ιησού του Ναυή, εβασίλευε σε αυτήν ο Ιαφιά. Κατέφυγε στο σπήλαιο Μασεδά της Χεβρώνος, όπου συνελήφθη και απαγχονίσθηκε, η δε πόλις επιδικάσθη στην φυλή του Ιούδα. Ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του βασιλείου του Ιούδα, «στις πεδινές περιοχές της Ιουδαίας». Ο Ιεροβοάμ την οχύρωσε.

Ενώ η Λαχίς είχε ευημερήσει υπό την αιγυπτιακή ηγεμονία, κατεστράφη ολοσχερώς από πυρκαγιά γύρω στο 1150 π.Χ. Ξανακτίσθηκε και κοσμήθηκε με δύο ναούς. Ωστόσο, ο οικισμός αυτός ξανακαταστράφηκε σύντομα, από νέα πυρκαγιά γύρω στο 1130 π.Χ. Στην συνέχεια, η τοποθεσία παρέμεινε αραιά κατειλημμένη για μεγάλο χρονικό διάστημα (Επίπεδο V). Είναι οι εποχές, που - επισήμως - καταφτάνουν στην περιοχή οι Έλληνες, από το Αιγαίο, την Κρήτη, την Κύπρο, κ.α. και λέγονται παραπλανητικώς «λαοί της Θάλασσας» - αν και οι Έλληνες ήταν στην περιοχή πολύ αρχαιότερα. 

'Εντονη επίδραση από τον μυκηναϊκό ελληνικό κόσμο...

Στο ανασκαφικό επίπεδο 1 τα ευρήματα σχετίζονται με την Ελλάδα. Έχουν βρεθεί ακόμη και τα περίφημα βιολόσχημα κυκλαδικά ειδώλια και απανθρακωμένοι σπόροι του φυτού τριγωνέλλα η ελληνική[7], Εποχής του Χαλκού.[8] (Είναι γνωστή η αρχαία μεταφορά φυτών και δένδρων από την Ελλάδα προς την Μέση Ανατολή).

Στην Λαχίδα εδολοφονήθη ο βασιλιάς του Ιούδα, Αμασίας (767 π.Χ.) υπό των συνωμοτών.

Η πόλις πολιορκήθηκε και κατακτήθηκε από τους Νεο-Ασσύριους (701 π.Χ.), ένα γεγονός που απεικονίζεται περίφημα στα Ανάγλυφα της Λαχίδος - νυν στο… Βρετανικό Μουσείο! Η αρχαία Λαχίς κατεστράφη υπό του Ναβουχοδονόσωρος.

Μια από τις επιστολές[9] της Λαχίδος, που γράφτηκε το 597 - 587 π.Χ., προειδοποιεί για την επικείμενη καταστροφή της Βαβυλωνίας – θεωρείται προφητεία για την έλευση του Μ. Αλεξάνδρου. Σε αυτήν αναφέρεται η Ελευθερόπολις / Azekah[10]. Η Λαχίς και η Αζεκά / Αζεκή ήταν οι δύο τελευταίες πόλεις της Ιουδαίας που έπεσαν πριν από την κατάκτηση της Ιερουσαλήμ.[11]

Οι Αχαιμενίδες κτίζουν έναν μεγάλο βωμό για Ηλιακό Ναό και μετά η περιοχή έπεσε στα χέρια του Μεγάλου Αλεξάνδρου…

Η νυν πόλις με αυτό το όνομα, γνωστή ως Tel Lachish ή Tell[12] ed-Duweir έχει ταυτιστεί με την βιβλική Λαχίδα. Σήμερα, είναι ένα ισραηλινό εθνικό πάρκο που λειτουργεί και συντηρείται από την Αρχή Φύσης και Πάρκων του Ισραήλ, το οποίο ιδρύθηκε σε εδάφη του ερημωμένου παλαιστινιακού χωριού Qobebet Ibn ‘Awwad, που ήταν βόρεια της Λαχίδος.

Είναι γνωστές γραπτές αναφορές εμπορίου μεταξύ μινωικής Κρήτης και Συρίας το 1764 π.Χ.[13].

Τώρα, σε μια διπλής χρήσεως κτένα από ελεφαντόδοντο (αρχική εικόνα) – που φέρει 14 δόντια για ψείρες και τα αυγά τους, και 6 μεγαλύτερα δόντια για τα μπερδεμένα μαλλιά – η οποία πιστεύεται ότι κατασκευάσθηκε γύρω στο 1700 π.Χ. ανακαλύφθηκε η αρχαιότερη γνωστή πρόταση στην Μέση Ανατολή, γραμμένη στο («χαναανίτικο») αλφάβητο, που πολύ εύκολα διαπιστώνει κανείς πως δεν είναι γραμμένη στο φοινικικό συλλαβάριο, αλλά διακρίνονται ελληνικά γράμματα, όπως αυτά διεδόθησαν από τους Κρήτες Φιλισταίους (> Παλαιστινίους[14]) στην περιοχή. – ΔΙΑΒΑΣΤΕ επίσης: ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ: «Ελληνικό ήταν το πρώτο Αλφάβητο - Δεν πήραμε ποτέ το σημιτικό "φοινικικό συλλαβάριο"» και βιβλίο του «Ελληνικό Αλφάβητο», εκδ. Πελασγός, 2022. Γράφει: «Μακάρι αυτός ο χαυλιόδοντας να ξεριζώσει τις ψείρες των μαλλιών και της γενειάδας». 

Σημειώνω πως στην Λαχίδα / Tel Lachish ευρέθη και επιγραφή του 15ου αιώνα π.Χ.[15]

ΠΗΓΗ: I. Sample «Oldest known sentence written in first alphabet discovered – on a head-lice comb - Timeless fret over hygiene picked out on engraved Bronze age comb from ancient kingdom of Judah», Guardian, 9.11.2022. RT. ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, 10.11.2022.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

- Arnold B. T., Hess R. S. «Ancient Israel's History: An Introduction to Issues and Sources. Baker Academic. σελ. 152, 2014.

- Asheri David, Lloyd Alan, Corcella Aldo «A Commentary on Herodotus, Books 1–4», εκδ. Oxford University Press, Οξφόρδη, 2007.

- Βιβλίο του Μιχαία.

- Brug J. Fr. «A Literary and Archaeological Study of the Philistines», British Archaeological Reports, σελ. 41, 1978.

- Cook Fr. Ch. «The Holy Bible According to the Authorized Version (A.D. 1611): With an Explanatory & Critical Commentary & a Revision of the Translation», by Bishops & Other Clergy of the Anglican Church, εκδ. Scribner, Armstrong & Company, 1875.

- Dvorjetski E. «Leisure, Pleasure and Healing: Spa Culture and Medicine in Ancient Eastern Mediterranean» εκδ. BRILL, 2007.

- Ιερώνυμος άγιος / Jerome Saint «Saint Jerome's Hebrew Questions on Genesis», εκδ. Clarendon Press, 1995.

- King Ph. J. «Why Lachish Matters», στο Biblical Archaeology Review. 31 (4), Αύγ. 2005.

- Young I., Rezetko R. «Linguistic Dating of Biblical Texts», Vol. 1, εκδ. Routledge. σελ. 287, 2016.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

---

[1] Λαχίς ή Λαχείς ή Λάχεισα > Lachish, Lakišu, Lakiša, Lachis, Laquis. Ίσως να ταυτίζεται με την Λασά ή Δασά / Lasha / Lesa - βλ. Welhausen, βιβλίο της Γένεσης, Μετάφραση των Εβδομήκοντα – η οποία ίσως να ταυτίζεται με την επίσης αρχαία ελληνική πόλη Καλλιρρόη βλ. άγιος Ιερώνυμος και εβραϊκές πηγές.

[2] Θραύσματα κεραμικής του 1500 - 1000 π.Χ. βρέθηκαν να φέρουν επιγραφές των Φιλισταίων ήταν σε «μη σημιτικές γλώσσες», και στο λεγόμενο «Κυπρομινωικό συλλαβάριο» - βλ. Romey Kr. "Discovery of Philistine Cemetery May Solve Biblical Mystery", National Geographic, 2016 και «Archaeologists find first-ever Philistine cemetery in Israel», Haaretz 11.9.2020.

[3] Χνας (βλ. Εκαταίος ) > Khna, Canaan, Kənáʿan, Kənāʿan, Khanaan / Χαναάν ή Καναάν ή Κναναάν ήταν περιοχή που εκτεινόταν στις εκτάσεις που κατέχουν νυν Ισραήλ, Παλαιστίνη, Δυτική Όχθη, δυτική Ιορδανία, νότια Συρία και Λίβανος έως τα σύνορα της Τουρκίας. Οι κάτοικοί της Χαναναίοι.

[4] Βλ. Conder και Kitchener, Σωζόμενος (Rel. Pal., σελ. 753).

[5] Στις εκβολές του στην Μεσόγειο έκειτο η ελληνική πόλις Άζωτος.

[6] Amarna EA 330, Βρετανικό Μουσείο.

[7] Trigonella foenum-graec ή τριγωνίσκος, τήλιδα, τήλις, τηντιλίδα, τηντιλίνα, τήλι, «χόρτο των Ελλήνων», «ελληνικό σανό», «ελληνικός σανός», μοσχοσίταρο, αιγόκερας, βούκερας, γραικόχορτο, «ελληνικό τριφύλλι», νυχάκι, στροφίλι, χέλμπα ή τσιμένι - αγγλ. fenugreek).

[8] Αλλά και στο Tell Halal του Ιράκ (του 4000 π.Χ.) και στον τάφο του Τουταγχαμών!

[9] Η κεραμική επιγραφή βρίσκεται στο Μουσείο του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ.

[10] συρ. Hewarta, ελλ. Άγιος Ζαχαρίας, όπου πιθανώς έγινε η Μάχη των Μακκαβαίων με τους Έλληνες. – βλ. Donner, s.v. Beth Zachar[ias] (ελλ.: ΒΕΘΖΑΧΑΡ[ΊΟΥ]), 1995. Και Επιφάνιος «Σχετικά με Ονόματα Τόπων», 64, 1935.

[11] Ιερεμίας 34:7. Όστρακα που βρέθηκαν κοντά στην Λαχίδα, καταγράφουν γεγονότα πριν από την τελική κατάληψη της Ιερουσαλήμ, από τον Ναβουχοδονόσορα Β΄ και την βαβυλωνιακή αιχμαλωσία τον 6^ο αιώνα π.Χ.

[12] tell = ερείπιο.

[13] Μ. Τσικριτσής «Γραπτές αναφορές εμπορίου μεταξύ Μινωικής Κρήτης και Βασιλείου Μαρί Συρίας το 1764 π.Χ.».

[14] Ο Παλαιστίνιος ηγέτης Γιάσερ Αραφάτ κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, εδήλωσε, στις 15.12.1981: «Εμείς οι Παλαιστίνιοι καταγόμαστε από την Κρήτη. Φύγαμε από την Κρήτη και πήγαμε στην Παλαιστίνη. Ξαναγυρίσαμε στην Κρήτη και ξαναφύγαμε από την Κρήτη και ξαναπήγαμε και εγκατασταθήκαμε μονίμως στην Παλαιστίνη…» - βλ. «Η κρητική καταγωγή των Φιλισταίων (αρχαίων Παλαιστινίων)», «Αγώνας της Κρήτης», 1.11.2019.

[15] Βλ. Felix Höflmayer et.al «Early alphabetic writing in the ancient Near East: the ‘missing link’ from Tel Lachish», Antiquity, Volume 95, Issue 381, Ιούν. 2021 , σελ. 705 – 719, DOI: https://doi.org/10.15184/aqy.2020.157, εκδ. Cambridge University Press, Καίμπριτζ, 15.4.2021.

Αρχαια αλφαβητικη γραφη 3.800 χρονια πριν Λαχιδα Λαχις πολη Φιλισταιοι αρχαιοι Κρητες Χνας Ελευθερουπολη Ισραηλ, Σεφελα / Shephelah, οχθη ποταμος Εβραικη Βιβλος, Ελευθερουπολις εβραιοι, κατοικηση νεολιθικη περιοδος κεραμικη 5500 - 4500 πΧ εργαλεια πυριτολιθος Πρωιμη Εποχη του Χαλκου 3300 - 3000 οικισμος εποχη 7.500 - 6.500 5.300 - 5.000 πολις υπηκοος Αιγυπτος 18η δυναστεια αιγυπτου 1550 - 1295 φορος εις ειδη ειδος 20η 1186 – 1069 Αιγυπτιακη Αυτοκρατορια εγγυς Μεση Ανατολη αλωση Ιησους του Ναυη, ναυι βασιλιας Ιαφια σπηλαιο Μασεδα Χεβρωνα, απαγχονισμος φυλη του Ιουδα Ιουδαια, Ιεροβοαμ οχυρο Χεβρων Ιουδας Tell el Amarna τελλ ελ αμαρνα επιστολη πετρινη πλακα 14ος αιωνας 16ος 13ος 12ος 11ος Shipti Baal σιπτι βααλ μπααλ ηγεμονας Αιγυπτιος φαραω Αμενχοτεπ Γ Amenhotep III Ακενατεν / Akhenaten, Ακενατον αιγυπτιακη ηγεμονια, πυρκαγια 1150 ναος πυρκαια 1130 Ελληνες, Αιγαιο, Κρητη, Κυπρος, λαοι της Θαλασσας ευρημα Ελλαδα βιολοσχημα κυκλαδικα ειδωλια απανθρακωμενοι σποροι φυτο τριγωνελλα η ελληνικη φυτα ευρηματα Ελλας βιολοσχημο βιολι κυκλαδικο ειδωλιο απανθρακωμενος σπορος φυτο τριγωνελα δολοφονια βασιλευς Αμασιας 8ος 767 συνωμοσια πολιορκια ΝεοΑσσυριοι 701 αναγλυφα της Λαχιδος Βρετανικο Μουσειο Ναβουχοδονοσωρας Ασσυριοι αναγλυφο Ναβουχοδονοσωρ, Ασσυρια επιστολες 597 - 587 6ος προειδοποιηση καταστροφη Βαβυλωνια προφητεια ελευση μαντεια Μεγας Αλεξανδρος Ελευθεροπολις / Azekah Αζεκα / Αζεκη Ιερουσαλημ Αχαιμενιδες βωμος θεος ηλιος Ηλιακος Ναοι Tel Lachish ή Tell ed-Duweir εντ Ντουβειρ βιβλικη ισραηλινο εθνικο παρκο ερημο παλαιστινιακο χωριο κομπομπετ ιμπν Αβαντ Qobebet Ibn Awwad, γραπτη αναφορα εμποριο Μινωικη Κρητη Συρια 18ος 1764 Τσικριτσης διπλη χρηση χτενα κτενα ελεφαντοδοντο δοντια ψειρα αυγο ψειρας δοντι μαλλια μαλλι 1700 αρχαιοτερη γνωστη προταση χαναανιτικο φοινικικο συλλαβαριο, φοινικες ελληνικα γραμματα, Κρητες Φιλισταιοι Παλαιστινιοι ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ Ελληνικο πρωτο Αλφαβητα σημιτικο χαυλιοδοντας γενι γενια γενεια γενειαδα επιγραφη 15ος ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Βιβλιο του Μιχαια Μιχαιας Λαχεις Λαχεισα Λακις λακισου λακισα Λασα ή Δασα λεσα Lasha / Lesa - βελχαουσεν Welhausen, βιβλιο της Γενεσης, γενεσις Μεταφραση των Εβδομηκοντα Ο Γενεσις Καλλιρροη αγιος Ιερωνυμος εβραικες πηγες Θραυσμα κεραμικη 1500 - 1000 επιγραφες σημιτικες γλωσσες Κυπρομινωικο συλλαβη μινωικο κοιμητηριο Εκαταιος Khna, Canaan, Kenaan, Kanaan, Khanaan / Χανααν ή Κανααν ή Κνανααν Παλαιστινη, Δυτικη οχθη, ιορδανια, Συρια λιβανος Τουρκια Χαναναιοι Σωζομενος εκβολες Μεσογειος αζωτος τριγωνισκος, τηλιδα, τηλις, τηντιλιδα, τηντιλινα, τηλι, χορτο των Ελληνων, ελληνικο σανο, ελληνικος σανος, μοσχοσιταρο, αιγοκερας, βουκερας, γραικοχορτο, τριφυλλι, νυχακι, στροφιλι, χελμπα ή τσιμενι χαλαλTell Halal Ιρακ 4000 6.000 ταφος του Τουταγχαμων κεραμεικη συριακα Χεουαρτα Χεβαρτα Hewarta, ελληνικα αγιος Ζαχαριας, Μαχη των Μακκαβαιοι Beth Zacharias ΒΕΘ ΖΑΧΑΡΊΟΥ ι Επιφανιος ονοματα Τοπων προφητης Ιερεμιας οστρακα καταληψη βαβυλωνα αιχμαλωσια βαβυλων 6ος ερειπιο γραπτες αναφορες Μινωιτες Βασιλειο Μαρι Συριας Παλαιστινιος ηγετης αραφατ Αθηνα, 1981 Παλαιστινιοι Παλαιστινη κρητικη καταγωγη επιδραση μυκηναικος ελληνικος κοσμος φυλλο χρυσου χρυσο χρυσος γυμνη θεα γυναικα μουσειο Ισραηλ Ιερουσαλημ

Share on Google Plus

About ΑΡΧΕΙΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ